50 hissedarla kurulan fabrika: 100. üretim yılına törenle başladı

Uşak'ta halı tüccarlığı yapan Celepzade Abdullah Bey'in bir Avrupa gezisi sırasında Almanya'dan getirdiği 10 kilogram şeker pancarı tohumlarından alıp eken Nuri Bey, bunlardan pekmez ve köpük helvası yaptı.

Ektiği şeker pancarından yüksek verim elde eden Nuri Bey, o dönemde şekerin de zor bulunmasından dolayı bir fabrika kurmaya karar verdi. Şeker fabrikasının yapımı için Nuri Bey öncülüğünde 50 hissedarın katılımıyla 19 Nisan 1923'te Uşak Terakki-i Ziraat Türk A.Ş kuruldu. Bir şeker fabrikasını inşa edecek paranın olmamasından dolayı şirketten hisse verilerek köylülerden toplanan arpa, buğday, mısır, büyük ve küçükbaş hayvanlar satılarak şirket sermayesi 600 bin liraya yükseltildi.

Gerekli sermayenin toplanması ve izinlerin alınmasının ardından inşaatı için yabancı firmayla anlaşılarak 6 Kasım 1925'te temeli atılan fabrika, 17 Aralık 1926'da üretime başladı.

Fabrika, Kırklareli'deki Alpullu Şeker Fabrikası'nın ardından şeker üretimine başlayan ikinci fabrika oldu. Üretimine bir süre devam eden fabrika 1933 yılında devlet bünyesine alındı.

Fabrikanın kurucusu Nuri Bey de 1934 yılındaki Soyadı Kanunu'yla "Şeker" soy ismini aldı. Uşak Şeker Fabrikası'nın ismi 1996 yılındaki yönetim kurulu kararıyla Nuri Şeker Uşak Şeker Fabrikası olarak değiştirildi.

Asırlık bir tarihi barındıran 300 dekarlık alandaki fabrika binası, sinema salonu, kütüphane, revir, cami, yemekhane ve çalışanların konakladığı lojmanlar 2010 yılında Anıtlar Yüksek Kurulu tarafından "korunması gereken eserler" kapsamına alındı.

Bu kapsamda fabrikadaki makine ve ekipmanlarda değişiklik yapılabiliyor, binaların ise tarihi dokusu korunuyor. Yine fabrikanın bahçesindeki 37 çınar ağacı da koruma altında bulunuyor.

Nuri Şeker Uşak Şeker Fabrikası’nda 100. yıl üretim dönemi, düzenlenen törenle başladı.
 

Fabrika bahçesinde gerçekleştirilen törene Fabrika Müdür Vekili Sami Tekin, Şeker-İş Sendikası Uşak Şube Başkanı Osman Özdemir, Banaz Belediye Başkanı ve Uşak Pancar Ekicileri Kooperatifi Başkanı Zafer Arpacı, Uşak Ziraat Odası Başkanı Nafiz Mıdık, fabrikanın kurucusu Nuri Şeker’in torunu Mehmet Şeker, çiftçiler ve fabrika çalışanları katıldı. Tören, İstiklal Marşı’nın okunmasıyla başladı.

ÜRETİM PLANLARI

Burada konuşma yapan Fabrika Müdür Vekili Sami Tekin, bu yılki üretim planlarına ilişkin bilgi vererek, "Her gün 3 vardiya halinde 1800 ton pancar işlenecek olup, bu dönemde 175 bin ton pancar işlenecek. 22 bin 500 ton kristal şeker üretilecek, yaklaşık 8 bin ton da melas üretilecek. Yaş pancar posası olarak da yaklaşık 48 bin ton küspe üretilecektir." dedi.

Ardından Şeker-İş Sendikası Uşak Şube Başkanı Osman Özdemir, ise fabrikanın geleceği açısından yapılması gereken yatırımlara dikkat çekerek, "Yeni bir üretim düzeyine geçerek hem su tasarrufu yaptıracak olan kuru pancar boşaltmaya bir an önce geçmemiz fabrikamızın geleceği açısından çok önemlidir. Bu yatırımın bir an önce fabrikamıza gelmesi gerekmektedir. Bunun için elimizden geleni yapacağımıza hiç kimsenin şüphesi olmasın." ifadelerini kullandı.

Konuşmaların ardından fabrikaya ilk pancarlarını getiren 6 çiftçiye çeşitli hediyeler verildi. Tören, dua edilip kurdelenin kesilmesiyle devam etti. Kurdele kesiminin ardından pancar getiren çiftçilerin fabrikaya alımı başladı.