Demir-çelik sektörü, son yıllarda yükselen gümrük duvarlarından olumsuz etkileniyor. ABD'den sonra AB'nin getirdiği kota kısıtları nedeniyle üretim ve ihracatta kan kaybı var.
ARAM EKİN DURAN
[email protected]
2020'de çare Afrika, Hindistan, Çin ve Rusya gibi alternatif pazarlarda aranacak. Demir-çelik sektörü, 2020'ye kotaların yarattığı olumsuz hava ile giriyor.
En önemli ihracat pazarlarından ABD'de hayata geçirilen ilave gümrük vergisi sonrası yüzde 80'e yakın pazar kaybı yaşayan sektör, Avrupa Birliği'nin (AB) yürürlüğe koyduğu kotalar yüzünden yeni bir sıkıntı yaşamaya başladı.
Sektörün ihracatı 2019'da yüzde 35 düştü. İç piyasada da inşaat, otomotiv ve beyaz eşya sektörlerindeki küçülme nedeniyle yüzde 30'un üzerinde daralma yaşandı.
Türkiye Çelik Üreticileri Derneği'nin verilerine göre, Türkiye'nin toplam ham çelik üretimi 11 ayda yüzde 10,4 düşüşle 34,4 milyon tondan 30,9 milyon tona geriledi. Üretim ve ihracatta durgunluğun 2020'de de sürmesi bekleniyor.
DÜNYADA SEKİZİNCİYİZ
AB'nin son düzenlemesiyle Türkiye inşaat çeliğinden sonra yassı çelik ihracatında da daralma yaşamaya hazırlanıyor.
AB, Şubat 2019'dan itibaren çelik ürünlerine ithalat kotası getirmiş, Temmuz 2019 ve Temmuz 2020'de bu kotaların yüzde 5 artırılacağını duyurmuştu.
Ancak Avrupalı çelik üreticilerinin talebi üzerine, Avrupa Komisyonu yüzde 5'lik kota artışını yüzde 3'e indirme kararı aldı. Karar 1 Ekim'de uygulamaya konuldu.
2018 sonu itibarıyla AB'nin çelik ithalatında Türkiye 6,2 milyon ton ile ilk sırada yer alıyor. Türkiye AB'nin hem uzun ürün hem de yassı çelik ithalatında ilk sırada.
2018 rakamlarına göre 21,4 milyon ton ihracatla dünyanın en büyük altıncı çelik ihracatçısı olan Türkiye, aynı zamanda dünyanın en büyük sekizinci üreticisi konumunda bulunuyor.
Kotaların dolmaması nedeniyle AB'ye ihracatta henüz sert düşüş yok. Ancak bir sonraki kotanın yürürlüğe gireceği Temmuz 2020'ye kadar Türkiye'nin AB'ye ihracatında ciddi düşüş bekleniyor.
YENİ HEDEF PAZARLAR
İstanbul Demir ve Demir Dışı Metaller İhracatçıları Birliği (İDD-MİB) Başkanı Tahsin Öztiryaki, 2020'de sektör olarak Avrupa dışındaki pazarlarda ihracatı geliştirmeyi ve farklı coğrafyalara yönelmeyi hedeflediklerini söylüyor.
Tiryaki, "Hindistan, Meksika, Çin ve Rusya'nın yanında Afrika'ya da özel önem veriyoruz. Afrika'da yeni bir hayatın kurulduğunu ve Türk ihracatçıları olarak bu pazarda mutlaka yer almamız gerektiğini düşünüyoruz" diyor.
ADNAN ASLAN ÇELİK İHRACATÇILARI BRL. BŞK.
“ABD VE AB PAZARI 2020’DE SORUNLU”
"2019 sonunda ihracat geçen yılki 21,4 milyon tona yakın şekilde 21 milyon ton civarında gerçekleşebilir. Kotalar dolduğu için Türkiye Temmuz 2020'ye kadar AB ülkelerine uzun ürün ihraç edemeyecek.
Yassı çelikte şu ana kadar ihracatımız iyiydi, çünkü bu üründe genel kota vardı. Şimdi ülke bazında kota kullanımı yüzde 30'u geçemeyecek diye karar alındı. Bu, Türkiye'ye yönelik alınmış bir karar.
Çünkü diğer ülkelerin zaten yüzde 30'u aşması söz konusu değildi. ABD pazarında ise Türkiye'ye uygulanan vergi yüzde 25'e indirilse de, Brezilya, Meksika, Kanada ve Avustralya gibi ülkelere muafiyet tanıdı. Dolayısıyla ABD pazarında Türk çeliği için bir iyileşmeden bahsedemiyoruz.”
