Konut kira artışlarının, 1 Temmuz 2023’e kadar, bir önceki kira yılına ait bedelin yüzde 25’ini geçmemesine ilişkin düzenleme TBMM Genel Kurulunda kabul edildi. Yaklaşık 6 milyon kiracıyı ilgilendiren düzenleme sonrası pek çok ev sahibi ve kiracının aklında onlarca soru var. Gayrimenkul Hukuku Derneği Başkanı Avukat Ali Güvenç Kiraz, düzenlemeyle ilgili en çok merak edilen soruları yanıtladı...
TBMM Genel Kurulunda kabul edilen geçici kanunla, kira sözleşmelerinde kira bedelinin artışına ilişkin anlaşmalara yüzde 25 oranında bir üst sınır getirildi. NTV canlı yayınına katılan Gayrimenkul Hukuku Derneği Başkanı Avukat Ali Güvenç Kiraz düzenleme hakkında en çok sorulan 5 soruyu yanıtladı:
1- Geçmişe dönük yapılan kira anlaşmalarını da etkileyecek mi?
TBMM'de yeni kabul edilen kira artışı sınırının uygulanabilmesi için 1 Temmuz'da başlayıp 30 Haziran'da biten sözleşme olması gerekiyor. Düzenleme, halihazırda oturan ve oturmaya devam eden özellikle de 1. ve 5. yılı arasında uzama dönemi gelmiş kiracılar için bir can simidi oldu. Daha çok eski kiracıları koruyan bir düzenleme söz konusu oldu.
2- Geçimini kira geliriyle sağlayan ev sahibi dava açabilir mi?
O vatandaş (ev sahibi) dava açabilir. Beşinci yılını dolduran kiracılar için mal sahiplerinin kira tespit davası açarak kirayı yükseltme hakkı var. Orada bir yüzde 25 limiti yok. Öte yandan bu kalıcı değil, geçici bir düzenleme.
3- Kira tespit davası açan ev sahipleri ne yapacak?
Ev sahibi kira tespit davası için ihtarname çekmiş ise ve kiracı 5.yılı doldurmuşsa davayı açar, mahkemeye gider, mahkeme bilirkişi atar. Tüm kriterler bilirkişi tarafından tespit edilir. Hakim, hakkaniyet oranında indirim de uygulayarak kirayı yeniden belirler. Kiracı kira dönemi gelince yüzde 25 artış yapacak. Fakat kiracı 5. yılını doldurduysa ev sahibi bunun üzerinde bir artış da talep edebilir.
4- Yasa Meclis'ten geçmeden önce yapılmış kira sözleşmeleri devam eden vatandaşlar da yüzde 25'lik artış sınırına geri dönme hakkına sahip olabilirler mi?
Bu kira artış sınırının uygulanabilmesi için 1 Temmuz'da başlayıp 30 Haziran'da biten kira sözleşmesi olması gerekiyor. Yani 1 Temmuz'da yenilenen kira sözleşmesi olmalı.
5- Ev sahibi evi satarsa haklarım ne olacak?
Ev satıldığı takdirde kiracının eski kira sözleşmesi devam eder. Yeni malikin mevcut kiracıya iki hakkı var. Ya 6 ay süre verir ya da eski kira sözleşmesinin bitim tarihinde 1 ay içerisinde dava açabilir. Yeni malikin dava açabilmesi için o kira bedeline ihtiyacı olduğunu ispat etmesi gerekir.
6- Haziranda sözleşmesi yenilenen vatandaş ne yapacak?
Mesela bu ay sözleşmesi yenilenenler bu fırsattan faydalanamaz. Onlar açıklanan en son TÜFE 12 ay ortalaması olan yüzde 39.33 oranında zam yapmak durumunda. Geriye dönük bir uygulama olmaz.
TBMM Genel Kurulunda kabul edilen geçici kanunla, kira sözleşmelerinde kira bedelinin artışına ilişkin anlaşmalara yüzde 25 oranında bir üst sınır getirildi. NTV canlı yayınına katılan Gayrimenkul Hukuku Derneği Başkanı Avukat Ali Güvenç Kiraz düzenleme hakkında en çok sorulan 5 soruyu yanıtladı:
1- Geçmişe dönük yapılan kira anlaşmalarını da etkileyecek mi?
TBMM'de yeni kabul edilen kira artışı sınırının uygulanabilmesi için 1 Temmuz'da başlayıp 30 Haziran'da biten sözleşme olması gerekiyor. Düzenleme, halihazırda oturan ve oturmaya devam eden özellikle de 1. ve 5. yılı arasında uzama dönemi gelmiş kiracılar için bir can simidi oldu. Daha çok eski kiracıları koruyan bir düzenleme söz konusu oldu.
2- Geçimini kira geliriyle sağlayan ev sahibi dava açabilir mi?
O vatandaş (ev sahibi) dava açabilir. Beşinci yılını dolduran kiracılar için mal sahiplerinin kira tespit davası açarak kirayı yükseltme hakkı var. Orada bir yüzde 25 limiti yok. Öte yandan bu kalıcı değil, geçici bir düzenleme.
3- Kira tespit davası açan ev sahipleri ne yapacak?
Ev sahibi kira tespit davası için ihtarname çekmiş ise ve kiracı 5.yılı doldurmuşsa davayı açar, mahkemeye gider, mahkeme bilirkişi atar. Tüm kriterler bilirkişi tarafından tespit edilir. Hakim, hakkaniyet oranında indirim de uygulayarak kirayı yeniden belirler. Kiracı kira dönemi gelince yüzde 25 artış yapacak. Fakat kiracı 5. yılını doldurduysa ev sahibi bunun üzerinde bir artış da talep edebilir.
4- Yasa Meclis'ten geçmeden önce yapılmış kira sözleşmeleri devam eden vatandaşlar da yüzde 25'lik artış sınırına geri dönme hakkına sahip olabilirler mi?
Bu kira artış sınırının uygulanabilmesi için 1 Temmuz'da başlayıp 30 Haziran'da biten kira sözleşmesi olması gerekiyor. Yani 1 Temmuz'da yenilenen kira sözleşmesi olmalı.
5- Ev sahibi evi satarsa haklarım ne olacak?
Ev satıldığı takdirde kiracının eski kira sözleşmesi devam eder. Yeni malikin mevcut kiracıya iki hakkı var. Ya 6 ay süre verir ya da eski kira sözleşmesinin bitim tarihinde 1 ay içerisinde dava açabilir. Yeni malikin dava açabilmesi için o kira bedeline ihtiyacı olduğunu ispat etmesi gerekir.
6- Haziranda sözleşmesi yenilenen vatandaş ne yapacak?
Mesela bu ay sözleşmesi yenilenenler bu fırsattan faydalanamaz. Onlar açıklanan en son TÜFE 12 ay ortalaması olan yüzde 39.33 oranında zam yapmak durumunda. Geriye dönük bir uygulama olmaz.
