Piyasalar, Moody’s’in not değişimine gitmemesi ve Türkiye-Rusya ilişkilerindeki adımlarla olumlu fiyatlandı. 15 Temmuz sonrası 71.000’lere gerileyen borsa, 79.000’leri aştı. Genel kanı, Rusya gelişmelerinin ekonomiye güç katacağı ve endeksin 85.000’leri göreceği yönünde. Bu sürecin; THY, Pegasus, TAV, Şişecam ve iştirakleri, Enka İnşaat, Anadolu Efes gibi şirketleri olumlu etkileyeceği de belirtiliyor.
CEREN ORAL
coral@ekonomist.com.tr
Haziran ayı; başta Rusya olmak üzere İsrail ve Mısır ile ilişkilerin ‘normalleşmesine’ yönelik adımların atıldığı bir ay olmuş, bu durum piyasalara olumlu yansımıştı. Ancak 15 Temmuz darbe girişimi, bu adımların etkilerinin görülmesini engellediği gibi piyasalarda oynaklık yarattı ve Türkiye’yi yeniden kredi derecelendirme kuruluşlarının radarına soktu. S&P kredi notu ve görünümü aşağı yönlü revize ederken, Moody’s Türkiye’yi negatif izlemeye aldı. Bu gelişmeler, piyasalarda sert şekilde fiyatlansa da, oluşan pozitif ortamla kayıplar önemli ölçüde telafi edildi.
OLUMLU MESAJLAR
Moody’s’in 5 Ağustos’taki değerlendirmesinde Türkiye’nin kredi notunda değişiklik yapmamasıyla moral bulan piyasalarda geçen hafta gözler, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin görüşmesindeydi. Çünkü 24 Kasım’daki ‘uçak krizi’ ile gerilen ilişkilerden en büyük zararı ekonomi gördü. Rusya’nın Türkiye’ye uyguladığı ekonomik yaptırımlar, borsa tarafında başta turizm olmak üzere ulaşım, gıda, çimento, inşaat ve enerji alanında birçok sektörü ve şirketi olumsuz etkiledi.
Bu nedenlerle önem arz eden görüşmeden, ekonomi çevrelerini rahatlatan ‘olumlu mesajlar’ çıktı. İç piyasada, ekonomik yaptırımların kalkmasıyla karşılıklı ticari ilişkilerin ve enerji yatırımlarının yeniden can-lanması ve Türkiye’ye gelen Rus turist akışının normale dönme beklentisi arttı. Bu beklentilerin, Rusya pazarında hacimli işleri olan halka açık bazı şirketleri de olumlu etkileyeceği ön-görülüyor. Haberimizin şirket analizleri kısmında bu hisselere detaylı şekilde yer verdik.
84.000-85.000 ARALIĞI
“Turizmin ve ihracat ürünlerindeki üretim ve satışların canlanması ve içeriye girecek olan döviz artışı, piyasalarda doping etkisi yaratacak” diyen Destek Yatırım Genel Müdür Yardımcısı Ahmet Mergen’e göre; nükleer santral yapımı projesi, doğal gaz taşıma yollarına ait gelişmeler, Rusya’yla 35 milyar dolarlık karşılıklı ticaret hacminin 100 milyar dolara çıkarılması hedefi, ekonomiye ivme katacak. Bu da BİST-100 Endeksi’nin yükseliş eğilimine girmesini sağlayacak.
15 Temmuz sonrası 71.000’leri gören endeks, bu olumlu gelişmelerin etkisiyle geride bıraktığımız hafta 79.000’lere yükseldi. Endeksin ilk olarak 75.000-80.000 aralığında hareket edeceğini ve dengeleneceğini belirten Mergen, önümüzdeki süreçte 84.00085.000 aralığının denenebileceğini kaydediyor.
NOT İNDİRİMİNİ ENGELLEYEBİLİR
Olumlu ve olumsuz gelişmeleri kısa süre içinde yaşayan yurtiçi piyasalar için gelecek dönemde, Fitch’in 19 Ağustos’ta, Moody’s’in 30-90 gün arasında yapması beklenen değerlendirmesi önem taşıyor. Rusya ile ilişkilerin düzelmesinin, kuruluşlara sunulacak argümanlar bakımından Türkiye’nin elini güçlendirerek not indirimini engelleyebileceği yorumu yapılıyor.
Gedik Yatırım Araştırma Uzmanı İbrahim Bayraktar da not indirimi beklemiyor ve 74.000’in ‘kısa vadeli dip’ olduğunu ifade ediyor. BİST-100’de 70.000’e yakın rakamların ‘kademeli alım fırsatı’ oluşturacağı kanaatinde olan Bayraktar, küresel risk iştahını artırıcı ya da piyasaları olumlu etkileyeci gelişmelerle 14 Temmuz’da görülen 82.000’li seviyelerin gündeme geleceğini öngörüyor.
Ata Yatırım Genel Müdür Yardımcısı Cemal Demirtaş ise geçen Hazi-ran’da 12 aylık endeks hedefi olarak belirledikleri 94.000’i koruduklarının altını çiziyor. ‘Hükümetin ekonomiye güç kazandırmakta kararlı olduğunu görüyoruz” diyen Demirtaş’a göre, alınacak tedbirlerle finansal piyasalarda ve reel sektörde eylül ve ekimden itibaren istikrar oluşacak.
BİST-30 ŞİRKETLERİ
15 Temmuz’dan sonraki piyasa oynaklığı, yatırımcıların hisse pozisyonu almalarında çekingen davranmasına neden olmuştu. Reel Kapital Menkul Değerler Araştırma Uzmanı Enver Erkan; borsadaki düşüşün birçok hissenin değerlemesinin ucuz kalmasına neden olduğunu ancak belirsizliğin azalmasının, endeks ağırlığı yüksek hisselerde katalizör etkisi yaratabileceği görüşünü savunuyor.
Erkan’a göre, ikinci çeyrekte güçlü sonuçlar elde eden BİST-30 şirketleri, endekste beklenen pozitif seyirde başı çekecek. Bu nedenle analist, yatırımcılara; değerlemesi ucuz kalmış, mali yapısı güçlü, rekabet avantajıyla büyümüş ve kârlı şirketlerin hisselerinde ‘uzun vadede alım’ öneriyor.
ARACI KURUMLARIN ŞİRKET ANALİZLERİ:
THY: Yaz aylarındaki trafik verileri; terör ve başta Rus olmak üzere yabancı turist sayısındaki düşüşle olumsuz etkilenecek. Kötü bilançolar, hisse fiyatını negatif etkilerken 10 şehrine uçtuğu Rusya ile ilişkilerin normale dönme süreci, negatifliği sınırlayacak.
PEGASUS: Rusya'da altı noktaya uçan Pegasus, Rusya krizinden olumsuz etkilendi. Bölgesel istikrarın sağlanması ve Rusya ile ilişkilerin normalleşmesi turizmin canlanmasına katkı sağlayabilir. Bu da şirkete olumlu yansıyabilir.
TAV HAVALİMANLARI: Rusya ilişkilerinin düzelmesiyle havacılıkta görülebilecek hareketlenmeyle yolcu sayısında artış bekleniyor. Bu gerçekleşirse TAV için havacılık, duty free, yiyecek-içecek ve yer hizmetleri gelirlerinde yükseliş görülebilir.
ENKA İNŞAAT: Rublenin yılbaşından bu yana dolar karşısında yüzde 14 değer kazanması ve petrol fiyatlarındaki toparlanma, şirket için olumlu. Gayrimenkulde, Rusya faaliyetlerinin büyümesiyle ciro ve kârlılık toparlanabilir. Rusya'daki Kashirskaya gibi AVM yenileme projeleri katma değer sağlayabilir.
ANADOLU EFES: Jeopolitik sorunlar ve Rus turistler özelinde turizmde yaşanan kayıplar satışlarda baskı oluşturdu. Bira satışlarının yüzde 40'ını, meşrubat dâhil toplam hacimlerinin yüzde 18'ni gerçekleştirdiği Rusya ile iyileşmeye başlayan ilişkiler, şirket için katalizör olacak.
ŞİŞECEM: Satış gelirinin yarısından fazlasını yurtdışından sağlayan Şişecam için Rusya, önemli bir pazar. Geçtiğimiz ay Rusya'nın Tataristan Cumhuriyeti'nde 275 milyon dolarlık yatırımla düz cam ve araba camı fabrikası inşa etme kararı alan şirket, ilişkilerin düzelmesiyle yurtdışı gelirlerini artıracak.
TRAKYA CAM, ANADOLU CAM : Trakya Cam'ın kapasitesinin yüzde 7'sini oluşturan Rusya'daki bir düzcam hattında yüzde 70 payı var. Kurulu kapasitesinin yüzde 50'si Rusya'da bulunan Anadolu Cam da, satış gelirlerinin yüzde 35'ini Rusya'dan sağlıyor. Düzelme yolundaki ilişkiler, gelirlere olumlu yansıyacak.
CEREN ORAL
coral@ekonomist.com.tr
OLUMLU MESAJLAR
Moody’s’in 5 Ağustos’taki değerlendirmesinde Türkiye’nin kredi notunda değişiklik yapmamasıyla moral bulan piyasalarda geçen hafta gözler, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin görüşmesindeydi. Çünkü 24 Kasım’daki ‘uçak krizi’ ile gerilen ilişkilerden en büyük zararı ekonomi gördü. Rusya’nın Türkiye’ye uyguladığı ekonomik yaptırımlar, borsa tarafında başta turizm olmak üzere ulaşım, gıda, çimento, inşaat ve enerji alanında birçok sektörü ve şirketi olumsuz etkiledi.
Bu nedenlerle önem arz eden görüşmeden, ekonomi çevrelerini rahatlatan ‘olumlu mesajlar’ çıktı. İç piyasada, ekonomik yaptırımların kalkmasıyla karşılıklı ticari ilişkilerin ve enerji yatırımlarının yeniden can-lanması ve Türkiye’ye gelen Rus turist akışının normale dönme beklentisi arttı. Bu beklentilerin, Rusya pazarında hacimli işleri olan halka açık bazı şirketleri de olumlu etkileyeceği ön-görülüyor. Haberimizin şirket analizleri kısmında bu hisselere detaylı şekilde yer verdik.
84.000-85.000 ARALIĞI
“Turizmin ve ihracat ürünlerindeki üretim ve satışların canlanması ve içeriye girecek olan döviz artışı, piyasalarda doping etkisi yaratacak” diyen Destek Yatırım Genel Müdür Yardımcısı Ahmet Mergen’e göre; nükleer santral yapımı projesi, doğal gaz taşıma yollarına ait gelişmeler, Rusya’yla 35 milyar dolarlık karşılıklı ticaret hacminin 100 milyar dolara çıkarılması hedefi, ekonomiye ivme katacak. Bu da BİST-100 Endeksi’nin yükseliş eğilimine girmesini sağlayacak.
15 Temmuz sonrası 71.000’leri gören endeks, bu olumlu gelişmelerin etkisiyle geride bıraktığımız hafta 79.000’lere yükseldi. Endeksin ilk olarak 75.000-80.000 aralığında hareket edeceğini ve dengeleneceğini belirten Mergen, önümüzdeki süreçte 84.00085.000 aralığının denenebileceğini kaydediyor.
NOT İNDİRİMİNİ ENGELLEYEBİLİR
Olumlu ve olumsuz gelişmeleri kısa süre içinde yaşayan yurtiçi piyasalar için gelecek dönemde, Fitch’in 19 Ağustos’ta, Moody’s’in 30-90 gün arasında yapması beklenen değerlendirmesi önem taşıyor. Rusya ile ilişkilerin düzelmesinin, kuruluşlara sunulacak argümanlar bakımından Türkiye’nin elini güçlendirerek not indirimini engelleyebileceği yorumu yapılıyor.
Gedik Yatırım Araştırma Uzmanı İbrahim Bayraktar da not indirimi beklemiyor ve 74.000’in ‘kısa vadeli dip’ olduğunu ifade ediyor. BİST-100’de 70.000’e yakın rakamların ‘kademeli alım fırsatı’ oluşturacağı kanaatinde olan Bayraktar, küresel risk iştahını artırıcı ya da piyasaları olumlu etkileyeci gelişmelerle 14 Temmuz’da görülen 82.000’li seviyelerin gündeme geleceğini öngörüyor.
Ata Yatırım Genel Müdür Yardımcısı Cemal Demirtaş ise geçen Hazi-ran’da 12 aylık endeks hedefi olarak belirledikleri 94.000’i koruduklarının altını çiziyor. ‘Hükümetin ekonomiye güç kazandırmakta kararlı olduğunu görüyoruz” diyen Demirtaş’a göre, alınacak tedbirlerle finansal piyasalarda ve reel sektörde eylül ve ekimden itibaren istikrar oluşacak.
BİST-30 ŞİRKETLERİ
15 Temmuz’dan sonraki piyasa oynaklığı, yatırımcıların hisse pozisyonu almalarında çekingen davranmasına neden olmuştu. Reel Kapital Menkul Değerler Araştırma Uzmanı Enver Erkan; borsadaki düşüşün birçok hissenin değerlemesinin ucuz kalmasına neden olduğunu ancak belirsizliğin azalmasının, endeks ağırlığı yüksek hisselerde katalizör etkisi yaratabileceği görüşünü savunuyor.
Erkan’a göre, ikinci çeyrekte güçlü sonuçlar elde eden BİST-30 şirketleri, endekste beklenen pozitif seyirde başı çekecek. Bu nedenle analist, yatırımcılara; değerlemesi ucuz kalmış, mali yapısı güçlü, rekabet avantajıyla büyümüş ve kârlı şirketlerin hisselerinde ‘uzun vadede alım’ öneriyor.
ARACI KURUMLARIN ŞİRKET ANALİZLERİ:
THY: Yaz aylarındaki trafik verileri; terör ve başta Rus olmak üzere yabancı turist sayısındaki düşüşle olumsuz etkilenecek. Kötü bilançolar, hisse fiyatını negatif etkilerken 10 şehrine uçtuğu Rusya ile ilişkilerin normale dönme süreci, negatifliği sınırlayacak.
PEGASUS: Rusya'da altı noktaya uçan Pegasus, Rusya krizinden olumsuz etkilendi. Bölgesel istikrarın sağlanması ve Rusya ile ilişkilerin normalleşmesi turizmin canlanmasına katkı sağlayabilir. Bu da şirkete olumlu yansıyabilir.
TAV HAVALİMANLARI: Rusya ilişkilerinin düzelmesiyle havacılıkta görülebilecek hareketlenmeyle yolcu sayısında artış bekleniyor. Bu gerçekleşirse TAV için havacılık, duty free, yiyecek-içecek ve yer hizmetleri gelirlerinde yükseliş görülebilir.
ENKA İNŞAAT: Rublenin yılbaşından bu yana dolar karşısında yüzde 14 değer kazanması ve petrol fiyatlarındaki toparlanma, şirket için olumlu. Gayrimenkulde, Rusya faaliyetlerinin büyümesiyle ciro ve kârlılık toparlanabilir. Rusya'daki Kashirskaya gibi AVM yenileme projeleri katma değer sağlayabilir.
ANADOLU EFES: Jeopolitik sorunlar ve Rus turistler özelinde turizmde yaşanan kayıplar satışlarda baskı oluşturdu. Bira satışlarının yüzde 40'ını, meşrubat dâhil toplam hacimlerinin yüzde 18'ni gerçekleştirdiği Rusya ile iyileşmeye başlayan ilişkiler, şirket için katalizör olacak.
ŞİŞECEM: Satış gelirinin yarısından fazlasını yurtdışından sağlayan Şişecam için Rusya, önemli bir pazar. Geçtiğimiz ay Rusya'nın Tataristan Cumhuriyeti'nde 275 milyon dolarlık yatırımla düz cam ve araba camı fabrikası inşa etme kararı alan şirket, ilişkilerin düzelmesiyle yurtdışı gelirlerini artıracak.
TRAKYA CAM, ANADOLU CAM : Trakya Cam'ın kapasitesinin yüzde 7'sini oluşturan Rusya'daki bir düzcam hattında yüzde 70 payı var. Kurulu kapasitesinin yüzde 50'si Rusya'da bulunan Anadolu Cam da, satış gelirlerinin yüzde 35'ini Rusya'dan sağlıyor. Düzelme yolundaki ilişkiler, gelirlere olumlu yansıyacak.
