Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu’nun 1 Ocak 2017 tarihinde yürürlüğe giren otomatik katılıma ilişkin hükümleri uyarınca, işverenler çalışanlarını Otomatik Katılım Sistemi’ne (OKS) dâhil etmekle yükümlü bulunuyor.
Tabloyu görmek için görsele tıklayın.
Bu çerçevede işverenler çalışanlarının, özel sektör için prime esas kazançlarının, kamu için ise emeklilik keseneğine esas aylığın en az yüzde 3’ünü sisteme aktarıyor. Çalışanlar bu sistemde dilediği kadar kalma hakkına sahip.
OKS, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı ya da mavi kart sahibi olan, 45 yaşını doldurmamış, kamuda veya özel sektörde bir işverene bağlı olarak ücretli çalışanları kapsıyor. Emeklilik Gözetim Merkezi (EGM), işverenlerin neler yapması gerektiğini şöyle sıralıyor:
• Otomatik katılım uygulaması kapsamına giren bir işverenseniz, en az bir emeklilik şirketi belirlemek ve bu emeklilik şirketiyle çalışanlarınız için sözleşme yapmakla yükümlüsünüz. Düzenlenen sözleşme kapsamında çalışanlarınız, adlarına açılan sertifika aracılığıyla sisteme dâhil olur.
• Katkılarının yatırıma yönlendirileceği fonları seçim hakkı çalışana ait. Sistemde faizli veya faizsiz fon seçenekleri mevcut. Çalışanlara sunulan tüm fonlar için yıllık fon işletim gider kesintisi oranı, en fazla yüzde 0,85 olarak uygulanır. Otomatik Katılım Sistemi’nde (OKS) fon işletim gider kesintisi dışında herhangi bir kesinti uygulanamaz.
• İşverenleri olarak çalışanlarınızın maaşından keserek emeklilik şirketindeki otomatik katılım hesaplarına aktaracağınız katkı payları, herhangi bir kesintiye tabi tutulmaksızın emeklilik yatırım fonlarında değerlendiriliyor. Fonlar, uzman portföy yöneticileri tarafından yönetiliyor. Fon portföyündeki varlıklar Takasbank tarafından çalışanlar adına güvenli bir şekilde saklanıyor. Çalışanlar birikimlerini anlık olarak sözleşme yapılan emeklilik şirketinden veya Takasbank’tan takip edebiliyor.
• Emeklilik şirketi seçiminde; hizmet kalitesini, çalışanların taleplerini, çalışana sağlanan faydaları, fon toplam gideri kesintisi oranı ile emeklilik şirketinin fonlarının performansı dikkate alınmalı. İşveren, kamuda ya da özel sektörde faaliyet göstermeniz fark etmeksizin, özel sektör veya kamu sermayeli emeklilik şirketlerinden hizmet alabilir.
• İşveren, hizmet aldığı emeklilik şirketini değiştirebilir, çalışanların hesaplarını mevcut emeklilik şirketinizden başka bir emeklilik şirketine aktarabilir. Bu işlem, ilk emeklilik şirketinde en az iki yıl kaldıktan sonra mevcut emeklilik şirketine daha önce başka bir emeklilik şirketinden aktarım yaparak geçmişseniz, aktarım tarihinden itibaren en az bir yıl ilgili emeklilik şirketinizde kaldıktan sonra diğer emeklilik şirketlerine aktarım yapabilmek mümkün.
• İşveren, emeklilik şirketi ile tarafların yükümlülüklerini detaylandıran bir sözleşme imzalıyor. Çalışanların ücretinden kesilen katkı payları en geç ücret ödeme gününü takip eden iş gününde emeklilik şirketinin hesabına aktarmalı.
• Katkı payı tutarı, çalışanlarınızın prime esas kazançlarının en az yüzde 3’üdür. Bir çalışana ikramiye, bonus, maaş farkı gibi ödemeler yapıldıysa, bunlar için de katkı payı ödenmeli.
• Emeklilik şirketine, çalışanların ücretlerinden kesilen katkı payı tutarıyla birlikte hangi çalışanın hesabına ne kadar katkı payı yatırılması gerektiğini içeren tahsilat verisi de iletilmeli. Şirkete gönderilen katkı payı tutarı ile tahsilat verisinin eşleşmesine ilişkin mutabakat süreci ve aksi durumda nasıl bir yol izleneceğinin sözleşmede belirlenmesi önemli.
• Çalışanların cayma, ödemeye ara verme, katkı payı oranlarının değiştirilmesi, ayrılma, emekli olma gibi taleplerinin işveren olarak tarafınızca mı, emeklilik şirketi tarafından mı toplanacağı hususu emeklilik sözleşmesinde yer almalı.
“BİST-100 ENDEKSİ KORUNAKLI OLABİLİR”
NURİ OĞUZ AYHAN, CFA
İŞ PORTFÖY HİSSE SENEDİ PORTFÖY YÖNETİMİ MÜDÜR YARDIMCISI
“BİST-100 Endeksi, geçen haftanın son günlerinde oluşan global risk alma iştahındaki gerileme nedeniyle negatif getiri sağladı. BİST Bankacılık Endeksi, geçen hafta başında oluşan pozitifliği geri verirken sigortacılık endeksi ve ulaştırma endeksleri genel endeksten olumlu yönde ayrıştı.
Uzun vadeli TL cinsi faizlerin bileşik getirisi yaklaşık 30 baz puan arttı. TL de dolara karşı yaklaşık 10 kuruş değer kaybetti. Amerika Merkez Bankası’nın (FED) toplantısından piyasa beklentilerine paralel kararlar çıktı. Amerikan faizleri düşerken global borsalar karışık seyir izledi. Türk borsası benzer ülke gruplarına göre dolar cinsi getiride geride kaldı.
Küresel büyümeye yönelik kaygıların gevşek merkez bankası politikalarından nispeten daha etkili olduğu görülüyor. Rakiplerine yönelik değerleme bazında daha ucuz olan BİST-100 Endeksi’nin önümüzdeki dönemde olası küresel risk iştahındaki azalmaya karşı korunaklı olabileceğini düşünüyoruz.”
