Türk şirketler, döviz gelirlerini artırmak için rotayı yurtdışına çevirdi. Yurtdışı gelirleri artırma hedefiyle ihracatta yeni pazarlara odaklanan şirketler, yurtdışında birleşme ve satın alma işlemlerine de hız verdi.
29 Mayıs-12 Haziran 2022 tarihli sayıdan
SİBEL ATİK
satik@ekonomist.com.tr
Şirketlerin ana motivasyonu ise pandemi süreciyle birlikte önemi giderek artan tedarik zincirini güçlendirip, ihracat pazarlarını çeşitlendirerek rekabet avantajı elde etmek.
Öte yandan döviz maliyeti yüksek olan şirketlerin risklerini bertaraf etmek için yurtdışı gelirlerini artırmaya odaklandıkları da görülüyor.
Pandemi sürecinde her anlamda zorlu bir sınav veren Türk şirketler, Türkiye'deki yüksek enflasyon ortamında büyüyebilmek için yurtdışı adımlarını hızlandırdı.
Tabloları görmek için görsellere tıklayın.
Global atağa geçen şirketler, pandemi süreciyle birlikte önemi giderek artan tedarik zincirini güçlendirme, ihracat pazarlarını çeşitlendirme, rekabet avantajı elde etme ve know-how elde etme hedefiyle yurtdışında fırsat avına çıktı.
Yurtdışı gelirleri artırma hedefiyle ihracatta yeni pazarlara odaklanan şirketler, yurtdışında birleşme ve satın alma işlemlerine de hız verdi.
Geçen yıl yurtdışında öne çıkan 14 satın alma işlemine imza atan Türk şirketlerin, bu yılda önemli anlaşmalara imza atması bekleniyor.
Döviz kurundaki hızlı çıkışın da etkisiyle Türk şirketlerin konsolide gelirlerinde yurtdışının payı hızla yükselirken bu trendin önümüzdeki süreçte de devam etmesi bekleniyor.
Türk şirketlerin pandemi süreciyle birlikte yurtdışı pazarlarda büyüme ve yatırım hamlelerini hızlandırdıklarına dikkat çeken isimlerden biri olan KPMG Türkiye Kurumsal Finansman Bölüm Başkanı Müşfik Cantekinler, bunun temelinde üretim lokasyonu ve tedarik zincirini çeşitlendirip güçlendirme hedefi olduğuna işaret ediyor.
Ayrıca ihracat pazarlarını ve gelirlerini çeşitlendirerek rekabet avantajı ve yeni know-how elde etme hedefinin de bu atakta etkili olduğunu kaydediyor. Cantekinler, bu eğilimin özellikle sermaye birikimi olan şirketlerde önümüzdeki dönemde de artarak devam edeceğini söylüyor.
Yıllık olarak düzenledikleri "KPMG Perspektifinden Birleşme ve Satın Alma Trendleri" raporuna gönderme yapan Cantekinler, 2021 yılında gerçekleşen yurtdışı işlemleri incelendiğinde işlem değeri ve adedi olarak üretim, otomotiv ve tüketici ürünleri sektörlerinin öne çıktığını da sözlerine ekliyor.
Türk şirketlerinin yurtdışında yatırım yapmalarını tetikleyen bir kaç önemli noktaya işaret eden PwC Türkiye Danışmanlık Hizmetleri Lideri Serkan Tar-mur ise şirketlerin Türkiye'de belli bir büyüklüğe ulaştıkları noktada daha fazla büyümek ve küresel bir oyuncu olabilmek adına yatırım yaptıklarını söylüyor.
Bu şekilde yerel piyasada edindikleri çeşitli yetkinlikleri kullanarak küresel düzeyde rekabetçilik elde etmeye çalıştıklarını belirten Tarmur, bu etkide döviz kurunda yaşanan artışa da dikkat çekiyor.
Tarmur, "Şirket gelirlerinde yurtdışı payının artmasının temelinde yurtdışı operasyonlarının büyümesi haricinde döviz kurlarındaki artışın da önemli bir payı var. Şirketler daha stabil piyasalara girerek gelirlerini artırmak ve döviz bazlı ciro elde etmeyi hedefliyorlar" diyor.
Sanayinin ardından yurtdışında hızlı büyüme gösteren sektörler arasında ilk sıralarda yer alan perakende de mağazalaşma ve ihracatta ciddi bir yükseliş yaşanıyor.
Öyle ki tekstilde İHKİB öncülüğünde 23 milyar dolar ihracat için Avustralya'dan Amerika'ya beş kıtada global pazarlama atağı başlatıldı. İhracatı ivmelendirmek üzere atılan bu adım bir kenara sektörün önde gelen oyuncularının doğrudan yatırımlarının da hızlandığı görülüyor.
Tekstil sektöründe üretim tarafında 57 yıllık bir deneyimle yatırımlarını sürdüren DeFacto da yurtdışı hamlesini güçlendirme hedefiyle yatırımlarına yön veriyor. Bu yıl 14 milyar TL ciro hedefleyen şirket, 2025 yılında 51 milyar ciro ile 180 ülkede varlık gösteren global bir moda marka olmak üzere çalışmalarını sürdürüyor.
Geçen yıl yüzde 45 olan ihracatın gelirlerdeki payını bu yıl yüzde 70'e taşımayı öngördüklerini aktaran DeFacto CEOsu İhsan Ateş, bu yılın ilk çeyreğinde elde ettikleri yüzde 123 büyümenin bu hedefe kolaylıkla erişeceklerinin göstergesi olduğunu belirtiyor.
Globalleşme stratejisi doğrultusunda yurtdışında rekabet gücünü artıracak girişimlerin devam edeceğini ifade eden Ateş, "Bugün 15 bin çalışanımızla 93 ülkedeyiz.
MENA, CIS, Avrupa, Afrika gibi çok farklı coğrafyalarda müşterilerimizin ilk tercihi olmamızda ise ürün kalitemiz ve teknolojimizin yanı sıra her bir kültürü yakından tanıma ve kişiselleştirilmiş çözümler sunma tutkumuz yer alıyor.
Böylece global bir değer olarak DeFacto'yu yerel kültürlerle harmanlayarak sunuyoruz ve giriş yaptığımız her bölgede başarıyı yakalıyoruz" diye konuşuyor.
19 ülkede sahip olduğu 86 üretim tesisinin 42si yurtdışında olan Anadolu Holding ise global atağa geçen en önemli oyunculardan biri.
Geçen yıl yurtdışında çok önemli bir satın alma işlemine imza atan holding, doğrudan yatırımın yanı sıra 100'den fazla ülkeye de ihracat gerçekleştiriyor. Geçen yıl yüzde 33 artışla 82,7 milyar TL'lik bir konsolide satış yapan holding, yurtdışı gelirlerde önemli bir yükselme yaşadı.
Bu yılın ilk çeyreğinde de bu tırmanış devam etti ve yurtdışı operasyonların toplam satış gelirleri içindeki payı özellikle meşrubat segmentinin güçlü yurtdışı performansı, kur artışı ve Anadolu Isuzu'nun artan yurtdışı satışlarıyla yaklaşık yüzde 36 arttı.
Bunda ihracatın yanı sıra elbette yurtdışında yapılan stratejik yatırımların da payı var. En son 2021 yılının eylül ayında Coca-Cola Bottlers Uzbekistan'ı operasyonları arasına kattıklarına işaret eden Anadolu Grubu İcra Başkanı Hurşit Zorlu, "Yatırım tarafında temkinli olmakla birlikte operasyon coğrafyasında portföyümüz açısından verimli olabilecek alternatifleri değerlendirmeye devam edeceğiz.
Ülkemizdeki ve çevre ülkelerdeki yatırım fırsatlarını her zaman olduğu gibi proaktif bir yaklaşımla değerlendiriyoruz" diyor.
Doğtaş, Kelebek, Lova Yatak gibi markalarıyla mobilya sektörünü lider gruplarından biri olan Doğanlar Mobilya Grubu ise yurtdışında 66 noktada yer alıyor.
Türkiye'den ise 37 ülkeye ihracat yapan grup, gelirlerde şu an yüzde 13 olan yurtdışının payını daha da hızlandırmak üzere yatırımlarını sürdürüyor. Doğanlar Mobilya CEO'su İsmail Doğan, "2022 yılını yurtdışında hızımızı yükselteceğimiz bir yıl olarak görüyorum.
Hedef pazarların başında, kendi şirketimizi açtığımız ABD pazarı var. Kısa bir süre önce New York'da amiral gemisi Doğtaş mağazamızı açtık.
Yine geçtiğimiz aylarda Senegal'in Dakar kentinde yeni bir Doğtaş mağazası açtık" diye konuşuyor. Afrika'nın kendileri için çok önemli bir pazar olduğunu aktaran Doğan, Nijerya, Liberya, Zambiya, Angola, G.Afrika, Kenya ve Uganda'dan sonra Senegal'de de Doğtaş mağazasıyla buradaki tüketicilere ulaştıklarını belirtiyor.
Lova Yatak markasıyla da yurtdışı mağazalaşma çalışmalarının başladığını kaydeden Doğan, bu yıl grup olarak, yurtdışında 15-20 yeni satış noktası hedefleri olduğunu iletiyor.
Geçen yılı yaklaşık 4 milyar dolarlık bir ciro ile kapatan Akkök Holding, bu yıl ise yeni yatırımların da katkısıyla dolar bazında yüzde 7 civarı bir büyüme öngörüyor. Grup bu ciroda yurtdışının payını da artırmayı hedefliyor.
Geçen yıl toplam gelirlerde yüzde 19 olan yurtdışı satışların payını bu yıl yüzde 22 oranına taşımayı planlayan holding, bunu ihracatın yanı sıra satın alma fırsatlarını değerlendirerek de taçlandırma niyetinde. Yıla 300 milyon dolarlık yatırım hedefiyle giren ve özellikle kimya ve enerji sektörlerinde önemli adımlar atarak yeni fırsatlarıyla birlikte büyümeyi planlayan Akkök Holding, yabancı ortaklık kültürünü daha da geliştiriyor.
Üretim kapasitesini artırmak üzere çalıştıklarını aktaran Akkök Holding CEO'su Ahmet Dördüncü, 2022'deki zorlu makro şartlarda rekabet avantajı yaratmak için inovasyon odaklı yatırımlarının devam edeceği mesajını veriyor.
Dünyada krom madeninde üçüncü, kon-teyner liman işletmeciliğinde ise 12'nci sırada yer alan Yıldırım Holding ise yurtdışında satın alma girişimlerini başka sektörlerde de sürdürecek.
Önümüzdeki üç yılda 1,5 milyar dolarlık yatırım yapmayı hedefleyen grup, şu sıralar Avrupa pazarında maden ve gübre alanında şirket satın alması üzerinde çalışıyor. Organik yatırımların yanı sıra inorganik yatırımlar içinde fırsatlara baktıklarını belirten Yıldırım Holding CEO'su Yüksel Yıldırım, limancılık işinde de grubun globalde ilk 10 liman işletmecisi arasına girmesi için satın almalara devam etmesi gerektiğini söylüyor.
Şu an grubun gelirlerinde yüzde 50 olan yurtdışının payını ise yüzde 65'e çıkarmak için çalıştıklarını ifade eden Yüksel Yıldırım, bu doğrultuda 2025'e kadar yatırımlara devam edeceklerini kaydediyor.
Sanayide üç kıtada yer alan 30 tesiste yıllık 6 milyon tonluk demir-çelik üretimi gerçekleştiren Tosyalı Holding, hem yurtiçi hem de yurtdışı operasyonlarında ihracat odaklı büyümeye odaklanmış durumda. Yaklaşık 100 civarında ülkeye ihracat gerçekleştiren şirket, geçen yıl 2,4 milyar dolarlık yurtdışı gelir elde etti.
Türkiye'de demir-çelik ve liman yatırımlarının yanı sıra yurtdışında Cezayir, Senegal ve Angola'da demir-çelik, liman ve üretim için hammadde tedarik etmek üzere demir madeni yatırımı gibi birçok girişimleri olan holding, yurtdışı gelirleri daha da katlamayı planlıyor.
Tosyalı Holding Yönetim Kurulu Başkanı Fuat Tosyalı, bu yıl da yurtdışı yatırımlarla birlikte büyümede sürükleyici gücün yine ihracat olacağını söylüyor. 100 civarında ülkeye ihracat gerçekleştirdiklerini kaydeden Fuat Tosyalı, şöyle devam ediyor: "Nisan 2021'de, Cezayir'den Singapur'a ilk inşaat demiri ihracat bağlantısını gerçekleştirdik.
Bu bağlantı Kuzey Afrika'dan Güneydoğu Asya pazarına ilk inşaat demiri ihracatı olması nedeniyle Cezayir ekonomisi ve Tosyalı Algerie için çok önemli bir adım oldu. Daha önce gitmediğimiz bu ve bunun gibi pazarlarda kalıcı olacak şekilde adımlar atacağız. Avrupa ve farklı gelişmiş pazarlarda Çin'den doğan boşluğu doldurmak için var gücümüzle çalışıyoruz."
Perakendenin bir diğer önemli oyuncusu Flo Mağazacılık ise yurtdışında önemli bir ağırlığa sahip markalarla imzaladığı lisans anlaşmalarıyla başarısını yükseltme gayretinde.
Çok kısa bir zaman önce Nine West'in Batı Avrupa'yı da içine alan geniş bir alanda lisans haklarını alan Flo, spor kategoride ise önemli atılımlarda bulunarak önce Lotto'nun Türkiye ve 41 ülkede lisans haklarını aldı, ardından da Reebok için anlaşmaya vardı.
21 ülkede 650'den fazla mağaza ile faaliyet gösteren ve 6,4 milyar TL ciroya sahip olan marka, bu gelirin yüzde 25'ini yurtdışın-dan sağlıyor. Orta vadede yurtdışı faaliyetlerin ciromuzdaki payını yüzde 50'ye çıkarmayı hedeflediklerini söyleyen Flo Mağazacılık CEO'su Burak Övünç, şirketin büyüme yolculuğunu anlatıyor.
Güçlendirdiği marka karmasıyla birlikte toptan satış ağını genişlettiklerini ileten Övünç, şu an 50'den fazla ülkeye bu kanalla ulaştıklarını iletiyor.
Övünç, "2022 yılında da büyümemizi sürdürülebilir kılacak adımları güçlendirmeye devam edeceğiz. Bu sene bir rekora imza atıp 154 mağaza açmayı hedefliyoruz. 2022 yılında 600 milyon TL civarında yatırım yapacağız. 2022 yılında 12,5 milyar TL ciroya ulaşmayı hedefliyoruz" diyor.
Türkiye'nin öncü restoran zincirlerinin de yurtdışında önemli caddelerde boy gösterdiğini görüyoruz. 23 yıl önce faaliyete geçen Happy Moon's Grup da yeme içme sektöründeki başarısını yurtdışına taşıyan markalardan biri. Türkiye'de 14 ilde yer alan marka, yurtdışında ise Bakü ve çok yakında açılmak üzere olan Erbil'de yer alıyor.
Bu yıl ise yatırımlara ara vermeden devam edecek olan şirket, yurtdışında en hızlı büyüyen restoran zincirlerinden biri olmak üzere yatırımlarını sürdürüyor.
Şu an aktif olarak açık 50 tane şubeye sahip olduklarını kaydeden Happy Moon's Grup Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Aymutlu, kısa süre içinde İngiltere'de de yer alacaklarını belirtiyor.
Bu yıl yurtdışında özellikle İngiltere, Azerbaycan ve Irak'a odaklanacaklarını ileten Aymutlu, yıl sonuna doğru Londra'da bir şube açacaklarını aktarıyor. Aymutlu, 1,5 milyon pound yatırımla hayata geçecek Londra şubesinin yanı sıra Amerika'yı da hedef pazarlar arasına aldıklarını ifade ediyor.
Kalıp çeliği alanında faaliyet gösteren ve bu yılı 1,5 milyar TL ciro ile kapatmayı hedefleyen Yükselen Çelik şirketi de yurtdışı gelirlerini bu yıl yüzde 40'a taşımayı hedefliyor.
Yaklaşık 20 ülkeye ihracat gerçekleştiren şirket, bu yolda Amerika pazarında önemli bir adım attı. Şubat'ta ABD'de Rising Steel Inc. unvanıyla yeni bir iştirak kuran şirket, bu iştirakiyle ABD ve komşu ülkelerine ihracat yaparak ABD pazarına girmek için çalışmalarını sürdürüyor.
Rising Steel'in ihracat gelirlerini daha da büyütmesi bekleniyor. Henüz ABD tarafında akreditasyon onayını beklediklerini dile getiren Yükselen Çelik A.Ş. Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı ve CEO'su Barış Göktürk, yoğunlukla AB ülkeleri olmak üzere 20 ülkeye ihracat yaptıklarını ve Akdeniz ülkeleri, AB, ABD ve Kuzey Afrika'nın öncelikli pazarlar arasında yer aldığını iletiyor.
Atıştırmalık yiyecek ve çikolata sektörü de yurtdışında çıkış yakalayan işlerin başında geliyor. Yurtdışı pazar ağırlıklı ilerleyen Şölen de global anlamda büyüyor.
Son yıllarda Ortadoğu pazarında yaşanılan belirsizlikler karşısında yine ağırlıklı olarak rotayı Avrupa ve Amerika pazarlarına çeviren şirket, çikolatalı ürünler kategorisinde büyük oyuncuların rekabet ettiği bu pazarlarda önemli başarılar elde etti.
Şölen Uluslararası İş birimi & AR-GE & Kalite Genel Müdürü Erdoğan Çoban, bugün 200'ün üzerinde ürün çeşidini Japonya'dan Maldivler'e Belçika'dan Ortadoğu'ya kadar 120'yi aşkın ülkeye ihraç ettiklerini kaydediyor.
Gelirler içinde yurtdı-şının payının yüzde 65-70 oranında olduğunu dile getiren Çoban, Biscolata, Ozmo, Luppo, Papita, Milango, Chocodans, Boombastic gibi markalarla yurtdışında büyümeye devam edeceklerini söylüyor.
"Şirketler, temelde yeni coğrafyalara açılırken kapasitelerini artırarak etkin bir şekilde kullanmak ve büyüme hedeflerini hayata geçirmeyi istiyorlar.
Bunu belirtmekle birlikte maliyet tarafında yabancı para ağırlığı yüksek olan şirketlerin risklerini bertaraf üzere yurtdışı gelirlerini artırmaya odaklandıklarını da söylemek gerekir.
Şirketlerin yurtdışında büyüme stratejilerini hayata geçirirken öncelikli olarak hedeflenen pazarların iyi incelenmesi, potansiyel müşterilerinin ve ihtiyaçların belirlenmesi ve bu doğrultuda pazara sunulacak ürün ve hizmetlerin doğru saptanması gerekiyor. Yatırım yapmadan önce rekabet koşullarının da iyi anlaşılması önem arz ediyor.”
"Türk yatırımcıların yurtdışına olan ilgisi artarak devam ediyor. Bunun çok çeşitli sebepleri var. Öncelikle bir sermaye birikimi oluştu ve şirketlerimiz artık satın alma yoluyla da büyümeye başladılar. Bunu takiben, bazı sektörler için Türkiye pazarı belli bir doygunluğa ulaştı.
Artık büyümek, kârlılığı veya operasyonel verimliliği artırmak için yeni pazarlar, ürünler, teknolojiler bulmak gerekiyor. Pazar ve ürün çeşitliliğini artırma, tamamlayıcı ürün/ hizmet alanlarına girme, know-how transferi, köklü marka satın alma bu hedeflerin alt başlıklarını oluşturuyor.
Kısa ve orta vadede, büyük hacimli yurtdışı yatırım haberleri alacağımızı düşünüyorum. Türkiye'de sermaye sahibi büyük gruplar aktif şekilde bu fırsatları kovalıyorlar. Daha önce olduğu gibi ses getirecek büyük işlemler olabilir.”
“COVID-19 ile başlayan tedarik zinciri kırılması da Türk şirketleri için yurtdışında büyüme adına önemli bir fırsat sundu.
Doğu Avrupa, Afrika gibi coğrafyalar Türk şirketleri için cazibesini korurken, bunun haricinde şu ana kadar çok gidilmeyen Amerika pazarı özellikle pazarın büyüklüğü ve ABD dolarının değer kazanması ile birlikte Türk şirketlerinin odak noktasında diyebiliriz."
29 Mayıs-12 Haziran 2022 tarihli sayıdan
SİBEL ATİK
satik@ekonomist.com.tr
Şirketlerin ana motivasyonu ise pandemi süreciyle birlikte önemi giderek artan tedarik zincirini güçlendirip, ihracat pazarlarını çeşitlendirerek rekabet avantajı elde etmek.
Öte yandan döviz maliyeti yüksek olan şirketlerin risklerini bertaraf etmek için yurtdışı gelirlerini artırmaya odaklandıkları da görülüyor.
Pandemi sürecinde her anlamda zorlu bir sınav veren Türk şirketler, Türkiye'deki yüksek enflasyon ortamında büyüyebilmek için yurtdışı adımlarını hızlandırdı.
Tabloları görmek için görsellere tıklayın.
Global atağa geçen şirketler, pandemi süreciyle birlikte önemi giderek artan tedarik zincirini güçlendirme, ihracat pazarlarını çeşitlendirme, rekabet avantajı elde etme ve know-how elde etme hedefiyle yurtdışında fırsat avına çıktı.Yurtdışı gelirleri artırma hedefiyle ihracatta yeni pazarlara odaklanan şirketler, yurtdışında birleşme ve satın alma işlemlerine de hız verdi.
Geçen yıl yurtdışında öne çıkan 14 satın alma işlemine imza atan Türk şirketlerin, bu yılda önemli anlaşmalara imza atması bekleniyor.
Döviz kurundaki hızlı çıkışın da etkisiyle Türk şirketlerin konsolide gelirlerinde yurtdışının payı hızla yükselirken bu trendin önümüzdeki süreçte de devam etmesi bekleniyor.
TREND DEVAM EDECEK
Türk şirketlerin pandemi süreciyle birlikte yurtdışı pazarlarda büyüme ve yatırım hamlelerini hızlandırdıklarına dikkat çeken isimlerden biri olan KPMG Türkiye Kurumsal Finansman Bölüm Başkanı Müşfik Cantekinler, bunun temelinde üretim lokasyonu ve tedarik zincirini çeşitlendirip güçlendirme hedefi olduğuna işaret ediyor.
Ayrıca ihracat pazarlarını ve gelirlerini çeşitlendirerek rekabet avantajı ve yeni know-how elde etme hedefinin de bu atakta etkili olduğunu kaydediyor. Cantekinler, bu eğilimin özellikle sermaye birikimi olan şirketlerde önümüzdeki dönemde de artarak devam edeceğini söylüyor.
Yıllık olarak düzenledikleri "KPMG Perspektifinden Birleşme ve Satın Alma Trendleri" raporuna gönderme yapan Cantekinler, 2021 yılında gerçekleşen yurtdışı işlemleri incelendiğinde işlem değeri ve adedi olarak üretim, otomotiv ve tüketici ürünleri sektörlerinin öne çıktığını da sözlerine ekliyor.
Türk şirketlerinin yurtdışında yatırım yapmalarını tetikleyen bir kaç önemli noktaya işaret eden PwC Türkiye Danışmanlık Hizmetleri Lideri Serkan Tar-mur ise şirketlerin Türkiye'de belli bir büyüklüğe ulaştıkları noktada daha fazla büyümek ve küresel bir oyuncu olabilmek adına yatırım yaptıklarını söylüyor.
Bu şekilde yerel piyasada edindikleri çeşitli yetkinlikleri kullanarak küresel düzeyde rekabetçilik elde etmeye çalıştıklarını belirten Tarmur, bu etkide döviz kurunda yaşanan artışa da dikkat çekiyor.
Tarmur, "Şirket gelirlerinde yurtdışı payının artmasının temelinde yurtdışı operasyonlarının büyümesi haricinde döviz kurlarındaki artışın da önemli bir payı var. Şirketler daha stabil piyasalara girerek gelirlerini artırmak ve döviz bazlı ciro elde etmeyi hedefliyorlar" diyor.
İHRACATIN PAYI YÜZDE 70
Sanayinin ardından yurtdışında hızlı büyüme gösteren sektörler arasında ilk sıralarda yer alan perakende de mağazalaşma ve ihracatta ciddi bir yükseliş yaşanıyor.
Öyle ki tekstilde İHKİB öncülüğünde 23 milyar dolar ihracat için Avustralya'dan Amerika'ya beş kıtada global pazarlama atağı başlatıldı. İhracatı ivmelendirmek üzere atılan bu adım bir kenara sektörün önde gelen oyuncularının doğrudan yatırımlarının da hızlandığı görülüyor.
Tekstil sektöründe üretim tarafında 57 yıllık bir deneyimle yatırımlarını sürdüren DeFacto da yurtdışı hamlesini güçlendirme hedefiyle yatırımlarına yön veriyor. Bu yıl 14 milyar TL ciro hedefleyen şirket, 2025 yılında 51 milyar ciro ile 180 ülkede varlık gösteren global bir moda marka olmak üzere çalışmalarını sürdürüyor.
Geçen yıl yüzde 45 olan ihracatın gelirlerdeki payını bu yıl yüzde 70'e taşımayı öngördüklerini aktaran DeFacto CEOsu İhsan Ateş, bu yılın ilk çeyreğinde elde ettikleri yüzde 123 büyümenin bu hedefe kolaylıkla erişeceklerinin göstergesi olduğunu belirtiyor.
Globalleşme stratejisi doğrultusunda yurtdışında rekabet gücünü artıracak girişimlerin devam edeceğini ifade eden Ateş, "Bugün 15 bin çalışanımızla 93 ülkedeyiz.
MENA, CIS, Avrupa, Afrika gibi çok farklı coğrafyalarda müşterilerimizin ilk tercihi olmamızda ise ürün kalitemiz ve teknolojimizin yanı sıra her bir kültürü yakından tanıma ve kişiselleştirilmiş çözümler sunma tutkumuz yer alıyor.
Böylece global bir değer olarak DeFacto'yu yerel kültürlerle harmanlayarak sunuyoruz ve giriş yaptığımız her bölgede başarıyı yakalıyoruz" diye konuşuyor.
ÖNEMLİ SATIN ALMA
19 ülkede sahip olduğu 86 üretim tesisinin 42si yurtdışında olan Anadolu Holding ise global atağa geçen en önemli oyunculardan biri.
Geçen yıl yurtdışında çok önemli bir satın alma işlemine imza atan holding, doğrudan yatırımın yanı sıra 100'den fazla ülkeye de ihracat gerçekleştiriyor. Geçen yıl yüzde 33 artışla 82,7 milyar TL'lik bir konsolide satış yapan holding, yurtdışı gelirlerde önemli bir yükselme yaşadı.
Bu yılın ilk çeyreğinde de bu tırmanış devam etti ve yurtdışı operasyonların toplam satış gelirleri içindeki payı özellikle meşrubat segmentinin güçlü yurtdışı performansı, kur artışı ve Anadolu Isuzu'nun artan yurtdışı satışlarıyla yaklaşık yüzde 36 arttı.
Bunda ihracatın yanı sıra elbette yurtdışında yapılan stratejik yatırımların da payı var. En son 2021 yılının eylül ayında Coca-Cola Bottlers Uzbekistan'ı operasyonları arasına kattıklarına işaret eden Anadolu Grubu İcra Başkanı Hurşit Zorlu, "Yatırım tarafında temkinli olmakla birlikte operasyon coğrafyasında portföyümüz açısından verimli olabilecek alternatifleri değerlendirmeye devam edeceğiz.
Ülkemizdeki ve çevre ülkelerdeki yatırım fırsatlarını her zaman olduğu gibi proaktif bir yaklaşımla değerlendiriyoruz" diyor.
20 YENİ SATIŞ NOKTASI
Doğtaş, Kelebek, Lova Yatak gibi markalarıyla mobilya sektörünü lider gruplarından biri olan Doğanlar Mobilya Grubu ise yurtdışında 66 noktada yer alıyor.
Türkiye'den ise 37 ülkeye ihracat yapan grup, gelirlerde şu an yüzde 13 olan yurtdışının payını daha da hızlandırmak üzere yatırımlarını sürdürüyor. Doğanlar Mobilya CEO'su İsmail Doğan, "2022 yılını yurtdışında hızımızı yükselteceğimiz bir yıl olarak görüyorum.
Hedef pazarların başında, kendi şirketimizi açtığımız ABD pazarı var. Kısa bir süre önce New York'da amiral gemisi Doğtaş mağazamızı açtık.
Yine geçtiğimiz aylarda Senegal'in Dakar kentinde yeni bir Doğtaş mağazası açtık" diye konuşuyor. Afrika'nın kendileri için çok önemli bir pazar olduğunu aktaran Doğan, Nijerya, Liberya, Zambiya, Angola, G.Afrika, Kenya ve Uganda'dan sonra Senegal'de de Doğtaş mağazasıyla buradaki tüketicilere ulaştıklarını belirtiyor.
Lova Yatak markasıyla da yurtdışı mağazalaşma çalışmalarının başladığını kaydeden Doğan, bu yıl grup olarak, yurtdışında 15-20 yeni satış noktası hedefleri olduğunu iletiyor.
YURTDIŞININ PAYINI YÜZDE 22'YE TAŞIYACAK
Geçen yılı yaklaşık 4 milyar dolarlık bir ciro ile kapatan Akkök Holding, bu yıl ise yeni yatırımların da katkısıyla dolar bazında yüzde 7 civarı bir büyüme öngörüyor. Grup bu ciroda yurtdışının payını da artırmayı hedefliyor.
Geçen yıl toplam gelirlerde yüzde 19 olan yurtdışı satışların payını bu yıl yüzde 22 oranına taşımayı planlayan holding, bunu ihracatın yanı sıra satın alma fırsatlarını değerlendirerek de taçlandırma niyetinde. Yıla 300 milyon dolarlık yatırım hedefiyle giren ve özellikle kimya ve enerji sektörlerinde önemli adımlar atarak yeni fırsatlarıyla birlikte büyümeyi planlayan Akkök Holding, yabancı ortaklık kültürünü daha da geliştiriyor.
Üretim kapasitesini artırmak üzere çalıştıklarını aktaran Akkök Holding CEO'su Ahmet Dördüncü, 2022'deki zorlu makro şartlarda rekabet avantajı yaratmak için inovasyon odaklı yatırımlarının devam edeceği mesajını veriyor.
YENİ SATIN ALMALAR GÜNDEMDE
Dünyada krom madeninde üçüncü, kon-teyner liman işletmeciliğinde ise 12'nci sırada yer alan Yıldırım Holding ise yurtdışında satın alma girişimlerini başka sektörlerde de sürdürecek.
Önümüzdeki üç yılda 1,5 milyar dolarlık yatırım yapmayı hedefleyen grup, şu sıralar Avrupa pazarında maden ve gübre alanında şirket satın alması üzerinde çalışıyor. Organik yatırımların yanı sıra inorganik yatırımlar içinde fırsatlara baktıklarını belirten Yıldırım Holding CEO'su Yüksel Yıldırım, limancılık işinde de grubun globalde ilk 10 liman işletmecisi arasına girmesi için satın almalara devam etmesi gerektiğini söylüyor.
Şu an grubun gelirlerinde yüzde 50 olan yurtdışının payını ise yüzde 65'e çıkarmak için çalıştıklarını ifade eden Yüksel Yıldırım, bu doğrultuda 2025'e kadar yatırımlara devam edeceklerini kaydediyor.
BÜYÜMENİN İTİCİ GÜCÜ İHRACAT
Sanayide üç kıtada yer alan 30 tesiste yıllık 6 milyon tonluk demir-çelik üretimi gerçekleştiren Tosyalı Holding, hem yurtiçi hem de yurtdışı operasyonlarında ihracat odaklı büyümeye odaklanmış durumda. Yaklaşık 100 civarında ülkeye ihracat gerçekleştiren şirket, geçen yıl 2,4 milyar dolarlık yurtdışı gelir elde etti.
Türkiye'de demir-çelik ve liman yatırımlarının yanı sıra yurtdışında Cezayir, Senegal ve Angola'da demir-çelik, liman ve üretim için hammadde tedarik etmek üzere demir madeni yatırımı gibi birçok girişimleri olan holding, yurtdışı gelirleri daha da katlamayı planlıyor.
Tosyalı Holding Yönetim Kurulu Başkanı Fuat Tosyalı, bu yıl da yurtdışı yatırımlarla birlikte büyümede sürükleyici gücün yine ihracat olacağını söylüyor. 100 civarında ülkeye ihracat gerçekleştirdiklerini kaydeden Fuat Tosyalı, şöyle devam ediyor: "Nisan 2021'de, Cezayir'den Singapur'a ilk inşaat demiri ihracat bağlantısını gerçekleştirdik.
Bu bağlantı Kuzey Afrika'dan Güneydoğu Asya pazarına ilk inşaat demiri ihracatı olması nedeniyle Cezayir ekonomisi ve Tosyalı Algerie için çok önemli bir adım oldu. Daha önce gitmediğimiz bu ve bunun gibi pazarlarda kalıcı olacak şekilde adımlar atacağız. Avrupa ve farklı gelişmiş pazarlarda Çin'den doğan boşluğu doldurmak için var gücümüzle çalışıyoruz."
GLOBAL MARKALARIN LİSANSINI ALIYOR
Perakendenin bir diğer önemli oyuncusu Flo Mağazacılık ise yurtdışında önemli bir ağırlığa sahip markalarla imzaladığı lisans anlaşmalarıyla başarısını yükseltme gayretinde.
Çok kısa bir zaman önce Nine West'in Batı Avrupa'yı da içine alan geniş bir alanda lisans haklarını alan Flo, spor kategoride ise önemli atılımlarda bulunarak önce Lotto'nun Türkiye ve 41 ülkede lisans haklarını aldı, ardından da Reebok için anlaşmaya vardı.
21 ülkede 650'den fazla mağaza ile faaliyet gösteren ve 6,4 milyar TL ciroya sahip olan marka, bu gelirin yüzde 25'ini yurtdışın-dan sağlıyor. Orta vadede yurtdışı faaliyetlerin ciromuzdaki payını yüzde 50'ye çıkarmayı hedeflediklerini söyleyen Flo Mağazacılık CEO'su Burak Övünç, şirketin büyüme yolculuğunu anlatıyor.
Güçlendirdiği marka karmasıyla birlikte toptan satış ağını genişlettiklerini ileten Övünç, şu an 50'den fazla ülkeye bu kanalla ulaştıklarını iletiyor.
Övünç, "2022 yılında da büyümemizi sürdürülebilir kılacak adımları güçlendirmeye devam edeceğiz. Bu sene bir rekora imza atıp 154 mağaza açmayı hedefliyoruz. 2022 yılında 600 milyon TL civarında yatırım yapacağız. 2022 yılında 12,5 milyar TL ciroya ulaşmayı hedefliyoruz" diyor.
LONDRA'YA AÇILIYOR
Türkiye'nin öncü restoran zincirlerinin de yurtdışında önemli caddelerde boy gösterdiğini görüyoruz. 23 yıl önce faaliyete geçen Happy Moon's Grup da yeme içme sektöründeki başarısını yurtdışına taşıyan markalardan biri. Türkiye'de 14 ilde yer alan marka, yurtdışında ise Bakü ve çok yakında açılmak üzere olan Erbil'de yer alıyor.
Bu yıl ise yatırımlara ara vermeden devam edecek olan şirket, yurtdışında en hızlı büyüyen restoran zincirlerinden biri olmak üzere yatırımlarını sürdürüyor.
Şu an aktif olarak açık 50 tane şubeye sahip olduklarını kaydeden Happy Moon's Grup Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Aymutlu, kısa süre içinde İngiltere'de de yer alacaklarını belirtiyor.
Bu yıl yurtdışında özellikle İngiltere, Azerbaycan ve Irak'a odaklanacaklarını ileten Aymutlu, yıl sonuna doğru Londra'da bir şube açacaklarını aktarıyor. Aymutlu, 1,5 milyon pound yatırımla hayata geçecek Londra şubesinin yanı sıra Amerika'yı da hedef pazarlar arasına aldıklarını ifade ediyor.
ABD PAZARINA GİRİYOR
Kalıp çeliği alanında faaliyet gösteren ve bu yılı 1,5 milyar TL ciro ile kapatmayı hedefleyen Yükselen Çelik şirketi de yurtdışı gelirlerini bu yıl yüzde 40'a taşımayı hedefliyor.
Yaklaşık 20 ülkeye ihracat gerçekleştiren şirket, bu yolda Amerika pazarında önemli bir adım attı. Şubat'ta ABD'de Rising Steel Inc. unvanıyla yeni bir iştirak kuran şirket, bu iştirakiyle ABD ve komşu ülkelerine ihracat yaparak ABD pazarına girmek için çalışmalarını sürdürüyor.
Rising Steel'in ihracat gelirlerini daha da büyütmesi bekleniyor. Henüz ABD tarafında akreditasyon onayını beklediklerini dile getiren Yükselen Çelik A.Ş. Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı ve CEO'su Barış Göktürk, yoğunlukla AB ülkeleri olmak üzere 20 ülkeye ihracat yaptıklarını ve Akdeniz ülkeleri, AB, ABD ve Kuzey Afrika'nın öncelikli pazarlar arasında yer aldığını iletiyor.
200 ÜRÜNLE YURTDIŞINDA
Atıştırmalık yiyecek ve çikolata sektörü de yurtdışında çıkış yakalayan işlerin başında geliyor. Yurtdışı pazar ağırlıklı ilerleyen Şölen de global anlamda büyüyor.
Son yıllarda Ortadoğu pazarında yaşanılan belirsizlikler karşısında yine ağırlıklı olarak rotayı Avrupa ve Amerika pazarlarına çeviren şirket, çikolatalı ürünler kategorisinde büyük oyuncuların rekabet ettiği bu pazarlarda önemli başarılar elde etti.
Şölen Uluslararası İş birimi & AR-GE & Kalite Genel Müdürü Erdoğan Çoban, bugün 200'ün üzerinde ürün çeşidini Japonya'dan Maldivler'e Belçika'dan Ortadoğu'ya kadar 120'yi aşkın ülkeye ihraç ettiklerini kaydediyor.
Gelirler içinde yurtdı-şının payının yüzde 65-70 oranında olduğunu dile getiren Çoban, Biscolata, Ozmo, Luppo, Papita, Milango, Chocodans, Boombastic gibi markalarla yurtdışında büyümeye devam edeceklerini söylüyor.
MÜŞFİK CANTEKİNLER KPMG TÜRKİYE KURUMSAL FİNANSMAN BÖLÜM BAŞKANI “POTANSİYEL MÜŞTERİ VE İHTİYAÇLARI DOĞRU SAPTANMALI”
"Şirketler, temelde yeni coğrafyalara açılırken kapasitelerini artırarak etkin bir şekilde kullanmak ve büyüme hedeflerini hayata geçirmeyi istiyorlar.
Bunu belirtmekle birlikte maliyet tarafında yabancı para ağırlığı yüksek olan şirketlerin risklerini bertaraf üzere yurtdışı gelirlerini artırmaya odaklandıklarını da söylemek gerekir.
Şirketlerin yurtdışında büyüme stratejilerini hayata geçirirken öncelikli olarak hedeflenen pazarların iyi incelenmesi, potansiyel müşterilerinin ve ihtiyaçların belirlenmesi ve bu doğrultuda pazara sunulacak ürün ve hizmetlerin doğru saptanması gerekiyor. Yatırım yapmadan önce rekabet koşullarının da iyi anlaşılması önem arz ediyor.”
ÖZLEM ULAŞ / DELOİTTE TÜRKİYE BİRLEŞME VE SATIN ALMA HİZMETLERİ LİDERİ “BÜYÜK HACİMLİ YURTDIŞI YATIRIMLARIN HABERİ GELİR”
"Türk yatırımcıların yurtdışına olan ilgisi artarak devam ediyor. Bunun çok çeşitli sebepleri var. Öncelikle bir sermaye birikimi oluştu ve şirketlerimiz artık satın alma yoluyla da büyümeye başladılar. Bunu takiben, bazı sektörler için Türkiye pazarı belli bir doygunluğa ulaştı.
Artık büyümek, kârlılığı veya operasyonel verimliliği artırmak için yeni pazarlar, ürünler, teknolojiler bulmak gerekiyor. Pazar ve ürün çeşitliliğini artırma, tamamlayıcı ürün/ hizmet alanlarına girme, know-how transferi, köklü marka satın alma bu hedeflerin alt başlıklarını oluşturuyor.
Kısa ve orta vadede, büyük hacimli yurtdışı yatırım haberleri alacağımızı düşünüyorum. Türkiye'de sermaye sahibi büyük gruplar aktif şekilde bu fırsatları kovalıyorlar. Daha önce olduğu gibi ses getirecek büyük işlemler olabilir.”
SERKAN TARMUR PWC TÜRKİYE DANIŞMANLIK HİZMETLERİ LİDERİ “DOLARIN DEĞERLENMESİYLE AMERİKA ÖNE ÇIKTI”
“COVID-19 ile başlayan tedarik zinciri kırılması da Türk şirketleri için yurtdışında büyüme adına önemli bir fırsat sundu.
Doğu Avrupa, Afrika gibi coğrafyalar Türk şirketleri için cazibesini korurken, bunun haricinde şu ana kadar çok gidilmeyen Amerika pazarı özellikle pazarın büyüklüğü ve ABD dolarının değer kazanması ile birlikte Türk şirketlerinin odak noktasında diyebiliriz."
