Bugün Marmara Denizi'nde, Marmaraereğlisi açıklarında 5.0 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi ve bu sarsıntı İstanbul ile çevre illerde belirgin bir şekilde hissedildi. Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) tarafından depremin büyüklüğü 5.0, merkez üssü ise Marmara Ereğlisi Açıkları olarak duyuruldu. Depremin derinliği ise yerin 6.71 kilometre altında kaydedildi. Kuzey Anadolu Fay Hattı'nın aktif kolu üzerinde gerçekleşen bu sarsıntı, vatandaşların haklı olarak "Evimin altından fay hattı geçiyor mu?" sorusunu tekrar gündeme getirdi.
EVİMİN ALTINDAN FAY HATTI GEÇİYOR MU?
Bulunduğunuz konuma en yakın diri fay hatlarının ve yakın zamanda gerçekleşen depremlerin harita üzerindeki konumunu görüntülemek için Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü'nün (MTA) güncel haritasını kullanabilirsiniz.
Aşağıdaki adrese tıklayarak harita üzerinden bulunduğunuz konuma kolayca ulaşabilir ve sorgulama yapabilirsiniz:
FAY HATLARINI HARİTA ÜZERİNDE GÖRÜNTÜLEMEK İÇİN TIKLAYINIZ
Harita Kullanım Adımları
Harita üzerinde fay hatlarını ve deprem kayıtlarını görüntülemek için ekranın yan tarafında bulunan menüleri kullanmanız gerekmektedir:
Fay Hatlarını Görüntüleme: Ekranın yan tarafındaki menüden "Faylar" sekmesini seçerek bölgenizdeki diri fay hatlarının konumunu görebilirsiniz.
Deprem Kayıtlarını Görüntüleme: Yine yan menüde bulunan "Depremler" sekmesine tıklayarak, aşağıdaki zaman dilimlerine ait deprem kayıtlarını ayrı ayrı görüntüleyebilirsiniz:
Son 24 Gün
Son 7 Gün
Son 30 Gün
Bu adımları izleyerek evinizin veya bulunduğunuz konuma yakın fay hatlarının geçip geçmediğini ve bölgenizdeki son deprem aktivitesini harita üzerinden inceleyebilirsiniz.
FAY HATTI SORGULAMASI NASIL YAPILIR?
Marmara Denizi'nde yaşanan son deprem sonrası gündeme gelen deprem güvenliği konusunda en önemli adımlar, hem kişisel hem de yapısal düzeyde bilgi edinmek ve önlem almak. Vatandaşlar artık e-Devlet üzerinden parsel bilgilerini sorguladıklarında, binalarının zemin özelliklerini de görebiliyorlar. Bu, doğal afet riskleri hakkında net bilgilere ulaşmayı sağlıyor.
Ancak tüm bu coğrafi bilgilerin ötesinde, en önemli konu binaların güvenliğidir. Bir binada mühendislik hizmeti alınmamışsa, o bina güvenli kabul edilemez. Güvenliğin ilk adımı, binanın yapılacağı alana veya mevcut binaya zemin etüdü yaptırmaktır.
Zemin Etüdü Neden Gerekli? Bu etüt, binanın fay hatlarına ne kadar mesafede olduğunu ve zeminin taşıma kapasitesini netleştirir. Eğer ev, fay hattının üzerinde veya çok yakınındaysa buna göre acil tedbirler alınabilir.
Mevcut Binalara Etüt: Önemli bir nokta da, zemin etüdünün sadece yeni yapılacak binalar için değil, mevcut binalar için de yapılabiliyor olmasıdır.
Güvenlik Kontrolü ve Güçlendirme
Zemin etüdü tamamlandıktan sonraki aşamalar, yapının güvenliğini tamamen açığa çıkarır. Beton, demir kalitesi ve proje uygunluğunun test edilmesiyle binanın güvenli olup olmadığı net bir şekilde öğrenilebilir. Eğer yapılan analizler sonucunda bina sağlam değilse, can ve mal güvenliğini sağlamak adına gerekli güçlendirme çalışmalarının yapılması zorunludur.
MTA YENİLENMİŞ DİRİ FAY HATLARINI PAYLAŞTI (2024 YILINA AİT VERİ)
Maden Tetkik Arama Genel Müdürlüğü (MTA) yenilenmiş diri fay haritalarını sitesinde yayınladı.
MTA tarafından hazırlanan Türkiye Diri Fay Haritasına göre, Türkiye'de 5,5 ve üzeri büyüklükte deprem üretebilecek 485 diri fay bulunuyor. Paylaşılan haritaya göre ise Türkiye'de doğrudan diri fay üzerine oturan, 45 il alanı üzerinde 110 ilçe bulunuyor. Fay üstünde bulunan iller ise, Aksaray, Aydın, Balıkesir, Bolu, Burdur, Bursa, Bingöl, Denizli, Eskişehir, Erzincan, Erzurum, Hakkari, Hatay, İzmir, Kahramanmaraş, Manisa, Muğla, Kocaeli, Konya, Osmaniye, Sakarya ve Tokat’ın yanı sıra 110 ilçe de fay üzerinde.
Diri (Aktif) Fay Nedir?
Diri fay ya da aktif fay, yer bilimleri terminolojisinde, tarihsel dönemde deprem oluşturmuş olan tüm faylara verilen isimdir. Basitçe ifade etmek gerekirse, bu faylar gelecekte tekrar deprem üretme potansiyeline sahip olan yer kabuğundaki hareketli kırıklardır.
Fay Kavramı ve Diriliğin Belirlenmesi
Fay, yer kabuğunda çeşitli ölçeklerde meydana gelen kayma yüzeyleridir. Bu kayma hareketleri, levha sınırlarında biriken gerilmenin boşalmasıyla depremleri tetikler.
Fayların dirilik (aktiflik) durumu, sadece bilimsel araştırmalarla değil, aynı zamanda tarihi kayıtlarla da tespit edilebilir:
Yazılı Tarihsel Kataloglar: Geçmiş dönemlere ait yazılı kaynaklarda kaydedilen deprem olayları ve etkileri incelenir.
Tarihi Yapıları Etkileyen Faylanma İşaretleri: Tarihi binalar, duvarlar, su kanalları gibi yapılarda gözlemlenen kırıklar, yer değiştirmeler ve deformasyonlar, bölgedeki fayın aktif olduğunu gösteren somut kanıtlardır.
Diri fayların bilinmesi, yerleşim yerlerinin planlanması, bina yapım standartlarının belirlenmesi ve deprem risk analizlerinin yapılması açısından hayati önem taşır.
