ABD ve AB'nin uyguladığı kısıtlamalar nedeni ile milyar dolarları aşan ihracat kaybına uğrayan demir-çelik sektörü, pandemi sonrası tedarik zincirlerinin yeniden kurulmasıyla kayıplarını telafi etmeyi planlıyor. Sektör, 2021'de yüzde 10 büyüme hedefliyor.
ARAM EKİN DURAN
eduran@ekonomist.com.tr
Tüm dünyayı etkisi altına alan Covid-19 salgını dünya ekonomisinde olduğu gibi, Türkiye de durgunluk yarattı. Çelik sektörü de pek çok sektör gibi olumsuz yönde etkilendi. İç talepte yılın ikinci yarısından itibaren yaşanan canlanma ise biraz olsun ilk yarıda yaşanan kayıpların telafi edilmesine olanak sağladı.
Bu yılın dokuz ayında çelik üretimi yüzde 2,6'lık bir artışla 25,9 milyon tona ulaştı ve Türkiye bu üretim miktarı ile Avrupa'nın en büyük çelik üreticisi konumuna yükseldi. Çelik ihracatı ise 2020'nin 10 ayında miktar bazında yüzde 7,5 azalış ile 16,5 milyon tona ve değer bazında yüzde 13,8 düşüşle 10,1 milyar dolara geriledi.
ABD ve AB pazarlarında son yıllarda Türkiye'yi hedef alan korumacılık önlemleri ise 2020 yılında da devam etti. Dünyada adeta trend haline gelen bu önlemler sektör üzerinde önemli bir baskı unsuru olmayı ve ihracat seyrini olumsuz yönde etkilemeyi sürdürüyor.
ABD'nin Türkiye'ye uyguladığı yaptırımlar sebebiyle; 2016'da Türkiye'nin toplam çelik ihracatının yüzde 15'i ABD'ye gerçekleştiriliyorken, bu oran 2020'de yüzde 3'e kadar geriledi. İhracatta yaklaşık 2 milyon tona karşılık gelen bu kayıp, ihracat gelirlerinde de 850 milyon dolarlık kayba neden oldu.
Aynı şekilde Avrupa Birliği ülkelerine de 2018'de 8,6 milyon ton çelik ihracatı gerçekleştirilirken, 2020 yılının 10 ayında Avrupa Birliği'ne olan ihracat yüzde 18,7 azalışla 5 milyon ton olarak gerçekleşti.
Aynı dönemde ihracat değeri ise yüzde 21,5 azalışla 3,5 milyar dolar oldu. Son iki yılda AB'nin Türkiye'nin çelik ihracatındaki payı yüzde 40,3'ten 2020 sonu itibarıyla yüzde 30,5'e geriledi.
Türkiye çelik sektörü, bu olumsuz tabloya rağmen, 2021 yılında küresel olarak normalleşme beklentileri kapsamında üretim ve ihracatta artış yaşanmasını bekliyor. Sektör, 2020'de ihracatın miktarda yüzde 10 artışla 23,3 milyon tona ulaşacağını; değerde ise yüzde 15 artışla 15,1 milyar dolar seviyelerinde ihracat geliri elde edileceğini hesaplıyor. Yaşanan değişimler, Türk çelik sektörü açısından fırsatlar barındırıyor.
Pandemi sürecinde Asya ülkelerinin tedarik zinciri ve üretimdeki rolünü ciddi biçimde sorgulanması, Avrupa ülkeleri açısından pazar çeşitlendirmesini zorunlu kılarken, özellikle çelik ihtiyacı konusunda Türkiye yakın ilişkide olduğu Avrupa ülkeleri açısından daha da önemli hale gelebilir.
"2021 yılında çelik talebinin artması Türkiye'nin çelik ihracatının artmasına katkı sağlayacak. ABD, AB ve birçok başka bölgede daralma devam ediyor. Çoğu ülke pandemi bahanesiyle iç pazarlarını kapatma çabası içinde. Haksız ticaret politikası önlemlerinin uzun süredir olduğu gibi önümüzdeki yıl da en büyük risk olarak karşımıza çıkacağı düşünülüyor.”
ARAM EKİN DURAN
eduran@ekonomist.com.tr
Tüm dünyayı etkisi altına alan Covid-19 salgını dünya ekonomisinde olduğu gibi, Türkiye de durgunluk yarattı. Çelik sektörü de pek çok sektör gibi olumsuz yönde etkilendi. İç talepte yılın ikinci yarısından itibaren yaşanan canlanma ise biraz olsun ilk yarıda yaşanan kayıpların telafi edilmesine olanak sağladı.
Bu yılın dokuz ayında çelik üretimi yüzde 2,6'lık bir artışla 25,9 milyon tona ulaştı ve Türkiye bu üretim miktarı ile Avrupa'nın en büyük çelik üreticisi konumuna yükseldi. Çelik ihracatı ise 2020'nin 10 ayında miktar bazında yüzde 7,5 azalış ile 16,5 milyon tona ve değer bazında yüzde 13,8 düşüşle 10,1 milyar dolara geriledi.
ABD VE AB KISITLAMALARI
ABD ve AB pazarlarında son yıllarda Türkiye'yi hedef alan korumacılık önlemleri ise 2020 yılında da devam etti. Dünyada adeta trend haline gelen bu önlemler sektör üzerinde önemli bir baskı unsuru olmayı ve ihracat seyrini olumsuz yönde etkilemeyi sürdürüyor.
ABD'nin Türkiye'ye uyguladığı yaptırımlar sebebiyle; 2016'da Türkiye'nin toplam çelik ihracatının yüzde 15'i ABD'ye gerçekleştiriliyorken, bu oran 2020'de yüzde 3'e kadar geriledi. İhracatta yaklaşık 2 milyon tona karşılık gelen bu kayıp, ihracat gelirlerinde de 850 milyon dolarlık kayba neden oldu.
Aynı şekilde Avrupa Birliği ülkelerine de 2018'de 8,6 milyon ton çelik ihracatı gerçekleştirilirken, 2020 yılının 10 ayında Avrupa Birliği'ne olan ihracat yüzde 18,7 azalışla 5 milyon ton olarak gerçekleşti.
Aynı dönemde ihracat değeri ise yüzde 21,5 azalışla 3,5 milyar dolar oldu. Son iki yılda AB'nin Türkiye'nin çelik ihracatındaki payı yüzde 40,3'ten 2020 sonu itibarıyla yüzde 30,5'e geriledi.
2021'DE YÜZDE 10 BÜYÜME HEDEFİ
Türkiye çelik sektörü, bu olumsuz tabloya rağmen, 2021 yılında küresel olarak normalleşme beklentileri kapsamında üretim ve ihracatta artış yaşanmasını bekliyor. Sektör, 2020'de ihracatın miktarda yüzde 10 artışla 23,3 milyon tona ulaşacağını; değerde ise yüzde 15 artışla 15,1 milyar dolar seviyelerinde ihracat geliri elde edileceğini hesaplıyor. Yaşanan değişimler, Türk çelik sektörü açısından fırsatlar barındırıyor.
Pandemi sürecinde Asya ülkelerinin tedarik zinciri ve üretimdeki rolünü ciddi biçimde sorgulanması, Avrupa ülkeleri açısından pazar çeşitlendirmesini zorunlu kılarken, özellikle çelik ihtiyacı konusunda Türkiye yakın ilişkide olduğu Avrupa ülkeleri açısından daha da önemli hale gelebilir.
MUSTAFA EKİNCİ ÇELİK DIŞ TİCARET DERNEĞİ “HAKSIZ TİCARET POLİTİKASI EN BÜYÜK RİSK”
"2021 yılında çelik talebinin artması Türkiye'nin çelik ihracatının artmasına katkı sağlayacak. ABD, AB ve birçok başka bölgede daralma devam ediyor. Çoğu ülke pandemi bahanesiyle iç pazarlarını kapatma çabası içinde. Haksız ticaret politikası önlemlerinin uzun süredir olduğu gibi önümüzdeki yıl da en büyük risk olarak karşımıza çıkacağı düşünülüyor.”
