TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, 2021'in 2020'ye kıyasla daha fazla umut vadettiğini vurguluyor. Rıfat Hisarcıklıoğlu, "Ekonomi yönetimi reformlara odaklanmalı. Hem salgın sonrası döneme hazır olmamızı sağlayacak, hem de yatırımcılara güven verecek bir program tasarlamalıyız" diye konuşuyor.
Türkiye iş dünyasının çatı kuruluşu olan Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı Rifat Hisar-cıklıoğlu, 2021 yılı için beklenti ve öngörülerini anlattı. Rıfat Hisarcık-lıoğlu, şunları söylüyor:
Tüm dünyayı etkisi altına alan koronavirüs salgını sebebiyle belirsizliğin üst seviyelere ulaştığı zor bir yıl yaşadık. Salgın hem toplumsal hem de iktisadi hayatı derinden etkiledi. Küresel ekonomide yakın tarihin en ciddi şoku yaşandı.
Üretim, tüketim ve ticaret aynı anda düştü. Dünya ekonomisinin 2020'de yüzde 4'ün üzerinde daralması bekleniyor. Bu oran, 2009 küresel krizinden bu yana dünya ekonomisindeki en derin daralma olarak kayda geçiyor.
Ekonomilerdeki yavaşlamanın çarpıcı bir göstergesi olarak yılbaşında 70 dolar seviyesindeki petrol varil fiyatı 40-50 dolar bandında işlem görüyor. Artan kamu harcamalarına bağlı olarak dünya genelinde hızla yükseliş eğilimine giren borç stoku da kamu maliyesinin sürdürülebilirliğini tehdit ediyor.
Önümüzdeki dönemde salgının seyri, özellikle hizmet sektörlerinin nasıl toparlanacağı ve tedarik zincirlerindeki bozulmanın giderilmesi, küresel ekonomideki temel risk kaynakları olarak görülüyor.
Öte taraftan aşı ve tedavi çalışmalarında alınan mesafe, genişlemeci mali tedbirlerin etkin ve yaygın kullanılması da küresel düzeyde riskleri azaltabilecek unsurlar olarak öne çıkıyor. Ülkemizdeyse salgına ve beraberinde gelen kısıtlamalarına rağmen, 2020 yılının pozitif büyüme ile kapatılacağı bekleniyor. Tekrar uygulamaya konulan salgın kısıtlamaları, yeni yılın ilk çeyreğinde ekonomik aktiviteyi yavaşlatacak olsa da 2021 yılında büyümenin yurtiçi ve yurtdışı talep arasında dengeli bir görünüm sergilemesi ve ekonomimizin yüzde 5 büyüyeceği öngörülüyor.
2021'de Türkiye'nin karşısındaki temel risk alanları olarak; kamu maliyesinde hareket alanının kalmaması, yüksek borçlanma ihtiyacı, döviz rezervlerindeki kayıp, cari açıktaki ve bunun finansmanındaki sıkıntıların devam etmesi, işsizlik ile enflasyonun yüksek seviyelerde bulunması, AB ve ABD başta olmak üzere dış ilişkilerdeki gerilimlerin sürmesi, hukuk sistemindeki aksaklıklar, kamu idaresindeki kurumsal yapıda etkinlik sağlanamaması ve kurumlara yönelik güvensizlik gösteriliyor.
Yapısal reformları hayata geçirerek, 2021'i yeni bir başlangıca çevirebiliriz. Ekonomideki hasarların tamiri elbette vakit alacaktır ama bu yönde atılacak ciddi ve kararlı adımlar moralleri yükseltecek ve ileriye dönük ümitleri artıracaktır. Son dönemde bu yönde verilen mesajları bu açıdan önemli görüyor ve 2021'in 2020'ye kıyasla daha fazla umut vadettiğine inanıyoruz.
Yeni bir rotaya girilmek istenmektedir. İş âlemi de önünü görmek, hesap yapabilmek ister. Kural hâkimiyeti ve hukuk güvenliği arar. Türkiye'nin bu rota düzeltmesini gerçekleştirerek pandemi sonrası döneminin dinamiklerine odaklanması gerekmektedir.
Esasında tüm bunları yapabildiğimizi geçmişte gösterdik. 2001 krizi ertesi sorunları doğru tespit edip doğru yapısal reformları devreye sokunca, kişi başına geliri 3 bin doların altında orta seviye bir ekonomiden kişi başına geliri 10 bin doları geçen üst orta seviye bir ekonomiye dönüştük. Sonrasında hep başka konular ekonominin önünde geçti, aynı seviyeyi bile koruyamadık.
Şimdi yine önemli bir noktadayız. Uzun süredir ertelediklerimizi yapmak, almadığımız kararları almak zorundayız. Çok işimiz var. Ama dün yapa-bildiysek bugün de yapabiliriz. Güven sağlanır ve geleceğe ilişkin belirsizlikler azalırsa, enflasyon ve faiz düşer, yatırımlar ve istihdam artar, ekonomi büyür. Her yeni takvim yılı, bir yeni başlangıç umuduyla birlikte gelir. Reel sektör olarak yeni bir yıla girerken, ekonomide başlayan toparlanmayı gelecek için umut verici görüyoruz.
Ekonomi yönetimi reformlara odaklanmalı. Hem salgın sonrası döneme hazır olmamızı sağlayacak, hem de yatırımcılara güven verecek bir program tasar-lamalıyız. Özel sektör olarak bizlerde üretime, Katkılarıyla istihdama, yatırıma, ihracata devam etmeliyiz. Risklere değil, fırsatlara odaklanmalıyız ve ekseni genişletmeliyiz. Temkinli ama kararlı bir şekilde ilerlemeyi sürdürmeliyiz. Çünkü talih hazır olana güler. Fırsatların kazası olmaz. Evet, kritik virajları aştık. Ama önümüzde, inişli-çıkışlı uzun ve zor bir yolculuk var.
Bizim TOBB olarak bu dönemde benimsediğimiz ana fikir yaşatmaktır. Yani Armalarımızı, girişimcilerimizi, çalışanlarımızı, üretim ve ticaret kapasitemizi hayatta tutmak. Böylece bu süreç geride kaldığında, yeniden ve hızla ayağa kalkabilmektir. Her zaman olduğu gibi pandemi sürecinde de üyelerimizin sorunlarını yakından takip ediyor, tüm sorunları çözüm önerileri ile birlikte hükümete iletiyoruz.
Pandeminin başladığı günden bugüne geçen dokuz ayda 700'ün üzerinde irili-ufaklı, online veya yüz yüze toplantı yaptık. Her gün bize iletilen sorunları, ilgili bakanlıklara iletip çözüm aradık. Tabii ki çözüm makamı değiliz, tüm sorunları da çözemeyiz. Ama 100'lerce irili ufaklı soruna hükümetimizle birlikte çözüm bulduk. Pandemi döneminde hayata geçen kısa çalışma ödeneği, can suyu kredileri, vergi ertelemeleri gibi bir çok tedbirde ilgili kurumlarımızla yaptığımız çalışmaların etkisi var.
Son bir ay içinde iki büyük toplantı gerçekleştirdik. Cumhurbaşkanımız ve sekiz bakanımız ile Türkiye Ekonomi Şurası'nı yaptık. 365 oda ve borsamızdan gelen 180 civarında talebimizi kendilerine ilettik. Hazine ve Maliye Bakanımız Lütfi Elvan başkanlığında altı bakanımızla 'Sektörel Ekonomi Şuramızı' yaptık.
60 sektör meclisimizin sunduğu 300'ün üzerinde sektörel talebi, çözüm önerilerimizle birlikte sunduk. Ayrıca, aynı toplantıda yapısal reform gündemine ilişkin 40 maddelik reform önerilerimizi de kendilerine ilettik.
TOBB ve 365 oda-borsa olarak ekonomik sıkıntıların en yoğun hissedildiği dönemlerde Nefes Kredisi kampanyaları yaptık. Elimizdeki tüm kaynakları, bankaların kaynaklarıyla birleştirip, üyelerimize düşük maliyetli kredi destekleri sağladık. Son dört yılda düzenlediğimiz kampanyalarla 150 bin firma 15 milyar TL uygun koşullarda finansmana kavuştu.
Türkiye iş dünyasının çatı kuruluşu olan Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı Rifat Hisar-cıklıoğlu, 2021 yılı için beklenti ve öngörülerini anlattı. Rıfat Hisarcık-lıoğlu, şunları söylüyor:
BELİRSİZ BİR YIL YAŞADIK
Tüm dünyayı etkisi altına alan koronavirüs salgını sebebiyle belirsizliğin üst seviyelere ulaştığı zor bir yıl yaşadık. Salgın hem toplumsal hem de iktisadi hayatı derinden etkiledi. Küresel ekonomide yakın tarihin en ciddi şoku yaşandı.
Üretim, tüketim ve ticaret aynı anda düştü. Dünya ekonomisinin 2020'de yüzde 4'ün üzerinde daralması bekleniyor. Bu oran, 2009 küresel krizinden bu yana dünya ekonomisindeki en derin daralma olarak kayda geçiyor.
Ekonomilerdeki yavaşlamanın çarpıcı bir göstergesi olarak yılbaşında 70 dolar seviyesindeki petrol varil fiyatı 40-50 dolar bandında işlem görüyor. Artan kamu harcamalarına bağlı olarak dünya genelinde hızla yükseliş eğilimine giren borç stoku da kamu maliyesinin sürdürülebilirliğini tehdit ediyor.
Önümüzdeki dönemde salgının seyri, özellikle hizmet sektörlerinin nasıl toparlanacağı ve tedarik zincirlerindeki bozulmanın giderilmesi, küresel ekonomideki temel risk kaynakları olarak görülüyor.
Öte taraftan aşı ve tedavi çalışmalarında alınan mesafe, genişlemeci mali tedbirlerin etkin ve yaygın kullanılması da küresel düzeyde riskleri azaltabilecek unsurlar olarak öne çıkıyor. Ülkemizdeyse salgına ve beraberinde gelen kısıtlamalarına rağmen, 2020 yılının pozitif büyüme ile kapatılacağı bekleniyor. Tekrar uygulamaya konulan salgın kısıtlamaları, yeni yılın ilk çeyreğinde ekonomik aktiviteyi yavaşlatacak olsa da 2021 yılında büyümenin yurtiçi ve yurtdışı talep arasında dengeli bir görünüm sergilemesi ve ekonomimizin yüzde 5 büyüyeceği öngörülüyor.
2021'de Türkiye'nin karşısındaki temel risk alanları olarak; kamu maliyesinde hareket alanının kalmaması, yüksek borçlanma ihtiyacı, döviz rezervlerindeki kayıp, cari açıktaki ve bunun finansmanındaki sıkıntıların devam etmesi, işsizlik ile enflasyonun yüksek seviyelerde bulunması, AB ve ABD başta olmak üzere dış ilişkilerdeki gerilimlerin sürmesi, hukuk sistemindeki aksaklıklar, kamu idaresindeki kurumsal yapıda etkinlik sağlanamaması ve kurumlara yönelik güvensizlik gösteriliyor.
YENİ BİR BAŞLANGIÇ
Yapısal reformları hayata geçirerek, 2021'i yeni bir başlangıca çevirebiliriz. Ekonomideki hasarların tamiri elbette vakit alacaktır ama bu yönde atılacak ciddi ve kararlı adımlar moralleri yükseltecek ve ileriye dönük ümitleri artıracaktır. Son dönemde bu yönde verilen mesajları bu açıdan önemli görüyor ve 2021'in 2020'ye kıyasla daha fazla umut vadettiğine inanıyoruz.
Yeni bir rotaya girilmek istenmektedir. İş âlemi de önünü görmek, hesap yapabilmek ister. Kural hâkimiyeti ve hukuk güvenliği arar. Türkiye'nin bu rota düzeltmesini gerçekleştirerek pandemi sonrası döneminin dinamiklerine odaklanması gerekmektedir.
Esasında tüm bunları yapabildiğimizi geçmişte gösterdik. 2001 krizi ertesi sorunları doğru tespit edip doğru yapısal reformları devreye sokunca, kişi başına geliri 3 bin doların altında orta seviye bir ekonomiden kişi başına geliri 10 bin doları geçen üst orta seviye bir ekonomiye dönüştük. Sonrasında hep başka konular ekonominin önünde geçti, aynı seviyeyi bile koruyamadık.
ÖNEMLİ BİR KAVŞAK
Şimdi yine önemli bir noktadayız. Uzun süredir ertelediklerimizi yapmak, almadığımız kararları almak zorundayız. Çok işimiz var. Ama dün yapa-bildiysek bugün de yapabiliriz. Güven sağlanır ve geleceğe ilişkin belirsizlikler azalırsa, enflasyon ve faiz düşer, yatırımlar ve istihdam artar, ekonomi büyür. Her yeni takvim yılı, bir yeni başlangıç umuduyla birlikte gelir. Reel sektör olarak yeni bir yıla girerken, ekonomide başlayan toparlanmayı gelecek için umut verici görüyoruz.
Ekonomi yönetimi reformlara odaklanmalı. Hem salgın sonrası döneme hazır olmamızı sağlayacak, hem de yatırımcılara güven verecek bir program tasar-lamalıyız. Özel sektör olarak bizlerde üretime, Katkılarıyla istihdama, yatırıma, ihracata devam etmeliyiz. Risklere değil, fırsatlara odaklanmalıyız ve ekseni genişletmeliyiz. Temkinli ama kararlı bir şekilde ilerlemeyi sürdürmeliyiz. Çünkü talih hazır olana güler. Fırsatların kazası olmaz. Evet, kritik virajları aştık. Ama önümüzde, inişli-çıkışlı uzun ve zor bir yolculuk var.
ANA FİKİR YAŞATMAK
Bizim TOBB olarak bu dönemde benimsediğimiz ana fikir yaşatmaktır. Yani Armalarımızı, girişimcilerimizi, çalışanlarımızı, üretim ve ticaret kapasitemizi hayatta tutmak. Böylece bu süreç geride kaldığında, yeniden ve hızla ayağa kalkabilmektir. Her zaman olduğu gibi pandemi sürecinde de üyelerimizin sorunlarını yakından takip ediyor, tüm sorunları çözüm önerileri ile birlikte hükümete iletiyoruz.
Pandeminin başladığı günden bugüne geçen dokuz ayda 700'ün üzerinde irili-ufaklı, online veya yüz yüze toplantı yaptık. Her gün bize iletilen sorunları, ilgili bakanlıklara iletip çözüm aradık. Tabii ki çözüm makamı değiliz, tüm sorunları da çözemeyiz. Ama 100'lerce irili ufaklı soruna hükümetimizle birlikte çözüm bulduk. Pandemi döneminde hayata geçen kısa çalışma ödeneği, can suyu kredileri, vergi ertelemeleri gibi bir çok tedbirde ilgili kurumlarımızla yaptığımız çalışmaların etkisi var.
Son bir ay içinde iki büyük toplantı gerçekleştirdik. Cumhurbaşkanımız ve sekiz bakanımız ile Türkiye Ekonomi Şurası'nı yaptık. 365 oda ve borsamızdan gelen 180 civarında talebimizi kendilerine ilettik. Hazine ve Maliye Bakanımız Lütfi Elvan başkanlığında altı bakanımızla 'Sektörel Ekonomi Şuramızı' yaptık.
60 sektör meclisimizin sunduğu 300'ün üzerinde sektörel talebi, çözüm önerilerimizle birlikte sunduk. Ayrıca, aynı toplantıda yapısal reform gündemine ilişkin 40 maddelik reform önerilerimizi de kendilerine ilettik.
150 BİN FİRMAYA 15 MİLYAR TL
TOBB ve 365 oda-borsa olarak ekonomik sıkıntıların en yoğun hissedildiği dönemlerde Nefes Kredisi kampanyaları yaptık. Elimizdeki tüm kaynakları, bankaların kaynaklarıyla birleştirip, üyelerimize düşük maliyetli kredi destekleri sağladık. Son dört yılda düzenlediğimiz kampanyalarla 150 bin firma 15 milyar TL uygun koşullarda finansmana kavuştu.
