Ekonomist Dergisi'nin elinizde tuttuğunuz yeni sayısının çıktığı 14 Mayıs 2023 tarihi, Türkiye'nin çok kritik bir seçime gittiği gün olarak hafızalara kazınacak.
Bu seçim sürecinde sandığa gidecek vatandaşlardan oy isteyen tüm ittifakların, siyasi partilerin ana gündemi ekonomi ve özellikle de yüksek enflasyon oldu.
Ancak ne yazık ki iktidara kim gelirse gelsin bozulan makroeko-nomik parametreler nedeni ile enflasyonda hızlı bir düşüş olması çok uzak bir ihtimal. En iyi niyetle, daha 1 yıl, belki 1,5 yıl yüksek enflasyon oranları ile yaşamaya devam edeceğiz.
MÜCADELE DEĞİL BAZ ETKİSİ
TÜİK tarafından son açıklanan Nisan 2023 enflasyon verilerine göre, enflasyondaki artış eğilimi 52'nci ayını da geride bıraktı. Nisan ayında enflasyon aylık bazda yüzde 2,39 oranında artış gösterirken, yıllık tüketici enflasyonu ise baz etkisiyle yüzde 43,68 seviyesine geriledi.
Enflasyon mart ayında aylık bazda yüzde 2,29 artış gösterirken; yıllık enflasyon yüzde 50,51 olmuştu. Yani enflasyonda son aylarda yaşadığımız oransal düşüşün temelinde hükümetin enflasyonla mücadele için attığı para politikası adımları değil, sadece istatistiki bir baz etkisi var.
Ayrıntılara baktığımızda, bir önceki yılın aynı ayına göre en az artış gösteren ana grup yüzde 13,82 ile giyim ve ayakkabı oldu. Buna karşılık, bir önceki yılın aynı ayına göre artışın en yüksek olduğu ana grup ise yüzde 66,62 ile sağlık oldu.
Endekste kapsanan 143 temel başlıktan (Amaca Göre Bireysel Tüketim Sınıflaması-COlCOP 5'li Düzey) 2023 yılı nisan ayı itibarıyla, 24 temel başlığın endeksinde düşüş gerçekleşirken, altı temel başlığın endeksinde değişim olmadı. 113 temel başlığın endeksinde ise artış gerçekleşti.
Bununla birlikte, işlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün ile altın hariç TÜFE'deki değişim, 2023 yılı nisan ayında bir önceki aya göre yüzde 2,74, bir önceki yılın aralık ayına göre yüzde 15,36, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 48,02 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 62,48 olarak gerçekleşti.
İTO ENFLASYONU YÜZDE 62
TÜİK verilerine göre, Yİ-ÜFE ise nisanda bir önceki aya göre yüzde 0,81, geçen yılın aralık ayına göre yüzde 7,11, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 52,11 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 105,5 yükseldi.
Sanayinin dört sektörünün nisanda yıllık bazda değişimleri, madencilik ve taş ocakçılığında yüzde 63,87, imalatta yüzde 48,24, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında yüzde 50,27 ve su temininde yüzde 72,84 artış olarak gerçekleşti.
Ana sanayi gruplarının yıllık değişimleri incelendiğinde, ara malında yüzde 41,11, dayanıklı tüketim malında yüzde 50,57, dayanıksız tüketim malında yüzde 72,13, enerjide yüzde 49,93 ve sermaye malında yüzde 51,46 artış yaşandı.
Öte yandan İstanbul Ticaret Oda-sı'nın (İTO) hesapladığı perakende fiyat hareketleri göstergesi olan Ücretliler Geçinme İndeksi'ne göre ise nisanda İstanbul'da enflasyon yüzde 62,46 olarak gerçekleşti.
Türk-İş'in verilerine göre ise Ankara'da yaşayan dört kişilik bir ailenin sadece gıda için yapması gereken asgari harcama tutarı, bir önceki aya göre yüzde 5,67 oranında artarken, son 12 aylık değişim oranı ise yüzde 90,38 oldu.
