Üstelik teknoloji bölgelerinde doğup büyüyen şirketler artık dünyaya açılmaya başladı.
Amerika'dan Hindistan'a Rusya'dan Avustralya'ya kadar pek çok farklı ülkede faaliyet gösteren bu şirketler dünyaya ileri teknoloji ihraç ediyor.
BURCU TUVAY
[email protected]
AYŞEGÜL SAKARYA PEHLİVAN
[email protected]
Değişim ABD’de 60 yıl önce temeli atılan Silikon Vadisi’yle başladı. Intel, Yahoo, Oracle gibi dünya devi teknoloji şirketlerine ev sahipliği yapan Silikon Vadisi’nin başarısı tüm dünyaya örnek oldu.
Önce Avrupa ülkeleri ardından tüm dünya Silikon Vadisi’ne benzer teknoloji merkezleri kurmak için harekete geçti. Yıllar içerisinde yapılan çalışmalarla dünyadaki teknokent sayısının bine ulaştığı tahmin ediliyor.
Tabloları görmek için görsellere tıklayın.
Bu sayı inkübasyon merkezleriyle birlikte 4 bine çıkıyor. Bugün ABD, İngiltere, Japonya, Çin, Güney Kore, Hindistan, İsrail gibi birçok ülkenin teknoloji konusundaki gelişiminin arkasında teknoparklar bünyesinde yürütülen
AR-GE çalışmaları var.
Türkiye’de ise teknokent kurma çalışmaları 1980’lerde başladı. Bu çalışmalar sonucunda 1990’da, KOSGEB ile üniversitelerin işbirliği çerçevesinde teknokentlerin ilk adımı olarak TEKMER’ler (teknoloji merkezleri) kurulmaya başladı.
Teknokentler ile ilgili yasal çerçeve ise 2001 yılında 4691 sayılı yasanın yürürlüğe girmesiyle oluşturuldu. 2016 yılında 64 teknoloji geliştirme bölgesi Bakanlar Kurulu Kararı ile ilan edildi.
Bugün 64 teknokentin 51’i aktif olarak faaliyet gösteriyor. Faaliyette olan teknokentlerde AR-GE çalışmalarını yürüten firmaların sayısı 4 bin 176’ya ulaşmış durumda.
Yabancı sermaye açısından bakıldığında teknokentlerde toplam 174 adet yabancı veya yabancı ortaklı firma yer alıyor.
28 BİN 856 PROJE VAR
Teknokentlerde faaliyet gösteren firmalar tarafından tescil ettirilen patent sayısı 640. Bu firmaların yüzde 37'si yazılım, yüzde 17’si bilgisayar ve iletişim teknolojileri, yüzde 8'i elektronik ve yüzde 6’sı makine ve teçhizat imalatı alanlarında faaliyet gösteriyor.
Ayrıca medikal, enerji, kimya, gıda, savunma, otomotiv gibi birçok sektörden firmalar bölgelerde AR-GE faaliyetleri kapsamında yer alıyor. Teknoloji geliştirme bölgelerinde yer alan firmalarda 33 bin 297'si AR-GE personeli olmak üzere 41 bin 89 kişi istihdam ediliyor.
Teknoloji geliştirme bölgelerinde tamamlanan ve yürütülen toplam AR-GE projesi sayısı Temmuz 2016 itibariyle 28 bin 856’yı buluyor.
Teknoparklar sayesinde, enformasyon teknolojileri ve yazılım, yeni malzemeler, biyoteknoloji, yeni enerji kaynakları, uzay teknolojileri, esnek imalat sistemleri, otomasyon ve robotik gibi alanlarda önemli ilerlemeler yaşandı. Bu başarı ekonomi aktörlerinin de dikkatini çekiyor.
Bu merkezlere daha çok girişimci çekebilmek için yeni teşvikler verilmesi planlanıyor. Dördüncü Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Zirvesi'nde teknoparklarla ilgili yeni teşviklerin gündemde olduğunu açıklayan Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Faruk Özlü, "Teknoloji geliştirme bölgeleri konusunda, şu anda nicelik olarak istediğimiz seviyeye geldiğimizi söyleyebilirim.
Önümüzdeki günlerde AR-GE ve teknoparklarla ilgili yeni teşvik konuları gündemimizde. Onları da açıklayacağız” diyor.
İHRACATA BAŞLADILAR
Teknoparklarda yer alan şirketler artık katma değerli ürünler geliştirirken bunları ticarileştirmeye yönelik önemli adımlar da atıyor.
Hatta ürünlerini dünya pazarlarına satıyorlar. Teknoloji geliştirme bölgelerinde bulunan şirketlerin, Amerika Birleşik Devletleri başta olmak üzere, Japonya, İsrail, İngiltere ve Almanya gibi dünyanın en gelişmiş ülkelerine yapmış oldukları teknolojik ürün ihracatı 2,4 milyar dolara ulaştı.
Özellikle son yıllarda teknokentlerden çıkan şirketler yurtdışında önemli başarılara imza atmaya başladı.
Biz de bu gelişmelerden hareketle Türkiye’nin belli başlı teknokentlerinin ihracatta öne çıkan şirketlerini bir araya getirdik. Gördük ki bu merkezlerde yer alan şirketler Hindistan’dan ABD’ye kadar tüm dünyaya ürün gönderiyor.
Başarı hikayesine imza atan bu şirketlerin arasında yazılım geliştiren de, insansız su aracı ihraç eden de var. Bu şirketlerin çalışmalarını özetliyoruz.
HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ TEKNOKENT
HOYTEK İnsansız su altı aracını Rusya'ya gönderiyor
Su altı teknolojileri ve insansız sistemler konusunda uzman Bertan Tezcan ve Bülent Gökalp’in kurduğu Hoytek, Hacettepe Üniversitesi Teknokent’te faaliyet gösteriyor.
Türkiye’nin ilk yerli üretim insansız su altı aracı olan ROV 600'ü üreten Hoytek, 1,5 yıl gibi kısa bir sürede yurtdışına dört tane ROV600 ihraç etti ve 2 milyon TL’nin üzerinde ciro yakaladı.
Bugüne kadar Rusya, Norveç ve İngiltere’ye ihracat yaptıklarını söyleyen şirketin kurucu ortaklarından Bertan Tezcan, “Satış, pazarlama ve teknik işbirliği imkanını artırmak için Norveç’te ofis açmayı düşünüyoruz.
Pazar gelişimine göre Rusya ve Azerbeycan ofis açmayı Düşündüğümüz ülkeler arasında. 2017 yılında bu ciroyu en az ikiye katlamayı hedefliyoruz” diyor.
DESU MEDICAL
2018'de atılım yapacak
Mehmet Sorar, 2007 yılında medikal endüstrisinin beyin, sinir cerrahisi ve ortopedi alanlarına yönelik yüksek teknolojili ürünlerin AR-GE’sini yapmak ve üretimini sağlamak amacıyla Hacettepe Üniversitesi Teknoloji Geliştirme Merkezi’nde çalışmalarına başladı. Sorar, kısa bir süre sonra iki önemli buluşa imza attı.
Operasyon sonrası ortaya çıkabilecek enfeksiyon riskini ortadan kaldıran antibiyotikli beyin şantını üreten Sorar, bel fıtığı hastalarını ameliyat etmeye gerek kalmadan cilde uygulanan bir malzeme ile tedavi eden bir ürün de geliştirdi. Yüksek teknoloji gerektiren, inovatif, katma değeri yüksek dünya pazarında rekabet edecek kalitede ürünler geliştirdiklerini söyleyen Sorar, böylece yurtdışına da açılmayı başardıklarını belirtiyor.
Desu Medical, bugün Güney Afrika ve Rusça konuşan ülkeler başta olmak üzere yaklaşık 15 ülkeye ihracat yapıyor. 2018 yılında yurtdışında belirli merkezlerde ofis açılması planlanıyor. 2016 yılını 2,5 milyon TL ciroyla kapattıklarını söyleyen Sorar, “2017 yılında 500 bin dolar ihracat hedefimiz var.
Ama asıl büyümeyi sığır kollagen kaynaklı yapay beyin zarının ve yine sığır kollagen kaynaklı esnek sentetik kemiğin ruhsatlandırma işlemlerini tamamlayarak satışına başlayacağımız 2018 yılında yapmayı planlıyoruz” diye konuşuyor.
KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TEKNOPARK
ASİS
ABD'ye açılacak
Asis, akaryakıt sektörüne yönelik pompa otomasyon sistemi, müşteri ve taşıt tanıma, tank otomasyonu sistemi gibi donanım ve yazılım ürünleri geliştiriyor. Asis’in muhtelif sektörlere ait icat ya da inovasyon nitelikli 16 ürün patenti ve 35 adet ürün marka patenti bulunuyor.
Son üç yıldır yurtdışına açılan şirketin 53 ülkede temsilcilikleri var. 2017’de ABD’de New York’ta bir merkez kuracak olan şirket, bu ülkede büyük bir fon şirketiyle anlaşma yapmaya hazırlanıyor.
Şirketin 2017’deki diğer hedefi ise Avrupa’ya açılmak. Asis Genel Müdürü Yusuf Kaya, 2017 yılında 10 milyon doların üzerinde bir ihracat hedeflediklerini söylüyor.
2017 başında akaryakıt sektöründeki ilk AR-GE merkezini açmaya hazırlandıklarını söyleyen Kaya, “Yeni AR-GE merkezimizde elektronik, mekatronik, yazılım geliştirme ve robot araştırma grubumuz ile ilgili laboratuvarlarımızı konumlandıracağız. ROBOSİS (Robot Araştırma Merkezi) ile birlikte 2021 yılına kadar yüzde 160 büyümeyi hedefliyoruz” diyor.
TEKNOPARKİSTANBUL
PİA
Satın almalara devam edecek
Teknopark İstanbul’da faaliyet gösteren PiA, 180’in üzerinde çalışanı ile Türkiye, Ortadoğu, Afrika ve Kuzey Amerika’da anahtar teslim yazılım çözümleri ve sistem entegrasyonu projeleri sunan bir şirket.
Telekomünikasyon, finans ve enerji alanı başta olmak üzere şirketlerin iş süreçlerinin ve sistemlerinin dönüştürülmesinde destek olan PiA, ihtiyaca özel yazılım projeleri hayata geçiriyor. Kurulduğu 2012 yılında bu yana her yıl yüzde 100 büyüyen şirket, 2015’te yüzde 400 büyüdü.
2017’de ABD’nin Seattle şehrinde bir ofis açmaya hazırlanan şirket, Birleşik Arap Emirlikleri, Ürdün ve Singapur pazarlarına açılmayı planlıyor. 2016 yılını 32 milyon TL ciroyla kapatmayı hedeflediklerini söyleyen PiA Genel Müdürü Murat Nail Erenay, “Ciromuzun yüzde 20’si ihracattan geliyor.
2016 başında iş zekası alanında faaliyet gösteren Intellica’yı satın aldık. Bu hamleyle iş zekası katmanında pazar payımızı üç kat artırmayı hedefliyoruz. 2017’de de yeni satın almalarla büyüme trendimizi sürdüreceğiz” diyor.
GOSB TEKNOPRRK
SAYKAL ELEKTRONİK
İhracatını üç kat artıracak
İleri teknolojili elektronik ürünlerin tasarımını ve üretimini gerçekleştiren Saykal Elektronik, Gebze Organize Sanayi Bölgesi Teknopark’ta faaliyet gösteriyor.
Yüksek hassasiyetli ivme ölçerler, açıölçerler, kuvvetli yer hareketleri izleme sistemleri, yapısal sağlık izleme sistemleri gibi ürünler üreten şirket, bugüne kadar 50’den fazla elektronik ürün geliştirme projesine imza attı.
2010 yılından bugüne geçen altı yılda ortalama yüzde 50 büyüyen Saykal Elektronik, ürünlerini 10’da fazla ülkeye ihraç ediyor. 2016’da 1 milyon TL’den fazla ciro ve 100 bin TL ihracat rakamına ulaşacak şirketin 2017 hedefi ise ciroyu 2 milyon TL’ye, ihracatı 300 bin TL’ye çıkarmak.
Önümüzdeki yıllarda elektronik ürünlerin seri üretimi için tesis yatırımı planladıklarını söyleyen Saykal Elektronik Genel Müdürü Yücel Saykal, her yıl altı yeni ürün projesi hayata geçireceklerini söylüyor.
İTÜ TEKNOKENT
İNNOVA Dört kıtaya ihracat yapıyor
Türk Telekom’un bilgi teknolojileri çözümleri sağlayıcısı Innova Bilişim Çözümleri, farklı teknolojilerde bilgi birikimine sahip bin 200’den fazla profesyonelden oluşan kadrosu ile Türkiye’nin önde gelen bilişim çözümleri firmalarından biri olmayı başardı.
Innova, 1999’dan bugüne fintek çözümler, ERP, CRM ve BI sistemleri, IoT platform ve çözümleri, portal ve kuruma özel yazılım geliştirme hizmetleri, self servis kiosk ve digital signage uygulamaları, telekom operatörleri için OSS/BSS sistemleri ile IT sistemleri altyapı kurulum ve yönetim hizmetleri sunuyor.
Bugün İTÜ Teknokent ve Türk Telekom AR-GE Binası ODTÜ Tek-nokent olmak üzere iki farklı teknoparkın içerisinde faaliyetler yürüten firma, 2007 yılında yüzde 100 Türk Telekom iştiraki olmuştu.
Dört kıtadaki 36 ülkeye ihracat gerçekleştirdiklerini söyleyen Innova Genel Müdürü Aydın Ersöz, şöyle devam ediyor: “Farklı ülkelerde toplamda 35’ten fazla yerel iş ortağı ile çalışıyoruz. Ürün ve hizmet portföyümüzü ülkelere göre farklılık gösteren ihtiyaçlara göre şekillendiriyoruz.
Ürün ve servis portföyümüzü kurumların operasyon, idari ve pazarlama faaliyetlerine hız ve verimlilik katacak, milyonlarca son kullanıcıya ise yepyeni ve çok kanallı bir alışveriş deneyimi sunacak yönde yeniden şekillendiriyoruz.
Bu yeni trendler arasında nesnelerin interneti, akıllı fabrika ve akıllı mağaza teknolojileri, bulut, self servis, ödeme ve sadakat çözümleri büyük yer tutuyor.”
MONITISE
Global başarı öyküsü yazdı
Eski adıyla Pozitron, satın almadan sonra değişen adıyla Monitise, İTÜ ARI Teknokent içerisinde Fatih ve Fırat İşbecer kardeşler tarafından 2000 yılında kuruldu.
Bilgi teknolojileri ve yazılım alanında faaliyet gösteren şirket, mobil teknolojilere odaklandı ve Türkiye’de pazar lideri oldu.
Daha sonra yurtdışına mobil bankacılık, mobil ticaret ve ödeme sistemleri yazılımları satarak hızlı büyümesini devam ettirdi ve 2014 yılında İngiltere merkezli Monitise firması tarafından satın alındı. Son 10 yılda ciro bazında 200 kat, personel bazındaysa 20 kat büyüdü.
Bugüne kadar 12 farklı ülkede projelere imza attıklarını söyleyen Monitise MEA Genel Müdürü Fırat İşbecer, 20 milyon TL’ye yakın ihracat yaptıklarını belirtiyor.
İşbecer, önümüzdeki dönemde Berlin’de ofis açmayı planladıklarını vurgulayarak, “Bu yıl 35-40 milyon TL arasında bir ciro hedefimiz var. 2017’de ise 40 milyon TL’nin üzerine çıkmayı planlıyoruz.
Çatı şirketimiz, Londra merkezli Monitise Group’un üzerinde çalıştığı ve dijital bankacılıkta bir devrim niteliğinde olan FINkit ürünü İstanbul’da Türk mühendisler tarafından geliştiriliyor. Amacımız bu ürünü önce Avrupa pazarında satmak ve ardından global bir başarı hikayesine dönüştürmek” diyor.
AVCR
Mobil videoyla dünyaya açıldı
Nokia’nın Finlandiya’daki AR-GE Merkezi’nde yönetici olarak yaklaşık 10 yıl çalıştıktan sonra Türkiye’ye dönen Kemal Uğur ve ortağı Oğuz Bici tarafından kurulan AVCR, mobil video alanında teknoloji ve uygulama geliştiriyor.
Mobil iletişim sektöründeki global deneyimini kurduğu AVCR şirketiyle İTÜ ARI Teknokent çatısı altında başarılı bir girişim öyküsüne dönüştüren Uğur, bir hobi olarak başlayıp geliştirdiği ilk mobil Funimate ile dünyaya açılmayı başardı.
App Store’da bulunan ve eğlenceli videolar hazırlama imkanı veren Funi-mate uygulaması bugüne kadar 5 milyonun üzerinde indirildi. Bu yıl San Francisco’da bir ofis açan girişimci 2017’de iki kat büyümeyi hedefliyor.
Kemal Uğur, “2017’de var olan ürünümüzü geliştirirken mobil video alanında da yeni ürünler geliştireceğiz” diye konuşuyor.
SABANCI ÜNİVERSİTESİ
RAKLET Merkezini San Francisco'ya taşıdı
Raklet, Gönen Eren ve Gerçek Karakuş tarafından 2015 yılında kurulan, kurumların iletişimde oldukları kişilerin ve varsa üyelerinin bilgilerini güncel tutabilecekleri, e-mail ve sms gönderebilecekleri, aidat ve bağış toplayıp etkinlikler düzenleyerek bilet satabilecekleri entegre bir sistem ve aynı zamanda sosyal bir platform.
Şirketin kuruluş hikayesi, Eren’in Galatasaray Üniversitesi Mezunlar Derneği’nin başkanı olduğu dönemde derneğin hızlı bir şekilde büyümesine dayanıyor.
Bu başarı kısa zamanda başka kurumlar tarafından fark ediliyor ve bu kurumların da sistemi kullanmayı talep etmeleriyle beraber yaklaşık 18 aylık bir ürün geliştirme sürecinin ardından ticari bir girişim halini alıyor. Her ay yüzde 30’un üzerinde büyüdüklerini ifade eden Eren, “64 ülkede bin 300’den fazla kurum platformumuzu kullanıyor” diyor.
2016’nın ürün geliştirme ve büyüme performansı anlamında önemli bir yıl olduğuna dikkat çeken Karakuş ise şöyle devam ediyor: “Microsoft Ventures Accelerator ve ardından Techstars Berlin gibi önemli hızlandırma programlarına katılma şansı elde ettik.
Techstars’tan aldığımız yatırım sonrasında şirket merkezimizi San Francisco’ya taşıdık. Katıldığımız hızlandırma programları sonrası Berlin’deki start up ekosisteminin içine de dahil olduk. 2017 yılı başında yeni versiyonumuzu yayına alacağız.
2017 sonu itibariyle Raklet üzerinden toplanan bağışlar, aidatlar, etkinlik bilet satışları da olmak üzere 1 milyon dolar ticari hacmi geçmeyi hedefliyoruz.”
GAZİ TEKNOPARK
ANGROUP Umman polisine simülasyon geliştiriyor Angroup, 2011 yılında Gazi Teknopark içerisinde kuruldu. Faaliyet alanı direksiyon eğitimi için simülasyon yazılımı ve donanım ürünlerini geliştirmek.
Tekerlekli kara araçları kapsamında, araba, otobüs, ağır vasıta, askeri araçlar ve motosiklet sürücülerinin başlangıç ve ileri seviye eğitimleri için simülasyon sistemleri geliştiriyor.
2016 yılında ilk ihracatlarını Umman Polis Departmanı Trafik Enstitüsü’ne gerçekleştirdiklerini söyleyen şirketin kurucularından Nurşen Şenyuva, “Başlattığımız proje ile Umman’ın ilk eğitim simülatörünü geliştiren firma olduk” diyor.
ABD’de ofis açmayı planladıklarını belirten Şenyuva, hedeflerini şöyle anlatıyor: “2016 sonunda ciromuz 1 milyon TL civarında olacak. 112 bin dolarlık ihracat gerçekleştirdik.
2017’de otobüs simülasyon sistemi projemizi başlatacağız. Sürücü eğitiminin yanı sıra otomotiv sektöründe kullanılabilecek bir simülasyon sistemi geliştireceğiz.
Eğlence sektöründe kullanılmak üzere gerçek araç donanımlarından oluşan yarış simülatörleri üretmeyi planlıyoruz. Umman için üç yıl eğitim simülatör-leri üretmeye devam edeceğiz. Aynı zamanda Amerika’ya simülasyon sistemlerimizi ihraç etmeyi planlıyoruz.”
BİLKENT/CYBERPARK
ARKITECH ABD ve Afrika'da ofis açacak
2012 yılından bu yana Bilkent Cyberpark içerisinde faaliyet gösteren Ar-kitech, yapı sektörü için makine imalatı ve yazılım üretimi gerçekleştiriyor.
Hafif çelik yapılarda kullanılan profiller için çizim, detaylandırma, hesaplama, malzeme raporları hazırlama ve üretim dosyası hazırlayan yazılımın programlanıp geliştirilmesi ve bu profillerin akıllı rollform makinelerde üretilmesi için makine imalatı yapıyor.
AR-GE ve üretim alanındaki yeni yatırımları sayesinde hızla büyüdüklerini ifade eden şirket müdürü Yavuz Eren, bu yıl BAE, Suudi Arabistan, Irak, Hindistan, Brezilya, Portekiz, İspanya ve Avustralya’ya ihracata başladıklarını söylüyor.
Dubai’de satış ve pazarlama ofisi açtıklarını belirten Eren, “ABD ve Afrika’da bölgesel potansiyel müşterileri takip etmek için ofisler açmayı planlıyoruz.
Bu yıl yarısı ihracat olmak üzere yaklaşık 3,5 milyon TL ciro hedefliyoruz. 2017 yılı için ciro hedefimiz 7 milyon bandını geçebilmek ve yurtdışı payını artırmak” diyor.
