ÖZLEM BAY YILMAZ
obay@ekonomist.com.tr
Oltan Gıda Yönetim Kurulu Başkanı Orhan Oltan, bu görevi beş yıl daha sürdürecek. Şirket, yeni dönemde de büyümeye devam etmeyi planlıyor. Orhan Oltan, “Fındıkta inovasyon yatırımlarına başlayacağız” diyor.
Türkiye gıda sanayisinde geçen yılın en önemli satışlarından biri fındık sektöründe gerçekleşmişti. Fındık sektörünün 30 yıllık devi Oltan Gıda’nın tamamı, geçen yılın mart ayında Italyan Ferrero’ya satıldı.
Satıştan önce kamuoyu önüne çıkmamayı tercih eden Oltan Ailesi, satışın ardından da hiç söyleşi vermedi. Şirketin yüzde 100’ünü Italyanlara satmasına karşın, Orhan Oltan, Oltan Gıda’nın yönetim kurulu başkanlığını beş yıl sürdürecek.
Orhan Oltan, satışın üzerinde geçen yaklaşık bir yıllık süreci ve şirketin hedeflerini Ekonomist’e açıkladı. Oltan, sorularımızı şöyle yanıtladı:
Oltan Gıda’nın satış süreci nasıl gelişti?
Ferrero, 4 Mart 2015’te Düzce Oltan, Ordu Oltan, Trabzon Oltan Gıda, Ingiltere Oltan Grout ve Fransa Oltan Boyer olmak üzere tüm Oltan şirketlerini satın aldı. 19 Haziran’da ise anlaşmaya son şeklini vererek, Izmit Oltan Gıda tesisi de dahil olmak üzere tüm tüzel kişilikleri birleştirdi. Şirketin merkezi Trabzon oldu.
Satıştan sonra ne tür gelişmeler yaşandı?
Farklı büyüklükte olmalarına ve karmaşık organizasyon yapılarına rağmen, Oltan ve Ferrero, yönetim felsefesi açısından birçok ortak noktaya sahip.
Her ikisi de aile şirketi ve her ikisi de uzun vadeli bir bakış ile yönetiliyor. Her ikisi de insanlara saygıyı faaliyetlerinin merkezine yerleştirmiş durumda. Her ikisi de inovatif ve kalite odaklı şirketler. Bu nedenlerle de satın alma süreci uyumlu gelişti.
Yönetim yapısı nasıl değişti?
Bu operasyon için satın alma modeli çok benzersiz bir model. Şu anda üçüncü nesil şirkette devam ediyor. Ben ve önceki yetkililer, çeşitli sorumluluklarla şirkette görev alıyor. Yöneticilerimizin hiçbiri değişmedi. Oltan ve Ferrero’nun yöneticilerinden oluşan bir liderlik ekibi oluşturuldu.
Oltan ve Ferrero ekipleri, her iki grubun da en iyi uygulamalarını bir araya getirebilmek için yeni bir yönetim modeli üzerinde çalışıyor. Ben beş yıl süre ile Oltan Gıda’nın yönetim kurulu başkanlığını sürdüreceğim.
Oltan Gıda’nın satışının ardından yeni bir şirket daha kuruldu. Buna neden gerek duyuldu?
Bu satın alma Ferrero Fındık Şirketi’nin de 2015 yılında kurulmasına vesile oldu. Ferrero’nun ziraat yaptığı bahçeler, fındık hasat geliştirme, zirai araştırma ve geliştirme, tedarik, sinai dönüşüm, yarı bitmiş ve bitmiş ürünlerin satışı olmak üzere tüm fındık tedarik zinciri süreçlerini Ferrero Fındık Şirketi çatısı altında topladık.
İtalya, Türkiye, Şili, Avustralya. Kanada, İspanya, İngiltere ve Sırbistan olmak üzere birçok farklı ülkede faaliyet gösteren Ferrero Fındık Şirketi, fındık sektörünün dünya çapında gelişimini hedefliyor. Bu hedef doğrultusunda, inovasyon, iyi zirai uygulamalar ve çevresel sürdürülebilirlik konusunda sektöre örnek teşkil ediyor.
Şirketin üretim kapasitesi, çalışan sayısı ve cirosu hakkında bilgi verir misiniz?
Yeni Oltan Gıda, birçok farklı deposu, seçim, kırma ve işleme alanlarında uzman altı tesisi, kadrolu ve sezonluk olmak üzere bin 200 çalışanı ile kapsamlı ve yapılandırılmış bir ağ olarak faaliyet gösteriyor. Fındık kırma, seçme ve işleme açısından üretim kapasitesi oldukça yüksek ve önümüzdeki yıllarda şirketin büyümesini destekleyebilecek durumda.
2 milyar TL’yi aşkın 2014 cirosu ile Oltan Gıda, İSO’nun yayınladığı Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu sıralamasında 38’inci sırada yer alıyor. Ferrero Grubu'nun yakın dönem hedefi, Ferrero ve Oltan Gıda birlikteliğinden doğan sinerjiden faydalanarak pazardaki pozisyonunu korumak ve sağlamlaştırmak olacak.
Geçen yıl ne kadarlık ihracat gerçekleştirdiniz?
İhracata 1984-85 sezonunda başladık. İlk yılda, tek sezonda 300 ton iç fındık ihraç ettik. Bugün ise Oltan olarak 63 bin 420 tonluk ihracat yapıyoruz. Bu da Türkiye’nin toplam fındık ihracatının yüzde 30’luk kısmı anlamına geliyor.
Kaç ülkeye ihracat yapıyorsunuz? Hedef pazarlarınız var mı?
Yeni Oltan, şu anda 35 ülkeye ihracat yapıyor. Hedef bunu iki katına çıkararak Türkiye pazarındaki konumu konsolide etmek, çiftçileri ve manavları mahsul miktarını ve kalitesini arttırmaları amacıyla desteklemek suretiyle pazarı geliştirmek.
Bu yılki hedefiniz nedir?
Bu yıl için hedef, don sebebiyle zor geçen bir yıl olsa da, geçen yıl ulaşılan hacmi konsolide etmek.
Satış sonrası geliştirdiğiniz projeler oldu mu?
Oltan Gıda olarak odağımız tamamen fındık. Oltan Gıda ve Ferrero olarak, özellikle Ferrero Değerli Tarım Türkiye (FFT) gibi iddialı bir proje ile en iyi tarım uygulamalarını getirerek Türkiye fındık üretiminin verimliliğini ve kalitesini arttırmayı amaçlıyoruz.
FFT programına katılan çiftçinin 15 yaşın altında çocuk çalıştırmayacağını taahhüt etmesi gerekiyor. Proje ile 182 köyde 12 bin çocuğa ulaşıldı ve ‘çocuk işçiliği’ sorununa dikkat çekildi.
Fındık üretiminin gelişmesine yönelik de faaliyet yürütüyorsunuz.
Kurulan 50 kişilik uzman bir ekipten 14 bin çiftçi eğitim aldı. Üretim yapan bölgelerde 96 adet model bahçe
kuruldu ve basit bilimsel zirai uygulamalarla verimliliğin ortalama yüzde 30 arttırılabileceği kanıtlandı. 2016-17 sezonunda proje ekibinde görev alanların sayısı 100’e çıkarılarak ve faaliyet alanları genişletilerek projeye daha yüksek bir ivme kazandırılacak.
Şirket, ayrıca geçen yıl üniversiteleri, akademisyenleri ve araştırmacıları hedefleyen ‘Ferrero Fındık Ödülleri’nin de ilkini düzenledi. Bu etkinlikle küresel anlamda fındık dünyasındaki araştırma ve inovasyon faaliyetlerine destek olunması hedefleniyor.
2016 için yatırım planınız nedir?
Yatırım planı henüz tamamlanmadı. Önümüzdeki 3-5 yıl içinde inovasyon ve altyapı yenileme alanlarında önemli yatırımlar yapılacak. Oltan Gıda, Ferrero Grubu için stratejik bir öneme sahip. Fındığın maksimum teknoloji, kalite ve gıda güvenliği seviyesinde işlenmesine devam edilmesine özel bir önem atfediliyor.
