Dünyanın en büyük yedinci tekstil ve hazır giyim tedarikçisi olan Türkiye, 1,8 milyar dolarlık teknik tekstil ihracati ile dünya liginde bu alanda da 20'nci sırada yer alıyor. Sektör, teknik tekstilde yeni yatırımlarla 10'uncu sıraya yükselme planları yapıyor.
LEVENT GÖKMEN DEMİRCİLER
lgokmen@ekonomist.com.tr
Türkiye tekstil ve hazır giyimde 26 milyar dolarlık ihracatı ile dünyanın en büyük yedinci ve Avrupa Birliği'nin (AB) ise en büyük tedarikçisi konumunda. 1,8 milyar dolarlık teknik tekstil ihracatı ile ise dünyanın bu alandaki 20'nci büyük tedarikçisi.
Tabloyu görmek için görsele tıklayın.
Türkiye, bu alanda son yıllarda yapılan yeni yatırımlarla lig atlamayı planlıyor.
Savunma sanayiinden nonwoven'e, medikalden otomotiv sektörüne kadar çeşitli alanlara yönelik ürün üretimi gerçekleştiren tekstilciler, teknik tekstilde 10 yıl içinde 10'uncu sıraya yükselme hedefine odaklanmış durumda.
Teknik tekstilde dünyada yıllık 110 milyar dolarlık ihracat yapılıyor. Çin, Almanya ve ABD, dünya teknik tekstil ihracatından yüzde 42 pay alıyor. Türkiye'nin bu pazardan daha büyük pay alması için çok yönlü çalışmalar yürütülüyor.
İTHİB ÖNDERLİK EDİYOR
Bu amaçla İstanbul Tekstil ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği'nin (İTHİB) önderliğinde, Akdeniz, Ege, Uludağ ve Güneydoğu Anadolu tekstil ihracatçıları birliklerinin de ortak olduğu İstanbul Tekstil Araştırma Eğitim ve Danışmanlık (İTA) kurulmuştu.
Türkiye'nin tekstil sektöründeki ilk AR-GE merkezi olan İTA İstanbul, tekstil ihracatçı birlikleri ile Alman RWTH Aachen Üniversitesi Tekstil Teknoloji Enstitüsü işbirliğiyle firmalara AR-GE çalışmaları konusunda destek oluyor.
Bursa Teknoloji Koordinasyon ve AR-GE Merkezi de (BUTEKOM) sektörlerin ino-vasyon ve tasarım odaklı büyümesine katkı sağlıyor.
Ege Bölgesi'nde de teknik tekstile yönelik AR-GE çalışmaları yapmak üzere İzmir Kalkınma Ajansı'nın desteğiyle 9 Eylül Üniversitesi içinde TEKSMER kuruldu. Bahsi geçen bu merkezlerde Türkiye'de bu alana yatırım yapacak firmalara yönelik her türlü destek veriliyor.
ÖNE ÇIKAN ALANLAR
Teknik tekstilde karışımlı elyaf ve ipliklere ihtiyaç var. Soğuğa ve sıcağa dayanıklı, yanmaz gibi ürünler bunlardan yapılıyor. AR-GE merkezlerinde bu ürünlere yönelik çalışmalar gerçekleştiriliyor. Bununla birlikte Türkiye İhracatçılar Meclisi'nin (TİM) 2023 yılına kadar Türkiye çapındaki AR-GE merkezi sayısını 500'e çıkarma planı bulunuyor.
Teknik tekstilde dünyada 20'nci sırada yer alan Türkiye'nin 10 yılda 10'uncu sıraya yükselme hedefi bulunduğunu belirten İstanbul Tekstil Hammaddeleri İhracatçı Birlikleri (İTHİB) Başkanı Ahmet Öksüz, bu alana yapılan yatırımlarla bu hedefin kolaylıkla yakalanabileceğini söylüyor. Öksüz, teknik tekstilin kilogram başı 5,4 dolar olan tekstil ihracatına daha büyük katkı sağladığını ifade ediyor.
YATIRIMLAR YAPILIYOR
Teknik tekstilde son dönemde daha çok savunma sanayiine ve otomotiv sektörüne yönelik yatırımlar yapılıyor. İtfaiyecilerin korunmasına yönelik ürünlerden güvenlik güçlerinin kullandığı darbeye dayanıklı ürünlere, otomobil ve uçak koltuklarına kadar pek çok ürün teknik tekstillerden oluşuyor.
Bu alana yatırım yapan şirketlerden biri de Kipaş Holding. Kipaş Yönetim Kurulu Başkanı Hanefi Öksüz, orduya çelik yelek için kumaş üretimi yapmaya yönelik yeni hat için 20 milyon dolarlık yatırım yaptıklarını söylüyor.
Sun Grup Yönetim Kurulu Başkanı Sabri Ünlütürk, Sun Grup'un 57 kişinin çalıştığı bir AR-GE merkezi olduğunu, giyimden otomotiv sanayiine kadar teknik tekstil üretimi yaptıklarını ifade ediyor.
Ünlütürk, "Bu alana yaklaşık 15 milyon dolarlık yatırım yaptık. Önümüzdeki dönemde teknik tekstilde bunun benzeri savunma sanayiine yönelik projeler geliştirmeyi, bu alanda yeni yatırımlar yapmayı planlıyoruz" diyor.
Otomotiv halılarından izolasyon keçelerine, temizlik bezlerinden medikal ürünlere kadar pek çok alanda üretim yapan Hassan Group da teknik tekstilde otomotiv sanayiine yönelik yeni bir yatırım yaptı.
Hassan Tekstil Genel Müdürü Ahmet Şişman, yaklaşık 45 milyon dolara mal olan yeni yatırımları ile otomotivde motor izolatörü üreten ilk Türk şirketi olduklarını söylüyor.
EGE'DE KÜMELENDİLER
Teknik tekstilde Ege Bölgesi yıllık 100 milyon dolarlık ihracat potansiyeline ulaşmış durumda. Egeli teknik tekstil ihracatçılarının dünya teknik tekstil pazarından daha fazla pay alması için Ticaret Bakanlığı'nın desteklediği Uluslararası Rekabetçiliğin Geliştirilmesi (URGE) Projesi ile kümelenme çalışmaları yürütülüyor.
Bu amaçla Ege Tekstil ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği ve Ege Hazır Giyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği üyesi sektörün güçlü oyuncularından 11 firma bir araya geldi. Proje kapsamında Uğurlular Tekstil, Ruba Fermuar, Gamateks Tekstil, Ekoten Tekstil şirketleri teknik tekstil alanında çalışmalar ve yatırımlar yapıyorlar.
ÜRÜN ÇEŞİTLİLİĞİ ARTIYOR
Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Başkanı ve Ege Tekstil ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Jak Eskinazi, URGE Projesi ile Ege Bölgesi'nde sinerji oluşturup katma değerli ürün üretimini arttırmayı hedeflediklerini söylüyor. Eskinazi, teknik tekstil üretimi yapan firmaların ürün çeşitliliklerini arttırmalarını amaçladıklarını da vurguluyor.
Rekabetin giderek arttığı bir dünyada Türk hazır giyim sektörünün yeni bir vizyona ihtiyaç duyduğuna dikkat çeken Ege Hazır Giyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği Başkanı Burak Sertbaş, bu vizyonun da teknik tekstil olduğuna işaret ediyor.
Sertbaş, Ege Bölgesi'nde teknik tekstilin gelişmesi için son 10 yıldır yoğun çalışmalar yürüttüklerini, Teknik Tekstiller Araştırma ve Uygulama Merkezi'ni (TEKSMER) 2014 yılında sektöre kazandırdıklarını vurguluyor.
Destekleme çalışmaları
Sektörün gelişimine liderlik edecek nitelikli insan gücünün yetiştirilmesi için İTHİB üniversite-sanayi işbirliğine gidiyor. Bu kapsamda "Tekstil Mühendisliği Burs ve İstihdam Projesi" ve "Teknik Tekstiller Tezli Yüksek Lisans" programları başlatıldı.
Bu projeyle, sınavda dereceye girip tekstil mühendisliği bölümünü tercih eden öğrencilere burs sağlandı. Bölüme giren öğrencilere iş garantisi taahhüdünde bulunuldu. Tekstil mühendisliği bölümlerini kazanan 92 öğrenciye asgari ücrete kadar burs sağlandı.
