Piyasalardaki dengesiz seyir yatırımcıları 'güvenli liman' olarak görülen gayrimenkule demirletiyor. Artan maliyetler, talebe karşı arzın azlığı konut fiyatları ve kiraları uçuşa geçirdi. Fiyatlardaki yükseliş trendinin 2022'de de sürmesi ihtimali konuşuluyor.
26 Aralık 2021 – 08 Ocak 2022 tarihli sayıdan.
Gayrimenkul sektörü, pandemi kapanmalar ve konut kredisi faizlerinin yükselişe geçmesiyle 2021'e yavaş başlamıştı. Yatırımcı enflasyona karşı korunmak için haziran ayından itibaren konuta yönelirken, pandemide değişen konut tercihleri, göç ve üniversitelerin açılması talebi canlandırdı.
Ocak-kasım döneminde 1 milyon 265 bin konut satıldı. İnşaat maliyetlerindeki artışa arzdaki azalma eklenince gayrimenkulde en çok kazandıran konut oldu. Sadece Türkiye'de değil, dünyada da trend bu yönde gelişti. Konut fiyatları ve kiralar hızla arttı. Konuttan sonra ikinci sırayı lojistik ve depolama alanları aldı.
İKİNCİ EL SATIŞLAR ÖNE ÇIKACAK
TSKB Gayrimenkul Değerleme A.Ş Genel Müdürü Makbule Yönel Maya, 2022'de konut satışlarının birçok değişkene bağlı olarak şekilleneceğini söylüyor. Maya, "Nüfus yapısı değişimine bakarak artık ülkemizin 1.2 milyon adetin altına inmesi beklenmemeli.
2022'de de piyasayı ağırlıklı olarak ikinci el satışlar domine edecektir. Çünkü 2019- 2021 arasında alınan ruhsat sayısı nedeniyle 2022'de teslim edilebilecek konut sayısı daha az olacak" diyor.
Maya, Merkez Bankası'nın (MB) faiz indirimlerinin konut kredisi faizlerinde bir indirim beklentisini getirdiğini belirtiyor.
Yabancıya satışta 2021 hareketli bir yıl oldu. Alımlara bakıldığında İran, Irak, Rusya ve Afganistan son dönemde lider. TL'nin döviz karşısındaki değer kaybı, vatandaşlık hakkının 250 bin dolar olması, son dönemde bu konuya özel olarak ağırlık veren STK'ların bu artışta etkili olduğuna dikkatçeken Maya, 2022'nin de yabancıya satışta hareketli bir yıl olacağını öngörüyor.
Artan inşaat maliyetleri ve arsa bulmadaki zorluklar geliştiricileri daha ucuz ve uygun arsa stokunun bulunduğu alanlara iterken çeperlerdeki hareketlilik sürecek.
6306 sayılı kanundan faydalanılarak yapılan dönüşüm çalışmaları parsel bazlı yık- yap işlemlerini hareketlendirdi. İnsanların deprem korkusuyla yeni binalarda oturma isteği 2022'de de dönüşümü hızlandıracak.
FİYATLAR YÜKSELECEK
Eva Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü Cansel Turgut Yazıcı, arz ve talep dengesinin bozulması nedeniyle 2022'de gayrimenkulde fiyat artışlarının devam edeceğini vurguluyor.
Yazıcı, "Erişilebilir konuta ihtiyaç sürüyor ama maliyetler nedeniyle özel sektörün dar ve orta gelirliye konut imal etmesi mümkün gözükmüyor. İnşaat şirketlerinde proje yapma isteği var ama gerçekleştiren sayısı hala çok az" diyor.
2022'de yeşil dönüşüm çok önemli bir trend belirleyici olacak. Paris İklim Anlaşması'nı ve yeşil mutabakatı düşününce bu konudaki eylem planları gayrimenkul piyasaları için de zorunlu ya da tercih edilen bir değişim ve dönüşümü beraberinde getirecek.
Tahincioğlu Gayrimenkul Yönetim Kurulu Başkanı Özcan Tahincioğlu, konut maliyetlerindeki artışın devam etmesine karşın döviz yatırımı olan yerli yatırımcıların kurdaki hızlı yükselişle gayri-menkule yönelmesinin sektör açısından 2022'nin iyi bir yıl olacağına işaret ettiğini söylüyor.
Konut fiyatlarının 2022'de artacağı yönündeki beklentilerin de yatırımcıların konuta ilgisini arttırdığına dikkat çeken Tahincioğlu, "MB'nin faiz indirimi gayrimenkul sektörünü 2022'de hareketlendirecek, yeni projelere ilgi ve talep de artacaktır. Önümüzdeki yıl toz pembe geçmeyecek.
Ancak normalleşmenin ekonomimiz üzerindeki olumlu etkisi ve piyasalardaki dalgalanmaların azalmasıyla güven ortamı büyüyecek, yatırımlar artacak, daha sürdürülebilir büyüme oranlarına erişeceğiz" diyor. Tahincioğlu, yeni yılda talep ve ihtiyaçlara öncelik vererek sektörün gelişimine yön veren projelere odaklanmaya devam edeceklerini de vurguluyor.
TRENDLER DEĞİŞİYOR
Yazlık ev olarak başlayıp pandemi ile birlikte 12 ay yaşanabilir konut alanları 2022'de ilgi görecek ve burada İzmir, Muğla, Balıkesir, Antalya başı çekecek. Konutta üst gelir grubuna tekrar bir yönelim var. Pademiyle değişen konut tercihleri üst gelir grubuna hitap edebilecek fiyat aralıklarını oluşturuyor.
Artan maliyetler, enflasyon, hane halkı gelirlerinde yaşanan kayıp gibi konular nedeniyle 2019'da konuşulmaya başlanan paylaşım ekonomisi trendi önümüzdeki dönemde birçok farklı etkene bağlı olarak artarak devam edecek. Evlerden ofislere, kullanılan araca, giyilen kıyafetten, elektrikli scooter'a kadar her şey bu paylaşım ekonomisi ile şekillenecek.
Pandemide işlerin evlere taşınması sonrasında ofis alanları yeni çalışma koşullarına yeterince adapte olmadı. Öyle ki bir kısım hibrit bir çalışma modeline geçse de ofis alanları aynı büyüklüğü koruyan vaziyette bekliyor. Ofisin gideceği yön hala belirsiz.
Sadece inşaat aşamasında olan ofis ruhsatlı binalar için mevcut durum izin veriyorsa ruhsat tadilatları ile konuta çevirmek veya home-o-fise dönüştürmek bir seçenek olarak tercih edilmeye başlandı. Bu durumun önümüzdeki dönem de devam etmesi bekleniyor çünkü artık herkes evinde bir çalışma mekanı yaratmaya odaklanmış durumda.
Kent lojistiği pandemi ile birlikte önemini daha da artırdı. Pandemi öncesi de başlayan bir trend son iki yılda hızlanarak devam etti. Bu anlamda kent içinde kiralanabilecek ve depo olarak kullanılabilecek alanlar bu dönemde kıymetlendi. Konutlarının altındaki dükkan kullanımlarının hızlıca bu amaçla kullanılan mekanlar haline gelme trendi devam edecek.
AVM'ler e-ticaretin hızlanması, kapalı alan çekincesi nedeniyle mağaza alanları ve mağaza karmaları, mağaza kiraları gibi farklı sorunla karşı karşıya kaldılar. Pandemi kaynaklı değişen tercihler AVM içlerinin de değişmesini kaçınılmaz kılıyor.
ERHAN BOYSANOĞLU / MESA YÖNETİM KURULU BAŞKANI “İNŞAAT 250 SEKTÖRÜ BESLİYOR”
"İnşaat sektörü ülkemizde katma değer oluşturup 250 alt sektörü besliyor. Yıllardır ülkemizin potansiyeline inandık, ülkemizle geliştik büyüdük. 52 yılda bazı zorlu dönemleri de ülkemizle birlikte yaşadık. Döviz kurlarındaki hareketlilik ile emtia fiyatlarındaki artış proje maliyetlerimizi yükseltse de ülkemiz potansiyeline güveniyoruz ve yatırımlarımıza devam ediyoruz.”
