İstanbul'da binaların depreme karşı bina dayanıklılığını ölçmek için İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) ücretsiz hızlı tarama metoduyla hasar tespiti yapıyor. Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından İstanbul'da başvurular artmış durumda. İBB’ye son depremler sonrası 40 bin 379 bina için “hızlıca inceleyin” talebi gelmiş. Depreme dayanıklılık tespiti konusunda sadece ev sahipleri değil, kiracılar da evlerini inceletebilecek. İBB Genel Sekreter Yardımcısı Dr. Buğra Gökce, “Kiracıların da oturdukları yerden endişe ettiklerinde kiracıya da kira yardımı vererek, önümüzdeki periyotta kiracılardan da başvuru alacağız” diyor.
İBB'nin sitesine göre merak edilen soruların yanıtları şöyle:
1-HIZLI TARAMA NEDİR?
İBB’nin bina tespiti projesi 2019 yılında devreye girdi. 2019’dan itibaren Hızlı Tarama Metodu’nda Riskli Bina Tespiti ve Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği (TBDY) 2018’e göre Deprem Performans Analizi yapılıyor. Hızlı Tarama ile 2000 yılı öncesi yapılan yapılarda ikinci kademe değerlendirme yöntemleri kullanılarak hızlı bir şekilde deprem risk durumları tespit ediliyor. Şu ana kadar İstanbul'da 107.077 binaya gidilmiş ve bunların 29.323’sinde inceleme gerçekleştirilmiş.
2-İBB BİNA TESPİT BAŞVURUSU NASIL YAPILIR?
Depreme dayanıklılık tespiti konusunda sadece ev sahipleri değil, kiracılar da evlerini inceletebilir. Hızlı Tarama yöntemiyle tespit yaptırmak için herhangi bir kat malikinin müracaat etmesi yeterli. İstanbullular hızlı tarama için https://binatespitiformu.ibb.gov.tr/ adresinden veya İBB Hizmet binalarına dilekçe ile yapılabiliyor. Ayrıca Alo 153 üzerinden de bilgi alınabilir.
Hızlı Tarama Başvuru Ekranı İçin Tıklayın
3- HIZLI TARAMA NASIL YAPILIYOR?
Peki, hızlı tarama nasıl yapılıyor?
· Kolon sıvası kaldırılarak beton çekici okuması,
· Kolon betonunun sıyrılarak donatı çapı ve korozyon belirlemesi,
· Kolon-kiriş ve kat ölçüleri alınarak kat planının çıkarılması,
· Donatı tarama cihazı ile kolon-perde donatı aralıklarının belirlenmesi,
· Yapının dış ölçülerinin ve düzensizliklerinin tespiti,
işlemleri yapılarak veri toplanıyor. Bu veriler bir algoritma ile analiz edilerek her bina için “deprem güvenlik oranı” tespit ediliyor.
4- İBB BİNA İNCELEMESİ ÜCRETLİ Mİ?
Bina inceleme çalışması ücretsiz olarak gerçekleştiriliyor.
5- HIZLI TARAMA SONUÇLARI NE ANLAMA GELİYOR?
İnceleme sonucu binaların deprem güvenliği oranları şu şekilde belirtiliyor:
A sınıfı binaların puan karşılığı; 100 ve üzeri (Düşük Risk)
B sınıfı binaların puan karşılığı; 75-100 (Düşük Risk)
C sınıfı binaların puan karşılığı; 50-75 (Orta Risk)
D sınıfı binaların puan karşılığı; 25-50 (Yüksek Risk)
E sınıfı binaların puan karşılığı; 0-25 (Çok Yüksek Risk)
Bildirilen sonuçlar bir kesinlik taşımıyor. Bu nedenle binanızla ilgili kesin nitelikte sonuç talep etmeniz halinde, 6306 sayılı Kanun kapsamında Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının internet sitesinde listesini yayınlamış olduğu lisanslı ve bu tür incelemeler için yetkilendirilmiş kamu kuruluş ve özel firmalarca inceleme yaptırmanız gerekiyor.
6-BİNA ÇÜRÜK ÇIKARSA NE OLUYOR?
Hızlı bina taraması binayı direkt riskli yapı olarak kodlamıyor. Vatandaşlara fikir verme ve bundan sonraki aşama için yol gösteren bir harita olarak görülebilir. İnceleme sonucunda, özellikle D ve E sınıfında çıkan binaların ayrıntılı olarak incelenerek gerekli deprem güvenlik seviyesini sağlayacak şekilde güçlendirilmesi veya yenilenmesi öneriliyor.
Gökçe projeyi şöyle anlatıyor: İBB, 2019 yılından beri hızlı bina taraması adı altında İstanbul Teknik Üniversitesi’nin akademisyenlerle birlikte yürüttüğü bilimsel analiz çalışması yapıyor. PERA projesi diye de adlandırılan bu çalışma ülkemizdeki 6306 sayılı riskli yapıların belirlenmesine ilişkin mevzuattan bir önceki adım. Bizim mevzuatta tarif edilen riskli yapı analizimiz vatandaşa riskli yapının belirlenmesinden sonra 60+30 günlük bir süre tanınarak, 90 gün içerisinde yapının tahliyesi ve yıkımına ilişkin bir süreci tarif ediyor.
Dolayısıyla 6306 sayılı yasa kapsamında başvuruda bulunan vatandaşlar riskli yapı rotasyonunu aldıktan sonra evlerini boşaltmak durumunda kalacakları için çoğunlukla bu başvuruda bulunmaktan imtina ediyor. Ancak hızlı bina taraması yöntemi bundan bir önceki adım olduğu için ve binayı direkt riskli yapı olarak kodlamadığından vatandaşlarımız açısından bir fikir veren, öğüt veren ve bundan sonraki aşamayı hem belediyelere hem vatandaşa yol gösteren harita olarak da önüne koyan bir içerik taşıyor” dedi.
