Yaşadığı çevreye karşı kendini sorumlu hisseden sosyal girişimcilerin sayısı büyük bir hızla artıyor. Holdingler, finans kuruluşları ve çeşitli platformlar, sosyal girişimcilere eğitimden finansmana kadar pek çok alanda destek sunuyor.
BURCU TUVAY
btuvay@ekonomist.com.tr
Son yıllarda toplumsal ve çevresel konulara çözümler üretirken bunu aynı zamanda sürdürülebilir bir iş modeline dönüştürmeyi hedefleyen sosyal girişimlerin sayısı tüm dünyada hızlı bir şekilde artıyor. Türkiye’de de sosyal girişimler daha fazla gündem olmaya başladı.
Zira Türkiye’de gençlerin “Nasıl yapabilirim?” sorusunu daha çok sormaya başlamasıyla sosyal girişimcilik de arttı.
Tabloyu görmek için görsele tıklayın.
Bunda Türkiye’de bazı büyük kurumların sosyal girişimciliği sahiplenmesi ve kurumsal değerleri ile paralel projeler üretmeye başlamaları da önemli bir etken.
Ülkenin önde gelen şirketleri birbiri ardına sosyal girişimcilik yarışmaları ve destek programları açmaya başladı. Köklü firmaların ikinci ve üçüncü kuşak yöneticilerinin sosyal fayda odaklı projelere yatırım yapmayı kıymetli bulduğunu görüyoruz.
Bugün geldiğimiz noktada alana destek veren birçok inkübasyon merkezi, ekosistem kuruluşu ve danışmanlık hizmeti bulunuyor. Zaman içinde bu alana aktarılan finansman ve özel sektör uzmanlığının ve Türkiye’nin önde gelen şirketlerinin sosyal girişimcilerle işbirliklerinin artması bekleniyor.
Biz de haberimizde Türkiye’nin önde gelen kuruluşlarının sosyal girişimciliğe sağladığı destekleri araştırdık.
YARATICI ÇÖZÜMLER
Zorlu Holding’in sosyal inovasyon platformu imece, ‘nitelikli eğitim’, ‘toplumsal cinsiyet eşitliği’ ve ‘eşitsizliklerin azaltılması’ başlıklarında, sosyal problemlere yaratıcı şekilde sürdürülebilir çözümler geliştiren birey ve kurumları destekliyor.
Öte yandan imece platformu, gençleri odağına alan açık sosyal inovasyon laboratuvarı imeceLAB’i bu yıl hayata geçirdi. Komünitesindeki lise ve üniversite öğrencileriyle beraber geliştirdiği programda gençler öğrenme sürecinde birbirlerine katkıda bulunurken; sosyal, kültürel ve çevresel meselelere çözüm arıyorlar.
Platform farklı sektörlerden kurumların çözüm üretme süreçlerine açık. Zorlu Holding Yönetim Kurulu Üyesi Emre Zorlu, “Bugüne kadar imece platformu için toplam 840 bin TL destekte bulunduk.
Sadece girişimlere hibe desteği sağlamıyor ayrıca bu girişimlerin finansal açıdan sürdürülebilir olabilmesi için mentorluk, çalışma alanı, eğitim, ekosisteme erişim ve kurumsal işbirliği gibi birçok destekten yararlanarak sosyal girişimlerini geliştirmeleri için destek veriyoruz” diyor.
GENÇLERE STK BİLİNCİ
Esas Holding çatısı altında kurulan Esas Sosyal, 2015-2020 dönemi için gençler ve istihdam alanına 20 milyon TL ayırdı ve çalışmalarını üç alanda ilerletiyor: Araştırmalar, gençlik istihdamı alanında diğer projeler, sosyal girişimler ile ortaklıklar ve ilk fırsat. İlk Fırsat Programı, 2016 yılından bu yana devam ediyor.
Devlet üniversitelerinden yeni mezun gençlerin maaşlarını karşılayarak, Türkiye’nin önde gelen STK’larında 12 ay tam zamanlı olarak ilk iş deneyimleri edinmelerini sağlıyor. İlk Fırsat Programı kapsamında gençlere sadece ilk iş deneyimleri sağlamakla kalınmıyor; aynı zamanda onların 21’inci yüzyıl becerilerini geliştirmeye yönelik eğitimler de sunuluyor.
Esas Sosyal Kurucu Direktörü Filiz Bikmen, “Başvurularda adayların STK’larda ya da okul kulüplerinde görev almış olmaları, staj yapmış olmaları da çok önemli bir kriter. Dolayısıyla adayların sosyal farkındalıkları olup olmaması bizim için önemli” diyor. 2020 yılında 55 katılımcı daha desteklenecek ve daha çok STK ile işbirliği yapılacak.
ÇIĞIR AÇAN DEĞİŞİM ÖNCÜLERİ
Kale Grubu, 2016 yılında hayata veda eden onursal başkan İbrahim Bodur’un anısını ve değerlerini yaşatmak için İbrahim Bodur Soysal Girişimcilik Ödülü’nü düzenliyor.
Bu yıl üçüncüsü gerçekleştirilecek İbrahim Bodur Sosyal Girişimcilik Ödülü, yaşadığı dünyaya ve çevreye karşı kendini sorumlu hisseden ve bu uğurda yaşamları iyileştirmek için harekete geçme cesaretini gösteren sosyal girişimcilerin önünü açmak amacıyla veriliyor.
Toplamda 150 bin TL’lik ödül veriliyor. Kale Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Zeynep Bodur Okyay, “Biz sosyal girişimcileri kendi alanlarında çığır açacak değişim öncüleri olarak değerlendiriyoruz. Onlar bizim kanatlarımız. Köklerimize ve bizi biz yapan değerlerimize sıkı sıkıya tutunduğumuz kadar kanatlarımızı açıp uçmayı da önemsiyoruz” diye konuşuyor.
SOSYAL ETKİ LABORATUVARI
PwC Türkiye’nin de parçası olduğu PwC Avrupa, sosyal girişimciliğin gücüne ve önemine dikkat çekerek, farkındalık yaratmak amacıyla sosyal girişimcileri desteklediği Social Impact Lab (Sosyal Etki Laboratuvarı) yarışması düzenliyor. Yarışmaya start up’lar ve scale up’lar katılabiliyor.
Kâr etmeyi amaçlamakla birlikte elde ettiği kârı, topluma fayda üretmek için kullanan sosyal girişimciler PwC Sosyal Etki Laboratuvarı yarışmasına başvurabiliyor. PwC’nin ofis imkânlarından faydalanabilecek start up için 5 bin Euro, scale up için 10 bin Euro ödül veriliyor.
PwC Türkiye Şirket Ortağı ve Denetim Hizmetleri Lideri Adnan Akan, “Sosyal girişimler için öncelikle belirledikleri amaç ve misyonun topluma fayda hedeflemesini göz önüne alıyoruz. Bunun yanı sıra stratejisi sosyal misyonu ile uyumlu ve gerçekçi olmalı” diye konuşuyor.
SOSYAL GİRİŞİMCİLİK DERSLERİ
Koç Üniversitesi Sosyal Etki Forumu (KUSIF), Koç Üniversitesi lisans öğrencilerine sosyal etki konulu dersler veriyor. Geçtiğimiz yıl KUSIF bünyesinde, sosyal girişimcilik fikirleri olan lisans, yüksek lisans ve doktora düzeyindeki Koç Üniversitesi öğrencilerini geleceğin sosyal girişimcileri yapmayı hedefleyen Sosyal Etki Labo-ratuvarı hayata geçirildi.
Vehbi Koç Vakfı önderliğinde yürütülen Türkiye Sosyal Girişimcilik Ağı (TSGA), Türkiye’deki sosyal girişimcilik eko-sistemini ortak bir platformda bir araya getirmek için kuruluyor.
Sosyal girişimcilerin hayatlarını kolaylaştıracak yasal düzenlemelerin gerçekleştirilmesiyle önlerinin daha da açılacağını söyleyen Koç Üniversitesi Sosyal Etki Forumu Yönetici Direktörü Dr. Gonca Ongan, şöyle devam ediyor: “TSGA olarak proje kapsamında gerçekleştirdiğimiz faaliyetlerden biri de Türkiye’deki sosyal girişimcilerin yasal statülerini ve ihtiyaçlarını analiz eden hukuk araştırması. Bu araştırma sonbahar aylarında yayınlanacak.”
ÜÇ YIL MADDİ DESTEK
Ashoka sosyal girişimcilik kavramına adını koyan, dünyanın ilk ve en geniş sosyal girişimcilik platformu. Ashoka Fellowship ise Asho-ka’nın 93 ülkeyi kapsayan temel sosyal girişimci destek ağı.
Ashoka, sosyal girişimciliği destekleyen kişi ve kurumların oluşturduğu, karşılıklı saygı ve işbirliğine dayalı küresel bir ağ olarak konumlanıyor. Ashoka Fellow’larına ömür boyu faydalanabildikleri pro-bono uzman destekleri ve küresel bir ağın parçası olma ayrıcalığının yanı sıra, ihtiyaç halinde üç yıl boyunca maddi destek de sağlanıyor.
Geçtiğimiz yıl bu kapsamda sosyal girişimcilere 1 milyon TL’nin üzerinde finansman ve Pekin & Pekin, Mazars Denge gibi uzman kurumlardan 400 saatin üzerinde danışmanlık desteği verildi. Ashoka Türkiye Ülke Direktörü Zeynep Meydanoğlu, “93 ülkede, çeşitli alanlarda sorunları sistemsel olarak dönüştürmeye çalışan 3 bin 500’den fazla Ashoka Fellow’u sosyal girişimciyle birlikte çalışıyoruz. Türkiye’de aktif olarak desteklediğimiz 30’a yakın aktif Ashoka Fellow’u var” diyor.
CEMAL ONARAN / GARANTİ BBVA GENEL MÜDÜR YARDIMCISI
“İŞLERİNİ BÜYÜTME ŞANSI YAKALIYORLAR”
“Bundan üç yıl önce Türkiye’de bir finans kurumu tarafından yürütülen ilk sosyal girişimcilik programı olan Garanti BBVA Momentum’u hayata geçirdik.
Impact Hub Istanbul işbirliği ile yürütülen bu programla sürdürülebilir bir iş modeliyle yüksek sosyal etki yaratmak isteyen girişimcilere katkı sağlamayı amaçlıyoruz.
Programa katılmaya hak kazanan sosyal girişimciler, işlerinin büyüme planlarını oluşturmalarına katkı sağlayacak online ve sınıf içi eğitimler, stratejik mentorluk desteği ve girişimciler, müşteriler ve yatırımcılardan oluşan networking faaliyetlerini içeren bir programa dahil oluyorlar.
Bu yıl programı başarıyla tamamlayan ilk üç girişimciye nakit para ödülü de verilecek. Bu kapsamda birinci 40 bin TL, ikinci 30 bin TL ve üçüncü de 20 bin TL tutarındaki ödülün sahibi olacak.”
TUĞRUL AĞIRBAŞ / ANADOLU EFES TÜRKİYE GENEL MÜDÜRÜ
“YENİLİKÇİ GİRİŞİMLERİ ÖLÇEKLENAIRİYORUZ”
“Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri odaklı yeni bir programa başladık. Accelerate 2030 programı global bir program. Bu yıl Türkiye’de Anadolu Efes, Impact Hub İstanbul ve Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) işbirliğinde hayata geçti.
Programda en yenilikçi ve gerçekleştirilebilir sosyal fayda girişimlerinin ölçeklendirilmesi destekleniyor. Programa 50’den fazla başvuru aldık. Girişimcilere; sosyal etki alanlarını genişletmeleri sürecinde kişiye özel tasarlanan eğitim, mentorluk ve stratejik ağ gibi desteklerde bulunuluyor.
Girişimcilerin bu yoğun eğitimler sonucu Cenevre’de final sahnesine çıkmaları için çalışıyoruz. Bunun dışında 12 yıldır devam eden Gelecek Turizmde projemizle de sosyal girişimlere destek oluyoruz. Şimdiye kadar 300 kadının iş sahibi olmasını sağladık.”
