Kahramanmaraş depreminin ardından körüklenen deprem korkusu çürük yapı gerçeğini gündeme getirdi. Olası bir depremde sığınabilecek yer arayışına girenler, tiny house, karavan, prefabrik ev ve bungalovlar ile bunların yerleştirileceği arsa ve arazilere talebi patlattı.
9 Mart - 1 Nisan 2023 tarihli sayıdan
İstanbul'un çeperlerinden Çanakkale'ye, Muğla'dan Kırklareli'ne kadar Türkiye'nin çeşitli bölgelerinde tiny köyler oluşmaya başladı. Bununla birlikte Nef Arsa ile başlayan altyapısı hazır arsa parseli satışları da tavan yapmış durumda.
Özellikle İstanbul'da yaşayanların evlerine deprem testi yaptırıp binalarının çürük olduğunu öğrenenlerden büyük bir kısmı Göktürk, Kilyos, Şile, Çekmeköy gibi bölgelerde arsa satın alıp ya da kiralayıp tiny house yaptırıyor.
Kimileri de depreme dayanıksız evlerini bırakıp karavan parklarına yerleşiyor ve işlerine buralardan gidip geliyor. Talebin bu denli yükselmesinde yeni yapı stokunun talebin altında kalması ve konut fiyatlarının alım gücünün çok üzerinde yükselmesi etkili oluyor.
Öyle ki bir ailenin İstanbul'da sağlam 2±1 ev almasının maliyeti ortalama 4 milyon TL'den başlarken bir tiny house, karavan, prefabrik ev, bungalovun maliyetleri niteliğine göre asgari 300 bin ila 1,5 milyon TL'ler seviyesinde.
Türkiye'nin bir deprem ülkesi olduğu ve 6 milyon çürük yapı stokumuzun bulunduğu gerçeğinin hatırlanması insanları çürük yapılardan kurtulma konusunda harekete geçirdi.
Ancak dönüşüme muhtaç konutlarda yaşayanların dönüşüm sürecinde taşınacakları deprem güvenlikli konutların azlığı, kira ve satış fiyatlarının çok yüksek olması insanları alternatif arayışlarına yönlendiriyor.
Kahramanmaraş depremleri sonrasında 11 ilde yaşanan deprem felaketinin körüklediği deprem korkusuyla çözüm arayışları tiny house, karavan, prefabrik ev, bungalovlar ile bunların yerleştirileceği arsa ve arazilere yönelik talebi patlattı.
Bu ürünlerin pazarına yönelik istatistik bilgi bulunmamasına karşın yarattıkları toplam pazarın ülkemizde 1 milyar dolarları aştığı tahmin ediliyor.
GÜVENİLİR YAŞAM ALTERNATİFİ
Bu ürünlere talep gösterenlerin bir kısmı sürekli oturum için alım yaparken bir kısmı da olası depremde B planı olarak kendilerine alternatif sığınma alanı oluşturmak üzere alım yapıyor.
Üst gelir grubundan dar gelirliye kadar geniş bir tüketici profili söz konusu. Hemen herkes bütçesine uygun bir ürün bulup kendine doğa içinde güvenilir bir yaşam alternatifi arayışında.
Özellikle İstanbul'un çeperlerinde Çekmeköy, Arnavutköy, Şile, Ağva, Çatalca, Tuzla gibi bölgeler öne çıkıyor. İstanbul'da 200-300 m2'lik bir karavan ve tiny house bahçesinin yıllık kira bedeli ortalama 80 ila 100 bin TL'ler seviyesinde.
Türkiye genelinde çoğu kıyı şeridinde olmak üzere karavan kamp alanlarının sayısının da 300 civarında olduğunu belirtiliyor. Tiny house'ları ise hemen her yerde görmek mümkün. Ülkemizde tiny house'larla ilgili bir yasal düzenleme bulunmuyor.
Kimi belediyeler, "İmarlı dahi olsa arsanıza tiny house koyamazsınız elektrik, su vermem" diyor kimi belediyeler de imarsız arsana tiny house koyabilirsin diyor. Bu konuda acilen yasal bir düzenleme yapılması şart.
TINY KÖYLER OLUŞTU
Pandemi ile gelişen tiny house trendi günümüzde tiny köylere evril-miş durumda. İstanbul'un çeperlerinden Çanakkale'ye Muğla'ya kadar Türkiye'nin birçok yerinde bu köyler mantar gibi türedi.
Nef'in arsa satışı ile başladığı bu süreç, küçük yatırımcıların bu alana girmesiyle hız kazandı. Birkaç dönüm arazi satın alan yatırımcılar bunu 300-400 m2'lik parsellere bölüp altyapısını, peyzajını hazırlayıp ya kiralıyor ya da satışa sunuyor.
Kıyı Yaşam Tiny House Köyleri Kurucu Ortağı Mustafa Büyükyenigün, İzmir, Çanakkale, Çatalca, Edirne Keşan'da tiny köy projelerinin bulunduğunu, önümüzdeki dönemde Sakarya, Kırklareli, Muğla, Şile'de olmayı planladıklarını söylüyor.
Deprem sonrasında yüzde 50'leri aşan talep aldıklarını belirten Büyükyenigün, "Ağırlıklı olarak İstanbul'dan talep alıyoruz. Kayseri, Manisa, Trakya bölgesinden müşterilerimiz var. Gurbetçiler genelde İzmir'den alıyorlar. O bölgeden pahalıya yazlık almak yerine tiny köyden bahçeli hesaplı yer alıyorlar" diyor.
Büyükyenigün, tiny köylere gelen taleplerin yüzde 90'ının olası depremde B planı bir yaşam alanına sahip olmak isteğiyle olduğunu vurguluyor.
Kıyı Yaşam Tiny House Köyleri'nde 234 m2'lik imarsız arazi 219 bin TL'den başlayan fiyatlardan satışa sunulurken, tiny house arazinin yüzde 10'una oturuyor gerisi bahçe oluyor. İnsanlar bahçelerinde çiçek ve sebze yetiş-tirebiliyor.
"Küçük ev büyük huzur", "Küçük ev büyük yaşam" sloganları ile bu işe girdiklerini belirten Büyükyenigün, "Ev küçük olduğu için aileler çocuklarıyla birlikte sosyalleşip doğada vakit geçiriyorlar. Çok büyük evlerde yaşayan aileler bile sırf bu yüzden tiny house'ları olsun istiyor" diye konuşuyor.
ULAŞILABİLİR FİYATLI
Babil Bungalov Kurucusu Muhammed Çağlar, insanların artık kendilerine ahşap minimal bir yaşam kurma isteğinin artığını söylüyor.
Eskiden bu tür yapıların hafta sonu kaçış evi olarak görülürken günümüzde tam zamanlı tercih edilmeye başlandığına dikkat çeken Çağlar, Göktürk, Kemerburgaz'da bungalov sayısının giderek artığını vurguluyor.
Çağlar, "Bir bungalovun minimum maliyeti 1 milyon TL. imarlı bir arsaya bungalov yapabiliyorsunuz.
Bağlı bulunduğunuz belediyeden inşaat ruhsatını, iskanını alıp süreci tamamlayabiliyorsunuz. Bungalovun yalıtımını iyi yapmazsanız yazın çok sıcak kışın çok soğuk olur" uyarısında bulunuyor.
2008 krizinin ardından ABD'de popüler hale gelen sonrasında dünyada moda olan 'küçük mobil ev' konsepti pandemide ülkemizde yaygınlaşmaya başlamıştı. Küçük ama her yere taşınabilen bu evlerle prefabrik yapıların sayısı her geçen gün artıyor.
'Evlenmek Türk halkının olmazsa olmazlardan ancak değişen yaşam koşulları, yükselen inşaat ve arsa fiyatları ev sahibi olmayı hele bir de müstakil eve sahip olmayı zorlaştırdı.
Kentin karmaşasından ve gürültüsünden uzaklaşmak isteyenlerin sayısı artarken evden çalışmayla kentlere bağımlılık da giderek azalıyor.
Doğa içinde müstakil bir eve sahip olmak, ailesiyle birlikte doğayı keyifle yaşamak isteyenlerin sayısı her geçen gün artıyor. Kimileri için güç olan bu hayali gerçekleştirmenin en hızlı ve ekonomik yolu tiny house olarak adlandırılan küçük mobil evler, konteyner ve prefabrik evler, bungalovlar ve karavanlardan geçiyor.
Bu evlerin maliyetleri kullanılacak malzemeye, metrekare büyüklüğüne göre değişiyor. Örneğin, 55 m2'lik prefabrik bir evi 150 bin TL'den başlayan fiyatlara mal etmek mümkün.
Mobil evlerde ise rakam daha yükseliyor. Mobil evlerin farkı, prefabrik evler gibi ruhsata ihtiyaç duyulmaması ve araçla istenilen her yere taşınabilmesi oluyor.
Ülkemizde bu evlere olan ilginin artması yerli ve yabancı yatırımcıları harekete geçirirken Adana'dan Tekirdağ'a Türkiye'nin çeşitli kentlerinde mobil ev ve prefabrik ev üreticilerinin sayısı arttı.
Vagoon House Kurucusu Cem Demirer, ev fiyatları çok artıp ulaşılmaz olunca işlerinin artığını söylüyor. Demirer, "2 milyonluk ev 8-9 milyon olunca ulaşılmaz oldu. Eskiden tiny house ile normal ev arasında fiyat farkı azdı ama makas açılınca tiny house ulaşılabilir seçenekler arasına girdi" diyor.
Çekmeköy Taşdelen'deki karavan park alanında 39 karavan olduğunu belirten Demirer, "Her karavanın, tiny house'un 300-400 m2 alanı var. Yıllık olarak kiralıyorlar. Burada kalanların bir kısmı evlerinin testini yaptırdı ve çürük olduğunu öğrenince buraya yerleştiler" diye konuşuyor.
4 BİN KİŞİ SIRADA
Çekmeköy Taşdelen'de yapılan Karavanköy İstanbul ise henüz açılmamasına rağmen yoğun talep alıyor. İlk üç etapta eleme usulüyle hareket edilecek. 2 bin dönüm arazinin 800 dönümünü karavan kısmına ayırdılar.
Karavanköy İstanbul İşletme Sahibi İlayda Yağmur Yılmaz, ilk etapta 130 karavan alanı olacağını, eleme usulüyle gelen talepleri değerlendirip yaklaşık iki ay sonra açmayı planladıklarını belirtiyor. 45 bin TL/yıl fiyattan başlayan kiralama yapılıyor. Kiralanan alanın büyüklüğüne göre fiyat yukarı çıkıyor.
2021 yılında karavan fuarına katıldıktan sonra ciddi talep aldıklarını belirten Yılmaz, "Şu anda 4 bin kişi sıra bekliyor. Bu bölgeye yakın okulların ve hastanelerin olması da talebi artıran faktörler.
Bekarlardan ailelere kadar her kesimden insan talep gösteriyor. Şile, Ömerli tarafındakilerin şehre biraz daha uzak olması bizim alanımıza talebi artırıyor" diyor.
İnsanlar sadece karavan ya da kamp alanı sırasında beklemiyor, birinci el karavan sahibi olmak isteyenlere de üreticiler yetişemiyor. İzmir Menemen'de üretim yapan Ortiz Karavan'ın sahibi Murat Yılmaz, deprem sonrasında yüzde 100'lik bir talep artışı olduğunu söylüyor.
Hobi amaçlı olan karavan kullanımının son dönemde barınmaya döndüğüne dikkat çeken Yılmaz, "Ege Bölgesi ve Marmara Bölgesi'nden yoğun talep alıyoruz.
Her şeyi ile kullanıma hazır ürünlerimizin fiyatları 300 ila 700 bin TL aralığında. Yıllık kapasitemiz 350 adet ve şu an gelen talebe yetişemiyoruz. Güvenilir bir firma olduğumuz için üç aylık sıra var" diye konuşuyor.
NELERE DİKKAT EDİLMELİ?
Piyasada oluşan yüksek talep nedeniyle, tiny house, karavan, prefakrik ev, bungalov firmaları üretime yetişmekte güçlük çekerken merdiven altı üreticiler de türemiş durumda.
Güvenli bir yaşam hayal ederken kandırılmamak için tüketicinin dikkatli olması, güvenilir firmalardan alım yapması öneriliyor.
Yılmaz; karavan alacakları güvenilir, işini düzgün yapan firmalarla iletişime geçip ürünlerini görüp, firma hakkında tüketici yorumlarını okuduktan sonra alım yapmaları konusunda uyarıyor.
Güvenilir karavan bulma konusunda piyasada ciddi sorunlar yaşandığına işaret eden Yılmaz, "Zamanında teslim edilmeme, sözleşmede adı geçen ürünlerin yerine muadil ürünler kullanma, ürün teslim etmeme gibi problemler yaşanıyor bunlara dikkat etsinler" uyarısını yapıyor.
Son dönemde öne çıkan trendlerden biri de master planı hazırlanmış, tüm resmi onayları alınmış arsa satışı. Nef Arsa'nın başlattığı bu trend, son dönemde giderek yaygınlaştı.
Satışta olan Dikili, Avşa ve Assos projeleriyle yatırımcılara erişilebilir fiyatlı arsa projeleri geliştirdiklerini belirten V Club Yönetim Kurulu Başkanı Bülent Öztürk, V Club olarak Türkiye'de bu alanda önemli bir açığı kapattıklarını vurguluyor.
Türkiye'nin deprem riski en düşük bölgelerinden Ankara Beypazarı'nda hayata geçirdiği Arsa Ankara projesini duyuran V Club'un bu projesi resmi ve onaylı master plan içinde 180 bin m2 büyüklüğe ve toplam bin konutluk alana sahip.
TASARRUF SAĞLIYOR
Ev yapmaya uygun bir arsası olanlar yeni nesil sistemlerle A sınıfı enerji verimliliğine sahip bir evi kısa sürede inşa edebiliyor.
Değişen tüketici eğilimlerini analiz eden Türk Ytong, kataloğundaki ev modellerinin mimari proje, statik, mekanik, elektrik ve akustik projelerini, uygulama detaylarını hazır ve ücretsiz sunuyor.
Evlerin inşası için gereken ürünleri de montaja hazır biçimde teslim ederek, ev yapanları projelendirme maliyetinden kurtarıp inşaat sürecini hızlandırıyor. Ytong montaj ekipleri, 100 m2'lik bir evin kaba inşaatını ortalama beş haftada, anahtar teslim inşaatı ise 8-10 haftada tamamlıyor.
Türk Ytong Yönetim Kurulu Başkanı Fethi Hinginar, pandemide arazi ya da arsası olanların bu yerlere ev yapmak istediklerini ve 'Kendi evimi yapabilir miyim, nasıl yapabilirim?' sorusuyla çok karşılaştıklarını söylüyor.
Bu talebe cevap verecek şekilde Ytong panellerle inşa edilen tek ve iki katlı konut yapım sistemlerini yenilediklerini belirten Hinginar, "Ülkemiz şartlarına uygun, güncel tasarım trendlerini yansıtan yeni ev modelleri tasarladık.
Yapım hizmeti sunacak uygulamacı çözüm ortaklarımızı belirleyerek Ytong Ev projesini hayata geçirdik" diyor.
Hinginar, 'Evim yönetmeliklere uygun mu, ısıtma soğutma masrafım çok olur mu, projeyi kime çizdireyim, hangi malzemeleri seçmeliyim?' diye düşünmeden inşaata başlanabileceğini de vurguluyor.
Agra Dönüşüm Yönetim Kurulu Başkanı ve Kentsel Dönüşüm Uzmanı Mimar Nihat Şen ise pandemi ile insanların doğa özleminin artığına dikkat çekerek insanların müstakil alanlarda kısa sürede bitecek konutları tercih etmeye başladığını söylüyor.
Deprem sonrası süreçte prefabrik evlere talebin daha da artığını belirten Şen, Ege Bölgesi, Marmara, Akdeniz ve Karadeniz bölgelerinde kullanımlarının artış gösterdiğini vurguluyor.
ALTYAPI GEREKMİYOR
İnsanların mobil hale geldiği günümüzde 'mobil ev' kavramı da giderek yaygınlaşıyor. Mobil evler, prefabrik ev olarak da bilinen modüler ev türlerinden biri ve taşınabilirliğiyle diğerlerinden ayrılıyor.
Mobil evler altyapı gerektirmediklerinden imar izni olmayan arsalara yer-leştirilebiliyorlar. Mobil evlerin arsadaki zemine gömülmemesi, tamamının toprak üzerinde kalması gerekiyor.
Konteyner evler ülkemizde daha çok kır evi olarak yaygınlaştı. Dünyada kafelerden müstakil evlere, çocuklar oyun alanlarından yol üstü lokantalarına kadar farklı fonksiyonlarda kullanılıyor.
Bu evlerin kullanılan malzemenin kalitesine göre ömrü ortalama 40 ila 60 yıl arasında değişiyor. Parça kurulumunu gerçekleştirmeden önce subasmanın yani prefabrik ev zemin betonunun hazırlanması gerekiyor.
Elektrik ve su tesisatı çekiliyor ve isteğe bağlı olarak ses ve ısı yalıtımı yapılabiliyor. 1985'ten beri prefabrik konut ve çelik yapı üreten Adalı A.Ş., Tiny House Adalı markasıyla kent yaşamına alternatif iki yıl garantili mobil evler üretiyor.
O2 belgeli bir römork üzerine inşa edilen, trafiğe çıkabilen, ruhsatlı ve plakalı, özel tasarım evler, özgür yaşam arayanların tercihi. Evler hiçbir altyapı hazırlığı olmadan istenilen araziye konulabiliyor, plakalı ve ruhsatlı olarak teslim ediliyor.
Türkiye'de yasal olarak karavan olan bir araç olarak tanımlanan bu evler karayolları yönetmeliğine tabi, Karayolları Yönetmeliği gereği şoförünün BE sınıfı ehliyetinin olması yeterli. Herhangi bir araziye koymak için imar izni gerekmiyor.
Adalı A.Ş Ortağı ve Genel Müdürü Ali Rıza Adalı, Tiny House Adalı markasının pandemide hayatı daha keyifli kılma arayışlarıyla ortaya çıktığını söylüyor. Adalı, bu konseptin daha az kullanılan kaynaklarla, ekolojik ayak izni hafifleterek gelecekte daha iyi bir dünya vaat ettiğini vurguluyor.
TARIM KÖYÜ PROJESİ GELİŞTİRDİ
Günümüzde giderek artan doğada yaşam özlemi insanları toprakla ve yeşille iç içe olabilecekleri projelere yönlendiriyor. Herkesin ortak hayali kuş seslerini duyup bahçelerini ekebilecekleri bir evlerinin olması.
Bu hayalden yola çıkan girişimci Barış Soydan, iki kardeşiyle birlikte Muğla Milas'ta Başka Köy projesini geliştirdi. Başka Köy Kurucu Ortağı ve CEO'su Barış Soydan, toplam 1,4 milyon m2'lik alana sahip projede 230 birimi 200'ün üzerinde paydaşa sattıklarını söylüyor.
Arazinin 457 bin m2'lik kısmı kurulan Milas Turizm Geliştirme Kooperatifi'ne devredilirken yaklaşık 82 milyon TL'lik yatırımla golf sahasından menajlara, yağ haneye ve sosyal alanlara kadar çeşitli yatırımlar yapılacak.
Bu alandaki tarlaların bölge halkı tarafından işlenip Başka Köy markasıyla iyi tarım ürünü olarak Türkiye'nin dört bir yanına satılması, bölge halkına gelir sağlanması da hedefleniyor.
Soydan, doğal yaşamın öne çıktığı projelerinden 1 ila 13 dönüm arasında parsel satın alan yatırımcıların da toplamda 250 milyon TL'ye ulaşacak bedelle tiny house ya da bağ evi yapmasının planlandığını vurguluyor. Projede yaşam 2023 yazında başlayacak.
BİNA TARAMASINA HÜCUM!
Kahramanmaraş depremlerinin ardından yaşanan korkuyla İBB'nin ücretsiz olarak gerçekleştirdiği hızlı tarama testini binalarına yaptırmak için başvuranların sayısı, 76 bini aştı.
İBB Deprem Risk Yönetimi ve Kentsel İyileştirme Dairesi Başkanı Özlem Tut, yaşanan yıkıcı depremlerden sonra çok fazla hassasiyet oluştuğunu 76 bini aşkın başvuru aldılarını, başvuru sırasına göre değerlendirmeye alıp bütün binaları inceleyeceklerini açıkladı.
Özlem Tut, “Hızlı tarama yöntemiyle bina incelenmesi üç yılı aşkın süredir devam ediyor. Biz bu süre içerisinde 107 bin binayı ziyaret edip inceleme izni istedik. Ancak bu zamana kadar 29 bin binadan inceleme izni alabildik” diyor.
Bu yöntem, 10 kata kadar olan 2000 bin yılı öncesi binalarda uygulanırken son dönemde 2000 sonrası yapılan binalar için de başvuru alınmaya başlandı.
İBB'ye başvurmayanların bir kısmı da teknik üniversitelerin ya da bakanlık yetkili şirketlerden binalarının risk durumunu öğrenme yolunu seçiyor.
BÜYÜK İLGİ GÖREN FUAR
Üreticiler gelen taleplere yetişmek için gece gündüz çalışırken düzenlenen fuarlar da büyük ilgi görüyor. BİFAŞ Birleşik Fuar Yapım AŞ tarafından Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB), İstanbul Ticaret Odası (İTO) ve KOSGEB desteğiyle Karavan Show Eurasia Fuarı ve Tiny Home Show Fuarı eş zamanları olarak 27 Eylül-1 Ekim tarihlerinde İstanbul Fuar Merkezi'nde düzenlenecek.
Yaklaşık 25 bin m2 alanda 150'den fazla firma ve 250'yi aşkın markanın katılımıyla gerçekleşecek fuarda, motokaravan, çekme karavan, vantipi karavan, özel amaçlı araçlar, mobil hizmet karavanları, ticari karavanlar, mobil evler, çelik-prefabrik yapılar ve seyahat römorklarının yanı sıra outdoor ürünlerinden güneş panellerine kadar sektöre her türlü ürün ve hizmet sağlayıcısı yer alacak.
Son yıllarda karavana yönelik artan ilgiye işaret eden BİFAŞ Yönetim Kurulu Başkanı Ümit Vural, "Depremlerin ardından bu ilgi o kadar arttı ki şu anda tüm kapasitelerini seferber eden üreticilerimiz taleplere yine de yetişemiyor" diyor.
Sektöründe Avrasya bölgesinin en önemli fuarlarından olma özelliği taşıyan fuarda, tiny house ve karavanların afet dönemlerindeki rolü anlatılacak.
NEF YÖNETİM KURULU BAŞKANI ERDEN TİMUR “DEPREM ARSA TALEBİNİ 5 KATI ARTIRDI”
“Yurt içinde değişen talebe ve alım gücünde yaşanan erozyona yönelik iki yıl önce Nef Arsa’yı geliştirdik. İki yılda 3,5 milyon m2 arsa sattık. Aslında insanların eve ulaşma sürecini kademelendirdik.
Türkiye’de ortalama arsa fiyatları son iki yılda ikiye katlandı ve gayrimenkule yatırım yapmak isteyenlerin yüzde 92’si arsa almak istiyor. Arsa almış yatırımcıların da yüzde 88’i tekrar arsa yatırımı yapmak istiyor.
Arsa yatırımı tarihteki en kârlı yatırım. 2021’de ciromuzun yüzde 12’si arsadan geliyordu. 2022’de bu oran yüzde 34’e çıktı. 2023’te de özellikle deprem sonrası talep artışı var. Deprem öncesine göre, Nef Arsa projelerinde beş katın üzerinde artış var.
Özellikle İstanbul ve Ankara gibi büyük şehir yakınlarında müstakil hayat sürebilecekleri lokasyonları tercih ediyorlar. Örneğin, Lüleburgaz, Çanakkale ve Ankara Beynam’daki projelerimize talep arttı.
Nef Arsa’da bu yıl hedefimiz geçen yılın en az iki katına ulaşmak. Nef Arsa odağında yeni çalışmalar gerçekleştiriyoruz. Şimdiye kadar Kırşehir, Kırklareli, Ilgaz, Çanakkale, Eskişehir, Ankara ve Sakarya’da imarlı arsa geliştirdik.
Geliştirdiğimiz arsaların üzerinde dağ evi, kış evi ve çiftlik evi gibi projelerimiz de olacak. Doğanın içinde kaybolan evler tasarlıyoruz."
EVA GAYRİMENKUL DEĞERLEME GENEL MÜDÜRÜ CANSEL TURGUT YAZICI “YEREL YÖNETİMLER HİZMET SUNMALI”
“Tiny house konsepti genellikle büyükşehirlere yakın doğal güzelliğiyle öne çıkan imarsız arazilere konumlandırılabilmeleriyle tercih ediliyor.
İmarsız arazilerin fiyatları imarlı alanlara oranlara daha ucuz ve yapılaşma ile ilgili resmi prosedürleri olmadığından yüksek talep görüyor.
Tiny house projeleri yapan firmalarla ve bölgelerde yer alan gayrimenkul satış danışmanları ile yapılan görüşme verilerine göre, bir önceki yıla göre tiny house'a uygun arazi fiyatları ile tiny house satış fiyatları yüzde 50 ila 100 oranında arttı.
Tiny house ve karavanlar normal bir araç gibi plakaya sahip taşıt statüsündedir ve Karayolları Trafik Yönetmeliği'ne tabidir. Prefabrik yapılar ve bungalovlar ise yapı statüsünde olup imar yönetmeliklerine tabidirler.
Tiny house'lar araziye sabitlenip ve altyapı hizmetlerinden faydalanmaya başlaması halinde bir yasal düzenleme bulunmuyor. Karavan ruhsatına tabi olmayan, bungalov ve prefabrik yapılar için imar düzenlemesine gidilerek genellikle eko turizm imarı ile uygulama yapılıyor.
Önümüzdeki yıllarda karavan ev ya da tiny house tipi barınma imkanları çok daha artacak. Hatta yerel yönetimlerin bu konuda alanlar hazırlaması ve insanların hizmetine sunmasının barınma ihtiyacının çok yüksek olduğu bu dönemde çok doğru bir çözüm olacaktır.”
KAKICI & ŞİMŞEK HUKUK BÜROSU KURUCUSU AV. ELVAN KAKICI ŞİMŞEK “YASAL DÜZENLEME ZORUNLU”
“Tekerleksiz, sabit tiny house'lar, İmar Kanunu'nda yapı niteliğinde kabul ediliyor, yapı ruhsatı alınması gerekiyor, sadece imarlı arazilerde kullanılabiliyorlar, prefabrik evler gibi kabul ediliyorlar.
Tekerlekli tiny house'lar ise Karayolları Trafik Yönetmeliği kapsamında, çekme karavan olarak kabul ediliyorlar. İmar Kanunu bakımından ise bir izin-ruhsat gerektirmiyorlar, imarlı arsaya ya da tarla vasıflı araziye konulabilirler.
Ağaç ev ya da tiny house'ların bir gider çukuruna ya da lağıma bağlılığı, belediye tarafından elektrik su bağlanması durumu varsa, tekerlekli ve hareket kabiliyetli olsalar dahi yapı kabul ediliyor.
Diyelim ki karavan, bungalov, tiny house gibi yapılarda yaz kış yaşayacaksınız. İkametgahınız da orası olabilir mi? Şu anki sistemimizde bu mümkün değil. İkametgah olarak gösterilmesi için numarataj, kapı numarası vs. bilgiler gerekiyor.
Hareketli tiny house'lar için sabit konum girişi yapılamayacağından bu mümkün kılınamayabilir ancak sabit tiny house'ları ya da ağaç evleri ikamet olarak gösterebilmek için yeni bir yasal düzenleme yapılması günümüz şartlarında zorunlu ve önemli."
TSKB ÖZEL PROJELER DEPARTMANI MÜDÜRÜ BERK ÜNSAL “MEVZUAT ÇALIŞMALARI YAPILMALI”
“Kent çeperlerinde boş arsa ya da arazi satın alarak veya kiralayarak kalabileceğiniz barınma alanları oluşturmak önemli bir alternatif çözüm oldu. İçinde bulunduğumuz koşulları da göz önünde bulundurduğumuzda bu trendin önümüzdeki dönemde artarak devam edecektir.
Tiny house ile prefabrik yapılara olan ilgi minimal yaşam tercihiyle artarak devam edecektir. Tekerlekli ve tekerleksiz tiny house'lar için çeşitli yasal düzenlemeler var.
İmar Kanunu ile yönetmeliklerde geçici ve kalıcı yapılarla ilgili sınırlamalar ve tanımlar da mevcut. Bu düzenlemelere ilave olarak görsel ve çevre kirliliği açısından bazı mevzuat çalışmaları yapılmalı.
Ayrıca taşınabilir nitelikteki yapılar için rüzgar yükünden kaynaklı devrilme hesaplarını içeren statik hesap raporu ile uygunluk görüşü alınmasının zorunlu tutulmasında fayda var. Yurtdışı uygulamalara baktığımızda, düzenlemeler daha çok mobil konuta devlet tarafından verilmesi gereken altyapı hizmetlerinin niteliği ile alansal ve yerleşim bazlı detaylara ilişkin yapılıyor"
WOLF TINY TÜRKİYE KURUCUSU İBRAHİM TETİK “STATİK RAPORU İSTENMELİ”
“Tiny house'lara tüm dünyada olduğu gibi Türkiye'de de ciddi bir talep vardı. Ülkemizde deprem sonrası yapıların güvenliği tartışılmaya başlandı.
Tiny house'lar çelik iskelet üzerine inşa edilen tek katlı yapılar. Deprem için bu yapılardan daha güvenlisi yok. Üst düzey bir konfora sahip. Arsaya, tarlaya koyulabilir, farklı konumlara taşınabilir.
Türkiye'de tiny house'lar bir yönetmeliğe göre yapılmıyor. Biz 15 yıldır Almanya ağırlıklı Avrupa pazarında varlık gösteren bir firmayız. Ürünlerimiz iki yılı aşkın dayanıklılık testlerinden geçiyor ve 450 sayfalık statik raporuna sahip.
Zemin, duvar, çatı yalıtımları üst düzeyde. Tiny house alırken statik raporu mutlaka sorulmalı. Yine uzun ömürlü olması adına İsviçre Çamı ve doğaya zararlı olmayan yapı malzemeleri kullanıyoruz.
Statik raporları incelenerek sağlamlığına bakılması sonra dizaynı gelmeli. 400 bin TL ila 1,5 milyon TL arasında değişen fiyatlara sahip. Karavan statüsünde şu an. Bu bir fırsata çevrilebilir. Su bağlantısına gerek yok.
Su deposu var. Elektrik bağlantısına gerek yok, güneş panelleri ile elektrik ihtiyacı karşılanıyor. Kanalizasyon sistemine gerek yok, atık sorunu yakıp kül edilen bir sistemle çözülebiliyor.
Doğaya zarar veren beton bir yapıdan ziyade doğa severlerin tiny house tercih etmesi çok daha mantıklı.
Deprem tehlikesinin olduğu yerde ev fiyatlarının 3-4 milyona çıktığı ülkemizde, arsa ile belki beton bir evin üçte biri fiyatına araziye ve bir eve sahip olunabilir.
Bu harika bir fırsat. Evini satarak tiny house almak isteyen birçok müşterimiz var.”
