Pandemi, siber savaş, deprem, çevre felaketleri gibi öngörülemeyen pek çok riskle karşı karşıya kalan şirketler afet planlarını revize etti. Şirketler kendi içinde özel ekipler kurarken, bazıları alternatif şirket merkezleri oluşturmak için harekete geçti.
01-14 Ekim 2023 tarihli sayıdan
Günümüzde şirketler hızlı değişen iş dünyası ve küresel ekonomik belirsizliklerin yanı sıra pandemi, siber savaş, deprem, çevre felaketleri gibi öngörülemeyen pek çok riskle karşı karşıya. Uzmanlar, sadece iş süreçlerini değil, çalışanların fiziksel ve duygusal sağlığını da olumsuz etkileyen bu risklere karşı önlem alınması gerektiği konusunda uyarılarda bulunuyor.
Risk, emeklilik ve sağlık konularında veri ve analizlerden faydalanarak profesyonel hizmetler sunan Aon, Son zamanlarda dünya genelinde artan aşırı iklim olayları ve bu olayların neden olduğu felaketlerin iş dünyasında çalışanlar için de sağlık risklerini gündeme getirdiğine dikkat çekiyor.
Aon Türkiye Eş CEO'su Ferhan Özay, hava ve iklim felaketleri yoğunlaştıkça ve sıklaştıkça, işverenlerin bu durumun sağlık etkilerini iş gücü dayanıklılık planlarına dahil etmek için harekete geçmesi gerektiğini söylüyor.
Giderek artan afetler için artık iklim krizinin önemli bir konu olarak ele alınması gerektiğine dikkat çeken Şapka Koçluk Eğitim Danışmanlık Şirketi Kurucusu Müge Çevik, "Deprem konusu Türkiye için zaten her zaman bir başlıkken, şimdi bir de seller ve yangınlar, artık zamanla daha iyiye gitmesi beklenmemesi gereken konular olarak çıkıyor ortaya" diyor.
Çevik'e göre, şirketlerin de bu konularda üretimden iş gücüne ve dağıtıma kadar her fonksiyonu içine alan risk haritalarını çıkartmaya, belirlenen risklere göre olası senaryolar yazmaya ve bu senaryolara göre stratejiler kurgulamaya başlamaya ihtiyacı var.
ÖZEL EKİPLER KURULDU
Riskleri fark eden pek çok şirket, acil durum planları yapıyor; hatta şirket içinde özel ekipler kuruyor. Özel ekip kuran şirketlerden biri Dicle Elektrik. Enerji tedarikinin dışında afet bölgesine insani yardım, arama kurtarma ve lojistik destekler konusunda yeni projeler geliştiren şirket, farklı departmanlarında çalışanların gönüllü olarak yer aldığı Dicle Arama Kurtarma (DAK) ekibiyle afet bölgelerinde görev alıyor.
Mobil revir, mobil yatakhane alımlarının yapılması, afet anında şirkete ait sistemleri ayakta tutabilecek ve iletişimi sağlayacak bir alt yapının oluşturulması gibi birçok projeleri olduğunu söyleyen Dicle Elektrik Genel Müdür Yardımcısı Nedim Tüzün, "Ayrıca hizmet devamlılığımızı sağlamak adına; acil durumlarda afetten etkilenmeyen bölgelerde birkaç alternatif çağrı merkezi oluşturacağız" diyor.
Afet zamanlarında adeta acil durum merkezine dönüşen akaryakıt istasyonlarının da bu süreç için önemli hazırlıkları var.
Akaryakıt istasyonlarının konumları itibarıyla önemine dikkat çeken Shell Türkiye Ülke Başkanı Ahmet Erdem, "İstasyonlar jeneratörü olan ve jeneratörü çalıştıracak yakıtın olduğu noktalar.
Büyüklüğüne göre belli bir alan içeren içine konteyner konulabiliyor. İstasyonlarımızın normal işi dışında önemli bir fonksiyonu var. Bu doğrultuda olası felaketler için acil durum planları oluşturduk.
Merkez ofisten istasyonlara kadar yaşanacak bir sorun durumunda işimizi devralacak yurtdışında ve yurtiçinde ekiplerimiz var" diyor. Aynı zamanda Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Türkiye Petrol ve Petrol Ürünleri Sanayi Meclisi'nin başkanı olan Erdem, meclis olarak bu konuya ilişkin bir çalışma grubu oluşturduklarını vurguluyor.
TASARIMLARI GÖZDEN GEÇİRİYOR
Afetlerle ilgili uzun süredir kurum içi çalışmalar yürüten Astra Zeneca, bunun kapsamını 6 Şubat depremleri ardından daha da geliştirdi. Şirket, acil durum eylem planını, dünyanın önde gelen bir danışmanlık firmasının da desteği ve üst düzey yöneticilerin aktif katılımı ile deprem özelinde tekrar ele alarak yeni ve daha kapsamlı bir 'Deprem Acil Durum Eylem Planı' hazırladı.
AstraZeneca Türkiye Ülke Başkanı Ecz. Serkan Barış, düzenli olarak bu planların üzerinden geçip değişen şartlara göre gerekli aksiyon aldıklarını ve her gün bu seviyeyi koruyabilmeyi hedeflediklerini söylüyor. Diğer taraftan iklim değişikliğine yönelik çözümler üzerinde çalışan şirket, 'Global 'Sıfır Karbon Taahhüdü' stratejisine katkıda bulunmak hedefiyle gönüllülük esasına dayanan 'AstraZeneca Türkiye Sıfır Karbon Çalışma Grubu'nu kurdu.
Risk değerlendirmesi güncellemelerini yapan Enkay ise çalışanların güvenliği için acil tahliye planları ve toplanma noktaları gibi önlemleri tekrar gözden geçirdi. Deprem sonrası olası veri kayıplarını da en aza indirmek için veri yedeklemesi stratejilerini yenileyen şirket, acil durumlar için alternatif iş merkezlerini değerlendirdi.
Enkay Grup Şirketleri COO'su Nilüfer Şener, "Yeni dönemde şirketimiz, afet hazırlığı ve sürdürülebilirlik konularında yoğunlaşmış durumda. Afet simülasyonları, karbonsuzlaştırma projeleri ve çalışan eğitimleri gibi önlemleri içeren çeşitli projeler üzerinde çalışıyoruz" diyor.
ALTERNATİF TOPLANMA ALANLARI
Olası her acil durum için eğitimli ekipleri olan PepsiCo, düzenli tatbikatlar gerçekleştiriyor. Bu konudaki prosedürlerin ve ilgili ekiplerin işlevsel hale gelmesini sağladıklarını söyleyen PepsiCo Türkiye Kurumsal İlişkiler ve Sürdürülebilirlik Kıdemli Direktörü Esra İren,
"Sonuç olarak hiçbir şey kağıt üzerinde kalmıyor" diyor. 6 Şubat depremleri sonrası 'iletişim' anlamında globalden aldıkları destek çerçevesinde; 'PepsiCo Acil Durum Bilgilendirme Sistemi'ni iletişim-bilgilendirme platformu olarak güncellediklerini belirten İren, tüm çalışanları için olası bir felaket sonrası şirket lokasyonlarında alternatif toplanma alanları belirlediklerini vurguluyor.
Oluşabilecek olağanüstü meteorolojik olaylara karşın üretim tesislerinde sel duvarı inşaatı gibi önlemler alan şirketin tüm üretim tesislerinde acil afet planları mevcut.
TEKNOLOJİNİN GÜCÜ
6 Şubat'ta yaşanan ve Türkiye'nin 11 ilini etkileyen büyük deprem felaketinden sonra elindeki imkanlarla yardım seferberliğine ekipleriyle birlikte katılan REM de, önümüzdeki dönemde depremde oluşabilecek zararı minimuma indirebilmek için teknolojinin gücünden faydalanmayı hedefliyor.
Bu hedefle arama kurtarma faaliyetlerinde dünyadaki teknolojileri Türkiye'ye getirip kullanmayı planlayan şirket, termal kameralar, sismik ses dinleme cihazları, drone araçları ve yapay zekâ destekli sistemlere sahip ekipmanlara yatırım yapacak. Beklenen İstanbul depremine hazır olabilmek için kendi sivil savunma ekiplerini kurduklarını belirten REM People CEO'su Bülent Peker, "Bu ekibi AFAD'dan ve ilgili akredite kuruluşlardan alacağımız profesyonel eğitimlerle hazırlayacağız" diyor.
İklim krizine karşı savaşın ana stratejisini ise hem rekabet hem de iş birliğini içeren 'rekaberlik' kavramı çerçevesinde belirlediklerini belirten Peker, oluşturacakları teknoloji tabanlı ekosistem ile tüm sektörün iklim krizi ile savaşlarına ışık tutacak bir metodoloji sunacaklarını vurguluyor.
YENİ MERKEZ KURUYOR
Şirketler acil durum planlarının yanı sıra alternatif merkezler oluşturuyor. Gelecek Varlık İnsan Kaynakları Grup Müdürü Filiz Bosun, Ankara'da, İstanbul'da bulunan genel müdürlük binasına ek olacak nitelikte yeni bir merkez daha oluşturulması planlandığını söylüyor.
Hem deprem güvenliği hem de ESG alanında çalışmalarını sürdüren Gelecek Varlık, olası bir afet durumunu göz önünde bulundurarak hem iletişim ve ulaşım hem de afet anına yönelik tahliye tatbikatlarını da artırdı, ilk yardım planlamalarına ve eğitimlerine hız verdi.
Acil durumlarda kullanılmak üzere, kilit pozisyonlarda görev alan çalışanlara ise uydu telefonu temin edildi. Çalışanların deprem konusundaki farkındalığını artırmayı amaçlayan şirket, bu kapsamda her çalışana bir deprem çantası sağlayacak ve düzenli eğitimlerini artıracak.
Acil durum eylem planı dahilinde tüm doğal afetler olduğu gibi siber güvenlik ve gıda savunması, terör eylemleri doğrultusunda da yapılması gerekenleri içeren bir afet planlaması olan Pura-tos Türkiye, B planı olarak Ankara'da ikinci bir merkez açmaya hazırlanıyor.
Yakın bir zamanda Ankara'da kurulacak yeni merkezi depreme alternatif plan olarak düşündüklerini söyleyen Puratos Türkiye Genel Müdürü Bora Akın, diğer taraftan tatbikatlar yaparak ve acil durum anında görevli personelleri eğiterek olası senaryolara kendilerini hazırladıklarını belirtiyor.
İklim değişikliğini gözeterek birçok proje üzerinde çalışan Puratos'un 'Mission to Mars' adlı bir projesi daha bulunuyor. Akın, "Bu proje Mars koşullarında buğday yetiştirmeyi planlayan ve bu sayede her koşulda ekmek üretiminin sürdürebileceğimizi gösteren bir proje" diyor.
ZEYNEP YOSUN AKVERDİ / AKUT BAŞKANI
“FİRMALAR ÖZELLEŞTİRİLMİŞ PLANLAR YAPMALI”
"Şirketlerin afet planları iki başlıkta incelenmeli. Birincisi yapılan işin devamlılığı için yapılması gereken aksiyonlar ile ilgili iş sürekliliği planları. Özellikle gıda, ilaç, sağlık gibi kritik sektörlerin bu konudaki hazırlığı önemsemesi gerekli. Bunun yanında çalışanların fiziksel olarak olası bir depreme hazırlanması gerekli. Personelin evlerinde yapacağı hazırlık iş yerlerindeki acil durum yönetim sürecini etkileyecektir.
İş yerlerinde ise hem çalışma orta¬mını olası deprem tehlikelerinden arındırmak hem de personelin bu kültürü benimsemesini sağlamak için çalışmalar yapılmalı. Firmaların dinamikleri özelinde bu planların revize edilmesi, genel geçer plan¬lardan ziyade özelleştirilmiş planlar ve çalışmalar yapılması gerekli. Şirket bazında 2022 yılında 260 kuruma eğitim verip 3 bin 650 kişiye ulaştık. Aynı şekilde seminer birimlerimiz ile bu kapsamda yılda ortalama
