Geçen yıl 2,4 milyon ton kanatlı eti üretilen Türkiye'de hedef 2025 yılında 3,5 milyon tonluk üretime ulaşmak. İhracat tarafında da son yıllarda ivmelenme var. 2017'de 443 bin ton ihracat yapan sektörün hedefinde Ortadoğu ve Uzakdoğu bulunuyor.
ÖZLEM BAY YILMAZ
[email protected]
Yaklaşık 5 milyar dolarlık hacme sahip olan kanatlı eti sektörü, 15 bin adet kayıtlı kümes ile birlikte 2,4 milyon kişinin geçimini sağlıyor. Bugün gelinen noktada Türkiye, dünya kanatlı eti ticaretinde beşinci sırada yer alıyor.
Tabloyu görmek için görsele tıklayın.
Sektörde, 2017 yılında yaklaşık 2,2 milyon tonu piliç, 54 bin tonu hindi ve kalanları da diğer kümes hayvanlarından olmak üzere toplam 2,4 milyon tonluk kanatlı eti üretimi yapıldı. Üretim 2017 yılında önceki yıla göre yüzde 13 arttı. Bu üretim artışının önümüzdeki yıllarda da sürmesi ve 2025 yılında 3,47 milyon tonluk üretime ulaşılması hedefleniyor.
Üretimdeki artışın yanında son yıllarda ihracat tarafında da hareketlenme var. Türkiye, geçen yıl 75 ülkeye 443 bin tonluk (430 milyon dolar) kanatlı eti ihraç etti. Bu rakam 2016'ya göre yüzde 31 artışa işaret ediyor. 2010 yılında ise ihracat sadece 151,2 bin tondu.
Beyaz Et Sanayicileri ve Damızlıkçıları Birliği Derneği (BESD-BİR) Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Sait Koca, ihracatın bu yıl yüzde 6 artmasını beklediklerini söylüyor. Bu da 450 milyon doların üzerinde ihracat hedefini ortaya koyuyor.
YENİ PAZARLAR ARANIYOR
Türkiye'nin en fazla kanatlı eti ihracatı yaptığı ülke Irak. Sektörün hedef pazarlarının başında ise Japonya geliyor. En büyük kanatlı eti ithalatçılarından biri olan Japonya'ya ihracat konusunda yasal prosedürler tamamlandı.
Birkaç yıl içinde bu pazarda önemli yol alınması bekleniyor. Ayrıca Suudi Arabistan da 2017 yılında 800 bin tonu aşan kanatlı eti ithalatıyla ciddi bir alıcı olduğunu gözler önüne serdi. Ancak, Sait Koca, Suudi Arabistan'da rekabetçi olamamanın getirdiği sıkıntıların yaşandığını ifade ediyor.
Sait Koca, diğer pazarlarla ilgili olarak ise şunları anlatıyor: "AB'ye ihracat konusunda siyasi olduğunu düşündüğümüz engelleri aşamadığımız için bugüne değin başarılı olamadık. İngiltere'nin AB'den ayrılma sürecinin tamamlanmasını bekliyoruz.
Sürecin ardından İngiltere'ye ihracat çalışmalarına başlayacağız. Sattığımız tavuk ayaklarının büyük kısmı Çin'e gidiyor ama Çin ile ticaret yapamıyoruz. Aracılar ve ilave nakliye nedeniyle 2017'de ülkemizin ekonomik kaybı 16 milyon dolar. İlgili bakanlıkların ihracat desteklerini artırmaları gerekiyor."
POTANSİYELİN GERİSİNDEYİZ
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar ise sektördeki yüksek kapasitenin halen tam olarak değerlendirilemediğini vurguluyor. Kanatlı eti sektörünün Türkiye'ye çok daha fazla döviz kazandıracak bir üretim alanı olduğuna değinen Bayraktar, sözlerine şöyle devam ediyor: "Milyarlarca dolarlık ithalat yapan Ortadoğu pazarına en yakın ülkeyiz.
Bunu değerlendirmemiz, Körfez ülkeleri başta olmak üzere mevcut pazarları daha fazla zorlamamız, yeni pazarlar bulmamız sektörün geleceği açısından çok önemli. Başta yem ve elektrik olmak üzere girdi maliyetleri makul düzeylere çekilmeli. Kanatlı sektörünün, Brezilya, Tayland gibi rakip ülkelerle rekabet edebilmesi sağlanmalı."
1,1 MİLYAR TLYİ AŞTI
Sektörde uzun yıllardır varlık gösteren köklü şirketler var. Keskinoğlu Şirketler Grubu bunların başında geliyor. İç pazarda 50 bin satış noktası olan şirket, 75 ülkeye de ihracat yapıyor. Günlük piliç eti üretim kapasitesi 400 bin adet, yumurta üretim kapasitesi ise 3,5 milyon adet olan Keskinoğlu, ağırlıklı olarak Ortadoğu ve
Uzakdoğu ülkeleri ile Kuzey Afrika'ya ihracat gerçekleştiriyor.
Keskinoğlu Şirketler Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Fevzi Keskinoğlu, geçen yılı 1,1 milyar TL ciro ve 54,2 milyon dolarlık ihracatla kapattıklarını söylüyor. Keskinoğlu, "2018 sonunda 1,5 milyar TL ciro ve 110 milyon dolar ihracat hedefliyoruz" diyor.
YENİ YATIRIM YAPIYOR
320 bin tonluk piliç eti üretim kapasitesine, 1,8 milyar TL ciroya ve yüzde 15'lik pazar payına sahip olan Şenpiliç ise üretiminin yüzde 10'unu ihraç ediyor. Yılda 30 bin tona yakın ihracat gerçekleştiren şirket, bu yıl ihracatını yüzde 11 oranında artırmayı planlıyor. 2018'de ciroda ise yüzde 10'luk artış hedefliyor.
Şenpiliç Yönetim Kurulu Başkanı İpek Üstündağ, yeni yatırımlarının da olduğunu ifade ediyor. Üstündağ, "Osmaniye-Kadirli'deki kesimhane yatırımımız sürüyor. Adana OSB'de de yem fabrikası ve soya fasulyesi işleme tesisimizin inşaatı devam ediyor.
Tam kapasite üretime başlandığında, Kadirli tesislerimizle yılda 247 bin ton piliç eti üretimi gerçekleştireceğiz. Bu bölgeye ve ülkemize 346 milyon dolarlık katma değer sağlayacağız" diye anlatıyor.
KAPASİTE ARTIRIMI VAR
Abalıoğlu Grubu bünyesindeki Lezita da satışlarının yüzde 10'unu yurtdışına yapıyor. Şirket, Katar'dan Maldivler'e, Gana'dan Haiti'ye kadar 25'e yakın ülkeye ihracat gerçekleştiriyor.
Birkaç ay önce Japonya pazarına da açıldıklarını söyleyen Abalıoğlu Grubu Gıda İş Ünitesi Genel Müdürü Mustafa Özdil, bu ülkenin ilerleyen yıllarda alternatif pazarlarından biri olacağını belirtiyor. İnovatif ürünlerinin cirolarındaki payını artırmayı hedeflediklerini ifade eden Özdil, şöyle devam ediyor: "İnovatif ürünler grubunun kaplama hattında yapılan yatırımlarla kapasitemizi yüzde 100'ün üzerinde artırdık.
2018'de kesimhane kapasitemizi 4,5 milyon TL'lik yatırımla saatte 24 bin adetten 27 bin adede çıkaracağız. Bu önemli yatırım ürettiğimiz ürün sayısını da artıracak. 2018'de döner ve kaplamalı ürünler tarafında yapacağımız yatırımlarla birlikte toplam yatırım tutarımız 10-12 milyon TL'yi bulacak."
KIRMIZI ETİN YERİNİ ALIYOR
Türkiye'de kanatlı eti üretimi son 30 yılda hızla artıp bugün yaklaşık 2,4 milyon ton seviyesine geldi. Kırmızı ete alternatif olan kanatlı eti tüketimi de iç piyasada artış eğiliminde. 2017 yılında kişi başına kırmızı et tüketimi 14,8 kilogramdan 13,2 kilograma düşerken, kanatlı eti tüketimi 23,2 kilogramdan 24,8 kilograma çıktı. 2025 yılında Türkiye'de kanatlı eti tüketiminin kişi başına 32,9 kilogram olması hedefleniyor.
ÖZLEM BAY YILMAZ
[email protected]
Yaklaşık 5 milyar dolarlık hacme sahip olan kanatlı eti sektörü, 15 bin adet kayıtlı kümes ile birlikte 2,4 milyon kişinin geçimini sağlıyor. Bugün gelinen noktada Türkiye, dünya kanatlı eti ticaretinde beşinci sırada yer alıyor.
Tabloyu görmek için görsele tıklayın.
Sektörde, 2017 yılında yaklaşık 2,2 milyon tonu piliç, 54 bin tonu hindi ve kalanları da diğer kümes hayvanlarından olmak üzere toplam 2,4 milyon tonluk kanatlı eti üretimi yapıldı. Üretim 2017 yılında önceki yıla göre yüzde 13 arttı. Bu üretim artışının önümüzdeki yıllarda da sürmesi ve 2025 yılında 3,47 milyon tonluk üretime ulaşılması hedefleniyor.
Üretimdeki artışın yanında son yıllarda ihracat tarafında da hareketlenme var. Türkiye, geçen yıl 75 ülkeye 443 bin tonluk (430 milyon dolar) kanatlı eti ihraç etti. Bu rakam 2016'ya göre yüzde 31 artışa işaret ediyor. 2010 yılında ise ihracat sadece 151,2 bin tondu.
Beyaz Et Sanayicileri ve Damızlıkçıları Birliği Derneği (BESD-BİR) Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Sait Koca, ihracatın bu yıl yüzde 6 artmasını beklediklerini söylüyor. Bu da 450 milyon doların üzerinde ihracat hedefini ortaya koyuyor.
YENİ PAZARLAR ARANIYOR
Türkiye'nin en fazla kanatlı eti ihracatı yaptığı ülke Irak. Sektörün hedef pazarlarının başında ise Japonya geliyor. En büyük kanatlı eti ithalatçılarından biri olan Japonya'ya ihracat konusunda yasal prosedürler tamamlandı.
Birkaç yıl içinde bu pazarda önemli yol alınması bekleniyor. Ayrıca Suudi Arabistan da 2017 yılında 800 bin tonu aşan kanatlı eti ithalatıyla ciddi bir alıcı olduğunu gözler önüne serdi. Ancak, Sait Koca, Suudi Arabistan'da rekabetçi olamamanın getirdiği sıkıntıların yaşandığını ifade ediyor.
Sait Koca, diğer pazarlarla ilgili olarak ise şunları anlatıyor: "AB'ye ihracat konusunda siyasi olduğunu düşündüğümüz engelleri aşamadığımız için bugüne değin başarılı olamadık. İngiltere'nin AB'den ayrılma sürecinin tamamlanmasını bekliyoruz.
Sürecin ardından İngiltere'ye ihracat çalışmalarına başlayacağız. Sattığımız tavuk ayaklarının büyük kısmı Çin'e gidiyor ama Çin ile ticaret yapamıyoruz. Aracılar ve ilave nakliye nedeniyle 2017'de ülkemizin ekonomik kaybı 16 milyon dolar. İlgili bakanlıkların ihracat desteklerini artırmaları gerekiyor."
POTANSİYELİN GERİSİNDEYİZ
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar ise sektördeki yüksek kapasitenin halen tam olarak değerlendirilemediğini vurguluyor. Kanatlı eti sektörünün Türkiye'ye çok daha fazla döviz kazandıracak bir üretim alanı olduğuna değinen Bayraktar, sözlerine şöyle devam ediyor: "Milyarlarca dolarlık ithalat yapan Ortadoğu pazarına en yakın ülkeyiz.
Bunu değerlendirmemiz, Körfez ülkeleri başta olmak üzere mevcut pazarları daha fazla zorlamamız, yeni pazarlar bulmamız sektörün geleceği açısından çok önemli. Başta yem ve elektrik olmak üzere girdi maliyetleri makul düzeylere çekilmeli. Kanatlı sektörünün, Brezilya, Tayland gibi rakip ülkelerle rekabet edebilmesi sağlanmalı."
1,1 MİLYAR TLYİ AŞTI
Sektörde uzun yıllardır varlık gösteren köklü şirketler var. Keskinoğlu Şirketler Grubu bunların başında geliyor. İç pazarda 50 bin satış noktası olan şirket, 75 ülkeye de ihracat yapıyor. Günlük piliç eti üretim kapasitesi 400 bin adet, yumurta üretim kapasitesi ise 3,5 milyon adet olan Keskinoğlu, ağırlıklı olarak Ortadoğu ve
Uzakdoğu ülkeleri ile Kuzey Afrika'ya ihracat gerçekleştiriyor.
Keskinoğlu Şirketler Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Fevzi Keskinoğlu, geçen yılı 1,1 milyar TL ciro ve 54,2 milyon dolarlık ihracatla kapattıklarını söylüyor. Keskinoğlu, "2018 sonunda 1,5 milyar TL ciro ve 110 milyon dolar ihracat hedefliyoruz" diyor.
YENİ YATIRIM YAPIYOR
320 bin tonluk piliç eti üretim kapasitesine, 1,8 milyar TL ciroya ve yüzde 15'lik pazar payına sahip olan Şenpiliç ise üretiminin yüzde 10'unu ihraç ediyor. Yılda 30 bin tona yakın ihracat gerçekleştiren şirket, bu yıl ihracatını yüzde 11 oranında artırmayı planlıyor. 2018'de ciroda ise yüzde 10'luk artış hedefliyor.
Şenpiliç Yönetim Kurulu Başkanı İpek Üstündağ, yeni yatırımlarının da olduğunu ifade ediyor. Üstündağ, "Osmaniye-Kadirli'deki kesimhane yatırımımız sürüyor. Adana OSB'de de yem fabrikası ve soya fasulyesi işleme tesisimizin inşaatı devam ediyor.
Tam kapasite üretime başlandığında, Kadirli tesislerimizle yılda 247 bin ton piliç eti üretimi gerçekleştireceğiz. Bu bölgeye ve ülkemize 346 milyon dolarlık katma değer sağlayacağız" diye anlatıyor.
KAPASİTE ARTIRIMI VAR
Abalıoğlu Grubu bünyesindeki Lezita da satışlarının yüzde 10'unu yurtdışına yapıyor. Şirket, Katar'dan Maldivler'e, Gana'dan Haiti'ye kadar 25'e yakın ülkeye ihracat gerçekleştiriyor.
Birkaç ay önce Japonya pazarına da açıldıklarını söyleyen Abalıoğlu Grubu Gıda İş Ünitesi Genel Müdürü Mustafa Özdil, bu ülkenin ilerleyen yıllarda alternatif pazarlarından biri olacağını belirtiyor. İnovatif ürünlerinin cirolarındaki payını artırmayı hedeflediklerini ifade eden Özdil, şöyle devam ediyor: "İnovatif ürünler grubunun kaplama hattında yapılan yatırımlarla kapasitemizi yüzde 100'ün üzerinde artırdık.
2018'de kesimhane kapasitemizi 4,5 milyon TL'lik yatırımla saatte 24 bin adetten 27 bin adede çıkaracağız. Bu önemli yatırım ürettiğimiz ürün sayısını da artıracak. 2018'de döner ve kaplamalı ürünler tarafında yapacağımız yatırımlarla birlikte toplam yatırım tutarımız 10-12 milyon TL'yi bulacak."
KIRMIZI ETİN YERİNİ ALIYOR
Türkiye'de kanatlı eti üretimi son 30 yılda hızla artıp bugün yaklaşık 2,4 milyon ton seviyesine geldi. Kırmızı ete alternatif olan kanatlı eti tüketimi de iç piyasada artış eğiliminde. 2017 yılında kişi başına kırmızı et tüketimi 14,8 kilogramdan 13,2 kilograma düşerken, kanatlı eti tüketimi 23,2 kilogramdan 24,8 kilograma çıktı. 2025 yılında Türkiye'de kanatlı eti tüketiminin kişi başına 32,9 kilogram olması hedefleniyor.
