Turizmde öne çıkan KKTC, gayrimenkul yatırımcılarının gözdesi oldu. Türkiye, Mısır, İsrail, Lübnan gibi komşularına kıyasla konut fiyatlarının daha düşük olması, adayı cazip hale getiriyor. Halihazırda devam eden dokuz gayrimenkul projesi bulunuyor.
LEVENT GÖKMEN DEMİRCİLER
[email protected]
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC), son dönemde cumhurbaşkanlığı seçimi ve Maraş'ın kısmen açılması ile gündeme otururken, turizm yatırımları ve üniversiteleri ile ekonomisini de canlandırıyor. Bugüne kadar hep turizm ile anılan ada, son yıllarda gayrimenkul yatırımlarının da yeni limanı haline geldi.
Gayrimenkul fiyatlarının komşu ülkelere göre düşük olması, yabancı yatırımcının bölgeye yönelmesini sağlıyor. TSKB Gayrimenkul Değerleme'nin Ekonomist dergisine özel olarak yaptığı değerleme ile KKTC gayrimenkul piyasasını mercek altına aldık.
Değerlemeye göre, sosyo-ekonomik açıdan genç ve dinamik bir nüfusa sahip olan KKTC'nin konut pazarı sürekli gelişirken, sunduğu avantajlarla yabancı yatırımcıların da ilgisini çekiyor. Bu ilgi nedeniyle yeni gayrimenkul projeleri geliştiriliyor.
Halihazırda Girne'de dört, İskele mevkiinde iki, Güzelyurt'ta bir, Lefkoşa'da bir, Gazi Mağusa'da bir proje olmak üzere adada satışı ve inşaatı devam eden toplam dokuz gayrimenkul projesi bulunuyor.
TSKB Gayrimenkul Değerleme A.Ş. Genel Müdür Yardımcısı Ozan Kolcuoğlu, Türkiye, Suriye, Mısır, İsrail, Lübnan gibi çevre ülkelere kıyasla KKTC'de konut fiyatlarının daha düşük olmasının yabancı yatırımcılara cazip geldiğini söylüyor.
KKTC'de konut fiyatlarının son beş yılda yıllık yüzde 10-12'lik artışla yükselme eğiliminde olduğuna dikkat çeken Kolcuoğlu, "Konut projelerinde Lefkoşa bölgesinde son 10 yılda yüzde 100'ün üzerinde değer artışı görülürken, ticari gayrimenkullerde de benzer artıştan söz edilebilir.
Bu durum gayrimenkulün değer artışının yanı sıra TL'nin Sterlin karşısındaki kur değerinden de kaynaklandı. Bu nedenle KKTC, Türkiye'deki yatırımcılar için iyi bir fırsat barındırıyor" diye konuşuyor.
KKTC'de inşaat ve emlak sektörü 2001 yılında görüşmelerine başlanan Annan Planı ile ciddi ivme kazanırken, 2003'ten sonra hızla yükselişe geçti. Hürriyet Emlak Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı ve Ticari İşlerden Sorumlu Eş Genel Müdürü Zeynep Tandoğan, Annan Planı'na kadar KKTC'de yılda ortalama bin-bin 400 konut üretilirken, Annan Planı'ndan sonra konut sayısının tepe noktasına geldiğini söylüyor.
Tandoğan, Annan Planı'nın getirdiği 'esaslı inkişafın hak doğuracağı' yönündeki uygulamanın, büyük bölümünün Rum malları üzerinde inşaat yapılan konutlarla ilgili yabancı yatırımcılara bir güvence verdiğini vurguluyor.
Yerel halk haricinde özellikle Türkiye, İngiltere, Kuzey Avrupa ve diğer ülkelerden Akdeniz sahillerine olan talebe dikkat çeken Tandoğan, benzer şekilde Kuzey Kıbrıs'ta özellikle Girne ve İskele bölgesine olan cazibenin de arttığını belirtiyor.
KKTC konut piyasası incelendiğinde, Lefkoşa'da genellikle yerli yatırımcı ve alıcı profili baskın konumda. Burada standart villalar 120 bin-400 bin Sterlin, lüks villalar 350 bin-700 bin Sterlin, standart daireler 35 bin-55 bin Sterlin, lüks daireler ise 42 bin-120 bin Sterlin aralığında fiyatlarla satılıyor.
Kira getirisi ve satış kârında en yüksek rakamlara ulaşan Girne, konumu, tarihi ve turistik alanları ve turizmdeki gelişimi ile öne çıkıyor. Standart villalar 160 bin ila 375 bin Sterlin, lüks villalar 250 bin-1 milyon 500 bin Sterlin, standart daireler 60 bin ila 110 bin Sterlin, lüks daireler 85 bin ila 300 bin Sterlin aralığında fiyatlarla satılıyor.
Doğu Akdeniz Üniversitesi ile Ada Kent Üniversitesi nedeniyle konut sektörünün dinamik olduğu Mağusa'da standart daireler 40 bin ila 75 bin Sterlin, lüks daireler 80 bin ila 120 bin Sterlin, standart villalar 70 bin ila 120 bin Sterlin, lüks villalar 250 bin ila 350 bin Sterlin'den satışa sunuluyor.
Kıbrıs'ın mevcut siyasi yapısından etkilenen ve emlak işlemlerinin sınırlandığı Güzelyurt, yeni açılan Kıbrıs Sağlık ve Toplum Bilimleri Üniversitesi ile hareketlendi. Burada standart daire fiyatı 40 bin ila 65 bin Sterlin arasında değişiyor.
İskele mevkiinde, site tarzında yazlık konutlar öne çıkarken, yatırımcı profili genellikle İskandinav ülkeleri ve Rusya'dan oluşuyor. Standart villalar 85 bin ila 95 bin Sterlin, lüks villalar 175 bin ila 250 bin Sterlin, standart daireler 30 bin ila 60 bin Sterlin, lüks daireler 60 bin ila 100 bin Sterlin arasında fiyatlardan satılıyor.
Lefkoşa'da aylık kiralar 250-800 Sterlin, Girne'de 350-800 Sterlin, Güzelyurt'ta bin 500 TL, Mağusa'da 10 aylık peşin ödeme koşulu ile bin 400-2 bin 500 Sterlin, aralığında. İskele'de yıllık ödemek şartıyla kiralar bin 800-3 bin Sterlin arasında değişiyor.
Gayrimenkul satın alan ve 90 günden fazla Kıbrıs'ta kalmak isteyen Türkiye vatandaşlarına oturma izni çıkarılıp bir yıl boyunca oturma izni veriliyor. Ayrıca emekliler için oturma izni şartı aranmıyor. Ekonomik olarak büyüme potansiyeli barındıran, başta Türkiye olmak üzere göç alan KKTC'de, orta ve uzun vadede gayrimenkul yatırımlarına ilginin artması bekleniyor.
Rum kesimi ile sorunların çözülmesiyle AB üyesi olma ihtimali bulunan KKTC'de gayrimenkul fiyatlarının iki ila dört kat artması da bir diğer beklenti. Avrupa'da yaşanan İngiltere kaynaklı siyasi sorun ve çözülmelerin, KKTC gayrimenkul ve inşaat pazarına olumlu yansımasının, İngiliz şirketlerin ve İngilizlerin KKTC'ye olan ilgisini artırması bekleniyor.
KKTC'de Celsus projesini üreten White Lotus Development'ın ortağı Erinç Nailer, KKTC'lilerin yanı sıra Türkiye, İngiltere, Hollanda, Hong Kong, ABD gibi ülkelerden yatırımcıların projelerine ilgi gösterdiğini söylüyor. '
Buy to let' yani kiralamak için satın alınan emlak ve buna bağlı kredi sistemlerinin revaçta olduğuna dikkat çeken Nailer, "Kıbrıs'ta ticari gayrimenkul sayısının azlığı, gelişen 'buy to let' sisteminin de etkisiyle ticari mülk yatırımları değerleniyor. Yatırımların dönüş süresi de 10-14 yıl civarında" diyor.
KKTC Teknopark yasası ve yabancı yatırımcılara uluslararası şirket kurmaları halinde verilen vergi avantajları ile iş yeri kurma girişimleri, ticari mülklere olan ilgiyi de artırıyor. Ekonomisinin Türkiye ekonomisine bağlılığı ve bu sebeple meydana gelen daralma ve durgunlukların ise inşaat ve gayrimenkul pazarını olumsuz etkileyebileceğine dikkat çekiliyor.
OZAN KOLCUOĞLU / TSKB GAYRİMENKUL GENEL MÜDÜR YRD.
“TAPU BİLGİSİNE DİKKAT!”
“KKTC’nin gayrimenkul piyasası, bölgelere göre değişiyor. Yatırım öncesinde bölgelerin gelişim eğilimi incelenmeli. Adada Türk Koçanı, Eşdeğer Koçan ve Tahsis Koçanı olmak üzere üç farklı tapu (koçan) tipi bulunuyor. Gayrimenkullerin fiyatları, koçan tipine göre değişiyor. Yatırımcılar gayrimenkulün tapu bilgisine dikkat etmeli.”
LEVENT GÖKMEN DEMİRCİLER
[email protected]
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC), son dönemde cumhurbaşkanlığı seçimi ve Maraş'ın kısmen açılması ile gündeme otururken, turizm yatırımları ve üniversiteleri ile ekonomisini de canlandırıyor. Bugüne kadar hep turizm ile anılan ada, son yıllarda gayrimenkul yatırımlarının da yeni limanı haline geldi.
Gayrimenkul fiyatlarının komşu ülkelere göre düşük olması, yabancı yatırımcının bölgeye yönelmesini sağlıyor. TSKB Gayrimenkul Değerleme'nin Ekonomist dergisine özel olarak yaptığı değerleme ile KKTC gayrimenkul piyasasını mercek altına aldık.
Değerlemeye göre, sosyo-ekonomik açıdan genç ve dinamik bir nüfusa sahip olan KKTC'nin konut pazarı sürekli gelişirken, sunduğu avantajlarla yabancı yatırımcıların da ilgisini çekiyor. Bu ilgi nedeniyle yeni gayrimenkul projeleri geliştiriliyor.
Halihazırda Girne'de dört, İskele mevkiinde iki, Güzelyurt'ta bir, Lefkoşa'da bir, Gazi Mağusa'da bir proje olmak üzere adada satışı ve inşaatı devam eden toplam dokuz gayrimenkul projesi bulunuyor.
TSKB Gayrimenkul Değerleme A.Ş. Genel Müdür Yardımcısı Ozan Kolcuoğlu, Türkiye, Suriye, Mısır, İsrail, Lübnan gibi çevre ülkelere kıyasla KKTC'de konut fiyatlarının daha düşük olmasının yabancı yatırımcılara cazip geldiğini söylüyor.
KKTC'de konut fiyatlarının son beş yılda yıllık yüzde 10-12'lik artışla yükselme eğiliminde olduğuna dikkat çeken Kolcuoğlu, "Konut projelerinde Lefkoşa bölgesinde son 10 yılda yüzde 100'ün üzerinde değer artışı görülürken, ticari gayrimenkullerde de benzer artıştan söz edilebilir.
Bu durum gayrimenkulün değer artışının yanı sıra TL'nin Sterlin karşısındaki kur değerinden de kaynaklandı. Bu nedenle KKTC, Türkiye'deki yatırımcılar için iyi bir fırsat barındırıyor" diye konuşuyor.
ANNAN PLANI ETKİSİ
KKTC'de inşaat ve emlak sektörü 2001 yılında görüşmelerine başlanan Annan Planı ile ciddi ivme kazanırken, 2003'ten sonra hızla yükselişe geçti. Hürriyet Emlak Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı ve Ticari İşlerden Sorumlu Eş Genel Müdürü Zeynep Tandoğan, Annan Planı'na kadar KKTC'de yılda ortalama bin-bin 400 konut üretilirken, Annan Planı'ndan sonra konut sayısının tepe noktasına geldiğini söylüyor.
Tandoğan, Annan Planı'nın getirdiği 'esaslı inkişafın hak doğuracağı' yönündeki uygulamanın, büyük bölümünün Rum malları üzerinde inşaat yapılan konutlarla ilgili yabancı yatırımcılara bir güvence verdiğini vurguluyor.
Yerel halk haricinde özellikle Türkiye, İngiltere, Kuzey Avrupa ve diğer ülkelerden Akdeniz sahillerine olan talebe dikkat çeken Tandoğan, benzer şekilde Kuzey Kıbrıs'ta özellikle Girne ve İskele bölgesine olan cazibenin de arttığını belirtiyor.
FİYATLAR NE DURUMDA?
KKTC konut piyasası incelendiğinde, Lefkoşa'da genellikle yerli yatırımcı ve alıcı profili baskın konumda. Burada standart villalar 120 bin-400 bin Sterlin, lüks villalar 350 bin-700 bin Sterlin, standart daireler 35 bin-55 bin Sterlin, lüks daireler ise 42 bin-120 bin Sterlin aralığında fiyatlarla satılıyor.
Kira getirisi ve satış kârında en yüksek rakamlara ulaşan Girne, konumu, tarihi ve turistik alanları ve turizmdeki gelişimi ile öne çıkıyor. Standart villalar 160 bin ila 375 bin Sterlin, lüks villalar 250 bin-1 milyon 500 bin Sterlin, standart daireler 60 bin ila 110 bin Sterlin, lüks daireler 85 bin ila 300 bin Sterlin aralığında fiyatlarla satılıyor.
Doğu Akdeniz Üniversitesi ile Ada Kent Üniversitesi nedeniyle konut sektörünün dinamik olduğu Mağusa'da standart daireler 40 bin ila 75 bin Sterlin, lüks daireler 80 bin ila 120 bin Sterlin, standart villalar 70 bin ila 120 bin Sterlin, lüks villalar 250 bin ila 350 bin Sterlin'den satışa sunuluyor.
Kıbrıs'ın mevcut siyasi yapısından etkilenen ve emlak işlemlerinin sınırlandığı Güzelyurt, yeni açılan Kıbrıs Sağlık ve Toplum Bilimleri Üniversitesi ile hareketlendi. Burada standart daire fiyatı 40 bin ila 65 bin Sterlin arasında değişiyor.
İskele mevkiinde, site tarzında yazlık konutlar öne çıkarken, yatırımcı profili genellikle İskandinav ülkeleri ve Rusya'dan oluşuyor. Standart villalar 85 bin ila 95 bin Sterlin, lüks villalar 175 bin ila 250 bin Sterlin, standart daireler 30 bin ila 60 bin Sterlin, lüks daireler 60 bin ila 100 bin Sterlin arasında fiyatlardan satılıyor.
Lefkoşa'da aylık kiralar 250-800 Sterlin, Girne'de 350-800 Sterlin, Güzelyurt'ta bin 500 TL, Mağusa'da 10 aylık peşin ödeme koşulu ile bin 400-2 bin 500 Sterlin, aralığında. İskele'de yıllık ödemek şartıyla kiralar bin 800-3 bin Sterlin arasında değişiyor.
NEDEN CAZİP?
Gayrimenkul satın alan ve 90 günden fazla Kıbrıs'ta kalmak isteyen Türkiye vatandaşlarına oturma izni çıkarılıp bir yıl boyunca oturma izni veriliyor. Ayrıca emekliler için oturma izni şartı aranmıyor. Ekonomik olarak büyüme potansiyeli barındıran, başta Türkiye olmak üzere göç alan KKTC'de, orta ve uzun vadede gayrimenkul yatırımlarına ilginin artması bekleniyor.
Rum kesimi ile sorunların çözülmesiyle AB üyesi olma ihtimali bulunan KKTC'de gayrimenkul fiyatlarının iki ila dört kat artması da bir diğer beklenti. Avrupa'da yaşanan İngiltere kaynaklı siyasi sorun ve çözülmelerin, KKTC gayrimenkul ve inşaat pazarına olumlu yansımasının, İngiliz şirketlerin ve İngilizlerin KKTC'ye olan ilgisini artırması bekleniyor.
KKTC'de Celsus projesini üreten White Lotus Development'ın ortağı Erinç Nailer, KKTC'lilerin yanı sıra Türkiye, İngiltere, Hollanda, Hong Kong, ABD gibi ülkelerden yatırımcıların projelerine ilgi gösterdiğini söylüyor. '
Buy to let' yani kiralamak için satın alınan emlak ve buna bağlı kredi sistemlerinin revaçta olduğuna dikkat çeken Nailer, "Kıbrıs'ta ticari gayrimenkul sayısının azlığı, gelişen 'buy to let' sisteminin de etkisiyle ticari mülk yatırımları değerleniyor. Yatırımların dönüş süresi de 10-14 yıl civarında" diyor.
KKTC Teknopark yasası ve yabancı yatırımcılara uluslararası şirket kurmaları halinde verilen vergi avantajları ile iş yeri kurma girişimleri, ticari mülklere olan ilgiyi de artırıyor. Ekonomisinin Türkiye ekonomisine bağlılığı ve bu sebeple meydana gelen daralma ve durgunlukların ise inşaat ve gayrimenkul pazarını olumsuz etkileyebileceğine dikkat çekiliyor.
OZAN KOLCUOĞLU / TSKB GAYRİMENKUL GENEL MÜDÜR YRD.“TAPU BİLGİSİNE DİKKAT!”
“KKTC’nin gayrimenkul piyasası, bölgelere göre değişiyor. Yatırım öncesinde bölgelerin gelişim eğilimi incelenmeli. Adada Türk Koçanı, Eşdeğer Koçan ve Tahsis Koçanı olmak üzere üç farklı tapu (koçan) tipi bulunuyor. Gayrimenkullerin fiyatları, koçan tipine göre değişiyor. Yatırımcılar gayrimenkulün tapu bilgisine dikkat etmeli.”
