Hükümet, 2022-2024 yıllarım kapsayan ve "ekonominin yol haritası" olarak tanımlanan yeni Orta Vadeli Program'ı (OVP) açıkladı. Programa göre, önümüzdeki üç yılda enflasyonun ve işsizliğin düşürülmesi hedefleniyor.
Ayrıca yüksek işsizlik sorunu yaşanan Türkiye'de, üç yıl içinde 3,5 milyon yeni istihdam yaratılacağı da öngörülüyor. 2022-2024 yıllarını kapsayan programda, dolar kurunun 2024 yılında 10 TL'yi aşacağı öngörülüyor.
Merkez Bankası'nın yüzde 14,1 olarak tahmin ettiği yılsonu enflasyonu ise OVP'de yüzde 16,2 olarak yer aldı. Yani ekonomi yönetimi bile yılsonu için Merkez Bankası'ndan daha yüksek bir enflasyon bekliyor.
Hükümet, enflasyonu 2024 yılında yüzde 7,6'ya indirmeyi hedefliyor. OVP'de İşsizlik 2022'de yüzde 12, 2023'te yüzde 11,4 ve 2024'te yüzde 10,9 olarak bekleniyor. Büyüme ise bu yıl yüzde 9, 2022'de yüzde 5, 2023'te ve 2024'te yüzde 5,5 olarak öngörülüyor.
OVP'de yer alan projeksiyonlara göre bu yıl 9 bin 489 dolar olması beklenen kişi başına milli gelir, önümüzdeki yıl 9 bin 947 dolara çıkacak. 2023'te uzun süre sonra 10 bin doların üzerine çıkması beklenen milli gelir, 2024 yılında ise 11 bin 465 dolara yükselecek.
İHRACAT HEDEFİ YARIYA İNDİ
Orta Vadeli Program'ın en dikkat çekici yanı, ekonomi yönetiminin yeni istihdam hedefi oldu. Plana göre, önümüzdeki üç yılda 3,5 milyon yeni istihdam yaratılacak. Yani her yıl ortalama 1,2 milyon kişiye yeni iş olanağı sağlanacak. Son 15 yıla baktığımızda yıllık ortalama yeni istihdamın 500 binler seviyesinde olduğu görülüyor.
Dolayısıyla üç yılda 3,5 milyonluk yeni istihdam yaratmak için bugünden bakınca öngörülemeyen büyük bir yatırım hamlesi gerekiyor. Bunun gerçekleşip gerçekleşmeyeceğini hep beraber göreceğiz.
Orta Vadeli Program'da Cumhuriyetin kuruluşunun 100'üncü yılı olan 2023 için belirlenen 500 milyar dolarlık ihracat hedefinde de değişikliğe gidildi. Programda 2023 ihracat hedefi 242 milyar dolara düşürülürken, 2024 yılında ise 255 milyar dolarlık ihracat hedefi belirlendi.
ENERJİ İTHALATI ARTACAK
OVP'ye göre bu yıl 40,6 milyar dolarlık enerji ithalatı yapacak olan Türkiye, gelecek yıl 42,5 milyar dolarlık ithalat gerçekleştirecek. Enerji ithalatı 2023'te 43 milyar dolara, 2024'te ise 43,6 milyar dolara yükselecek.
Pandemi etkisinin devam etmesi nedeni ile bu yıl 17 milyar dolar olması beklenen turizm gelirinin ise 2022'de yüzde 47 artarak 25 milyar dolara çıkacağı öngörülüyor. Turizm gelirlerinin 2023'te 30 milyar dolar, 2024'te ise 33 milyar dolar olması bekleniyor.
İŞSİZLİK YÜZDE 12 OLDU
Öte yandan Türkiye genelinde 15 ve daha yukarı yaştaki kişilerde işsiz sayısı 2021 yılı Temmuz ayında bir önceki aya göre 506 bin kişi artarak 3 milyon 902 bin kişi oldu. TÜİK verilerine göre, dar tanımlı işsizlik oranı temmuzda 1,4 puanlık artış ile yüzde 12,0 seviyesinde gerçekleşti.
İstihdam edilenlerin sayısı 2021 yılı Temmuz ayında bir önceki aya göre 125 bin kişi artarak 28 milyon 730 bin kişi, istihdam oranı ise 0,2 puanlık artış ile yüzde 45,1 oldu. 15-24 yaş grubunu kapsayan genç nüfusta işsizlik oranı bir önceki aya göre değişim göstermeyerek yüzde 23,1 seviyesinde gerçekleşti.
PROF. DR. EGE YAZGAN BİLGİ ÜNİVERSİTESİ "İHRACATIN BÜYÜMEDEKİ PAYI ARTIYOR"
"Son açıklanan OVP'de, geçmiş yıllarda açıklanan OVP'lere kıyasla piyasa beklentilerine daha uygun bir tablo ortaya çıktı.
Bu tür programların iyimser ve en iyi senaryoyu baz alarak hazırlanmasının normal karşılanması gerektiğini düşünüyorum. Bu Orta Vadeli Program'ın bir diğer özelliği de geçmiş OVP'lere kıyasla iç talebe değil de dış talebe odaklı bir büyüme öngörüsü çiziyor olması.
Önümüzdeki üç yıl içinde sürdürülebilir bir büyümeyi sağlamak için, kısılan iç talebin yerine sağlam bir ihracat stratejisi büyük önem taşıyor. İç talebin ılımlı tutulduğu, ithalatın kontrol altına alındığı ve büyümede ihracata yaslanan bir büyüme planının uygulanıp uygulanamayacağını zaman gösterecek.
Öte yandan bu dönemde büyümeden çok enflasyonla mücadelenin öne çıkarılması gerektiğini de söylemek isterim. Zira Türkiye ekonomisinin en önemli ve acil sorununun yüksek enflasyon olduğunu düşünüyorum."
