Bursa merkezli Coşkunöz Holding, 350 milyon TL'lik yatırım yapacak. Coşkunöz Holding CEO'su Erdem Acay, "Covid 19 nedeniyle yaklaşık altı ay-1 yıl gecikmeli olsa da yatırımlarımızı yapacağız. Yatırımları durdurmadık, sadece hız kestik" diyor.
AYŞEGÜL SAKARYA PEHLİVAN
asakarya@ekonomist.com.tr
Bursa merkezli Coşkunöz Holding, otomotivden savunma sektörüne, enerji ve geri dönüşümden bilgi sistemlerine kadar yedi farklı sektörde faaliyet gösteriyor. 2020 yılını yatırım yılı ilan eden Coşkunöz Holding, pandemiye rağmen yatırımlarına ara vermeme kararı aldı. 2020'de yurtiçinde ve yurtdışında 350 milyon TL'lik yatırım yapacaklarını söyleyen Coşkunöz Holding CEO'su Erdem Acay, "Covid 19 nedeniyle yaklaşık altı ay-1 yıl gecikmeli olsa da yatırımlarımızı yapacağız.
Durdurmadık, sadece hız kestik" diyor. 2019 yılını 330 milyon Euro ciroyla kapatan ve önümüzdeki beş yılda 450 milyon Euro ciro hedefi koyan holding, yeni sektörlere de girmeyi planlıyor. Medikal ve gıda sektörlerini araştırdıklarını söyleyen Acay, "Pandemiyle öne çıkan sektörler değişti" diyor. Acay'la şirketin yeni dönem planlarını konuştuk.
Sorularımıza verdiği yanıtlar şöyle:
Koronavirüs salgınında 'yeni normal' dönemi sizi nasıl etkiledi?
Yedi farklı sektörde faaliyet gösteriyoruz. Otomotiv dışında savunma, bilişim teknolojileri, savunma havacılık, çevre ve enerji teknolojileri gibi farklı alanlarda işlerimiz var. Özellikle pandemi döneminde farklı sektörlerde olmanın avantajını gördük. 2019'da otomotiv pazarının durumu çok kötüydü.
2020'nin ilk üç ayı iyi gitti. Covid 19'la birlikte tekrar işler durdu ancak haziran ve temmuz ayında iyileşme başladı. Koronavirüs etkisi ve faizlerin düşmesiyle temmuz ayında yüzde 300 artış gördük. Araç üreticilerinin yüzde 80 ihracat yapması da sektör açısından avantaj oldu.
2020 yılı hedeflerinizi revize ettiniz mi?
Her ne kadar toparlanma olsa da önceki yıllara göre iyi değiliz. Sektörde yüzde 20 civarında üretim kaybı var. Üretim 1.3 milyonken bu yıl 1 milyon civarında olacak. 2019 yılını 330 milyon Euro ciroyla kapattık. 2020 yılı için yüzde 10'luk büyüme hedefi koymuştuk.
Bu yıl yüzde 20-25'lik bir ciro kaybı olacak. İki nedenle 2021 için daha iyimserim. İkinci dalga daha sert olsa bile etkileri daha yumuşak olacak. Çünkü hazırlıklıyız. 2021'de ancak 2019 cirolarına geri döneceğiz. Romanya'da 25 milyon Euro'luk yatırımımız, yılın son çeyreğinde üretime başlayacak. Romanya yatırımının devreye girmesi, savunma sanayi ve geri dönüşüm projelerinin hayata geçmesi 2021'e olumlu yansıyacak.
Yeni yatırım planlıyor musunuz bu ortamda?
2020'de yurtiçinde ve yurtdışında 350 milyon TL'lik yatırım yapacaktık. Covid 19 nedeniyle yaklaşık altı ay-1 yıl gecikmeli olsa da yatırımlarımızı yapacağız. Durdurmadık, sadece hız kestik. Rusya'da bir müşterimiz için yeni pres hatları kuracağız. Enerji geri dönüşümü yapan şirketimiz Ineva'da yatırımlarımız devam edecek.
Ineva, arıtma çamurunu kurutmaya gerek kalmadan bertaraf ediyor ve enerji geri kazanımı sağlıyor. Bu alanda tesisler kurmaya devam edeceğiz. Yıl sonuna kadar sekiz yeni proje hayata geçireceğiz. Bunların bazıları yurtdışında bazıları Türkiye'de OSB'lerde olacak. Üründe ve sektörde çeşitlendirmeyi önemsiyoruz. Bu yöndeki yatırımlarımız devam edecek. Yeni sektörlere girerken birleşme veya satın alma planlarımız var.
Birleşme ve satın alma planlarınız hangi sektörlerde olacak?
Savunma gibi yurtdışında kendi olduğumuz sektörlerde ortaklıklarımız olacak. Avrupa'da fırsatlar çıkabilir. Biz kriz dönemine hazır girdik. Finansal açıdan hazır girdiğimiz için bu operasyonu yapabilir durumdayız.
Yeni sektörlere yatırım planınız var mı?
Medikal ve gıda sektörlerini araştırıyoruz. Pandemiyle öne çıkan sektörler değişti. Pandemi döneminde medikal ürün ürettik. Bu bir tecrübe oldu. Yazılım ve elektronik, ilgilendiğimiz sektörler arasında. Beş yıllık planda iki yeni sektöre girme planımız var.
Yeni istihdam yaratacak mısınız?
Holdingte 2 bin 300 kişiyiz. Beş yılda 3 bin- 3 bin 300'e çıkmayı planlıyoruz. Yeni yatırımlar ve kapasite artışlarıyla istihdamda yüzde 25-30 büyüme planımız var.
AR-GE'ye yatırım yapan bir şirkesiniz. Yeni ürünler var mı gündeminizde?
İki AR-GE merkezimiz var, biri otomotiv ve sanayi diğeri yazılım konusunda faliyet gösteriyor. AR-GE'ye yıllık 4 milyon Euro'luk bütçe ayırıyoruz. Otomotivde elektrikli araçlara yönelik çalışmalarımız var. Yeni üretim teknolojileri üzerinde çalışıyoruz. Hançer Projesi ile Savunma Sanayii Başkanlığı için zırh çeliği geliştireceğiz. 18 tane patentimiz ve 46 patent süreci devam eden ürünümüz var.
Yurtdışının ciro içindeki payı nedir? Bu rakamı artırmayı planlıyor musunuz?
2019'da yurtdışının payı yüzde 35'di. Beş yıl sonra 450 milyon Euro ciro hedefimiz var. Yurtdışının ciro içindeki payını yüzde 45'e çıkartmayı planlıyoruz. Yurtdışında Avrupa'da Almanya, Fransa, Kuzey Afrika rotamızda. Güney ve Kuzey Amerika gündemimizde. Global tedarikçi olmamız için ana sanayinin olduğu noktalarda olmamız lazım. Çin de daha yavaşlamakla birlikte gündememizde olan ülkeler arasında yer alıyor.
Pandemi sonrası dönem nasıl olacak?
Bence önümüzdeki dönem daha zor olacak. Martta tüm çarklar durmuştu. Uzaktan çalışma gibi değişikliklere hazırdık. O dönemde üretmek zorunda değildik. Şu anda üretim yaparken pandeminin etkilerini yönetmek zorundayız.
Hasta insan sayısının artmamasını sağlamak önemli. Bunu yönetmek şirketlerin gündemini meşgul edecek. Biz üretimde bir çok önlemi devreye alarak bulaşmayı sıfıra indirdik. Buna rağmen dışarıyı yönetmek mümkün değil.
Savunma sanayi alanında yeni projeleriniz var mı?
Savunma sanayi alanında birkaç ürün var. Helikopter orta gövdesi üretiyoruz ve Kore'ye ihraç ediyoruz. Burada büyümek istiyoruz. Havacılık alanında herkese hizmet veriyoruz. Roketsan ve Aselsan'a füze fırlatma rampası gibi ürünler üretiyoruz. Yerli ve milli bir şirket olarak ülkenin ihtiyaçları doğrultusunda üretime devam edeceğiz.
Çevre teknolojilerinde yatırımlara devam edecek misiniz?
Arıtma çamurundan üretime üç yıl önce girdik. Su arıtma tesislerinin atıklarında yeşil enerji üretiyoruz. Farklı atıkları bertaraf etme noktasında çalışmalarımıza devam ediyoruz. İlk etapta çamur bertarafı önemli. Bu teknolojiyi kendimiz geliştirdik. Bunu diğer atık türlerine de yaygınlaştıracağız.
Çöpten ev atıklarına kadar çalışmalarımız olacak. Birkaç belediyeyle görüşüyoruz. Su atığını tekrar kullanılabilir hale getirmeye yönelik de görüşmelerimiz devam ediyor. İzmit Belediyesi için iki tesis devreye alınacak. Gaziantep OSB'de bir projemiz olacak.
Start up'lara yatırım yapıyor
"Beş tane start up şirketi var. Bir kısmını destekliyoruz, bir kısmıyla ortaklık yapmayı planlıyoruz. Bilişim ve elektronik alanına odaklanıyoruz.
Bu yıl 3,5 milyon Euro'luk kaynak ayırdık. Bütçemiz 10 milyon Euro'ya çıkabiliyor. Önümüzdeki dönem için venture capital (girişim sermayesi) kurma planımız var."
Eğitim vakfı var
Şirketin kurucusu Kemal Coşkunöz, Türkiye'de teknik alanda eleman açığı görerek 32 yıl önce Coşkunöz Eğitim Vakfı'nı kurdu. Vakıfta, burs programları da var. Düz liseden mezun olan öğrencilere 18 ay eğitimle teknik lise diploması veriliyor. Bugüne kadar 20 binin üzerinde kişiye burs verdiklerini söyleyen Coşkunöz Holding CEO'su Erdem Acay, yeni teknolojilere yönelik programlar oluşturduklarını belirtiyor.
AYŞEGÜL SAKARYA PEHLİVAN
asakarya@ekonomist.com.tr
Bursa merkezli Coşkunöz Holding, otomotivden savunma sektörüne, enerji ve geri dönüşümden bilgi sistemlerine kadar yedi farklı sektörde faaliyet gösteriyor. 2020 yılını yatırım yılı ilan eden Coşkunöz Holding, pandemiye rağmen yatırımlarına ara vermeme kararı aldı. 2020'de yurtiçinde ve yurtdışında 350 milyon TL'lik yatırım yapacaklarını söyleyen Coşkunöz Holding CEO'su Erdem Acay, "Covid 19 nedeniyle yaklaşık altı ay-1 yıl gecikmeli olsa da yatırımlarımızı yapacağız.
Durdurmadık, sadece hız kestik" diyor. 2019 yılını 330 milyon Euro ciroyla kapatan ve önümüzdeki beş yılda 450 milyon Euro ciro hedefi koyan holding, yeni sektörlere de girmeyi planlıyor. Medikal ve gıda sektörlerini araştırdıklarını söyleyen Acay, "Pandemiyle öne çıkan sektörler değişti" diyor. Acay'la şirketin yeni dönem planlarını konuştuk.
Sorularımıza verdiği yanıtlar şöyle:
Koronavirüs salgınında 'yeni normal' dönemi sizi nasıl etkiledi?
Yedi farklı sektörde faaliyet gösteriyoruz. Otomotiv dışında savunma, bilişim teknolojileri, savunma havacılık, çevre ve enerji teknolojileri gibi farklı alanlarda işlerimiz var. Özellikle pandemi döneminde farklı sektörlerde olmanın avantajını gördük. 2019'da otomotiv pazarının durumu çok kötüydü.
2020'nin ilk üç ayı iyi gitti. Covid 19'la birlikte tekrar işler durdu ancak haziran ve temmuz ayında iyileşme başladı. Koronavirüs etkisi ve faizlerin düşmesiyle temmuz ayında yüzde 300 artış gördük. Araç üreticilerinin yüzde 80 ihracat yapması da sektör açısından avantaj oldu.
2020 yılı hedeflerinizi revize ettiniz mi?
Her ne kadar toparlanma olsa da önceki yıllara göre iyi değiliz. Sektörde yüzde 20 civarında üretim kaybı var. Üretim 1.3 milyonken bu yıl 1 milyon civarında olacak. 2019 yılını 330 milyon Euro ciroyla kapattık. 2020 yılı için yüzde 10'luk büyüme hedefi koymuştuk.
Bu yıl yüzde 20-25'lik bir ciro kaybı olacak. İki nedenle 2021 için daha iyimserim. İkinci dalga daha sert olsa bile etkileri daha yumuşak olacak. Çünkü hazırlıklıyız. 2021'de ancak 2019 cirolarına geri döneceğiz. Romanya'da 25 milyon Euro'luk yatırımımız, yılın son çeyreğinde üretime başlayacak. Romanya yatırımının devreye girmesi, savunma sanayi ve geri dönüşüm projelerinin hayata geçmesi 2021'e olumlu yansıyacak.
Yeni yatırım planlıyor musunuz bu ortamda?
2020'de yurtiçinde ve yurtdışında 350 milyon TL'lik yatırım yapacaktık. Covid 19 nedeniyle yaklaşık altı ay-1 yıl gecikmeli olsa da yatırımlarımızı yapacağız. Durdurmadık, sadece hız kestik. Rusya'da bir müşterimiz için yeni pres hatları kuracağız. Enerji geri dönüşümü yapan şirketimiz Ineva'da yatırımlarımız devam edecek.
Ineva, arıtma çamurunu kurutmaya gerek kalmadan bertaraf ediyor ve enerji geri kazanımı sağlıyor. Bu alanda tesisler kurmaya devam edeceğiz. Yıl sonuna kadar sekiz yeni proje hayata geçireceğiz. Bunların bazıları yurtdışında bazıları Türkiye'de OSB'lerde olacak. Üründe ve sektörde çeşitlendirmeyi önemsiyoruz. Bu yöndeki yatırımlarımız devam edecek. Yeni sektörlere girerken birleşme veya satın alma planlarımız var.
Birleşme ve satın alma planlarınız hangi sektörlerde olacak?
Savunma gibi yurtdışında kendi olduğumuz sektörlerde ortaklıklarımız olacak. Avrupa'da fırsatlar çıkabilir. Biz kriz dönemine hazır girdik. Finansal açıdan hazır girdiğimiz için bu operasyonu yapabilir durumdayız.
Yeni sektörlere yatırım planınız var mı?
Medikal ve gıda sektörlerini araştırıyoruz. Pandemiyle öne çıkan sektörler değişti. Pandemi döneminde medikal ürün ürettik. Bu bir tecrübe oldu. Yazılım ve elektronik, ilgilendiğimiz sektörler arasında. Beş yıllık planda iki yeni sektöre girme planımız var.
Yeni istihdam yaratacak mısınız?
Holdingte 2 bin 300 kişiyiz. Beş yılda 3 bin- 3 bin 300'e çıkmayı planlıyoruz. Yeni yatırımlar ve kapasite artışlarıyla istihdamda yüzde 25-30 büyüme planımız var.
AR-GE'ye yatırım yapan bir şirkesiniz. Yeni ürünler var mı gündeminizde?
İki AR-GE merkezimiz var, biri otomotiv ve sanayi diğeri yazılım konusunda faliyet gösteriyor. AR-GE'ye yıllık 4 milyon Euro'luk bütçe ayırıyoruz. Otomotivde elektrikli araçlara yönelik çalışmalarımız var. Yeni üretim teknolojileri üzerinde çalışıyoruz. Hançer Projesi ile Savunma Sanayii Başkanlığı için zırh çeliği geliştireceğiz. 18 tane patentimiz ve 46 patent süreci devam eden ürünümüz var.
Yurtdışının ciro içindeki payı nedir? Bu rakamı artırmayı planlıyor musunuz?
2019'da yurtdışının payı yüzde 35'di. Beş yıl sonra 450 milyon Euro ciro hedefimiz var. Yurtdışının ciro içindeki payını yüzde 45'e çıkartmayı planlıyoruz. Yurtdışında Avrupa'da Almanya, Fransa, Kuzey Afrika rotamızda. Güney ve Kuzey Amerika gündemimizde. Global tedarikçi olmamız için ana sanayinin olduğu noktalarda olmamız lazım. Çin de daha yavaşlamakla birlikte gündememizde olan ülkeler arasında yer alıyor.
Pandemi sonrası dönem nasıl olacak?
Bence önümüzdeki dönem daha zor olacak. Martta tüm çarklar durmuştu. Uzaktan çalışma gibi değişikliklere hazırdık. O dönemde üretmek zorunda değildik. Şu anda üretim yaparken pandeminin etkilerini yönetmek zorundayız.
Hasta insan sayısının artmamasını sağlamak önemli. Bunu yönetmek şirketlerin gündemini meşgul edecek. Biz üretimde bir çok önlemi devreye alarak bulaşmayı sıfıra indirdik. Buna rağmen dışarıyı yönetmek mümkün değil.
Savunma sanayi alanında yeni projeleriniz var mı?
Savunma sanayi alanında birkaç ürün var. Helikopter orta gövdesi üretiyoruz ve Kore'ye ihraç ediyoruz. Burada büyümek istiyoruz. Havacılık alanında herkese hizmet veriyoruz. Roketsan ve Aselsan'a füze fırlatma rampası gibi ürünler üretiyoruz. Yerli ve milli bir şirket olarak ülkenin ihtiyaçları doğrultusunda üretime devam edeceğiz.
Çevre teknolojilerinde yatırımlara devam edecek misiniz?
Arıtma çamurundan üretime üç yıl önce girdik. Su arıtma tesislerinin atıklarında yeşil enerji üretiyoruz. Farklı atıkları bertaraf etme noktasında çalışmalarımıza devam ediyoruz. İlk etapta çamur bertarafı önemli. Bu teknolojiyi kendimiz geliştirdik. Bunu diğer atık türlerine de yaygınlaştıracağız.
Çöpten ev atıklarına kadar çalışmalarımız olacak. Birkaç belediyeyle görüşüyoruz. Su atığını tekrar kullanılabilir hale getirmeye yönelik de görüşmelerimiz devam ediyor. İzmit Belediyesi için iki tesis devreye alınacak. Gaziantep OSB'de bir projemiz olacak.
Start up'lara yatırım yapıyor
"Beş tane start up şirketi var. Bir kısmını destekliyoruz, bir kısmıyla ortaklık yapmayı planlıyoruz. Bilişim ve elektronik alanına odaklanıyoruz.
Bu yıl 3,5 milyon Euro'luk kaynak ayırdık. Bütçemiz 10 milyon Euro'ya çıkabiliyor. Önümüzdeki dönem için venture capital (girişim sermayesi) kurma planımız var."
Eğitim vakfı var
Şirketin kurucusu Kemal Coşkunöz, Türkiye'de teknik alanda eleman açığı görerek 32 yıl önce Coşkunöz Eğitim Vakfı'nı kurdu. Vakıfta, burs programları da var. Düz liseden mezun olan öğrencilere 18 ay eğitimle teknik lise diploması veriliyor. Bugüne kadar 20 binin üzerinde kişiye burs verdiklerini söyleyen Coşkunöz Holding CEO'su Erdem Acay, yeni teknolojilere yönelik programlar oluşturduklarını belirtiyor.
