Danışmanlık şirketi McKinsey’e göre, nesnelerin interneti (internet of things) önümüzdeki 10 yıllık süreçte 4 ile 11 trilyon dolarlık bir ekonomi yaratacak. Bu durum şirketler için ciddi fırsatlar yaratıyor. Ancak bu alanın etkin şirketlerinden Fujitsu’nun başkan yardımcısı Dr. Alex Bazin, bu gelişmenin dönüşmeyi başaramayan şirketler için yıkıcı etkileri olacağı uyarısını yapıyor.
TALAT YEŞİLOĞLU
tyesil@ekonomist.com.tr
Türkiye, yoğun bir siyasi gündemin içine gömülmüş durumda. Dünyada ise iş süreçlerinin dönüşümü, teknolojinin iş süreçlerine uydurulması, iş dünyasının ana gündem maddesi. Özellikle ‘nesnelerin interneti’ (internet of things), teknolojide en hızlı büyüyen alan olarak öne çıkıyor. Lojistik, perakende, tarımın yanı sıra özellikle sağlık alanındaki nesnelerin interneti uygulamaları, kitlelerin dikkatini çekiyor.
Tokyo’da düzenlenen ‘Fujitsu Forum 2016’nın davetlisiydik ve şirketin nesnelerin interneti alanından sorumlu başkan yardımcısı Dr. Alex Bazin ile konuştuk. Bazin, önümüzdeki 10 yıllık süreçte trilyonlarca dolarlık yeni bir ekonomi yaratması beklenen nesnelerin interneti uygulamalarının şirketlere nasıl fırsatlar ve tehditler sunduğunu anlattı.
Nesnelerin internetinin farklı sektörlerde uygulanma alanı nedir? Fujitsu olarak bu alanda ne gibi hizmetler sunuyorsunuz?
Günümüzde nesnelerin interneti tüm iş hayatına dokunuyor. Şu anda Avrupa’da üreticilerin yüzde 50’si nesnelerin internetiyle ilgili bir projeyle uğraşıyor. Biz ise şirket olarak fabrika optimizasyonu, tedarik zinciri optimizasyonu gibi konularda üreticilere yardımcı oluyoruz. Bu konuda büyük bir Japon üreticiyle süreçlerinin içinde yer alan boşlukları engellemelerini sağlamak için çalışıyoruz. Bu boşlukları doldurarak fabrikada optimizas-yona da gitmiş oluyoruz. Pek çok üretici tedarik zinciri optimizasyonu konusuyla da ilgileniyor. Bu optimizas-yonu nesnelerin internetini kullanarak sağlamak hedefleri arasında. Bizim bu alanda en son çalıştığımız üretici, stok maliyetini neredeyse bir gecede yüzde 30 düşürmeyi başardı.
Şirketlerin faaliyetlerine etkileri neler?
Üretimde tedarik zinciri optimizasyonu, süreç optimizasyonu, üreticilerin diğer üreticilere malzeme sağlaması, tüm bu süreçleri etkin izlemesi gibi konular üzerine önemli çalışmalar yapıyoruz. Bir organizasyonun genişlemek ya da deniz aşırı alanlara açılmak için saha kapasitesini artırması gerekmemeli. Biz Japonya’da bir şirketle daha çalışıyoruz. Doğu Asya’da genişlemek istiyorlar ancak sahalarını genişletmek yerine makineler arası iletişim teknolojileri (machine to machine technology) kullanarak uzaktan üretim süreçlerini kontrol ediyorlar. Sonuçta işletmelerin makineler arası teknolojileri kullanarak uzaklarındaki varlıkları gerçek zamanlı izleyip yönetmesi mümkün. Örneğin enerji üretim/dağıtım şebekelerindeki makineleri uzaktan yönetebiliyorsunuz. Bu sayede bir problem çıktığında uzaktan bu problemi görüp çözmek mümkün hale geliyor.
Özellikle sağlık alanındaki gelişmeler için ne diyeceksiniz?
Medikal sektör ve medikal araç gereçler, yasal düzenlemelerden dolayı girmek için oldukça maliyetli bir alan. Sağlık sektöründeki maliyetler tüm dünyada artıyor. Ancak verilerin izlenmesi konusunda etkin çözümler sunmak mümkün. Sağlık sektöründe nesnelerin internetiyle sunulan hizmetler, şu anda servis tarafında yoğunlaşıyor. Biz bu amaçla portatif okuyucu cihazlar geliştirdik. Teknolojilerimiz sayesinde doktorlar, hemşireler ve çalışanlar sürekli bağlantı halinde kalabiliyor.
Bunun yanında bazı temel ihtiyaçlarla da ilgileniyoruz. Sağlık sektöründe çarşafların sekiz kullanımdan sonra yakılması gerekiyor. Enfeksiyon kapma riskini azaltmak için böyle bir durum var. Ancak pek çok hastane kaç kere çarşafın kullanıldığını takip etmekte zorlanabiliyor. Bizde 800 yatağı izleyebilen bir monitör ürünü mevcut. Bu sayede hangisinin ne zaman değiştirilmesi ya da atılması gerektiği de anlaşılmış oluyor.
Pek çok şirket nesnelerin interneti alanında faaliyet gösteriyor. Sizi diğerlerinden farklı kılan yönleriniz neler?
Biz dünyada çok az sayıda tam servis sunumu yapabilen teknoloji şirketlerinden biriyiz. Analitik makineler, sensörler, aplikasyonlar... Sonuçta oldukça sağlam bir teknoloji temelimiz mevcut. Ancak bu tek başına yeterli değil. Benim gördüğüm bir şey var: Müşteriler teknoloji sağlayıcılarla ancak teknolojik ürünleri sunmanın
yanı sıra bu ürünleri entegre edebildiklerini ve desteklediklerini gördükleri zaman iyi çalışıyor hatta onlara bağlanıyorlar. Biz bu desteği ölçek ne olursa olsun verebiliyoruz. Milyonlarca aleti, milyonlarca kullanıcıyı yönetebilmeleri için müşterilerimize destek olabiliyoruz. Bunu dünyada yapabilecek çok az sayıda şirket var.
Nesnelerin interneti sizce şirketlere ne tür fırsatlar sunuyor?
Danışmanlık kuruluşu McKinsey’nin tahminlerine göre, 2025 yılına kadar nesnelerin internetinin ekonomik etkisi 3,9 trilyon dolarla 11,1 trilyon dolar arasında bir etkiye sahip olacak. Neredeyse ABD ekonomisinin büyüklüğü kadar bir etkiden söz ediyoruz. Dijital transformasyon genel olarak tüm pazarları ve ekonomileri etkileyecek. Bu nedenle bu sektörlerde ve pazarlarda yer alan oyuncuların bu teknolojiyi anlayıp kendi sektörlerinde nasıl yıkıcı işler yapabileceklerini bilmeleri gerekiyor. Bu sayede de kendi iş modellerini değiştirmek üzerine yoğunlaşmaları önemli. Uber gibi örneklere baktığınızda da bunu görüyorsunuz. Bu şirketler tüm endüstriyi baştan başa değiştirmeyi başardı. Skype daha 10 yaşında ama dünyanın yarısının uluslararası konuşmaları bu ağ üzerinden yapılıyor.
İleride hangi alanlarda benzer etki bekliyorsunuz?
Önümüzdeki dönemde kendi kendine sürülen arabalar ortaya çıkacak. Bu da otomotiv sektörünü kökünden değiştirecek. Aynı zamanda sigorta sektörünü de etkileyecek.
Kendi kendine giden arabalar ortaya çıktığında araba sahipliği ne anlama gelecek? “Artık arabaya sahip olmam gerçekten gerekli mi?” diye düşünmeye başlayacak insanlar. İş liderleri de sadece ölçek olarak bakmayacaklar bu konuya. Yöneticilerin işlerini ve süreçlerini dijitalleştirmeye odaklamaları gerekli. Ancak tüm bunları sadece bir teknoloji projesi olarak görmek hata olur. Bu sadece bir teknoloji devrimi değil, iş yapış şekillerinin tekno-
lojiyle birlikte değişmesi kökten olarak algılanmalı.
Sağlık alanında nesnelerin interneti bağlamında neler olacak?
Önümüzdeki dönemde gerçek zamanlı medikal makineler ortaya çıkacak. Bu makineler hastaların uzaktan kontrol edilmesini mümkün kılacak. Nesnelerin interneti daha değerli bir hal aldığında da dijital zeka kullanımının çok daha fazla olmaya başlayacağını göreceğiz. Nesnelerin interneti şu anda veri toplamak ve onunla ilgili analiz oluşturmakla ilgili. Ancak şu anda makine öğrenim yeteneği (machine learning capability) gelişmiş durumda değil.
Önümüzdeki dönemde nesnelerin interneti ve yapay zekanın daha fazla bir araya geldiğini göreceğiz. Bu sayede de örneğin sağlık sektöründe çok daha fazla sayıda kişiselleştirilmiş cihaz ortaya çıkacak. Doktorların bilgisi ile nesnelerin internetinden elde edilecek gerçek zamanlı bilginin bir araya gelmesi çok önemli bir hal alacak. Tüm bu bilgileri yapay zeka ve nesnelerin internetiyle bir araya getirmek ise sağlık sektöründe bir sonraki büyük olay olacak.
“YAPAY ZEKAYA BUYUK YATIRIM YAPIYORUZ”
AR-GE çalışmalarında şirket olarak hangi alana odaklanıyorsunuz?
Şu anda yapay zekaya büyük oranda yatırım yapıyoruz. Bu konuda yeni bir programımız var. Sanıyorum bu konuya ilişkin yakın dönemde epey yeni haberler duyacaksınız. Nesnelerin interneti platformlarına çok fazla yatırım yapıyoruz. Bu alana yatırım yapmaya da devam edeceğiz. Sensörler ve algoritmalara yatırım yapmaya da devam ediyoruz.
TALAT YEŞİLOĞLU
tyesil@ekonomist.com.tr
Türkiye, yoğun bir siyasi gündemin içine gömülmüş durumda. Dünyada ise iş süreçlerinin dönüşümü, teknolojinin iş süreçlerine uydurulması, iş dünyasının ana gündem maddesi. Özellikle ‘nesnelerin interneti’ (internet of things), teknolojide en hızlı büyüyen alan olarak öne çıkıyor. Lojistik, perakende, tarımın yanı sıra özellikle sağlık alanındaki nesnelerin interneti uygulamaları, kitlelerin dikkatini çekiyor.
Tokyo’da düzenlenen ‘Fujitsu Forum 2016’nın davetlisiydik ve şirketin nesnelerin interneti alanından sorumlu başkan yardımcısı Dr. Alex Bazin ile konuştuk. Bazin, önümüzdeki 10 yıllık süreçte trilyonlarca dolarlık yeni bir ekonomi yaratması beklenen nesnelerin interneti uygulamalarının şirketlere nasıl fırsatlar ve tehditler sunduğunu anlattı.
Nesnelerin internetinin farklı sektörlerde uygulanma alanı nedir? Fujitsu olarak bu alanda ne gibi hizmetler sunuyorsunuz?
Günümüzde nesnelerin interneti tüm iş hayatına dokunuyor. Şu anda Avrupa’da üreticilerin yüzde 50’si nesnelerin internetiyle ilgili bir projeyle uğraşıyor. Biz ise şirket olarak fabrika optimizasyonu, tedarik zinciri optimizasyonu gibi konularda üreticilere yardımcı oluyoruz. Bu konuda büyük bir Japon üreticiyle süreçlerinin içinde yer alan boşlukları engellemelerini sağlamak için çalışıyoruz. Bu boşlukları doldurarak fabrikada optimizas-yona da gitmiş oluyoruz. Pek çok üretici tedarik zinciri optimizasyonu konusuyla da ilgileniyor. Bu optimizas-yonu nesnelerin internetini kullanarak sağlamak hedefleri arasında. Bizim bu alanda en son çalıştığımız üretici, stok maliyetini neredeyse bir gecede yüzde 30 düşürmeyi başardı.
Şirketlerin faaliyetlerine etkileri neler?
Üretimde tedarik zinciri optimizasyonu, süreç optimizasyonu, üreticilerin diğer üreticilere malzeme sağlaması, tüm bu süreçleri etkin izlemesi gibi konular üzerine önemli çalışmalar yapıyoruz. Bir organizasyonun genişlemek ya da deniz aşırı alanlara açılmak için saha kapasitesini artırması gerekmemeli. Biz Japonya’da bir şirketle daha çalışıyoruz. Doğu Asya’da genişlemek istiyorlar ancak sahalarını genişletmek yerine makineler arası iletişim teknolojileri (machine to machine technology) kullanarak uzaktan üretim süreçlerini kontrol ediyorlar. Sonuçta işletmelerin makineler arası teknolojileri kullanarak uzaklarındaki varlıkları gerçek zamanlı izleyip yönetmesi mümkün. Örneğin enerji üretim/dağıtım şebekelerindeki makineleri uzaktan yönetebiliyorsunuz. Bu sayede bir problem çıktığında uzaktan bu problemi görüp çözmek mümkün hale geliyor.
Özellikle sağlık alanındaki gelişmeler için ne diyeceksiniz?
Medikal sektör ve medikal araç gereçler, yasal düzenlemelerden dolayı girmek için oldukça maliyetli bir alan. Sağlık sektöründeki maliyetler tüm dünyada artıyor. Ancak verilerin izlenmesi konusunda etkin çözümler sunmak mümkün. Sağlık sektöründe nesnelerin internetiyle sunulan hizmetler, şu anda servis tarafında yoğunlaşıyor. Biz bu amaçla portatif okuyucu cihazlar geliştirdik. Teknolojilerimiz sayesinde doktorlar, hemşireler ve çalışanlar sürekli bağlantı halinde kalabiliyor.
Bunun yanında bazı temel ihtiyaçlarla da ilgileniyoruz. Sağlık sektöründe çarşafların sekiz kullanımdan sonra yakılması gerekiyor. Enfeksiyon kapma riskini azaltmak için böyle bir durum var. Ancak pek çok hastane kaç kere çarşafın kullanıldığını takip etmekte zorlanabiliyor. Bizde 800 yatağı izleyebilen bir monitör ürünü mevcut. Bu sayede hangisinin ne zaman değiştirilmesi ya da atılması gerektiği de anlaşılmış oluyor.
Pek çok şirket nesnelerin interneti alanında faaliyet gösteriyor. Sizi diğerlerinden farklı kılan yönleriniz neler?
Biz dünyada çok az sayıda tam servis sunumu yapabilen teknoloji şirketlerinden biriyiz. Analitik makineler, sensörler, aplikasyonlar... Sonuçta oldukça sağlam bir teknoloji temelimiz mevcut. Ancak bu tek başına yeterli değil. Benim gördüğüm bir şey var: Müşteriler teknoloji sağlayıcılarla ancak teknolojik ürünleri sunmanın
yanı sıra bu ürünleri entegre edebildiklerini ve desteklediklerini gördükleri zaman iyi çalışıyor hatta onlara bağlanıyorlar. Biz bu desteği ölçek ne olursa olsun verebiliyoruz. Milyonlarca aleti, milyonlarca kullanıcıyı yönetebilmeleri için müşterilerimize destek olabiliyoruz. Bunu dünyada yapabilecek çok az sayıda şirket var.
Nesnelerin interneti sizce şirketlere ne tür fırsatlar sunuyor?
Danışmanlık kuruluşu McKinsey’nin tahminlerine göre, 2025 yılına kadar nesnelerin internetinin ekonomik etkisi 3,9 trilyon dolarla 11,1 trilyon dolar arasında bir etkiye sahip olacak. Neredeyse ABD ekonomisinin büyüklüğü kadar bir etkiden söz ediyoruz. Dijital transformasyon genel olarak tüm pazarları ve ekonomileri etkileyecek. Bu nedenle bu sektörlerde ve pazarlarda yer alan oyuncuların bu teknolojiyi anlayıp kendi sektörlerinde nasıl yıkıcı işler yapabileceklerini bilmeleri gerekiyor. Bu sayede de kendi iş modellerini değiştirmek üzerine yoğunlaşmaları önemli. Uber gibi örneklere baktığınızda da bunu görüyorsunuz. Bu şirketler tüm endüstriyi baştan başa değiştirmeyi başardı. Skype daha 10 yaşında ama dünyanın yarısının uluslararası konuşmaları bu ağ üzerinden yapılıyor.
İleride hangi alanlarda benzer etki bekliyorsunuz?
Önümüzdeki dönemde kendi kendine sürülen arabalar ortaya çıkacak. Bu da otomotiv sektörünü kökünden değiştirecek. Aynı zamanda sigorta sektörünü de etkileyecek.
Kendi kendine giden arabalar ortaya çıktığında araba sahipliği ne anlama gelecek? “Artık arabaya sahip olmam gerçekten gerekli mi?” diye düşünmeye başlayacak insanlar. İş liderleri de sadece ölçek olarak bakmayacaklar bu konuya. Yöneticilerin işlerini ve süreçlerini dijitalleştirmeye odaklamaları gerekli. Ancak tüm bunları sadece bir teknoloji projesi olarak görmek hata olur. Bu sadece bir teknoloji devrimi değil, iş yapış şekillerinin tekno-
lojiyle birlikte değişmesi kökten olarak algılanmalı.
Sağlık alanında nesnelerin interneti bağlamında neler olacak?
Önümüzdeki dönemde gerçek zamanlı medikal makineler ortaya çıkacak. Bu makineler hastaların uzaktan kontrol edilmesini mümkün kılacak. Nesnelerin interneti daha değerli bir hal aldığında da dijital zeka kullanımının çok daha fazla olmaya başlayacağını göreceğiz. Nesnelerin interneti şu anda veri toplamak ve onunla ilgili analiz oluşturmakla ilgili. Ancak şu anda makine öğrenim yeteneği (machine learning capability) gelişmiş durumda değil.
Önümüzdeki dönemde nesnelerin interneti ve yapay zekanın daha fazla bir araya geldiğini göreceğiz. Bu sayede de örneğin sağlık sektöründe çok daha fazla sayıda kişiselleştirilmiş cihaz ortaya çıkacak. Doktorların bilgisi ile nesnelerin internetinden elde edilecek gerçek zamanlı bilginin bir araya gelmesi çok önemli bir hal alacak. Tüm bu bilgileri yapay zeka ve nesnelerin internetiyle bir araya getirmek ise sağlık sektöründe bir sonraki büyük olay olacak.
“YAPAY ZEKAYA BUYUK YATIRIM YAPIYORUZ”
AR-GE çalışmalarında şirket olarak hangi alana odaklanıyorsunuz?
Şu anda yapay zekaya büyük oranda yatırım yapıyoruz. Bu konuda yeni bir programımız var. Sanıyorum bu konuya ilişkin yakın dönemde epey yeni haberler duyacaksınız. Nesnelerin interneti platformlarına çok fazla yatırım yapıyoruz. Bu alana yatırım yapmaya da devam edeceğiz. Sensörler ve algoritmalara yatırım yapmaya da devam ediyoruz.
