Türk şirketleri 2019'un ilk yarısında yurtdışında 1,9 milyar dolarlık şirket alım ve satım işlemi yaptı. Son olarak OYAK Grubu'nun British Steel'e talip olduğu haberi geldi. Bu hamle işlem adedi olmasa da işlem hacmi konusunda bu alandaki beklentileri artırdı.
TALİP YILMAZ
[email protected]
Geçen hafta OYAK'ın yurtdışında önemli bir şirketi satın almak için ön anlaşma yaptığı haberi geldi. OYAK, anlaşma sağlanırsa, demir-çelik sektöründe, İngiltere başta olmak üzere Fransa ve Hollanda'da üretim faaliyetleri bulunan, iflas sürecindeki İngiliz sanayi devi British Steel'i satın alacak.
Türkiye'de Erdemir ve İsdemir'in sahibi olan OYAK'ın bu anlaşmayı yıl sonuna doğru sonuçlandırabileceği tahmin ediliyor.
OYAK Genel Müdürü Süleyman Savaş Erdem, yeni yatırımla ilgili yaptığı açıklamada, "Büyüme odaklı vizyonumuzla, ülkemizde ve dünyada fırsat olarak gördüğümüz adımları atmaya devam edecek ve üyelerimize sürdürülebilir yüksek nema sağlamak adına yatırımlarımızı sürdüreceğiz" diyor.
Bu anlamda OYAK'ın bu işlem haberi çok da şaşırtıcı değil. Erdemir ve İsdemir'i özelleştirmeden alan OYAK, 2007 yılında Oyakbank'ı 2,7 milyar dolara ING'ye satmıştı. Grup, 2015 yılında Hollanda'da Almatis firmasını 1 milyar dolara ve 2018'de Interiment'ten Polonya ve Cape Verde fabrikalarını 795 milyon dolara satın almıştı.
BÜYÜK GRUPLAR BAŞLADI
Türkiye sermayeli şirketler son yıllarda yurtdı-şında önemli işlemlere imza attılar. Haberimizde son beş yılda yapılan 10 büyük işlemi listeledik. 2010 yılından bu yana Türk yatırımcıların işlemlerinin büyüklüğüne de yer verdik. Son olarak da bu yıl yurtdışında dikkat çeken işlemleri tablo haline getirdik.
Bu yılın ilk yarısında işlem sayısı yedide kaldı. Ancak işlem büyüklüğü Godiva'nın Asya-Pasifik Bölgesi operasyonlarını satmasıyla 1,9 milyar doları buldu. Geçen yılın tamamında 2,5 milyar dolarlık hacim yakalandığı düşünüldüğünde, 2018'e göre işlemlerin biraz hareketlendiği söylenebilir.
2008-2011 yılları arasında özellikle Avrupa ülkelerinde yaşanan finansal durgunluk, Yıldız Holding, Şişecam, Yıldırım Holding, OYAK, Koç Holding, Sabancı Holding gibi Türk gruplarının değişik coğrafyalarda şirket satın almalarına fırsat yaratmıştı.
Aradan geçen zamanda, özellikle Türkiye'nin güçlü olduğu sektörlerdeki oyuncuların yurtdışı iştahları devam etti. Yurtiçinde belli bir katma değeri, sanayi gelişimi ve güçlü finansal yapısı olan şirketler, artık kendilerine yeni büyüme alanları olarak Avrupa, Kuzey Amerika, Afrika ve Asya pazarlarını seçiyor. Son dönemde Türk şirketlerinin yurtdışında varlık satışı yaptıkları da görülüyor.
DİKKAT ÇEKEN İŞLEMLER
Bu yılın ilk yarısında yurtdışında yapılan işlemlere bakıldığında, Yıldız Holding'in Godiva'nın Asya Pasifik operasyonunu tahmini rakamlara göre 1,3 milyar dolara satması büyük yankı uyandırdı. Yıldız Holding, Godiva'yı 2008 yılında yaklaşık 850 milyon dolar bedelle satın almıştı. Ardından da markayı hızlı bir şekilde global olarak büyütme eğilimine girmişti.
2019'un ilk yarısında Doğuş Grubu'nun ABD'deki otelini Bilgili Holding ve yabancı ortaklarına 135 milyon dolar, Söktaş'ın Hindistan'daki fabrikasını 22,5 milyon dolara satışı, Tiryaki Agro'nun Kanada'daki iştirakinde yaptığı hisse satışı da dikkat çeken işlemler oldu.
Varlık alımları tarafına bakıldığında ise Sabancı Holding'in iki iştiraki olan Kordsa'nın ABD'de 181 milyon dolarlık satın alma operasyonu ile Çimsa'nın İspanya'da 180 milyon dolarlık operasyonu önemli işlemler olarak dikkat çekti. Doğan Holding ise Romanya'daki güçlü duruşunu, radyo satın alma operasyonu ile devam ettirdi.
NEDEN ALIYORLAR?
İş Yatırım Birleşme ve Devralma Müdür Yardımcısı Aydın Eralp, bu satın alma ve yatırım kararlarının temel nedenlerini şöyle sıralıyor: "Üretim kapasitesi ve üründen ziyade daha yenilikçi teknolojilere açık olan üretim tekniklerini öğrenme ve o ülkelerdeki finansman kaynaklarından faydalanma isteği önemli bir faktör.
Halihazırda yapılan ihracat ile birlikte bu pazarlardaki iş kültürünün yakından tanınması, iyi bir marka bilinirliği ve dağıtım gücüne sahip olunması ve Türk sanayisi ve hizmet sektörünün kurmuş olduğu başarılı algının yurtdışı pazarlarda devam ettirilmesi de diğer önemli nedenleri oluşturuyor."
KARAYİPLER BÖLGESİ'NE İLGİ
Global Yatırım Holding, dünyanın en büyük kruvaziyer yolcu pazarı Karayipler'in yer aldığı Amerika kıtası odaklı büyümesini sürdürüyor. Havana ile Antigua ve Barbuda'yı bu strateji doğrultusunda aldıklarını söyleyen Global Yatırım Holding Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Kutman, "Karayipler dışında Güney Amerika, Asya ve halen yüzde 24'lük pay ile ana pazarımız olan Akdeniz'de yeni liman fırsatlarını takip ediyoruz" diyor.
Concorde otellerinin sahibi Zafer İnşaat da rotasını Antigua ve Barbuda'ya çevirmiş durumda. Zafer Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Necati Yağcı, bu bölgede 200 milyon doları bulacak bir otel yatırımı için görüşmelere başlandığını açıklamıştı.
Yıldırım Holding de yurtdışında şirket peşinde koşan gruplardan biri. Yıldırım Holding İcra Kurulu Başkanı Yüksel Yıldırım, global alandaki oyuncuları daha fazla tanıdıkça, daha fazla yeteneklerinin ve iş becerilerinin olduğunu fark ettiklerini söylüyor.
Yıldırım, "Krom alanında dünya dördüncülüğüne ve konteyner limanı işletmeciliğinde dünya 12'nciliğine çıkmamızdan sonra bu işi yabancılardan daha iyi yaptığımızı gördük" diyor.
Yüksel Yıldırım, son altı yılda dünyanın en büyük finansal yatırımcılarıyla ve fonlarla yaptıkları görüşmeler ve kurdukları ilişkilerle, yeni iş modelleri yaratabildiklerini sözlerine ekliyor.
