Dünyada sosyal güvenlik uygulamaları üç ayrı basamakta konumlandırılmış durumda. Birinci basamakta, kamu kurumlan tarafından oluşturulan, zorunlu katılıma dayalı ve asgari bir emeklilik geliri sunmayı hedefleyen sistemler yer alıyor.
İkinci basamakta, zorunlu veya ihtiyari katılım esasına dayanan ve işyeri bazlı emeklilik programları yer alıyor ve bu sistemde işverenler çalışanları adına emeklilik programlarına dâhil oluyor. Üçüncü basamakta ise gönüllü katılıma dayalı bireysel tasarrufların değerlendirildiği özel emeklilik sistemleri yer alıyor.
Tabloyu görmek için görsele tıklayın.
Türkiye’de birinci basamakta kamu emeklilik sistemi, üçüncü basamakta ise tamamlayıcı bir emeklilik geliri oluşturulması amacıyla faaliyete başlayan gönüllülük esasına dayalı Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) bulunuyor.
Bireysel Emeklilikte Otomatik Katılım, Türkiye’de hâlihazırda faaliyette olan bu iki sistemi tamamlayacak biçimde 2017 yılı başında yürürlüğe girerek ikinci basamağı oluşturacak.
1 Ocak 2017’de kamu kurumları ve özel sektörde faaliyet gösteren şirketler, otomatik katılıma kademeli olarak katılmaya başlayacak.
Sürecin etkin ve verimli bir biçimde yönetilebilmesi ve gerekli altyapı hazırlıklarına imkan verilebilmesi için tüm kurumların otomatik katılıma aynı anda dahil
olması yerine 2019 yılı başına kadar yayılan kademeli bir geçiş süreci izlenecek.
GEÇİŞ TAKVİMİ BELİRLENDİ
Hazine Müsteşarlığı tarafından belirlenen takvime göre, 1.000 ve üzeri çalışanı olan özel sektör şirketleri Ocak 2017’de sisteme giriş yapacak. Genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri, özel bütçeli idareler, düzenleyici ve denetleyici kurumlar, sosyal güvenlik kurumları ve 250999 çalışanı bulunan özel sektör şirketleri, Nisan 2017’de sisteme dahil olacak.
100 ile 249 çalışanı olan özel sektör şirketlerinin Temmuz 2017’de dahil olmasıyla birlikte 2017 yılındaki girişler tamamlanmış olacak. Ocak 2018’den itibaren 50 ile 99 çalışanı olan özel sektör şirketlerine ek olarak mahalli idareler ve Kamu iktisadi Teşebbüsleri de sisteme dahil olacak.
Öte yandan özel sektörde faaliyet gösteren, 10-49 çalışanı olan şirketler Temmuz 2018’den itibaren, 5-9 çalışanı olan şirketler ise Ocak 2019’dan itibaren sisteme girecek. Kademeli geçiş takvimi Bakanlar Kurulu’nda imzalandıktan sonra Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girecek.
Bu şekilde yaklaşık 14 milyon çalışan sisteme dahil edilmiş olacak. Ayrıca her yıl çalışma hayatına başlayan yaklaşık 800 bin kişinin de sisteme katılması bekleniyor.
KATILIMCI SAYISI HIZLA ARTACAK
Bireysel Emeklilikte Otomatik Katılım, sektörün hızlı bir biçimde büyümesini sağlayacak. Otomatik katılım vasıtasıyla önümüzdeki yıl yaklaşık 6 milyon kişinin sisteme katılması ve 2017 yıl sonunda sistemdeki toplam katılımcı sayısının 10-11 milyon kişiye ulaşmasını bekliyoruz.
Emeklilik Gözetim Merkezi’nin (EGM) açıkladığı 30 Kasım 2016 verilerine göre BES’teki katılımcıların yaklaşık yüzde 70’i 45 yaşın altında. 45 yaş altı çalışan nüfusun sisteme otomatik olarak katılması ile birlikte katılımcı tabanının ciddi ölçüde genişlemesi bekleniyor.
Bu doğrultuda, Anadolu Hayat Emeklilik olarak kurumlara yönelik farklı pazarlama ve iletişim faaliyetlerine yoğunlaştıklarını söyleyen şirket yetkilileri şunları söylüyor: “Bu konuda hazırladığımız ulusal reklam kampanyası ile aralık ayı boyunca TV, gazete, radyo, dergi, sinema ve dijital mecralarından otomatik katılım kapsamındaki işveren ve çalışanlara ulaşmayı amaçlıyoruz. Otomatik katılımın hayata geçmesiyle oluşturulacak altyapının şirketimizde başarıyla kurgulanması ve sistemin potansiyel katılımcılara doğru bir şekilde anlatılması için gerekli çalışmaları hızlıca gerçekleştiriyoruz.”
SORUN YANITLAYALIM.
İşverenler otomatik katılım çerçevesinde kapsama dahil olup olmadıkları açısından, çalışan sayısını nasıl hesaplamalıdır?
Çalışanların otomatik katılıma dahil olma şartlarını taşıyıp taşımadıklarına bakılmaksızın (45 yaş altı ve üstü çalışan sayısı ayrımı yapılmaksızın) işverene bağlı tüm çalışan sayısı dikkate alınır. Bir işyerinde çalışan sayısının, otomatik katılım kapsamında yer alacak işyeri kriterinin dışında kalacak şekilde azalması durumunda, bu değişiklik dikkate alınmaz.
"ALTIN FİYATLARINDA FED TOPLANTISI TAKİP EDİLECEK"
ÇAĞATAY AZAKLI, CFA
İş Portföy Alternatif Yatırım Ürünleri Bölümü Portföy Yöneticisi "ABD'de başkanlık yarışından galip çıkan Trump'ın altyapı yatırımlarına ilişkin verdiği sözlerin etkisiyle, yüksek büyüme ve yüksek enflasyon beklentisi ön plana çıkarken, son bir ay içerisinde uzun vadeliler başta olmak üzere küresel tahvil faizlerinde sert yükseliş yaşandı.
Bunun bir yansıması olarak, altın fiyatları sert şekilde geriledi. Aynı dönemde yatırımcı pozisyonlarına bakıldığında da, vadeli işlemler piyasalarında altın alım pozisyonlarının sert şekilde azaldığı; altın ETF'lerinde ise çıkışların 19 gündür kesintisiz olarak devam ettiği gözlemleniyor.
Geçtiğimiz hafta ise altın fiyatları, İtalya referandumundan çıkan sonucun etkisiyle ilk etapta 1.18ü doların üzerine yükselse de, Euro'daki değer kaybıyla yeniden geriledi.
Avrupa Merkez Bankası kararı sonrası, dolardaki değer kazancına istinaden altın fiyatlarındaki düşüş devam etti. Haftanın altın konusunda tek olumlu gelişmesi ise İslami Finansal Kuruluşlar Muhasebe ve Denetim Organizasyonu'nun altın için bazı standartlar tanımlanarak İslami finans kapsamında yatırım yapılabilir hale getirildiğini açıklaması oldu.
Özellikle, faizsiz altın ETF'leri de bu kapsama dahil edileceği için kısa vadede olmasa da, uzun vadede fiziksel altın talebi açısından olumlu bir gelişme olarak görülüyor.
Altın fiyatlarında bu hafta ise FED toplantısı takip edilecek olup, piyasalarda faiz artışı yönünde görüş birliği olduğu için 2017'de kaç tane faiz artışı yapılacağına dair ifadeler belirleyici olacak. Orta vadede ise enflasyona dair beklentilerin gerçekleşip gerçekleşmeyeceği (dolayısıyla reel faizlerdeki görünüm) takip edilecek."
İkinci basamakta, zorunlu veya ihtiyari katılım esasına dayanan ve işyeri bazlı emeklilik programları yer alıyor ve bu sistemde işverenler çalışanları adına emeklilik programlarına dâhil oluyor. Üçüncü basamakta ise gönüllü katılıma dayalı bireysel tasarrufların değerlendirildiği özel emeklilik sistemleri yer alıyor.
Tabloyu görmek için görsele tıklayın.
Bireysel Emeklilikte Otomatik Katılım, Türkiye’de hâlihazırda faaliyette olan bu iki sistemi tamamlayacak biçimde 2017 yılı başında yürürlüğe girerek ikinci basamağı oluşturacak.
1 Ocak 2017’de kamu kurumları ve özel sektörde faaliyet gösteren şirketler, otomatik katılıma kademeli olarak katılmaya başlayacak.
Sürecin etkin ve verimli bir biçimde yönetilebilmesi ve gerekli altyapı hazırlıklarına imkan verilebilmesi için tüm kurumların otomatik katılıma aynı anda dahil
olması yerine 2019 yılı başına kadar yayılan kademeli bir geçiş süreci izlenecek.
GEÇİŞ TAKVİMİ BELİRLENDİ
Hazine Müsteşarlığı tarafından belirlenen takvime göre, 1.000 ve üzeri çalışanı olan özel sektör şirketleri Ocak 2017’de sisteme giriş yapacak. Genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri, özel bütçeli idareler, düzenleyici ve denetleyici kurumlar, sosyal güvenlik kurumları ve 250999 çalışanı bulunan özel sektör şirketleri, Nisan 2017’de sisteme dahil olacak.
100 ile 249 çalışanı olan özel sektör şirketlerinin Temmuz 2017’de dahil olmasıyla birlikte 2017 yılındaki girişler tamamlanmış olacak. Ocak 2018’den itibaren 50 ile 99 çalışanı olan özel sektör şirketlerine ek olarak mahalli idareler ve Kamu iktisadi Teşebbüsleri de sisteme dahil olacak.
Öte yandan özel sektörde faaliyet gösteren, 10-49 çalışanı olan şirketler Temmuz 2018’den itibaren, 5-9 çalışanı olan şirketler ise Ocak 2019’dan itibaren sisteme girecek. Kademeli geçiş takvimi Bakanlar Kurulu’nda imzalandıktan sonra Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girecek.
Bu şekilde yaklaşık 14 milyon çalışan sisteme dahil edilmiş olacak. Ayrıca her yıl çalışma hayatına başlayan yaklaşık 800 bin kişinin de sisteme katılması bekleniyor.
KATILIMCI SAYISI HIZLA ARTACAK
Bireysel Emeklilikte Otomatik Katılım, sektörün hızlı bir biçimde büyümesini sağlayacak. Otomatik katılım vasıtasıyla önümüzdeki yıl yaklaşık 6 milyon kişinin sisteme katılması ve 2017 yıl sonunda sistemdeki toplam katılımcı sayısının 10-11 milyon kişiye ulaşmasını bekliyoruz.
Emeklilik Gözetim Merkezi’nin (EGM) açıkladığı 30 Kasım 2016 verilerine göre BES’teki katılımcıların yaklaşık yüzde 70’i 45 yaşın altında. 45 yaş altı çalışan nüfusun sisteme otomatik olarak katılması ile birlikte katılımcı tabanının ciddi ölçüde genişlemesi bekleniyor.
Bu doğrultuda, Anadolu Hayat Emeklilik olarak kurumlara yönelik farklı pazarlama ve iletişim faaliyetlerine yoğunlaştıklarını söyleyen şirket yetkilileri şunları söylüyor: “Bu konuda hazırladığımız ulusal reklam kampanyası ile aralık ayı boyunca TV, gazete, radyo, dergi, sinema ve dijital mecralarından otomatik katılım kapsamındaki işveren ve çalışanlara ulaşmayı amaçlıyoruz. Otomatik katılımın hayata geçmesiyle oluşturulacak altyapının şirketimizde başarıyla kurgulanması ve sistemin potansiyel katılımcılara doğru bir şekilde anlatılması için gerekli çalışmaları hızlıca gerçekleştiriyoruz.”
SORUN YANITLAYALIM.
İşverenler otomatik katılım çerçevesinde kapsama dahil olup olmadıkları açısından, çalışan sayısını nasıl hesaplamalıdır?
Çalışanların otomatik katılıma dahil olma şartlarını taşıyıp taşımadıklarına bakılmaksızın (45 yaş altı ve üstü çalışan sayısı ayrımı yapılmaksızın) işverene bağlı tüm çalışan sayısı dikkate alınır. Bir işyerinde çalışan sayısının, otomatik katılım kapsamında yer alacak işyeri kriterinin dışında kalacak şekilde azalması durumunda, bu değişiklik dikkate alınmaz.
"ALTIN FİYATLARINDA FED TOPLANTISI TAKİP EDİLECEK"ÇAĞATAY AZAKLI, CFA
İş Portföy Alternatif Yatırım Ürünleri Bölümü Portföy Yöneticisi "ABD'de başkanlık yarışından galip çıkan Trump'ın altyapı yatırımlarına ilişkin verdiği sözlerin etkisiyle, yüksek büyüme ve yüksek enflasyon beklentisi ön plana çıkarken, son bir ay içerisinde uzun vadeliler başta olmak üzere küresel tahvil faizlerinde sert yükseliş yaşandı.
Bunun bir yansıması olarak, altın fiyatları sert şekilde geriledi. Aynı dönemde yatırımcı pozisyonlarına bakıldığında da, vadeli işlemler piyasalarında altın alım pozisyonlarının sert şekilde azaldığı; altın ETF'lerinde ise çıkışların 19 gündür kesintisiz olarak devam ettiği gözlemleniyor.
Geçtiğimiz hafta ise altın fiyatları, İtalya referandumundan çıkan sonucun etkisiyle ilk etapta 1.18ü doların üzerine yükselse de, Euro'daki değer kaybıyla yeniden geriledi.
Avrupa Merkez Bankası kararı sonrası, dolardaki değer kazancına istinaden altın fiyatlarındaki düşüş devam etti. Haftanın altın konusunda tek olumlu gelişmesi ise İslami Finansal Kuruluşlar Muhasebe ve Denetim Organizasyonu'nun altın için bazı standartlar tanımlanarak İslami finans kapsamında yatırım yapılabilir hale getirildiğini açıklaması oldu.
Özellikle, faizsiz altın ETF'leri de bu kapsama dahil edileceği için kısa vadede olmasa da, uzun vadede fiziksel altın talebi açısından olumlu bir gelişme olarak görülüyor.
Altın fiyatlarında bu hafta ise FED toplantısı takip edilecek olup, piyasalarda faiz artışı yönünde görüş birliği olduğu için 2017'de kaç tane faiz artışı yapılacağına dair ifadeler belirleyici olacak. Orta vadede ise enflasyona dair beklentilerin gerçekleşip gerçekleşmeyeceği (dolayısıyla reel faizlerdeki görünüm) takip edilecek."
