Kamu bankaları tarafından uygulanan faiz indirim kampanyaları, konut sektörüne tarihi rekor kırdırdı. Garanti BBVA Mortgage Genel Müdürü Murat Atay, "2020, mortgage kuMandırımları açısından, tarihte en fazla büyünen yıl olacak" diyor.Konut sektörü geçen yılın son döneminde başlayan hareketlenmelerle beraber 2020'ye iyi başlamıştı.
LEVENT GÖKMEN DEMİRCİLER
lgokmen@ekonomist.com.tr
Pandemiyle birlikte piyasalarda oluşan belirsizlikler ve yasaklar nedeniyle sektör nisan ve mayısta çok yavaşladı. Şantiyelerin büyük kısmı durdu. Mayıs ayı sonunda kamu bankalarınca uygulanan faiz kampanyası ile bekleyen ve biriken talep, bir anda konut alımına döndü. Konut kredi kullanımları arttı.
Temmuz ayında sektördeki büyüme, geçen yılki toplam büyümenin üç katına yaklaştı. Garanti BBVA Mortgage Genel Müdürü Murat Atay ile sektörü ve kredi kullanım oranlarını konuştuk.
Kamu bankalarının uyguladığı faiz indirimi kampanyası piyasalara nasıl yansıdı? Garanti BBVA Mortgage olarak o dönemde neler yaptınız?
Kamu bankalarının faiz indirim kampanyaları pandemi döneminde yavaşlayan piyasalara ve sektörümüze oldukça olumlu yansıdı. Bekleyen talep, düşük faiz oranlarıyla beraber alıma geçti. Konut kredi kullanımları arttı. Haziran ayında sektör 17 milyar TL, temmuz ayında 27 milyar TL büyümeyle tarihi rekorlara imza attı.
Sadece temmuz ayındaki sektör büyümesi, geçen yılki toplam büyümenin üç katına yaklaştı. Garanti BBVA olarak en fazla kredi kullandırdığımız aylar oldu. Özel ve yabancı bankalar içindeki pazar payı liderliğimiz bu dönemde de devam etti.
Yılın başından şu ana kadar ne kadarlık konut kredisi kullanıldı? Bu yılın başındaki hedeflere yaklaşıldı mı?
2020'nin başında 186 milyar TL olan sektörün hacmi, ağustos sonu itibarıyla 250 milyar TL'ye ulaştı. Sektörümüz pandeminin etkisine rağmen beklentilerin çok üzerinde büyüdü.
Bu kapsamda sektöre dair öngörülerimizin üzerinde hedeflerin gerçekleştiğini görüyoruz. 2020, mortgage kullandırımları açısından, tarihte en fazla büyünen yıl olacak. Piyasanın yine hızlı olduğu yıllardan 2017'de sektör büyümesi yüzde 17 olmuşken, bu yılın başından beri sektör yüzde 33 büyüdü.
Sizce bu yıl konut kredisi kullanımı hangi rakamlarla kapanır? 2021 için hedef nedir?
İçinde bulunduğumuz şartlar nedeniyle yıl sonunu tahmin etmek çok zor. Gündem sürekli değişirken, pandemi sürecinin bizi nasıl etkileyeceğini öngöremiyoruz. Şu anda faizlerde gözle görülür bir artış var. Şu ana kadar sektör yüzde 33 büyüdü.
Yıl sonuna kadar faizler bir miktar artsa da sektörün yılı yüzde 33'ten fazla bir büyümeyle tamamlayacağını öngörüyoruz. Ülkemiz ekonomisi için olmazsa olmaz inşaat sektörünün 2021'de de olumlu yönde hareketli olacağını düşünüyoruz.
Enflasyonun altında uygulanan faiz kampanyası nedeniyle konut fiyatlarında yaşanan yükselişi nasıl değerlendiriyorsunuz? Fiyatlar önümüzdeki süreçte gevşer mi?
Geçtiğimiz dönemde inşaat maliyetlerinde artış oldu. Sektör artan taleple beraber maliyetleri fiyatlara bir miktar yansıttı. Oluşan satışlarla beraber talep edilen konutlarda stoklar azaldı. Yeni konutlar gerçek maliyetlerle inşa edilecek ve böylece kâr marjlarında düşüş olacak. Dolayısıyla fiyatların düşmesi beklenmemeli.
Sürekli gündemde olan konut stokları bu süreçte eritildi mi? 2020 ne kadarlık konut satışı ile kapanır, 2021 öngörünüz nedir?
Sektörde bekleyen ve biriken bir talep vardı. Oluşan uygun faiz oranlarıyla beraber bu talep alıma dönüştü. Bu da stokların erimesine yol açtı. Ulaşılabilir fiyatlı evlerdeki stok azaldı. Sektördeki şirketlerin üye olduğu GYODER, İNDER ve KONUTDER gibi dernekler de stokların azaldığı yönünde açıklama yaptı.
Bir süredir yeni inşaata başlamayan şirketler yeni projelerini hayata geçirmeye başladı. Şirketlerin elindeki stoklar azaldığı için yeni konut inşa etme ihtiyacı oluştu. TÜİK verilerine baktığımızda, bu yılın yedi ayında birinci ve ikinci el konut satışlarının 854 bin 126 adet olduğunu gördük.
Bu kapsamda 2020'nin 2019'da gerçekleşen 1,3 milyon adet seviyesini geçmesini bekliyoruz. Ancak pandemi sürecinin ne olacağı, ne kadar süreceği netleşmedikçe 2021 satışlarına dair doğru bir öngörü sunmak zor.
Önümüzdeki dönemde konut kredisi faiz oranlarında değişim bekliyor musunuz?
Mevduat ve kredi faizleri son günlerde bir miktar yükselmeye başladı. Bunun nerede dengeleneceğini öngörmek çok kolay değil. Pandemi de belirsizlikleri artırıyor. Bu nedenle süreci hep birlikte yaşayıp göreceğiz.
Kredi satışlarınızı hızlandırmak için ne gibi aksiyonlar alıyorsunuz?
Garanti BBVA olarak, her zaman satışlarımızı artırmaya yönelik aksiyonlar alıyoruz. Sektörde ürün yelpazesi en geniş bankalardan biriyiz. Müşteri beklenti ve ihtiyaçlarına yönelik kredi ödeme koşullarını oluşturarak müşterilerimize yardımcı oluyoruz.
Sektöre olan desteğimiz de devam ediyor. Bunu verdiğimiz kredilerdeki hacim artışlarından ve pazar payımızın artmasından da izliyoruz.
İçinde bulunduğumuz süreçte tüketici talepleri ve eğilimleri nasıl değişti? En çok hangi ürünler tercih ediliyor?
Pandemiyle evde geçirilen süreler fazlalaştı. Evden çalışmaya başladık, evden eğitim almaya başladık. Gördüğümüz kadarıyla balkonlu ve bahçeli, daha tabana yaygın, az katlı konutlara olan talep arttı.
Yeni projelerde balkonlu, içinde küçük de olsa ofis ve çocuklara çalışma odası olarak kullanılabilecek yapılar, küçük de olsa bahçesi bulunan yapıların inşa edilmesine odaklanılıyor.
Bu yönde talepler devam edecek gibi gözüküyor. Ağırlıklı olarak düşük ve orta gelirli kişilerin satın alma gücüne uygun konutlar tercih ediliyor.
Portföyünüze yeni ürünler eklediniz mi? Önümüzdeki dönemde ne gibi yenilikler planlıyorsunuz?
Garanti BBVA Mortgage olarak, Türkiye'nin kentsel dönüşüm, enerji verimliliği ve yeşil bina konularında bilinçlendirilmesine önemli katkılarda bulunuyoruz.
Bu bilinç çerçevesinde büyük bir fırsat olarak gördüğümüz enerji verimliliği yüksek binaları kapsayan projelere çok önem veriyoruz. Sürdürülebilirlik yaklaşımımızla, Yeşil Mortgage ürünümüz, 2019'da Avrupa İmar Kalkınma Bankası'nın (EBRD) Türkiye Konutlarda Enerji Verimliliği Finansman Programı (TuREEFF) tarafından da ödüle layık görüldü.
ENERJİ VERİMLİLİĞİNİ DESTEKLİYOR
Garanti BBVA Mortgage, AB destekli fonlar aracılığıyla oluşturulan çalışma gruplarında aktif roller oynuyor. Banka, Türkiye'de enerji verimliliği ile ilgili farkındalığın ve çözümlerin geliştirilmesi için çalışmalar yapıyor.
Murat Atay, bu konuda şunları aktarıyor: ''Garanti BBVA Mortgage olarak, Avrupa Birliği (AB) tarafından desteklenen Enerji Verimli Mortgage Girişimi'ne (Energy Efficient Mortgage -EEM), Türkiye'den üye ilk banka olduk.
Aynı zamanda AB dışından üye olan üçüncü ülkeyiz. Yeşil Mortgage uygulamalarını dünya çapında tanıtmayı amaçlayan gönüllü bir çalışma grubu olan EEM, finansman teşviki sağlayarak enerji verimli binaların sayısını artırmayı hedefleyen bir kuruluş.''
LEVENT GÖKMEN DEMİRCİLER
lgokmen@ekonomist.com.tr
Pandemiyle birlikte piyasalarda oluşan belirsizlikler ve yasaklar nedeniyle sektör nisan ve mayısta çok yavaşladı. Şantiyelerin büyük kısmı durdu. Mayıs ayı sonunda kamu bankalarınca uygulanan faiz kampanyası ile bekleyen ve biriken talep, bir anda konut alımına döndü. Konut kredi kullanımları arttı.
Temmuz ayında sektördeki büyüme, geçen yılki toplam büyümenin üç katına yaklaştı. Garanti BBVA Mortgage Genel Müdürü Murat Atay ile sektörü ve kredi kullanım oranlarını konuştuk.
Kamu bankalarının uyguladığı faiz indirimi kampanyası piyasalara nasıl yansıdı? Garanti BBVA Mortgage olarak o dönemde neler yaptınız?
Kamu bankalarının faiz indirim kampanyaları pandemi döneminde yavaşlayan piyasalara ve sektörümüze oldukça olumlu yansıdı. Bekleyen talep, düşük faiz oranlarıyla beraber alıma geçti. Konut kredi kullanımları arttı. Haziran ayında sektör 17 milyar TL, temmuz ayında 27 milyar TL büyümeyle tarihi rekorlara imza attı.
Sadece temmuz ayındaki sektör büyümesi, geçen yılki toplam büyümenin üç katına yaklaştı. Garanti BBVA olarak en fazla kredi kullandırdığımız aylar oldu. Özel ve yabancı bankalar içindeki pazar payı liderliğimiz bu dönemde de devam etti.
Yılın başından şu ana kadar ne kadarlık konut kredisi kullanıldı? Bu yılın başındaki hedeflere yaklaşıldı mı?
2020'nin başında 186 milyar TL olan sektörün hacmi, ağustos sonu itibarıyla 250 milyar TL'ye ulaştı. Sektörümüz pandeminin etkisine rağmen beklentilerin çok üzerinde büyüdü.
Bu kapsamda sektöre dair öngörülerimizin üzerinde hedeflerin gerçekleştiğini görüyoruz. 2020, mortgage kullandırımları açısından, tarihte en fazla büyünen yıl olacak. Piyasanın yine hızlı olduğu yıllardan 2017'de sektör büyümesi yüzde 17 olmuşken, bu yılın başından beri sektör yüzde 33 büyüdü.
Sizce bu yıl konut kredisi kullanımı hangi rakamlarla kapanır? 2021 için hedef nedir?
İçinde bulunduğumuz şartlar nedeniyle yıl sonunu tahmin etmek çok zor. Gündem sürekli değişirken, pandemi sürecinin bizi nasıl etkileyeceğini öngöremiyoruz. Şu anda faizlerde gözle görülür bir artış var. Şu ana kadar sektör yüzde 33 büyüdü.
Yıl sonuna kadar faizler bir miktar artsa da sektörün yılı yüzde 33'ten fazla bir büyümeyle tamamlayacağını öngörüyoruz. Ülkemiz ekonomisi için olmazsa olmaz inşaat sektörünün 2021'de de olumlu yönde hareketli olacağını düşünüyoruz.
Enflasyonun altında uygulanan faiz kampanyası nedeniyle konut fiyatlarında yaşanan yükselişi nasıl değerlendiriyorsunuz? Fiyatlar önümüzdeki süreçte gevşer mi?
Geçtiğimiz dönemde inşaat maliyetlerinde artış oldu. Sektör artan taleple beraber maliyetleri fiyatlara bir miktar yansıttı. Oluşan satışlarla beraber talep edilen konutlarda stoklar azaldı. Yeni konutlar gerçek maliyetlerle inşa edilecek ve böylece kâr marjlarında düşüş olacak. Dolayısıyla fiyatların düşmesi beklenmemeli.
Sürekli gündemde olan konut stokları bu süreçte eritildi mi? 2020 ne kadarlık konut satışı ile kapanır, 2021 öngörünüz nedir?
Sektörde bekleyen ve biriken bir talep vardı. Oluşan uygun faiz oranlarıyla beraber bu talep alıma dönüştü. Bu da stokların erimesine yol açtı. Ulaşılabilir fiyatlı evlerdeki stok azaldı. Sektördeki şirketlerin üye olduğu GYODER, İNDER ve KONUTDER gibi dernekler de stokların azaldığı yönünde açıklama yaptı.
Bir süredir yeni inşaata başlamayan şirketler yeni projelerini hayata geçirmeye başladı. Şirketlerin elindeki stoklar azaldığı için yeni konut inşa etme ihtiyacı oluştu. TÜİK verilerine baktığımızda, bu yılın yedi ayında birinci ve ikinci el konut satışlarının 854 bin 126 adet olduğunu gördük.
Bu kapsamda 2020'nin 2019'da gerçekleşen 1,3 milyon adet seviyesini geçmesini bekliyoruz. Ancak pandemi sürecinin ne olacağı, ne kadar süreceği netleşmedikçe 2021 satışlarına dair doğru bir öngörü sunmak zor.
Önümüzdeki dönemde konut kredisi faiz oranlarında değişim bekliyor musunuz?
Mevduat ve kredi faizleri son günlerde bir miktar yükselmeye başladı. Bunun nerede dengeleneceğini öngörmek çok kolay değil. Pandemi de belirsizlikleri artırıyor. Bu nedenle süreci hep birlikte yaşayıp göreceğiz.
Kredi satışlarınızı hızlandırmak için ne gibi aksiyonlar alıyorsunuz?
Garanti BBVA olarak, her zaman satışlarımızı artırmaya yönelik aksiyonlar alıyoruz. Sektörde ürün yelpazesi en geniş bankalardan biriyiz. Müşteri beklenti ve ihtiyaçlarına yönelik kredi ödeme koşullarını oluşturarak müşterilerimize yardımcı oluyoruz.
Sektöre olan desteğimiz de devam ediyor. Bunu verdiğimiz kredilerdeki hacim artışlarından ve pazar payımızın artmasından da izliyoruz.
İçinde bulunduğumuz süreçte tüketici talepleri ve eğilimleri nasıl değişti? En çok hangi ürünler tercih ediliyor?
Pandemiyle evde geçirilen süreler fazlalaştı. Evden çalışmaya başladık, evden eğitim almaya başladık. Gördüğümüz kadarıyla balkonlu ve bahçeli, daha tabana yaygın, az katlı konutlara olan talep arttı.
Yeni projelerde balkonlu, içinde küçük de olsa ofis ve çocuklara çalışma odası olarak kullanılabilecek yapılar, küçük de olsa bahçesi bulunan yapıların inşa edilmesine odaklanılıyor.
Bu yönde talepler devam edecek gibi gözüküyor. Ağırlıklı olarak düşük ve orta gelirli kişilerin satın alma gücüne uygun konutlar tercih ediliyor.
Portföyünüze yeni ürünler eklediniz mi? Önümüzdeki dönemde ne gibi yenilikler planlıyorsunuz?
Garanti BBVA Mortgage olarak, Türkiye'nin kentsel dönüşüm, enerji verimliliği ve yeşil bina konularında bilinçlendirilmesine önemli katkılarda bulunuyoruz.
Bu bilinç çerçevesinde büyük bir fırsat olarak gördüğümüz enerji verimliliği yüksek binaları kapsayan projelere çok önem veriyoruz. Sürdürülebilirlik yaklaşımımızla, Yeşil Mortgage ürünümüz, 2019'da Avrupa İmar Kalkınma Bankası'nın (EBRD) Türkiye Konutlarda Enerji Verimliliği Finansman Programı (TuREEFF) tarafından da ödüle layık görüldü.
ENERJİ VERİMLİLİĞİNİ DESTEKLİYOR
Garanti BBVA Mortgage, AB destekli fonlar aracılığıyla oluşturulan çalışma gruplarında aktif roller oynuyor. Banka, Türkiye'de enerji verimliliği ile ilgili farkındalığın ve çözümlerin geliştirilmesi için çalışmalar yapıyor.
Murat Atay, bu konuda şunları aktarıyor: ''Garanti BBVA Mortgage olarak, Avrupa Birliği (AB) tarafından desteklenen Enerji Verimli Mortgage Girişimi'ne (Energy Efficient Mortgage -EEM), Türkiye'den üye ilk banka olduk.
Aynı zamanda AB dışından üye olan üçüncü ülkeyiz. Yeşil Mortgage uygulamalarını dünya çapında tanıtmayı amaçlayan gönüllü bir çalışma grubu olan EEM, finansman teşviki sağlayarak enerji verimli binaların sayısını artırmayı hedefleyen bir kuruluş.''
