Türkiye'de 43 milyar dolarlık dev bir sektör haline gelen franchising sistemi, girişimcilerin tartışmasız en büyük yatırım alanı. Her geçen gün yeni bir şirketin dahil olduğu sistemin bu yılki ciro hedefi 50 milyar doları aşmak.
BURCU TUVAY
btuvay@ekonomist.com.tr
AYŞEGÜL SAKARYA PEHLİVAN
asakarya@ekonomist.com.tr
Ekonomist'in 2011'den bu yana düzenlediği Franchise 100 Araştırması, bu sisteme ilişkin en büyük araştırma niteliğine sahip. Yılda iki kez gerçekleştirdiğimiz araştırmada 2016'nın ilk ayağını geçen hafta tamamladık.
Araştırmamıza göre Türkiye'nin en büyük 100 franchise markası 12 bin 28 zincir işletmeye ulaştı.
Bu markalar 2016 yılında 3 bin 475 franchise şube açmayı planlıyor. Listede çiğköfteciler öne çıkarken emlak zincirleri, kahve mağazaları, eğitimciler ve mobilyacılar girişimcilere önemli fırsatlar sunuyor.
Son yıllarda en istikrarlı büyüyen sektörlerden biri franchisings Her yıl sisteme pek çok yeni marka katılırken, var olan şirketler de yeni şubelerle yaygınlığını artırıyor. Rakamlar da bu büyümeyi destekler nitelikte.
Tabloları görmek için görsellere tıklayın
UFRAD Başkanı Mustafa Aydın, markalaşmanın giderek önem kazandığı günümüz dünyasında franchising sistemine olan ilginin hızla arttığını söylüyor.
Franchising sistemini başarılı bir şekilde uygulayan şirketlerin kuvvetli bir marka yarattığına dikkat çeken Aydın, “Yani bu işin anayasasının birinci maddesinde kuvvetli bir marka yaratmak vardır. Kuvvetli bir marka yaratamamış bir firmanın kuvvetli bir franchising sistemi kurması neredeyse mümkün değildir” diyor.
Geçmişte franchising sistemiyle büyüyen markaların sayısı bir elin parmaklarını geçmezken, artık altyapısını oluşturan pek çok şirket bu sistemle büyümeyi tercih ediyor.
Türkiye’deki zincir işletmelerin sayısı 2 bin 500’e ulaşmış durumda. Üstelik eskiden yabancı markalar bu sistemde öne çıkarken, bugün pek çok yerli markanın franchise vererek büyümeyi tercih ettiğini görüyoruz. Bugün zincir işletmelerdeki yabancı firma oranı yüzde 29. Zincir işletmelere bağlı şube sayısı ise 60 bine ulaşmış durumda.
EN HIZLI BÜYÜYENLER
2011’den bu yana hazırladığımız Franchise 100 listesi de sektördeki büyümeyi ortaya koyarken değişime de ışık tutuyor. 2011 yılında 100 şirketin 7 bin 119 şubesi varken, bugün bu rakam 12 bini aştı. Listede ilk 10’daki yerini 2011’den bu yana koruyan beş marka bulunuyor.
Bunlar, İstikbal, Bellona, Mavi, Turyap ve Mado. Bu üç marka dışındaki değişim franchising sektöründeki trendlerin tüketici alışkanlıklarına göre yeniden şekillendiğini gösteriyor. 2011 yılında üst sıralarda yer alan fatura ödeme merkezlerinin yerini çiğköfte markalarına bıraktıklarını görüyoruz.
Düşük maliyetli yatırım modeliyle çiğköfteciler son yılların en popüler yatırım alanı olmaya devam ediyor. Komagene 230 olan şube sayısını 809’a çıkararak son beş yılda yüzde 251 büyümüş durumda. Son beş yılda en hızlı büyüyen şirketlerin başında yüzde bin 25’lik artışla dil okulu Helen Doron geliyor. Onu yüzde 785’lik büyümeyle Bursa Kebapevi takip ediyor. Üçüncü sıradaki Little Caesars ise son beş yılda yüzde 757’lik büyüme hızı yakaladı.
İnsanların dışarıda yemek yeme alışkanlıklarının artması nedeniyle Franchise 100 listesinde yeme-içme markaları öne çıkıyor. Bu trend 2016’da da devam ediyor. Medyafors Fuarcılık Genel Müdürü Aycan Helvacıoğlu, yeni alışveriş merkezlerinin hız kesmeden açılması, insanların yoğun iş temposu nedeniyle temizlik, boya, tamir gibi bazı hizmetleri dışarıdan almaları, gelir düzeyi yükseldikçe zevk ve tercihlere olan eğilimlerin artması gibi gelişmelerin sektörü şekillendirdiğini söylüyor. Helvacıoğlu, “Sektörü etkileyen pek çok nokta var.
Değişen dünyayla birlikte insanların dış görünüşlerine önem vermesi, gelişen konut piyasası, bunlardan birkaçı” diyor. 2016’da da gıda, tekstil-hazır giyim, emlak, cafe, eğitim, hizmet sektörü, mobilya, mağazacılığın yanı sıra kişisel aksesuar, kozmetik, hediyelik eşya, spor merkezleri, e-ticaret, teknoloji gibi alanların franchising sektöründe öne çıkması bekleniyor.
YURTDIŞINA DA AÇILDILAR
Sistem yerli firmaların markalaşmasını sağlarken yurtdışına açılan Türk marka sayısını da artırıyor. Türkiye’deki girişimcilerin ve firmaların artık kabuklarından sıyrılarak dünyaya açılmaya başladığını söyleyen UFRAD Başkanı Mustafa Aydın, “Dünya çapında markaların yaratılmasında franchising sisteminin büyük katkısı var” diyor.~
Franchising sistemine katılarak Türkiye genelinde büyüyen pek çok yerli marka bugün yurtdışında şansını deniyor. Son yıllarda simit, çiğ köfte, döner gibi Türkiye’ye özgü lezzetler yapılan çalışmalar sayesinde yurt dışına açılıyor. 2016 da franchise veren şirketlerin yurtdışına yönelik atılım yapacakları bir yıl olacak gibi görünüyor.
Simit Sarayı, Komagene, Çiğköftem, Bay Döner gibi markalar 2016’da da yurtdışında mağaza sayısını artırmaya hazırlanıyor. Yine yurtdışından aldığı faaliyet uygulamalarını Türkiye’ye özgü olarak geliştiren şirketler de var. Örneğin Helen Doron, erken İngilizce eğitimi vermek için adım attığı Türkiye’de, bu hizmetinin yanı sıra dünyada ilk kez anaokulu konsep-tini de geliştirdi. Bu alanda Türkiye’nin bir okula bağlı olmayan en büyük zinciri oldu.
KOMAGENE / Komagene için büyüme yılı
Çiğköfte sektöründe bir dünya markası olma vizyonu ile beş yıllık iş etsiz çiğ köfte planı hazırlayan Komagene, hem yurtiçinde hem de yurtdışında hedef büyüttü. 2016 yılı için Türkiye hedefini bin 50 şube ve yurtdışı hedefini 10 ülkede 35 şube olarak belirleyen şirket, 2016 yılına özel franchise giriş bedeli ve royalty bedeli almayacak.
İstanbul, İzmir, Ankara, Gaziantep, Adana başta olmak üzere Türkiye genelinde büyümeyi hedefleyen şirket, franchise adaylarından öncelikle müşteri odaklı hizmet anlayışına sahip olmalarını istiyor. Gelen franchise başvurularını lokasyon analizi yaparak öncelikli bölgelere yönlendiren şirket, ilk günden kârlı bir operasyonu garantileyecek şekilde bir sistem oluşturmayı hedefliyor.
HELEN DORON / Dünyaya konsept oluşturdu
Helen Doron Early English'in, hızla büyüyen özel sektör eğitim yatırımları içerisinde özel bir yeri bulunuyor Çünkü bebeklikten başlayan erken İngilizce öğretim sisteminin Türkiye'deki ilk uygulayıcısı olarak beş yıl önce faaliyete geçti. Bu alanda dünya çapında köklü bir kuruluşun, İngiliz Helen Doron'un temsilciliğini alan Said Haifawi ve Bora Gündüzyeli tarafından faaliyete geçirildi.
Türkiye'ye özgü anaokulu konseptini de devreye alınan Helen Doron'un, İstanbul'un yanı sıra Anadolu'da da yaygınlaşma hedefi bulunuyor Franchise 100'ün en hızlı büyüyen şirketi olan Helen Doron'a özellikle kadın girişimcilerin büyük ilgi gösterdiğini söylemeliyiz.
Helen Doron Türkiye Genel Müdürü Bora Gündüzyeli, "Girişimci ortaklarımızla el ele büyüyoruz" diyor Helen Doron yönetiminin tüm aşamalarında destek verdiği yatırımcılar için özel yatırım paketleri bulunuyor Tüm illere dönük yatırımcı çeken şirket, ayrıca İstanbul, Ankara, İzmir, Samsun ve Trabzon'da da büyüyecek.
BEST COFFEE / 40 şube açacak
Lavazza markasıyla İtalyan kahvesini Türkiye'ye getiren Best Coffee Shop'un ülke genelinde 60 şubesi bulunuyor. İstanbul, Ankara, İzmir, Antalya ve Bursa'da büyümeyi hedefleyen şirket, 2016 sonuna kadar şube sayısını 100'e çıkarmayı planlıyor 45 bin Euro'luk isim hakkı bedeli dahil şirketin ortalama başlangıç bedeli 148 bin 500 Euro.
Aylık royalty ücreti ise yüzde 5 olarak belirlenmiş durumda. Şirket, personel eğitiminden hukuki danışmanlığa kadar girişimcilere pek çok konuda destek oluyor Best Coffee Shop konseptinde yatırımın geri dönüşü 20 ay olarak hesaplanıyor. Yurtdışına açılmaya hazırlanan Best Coffee Shop, Türki Cumhuriyetler'den gelen talepleri değerlendiriyor
BARNİE'S /Ürün çeşitliliği ile farklılaşıyor
Dünyanın en büyük yemek ve kahve zincirlerinden olan Barnie's, 2006 yılından bu yana Rey Gıda temsilciliği ile Türkiye'de faaliyet gösteriyor. Yedisi İstanbul'da olmak üzere Türkiye genelinde 18 şubesi bulunan şirket, 2016'da 10 yeni şube açmayı hedefliyor. Başlangıç bedeli 25 bin dolar olan şirket, cirodan yüzde 4 royalty taleP ediyor.
Ürün çeşitliliği ve servis anlayışıyla günümüz koşullarına uyum sağlamaya çalışan Barnie's'in express ve bistro şeklinde iki farklı konsepti bulunuyor Barnie's, sunduğu dünya mutfağı, kahvenin kalitesi ve ürün çeşitliliği ile kahve ve bistro sektöründeki rakiplerinden ayrışmaya çalışıyor. Şubelerde özel soslarla marine edilmiş et çeşitlerinden farklı kahvaltı alternatiflerine ve tatlı çeşitlerine kadar pek çok ürün bulmak mümkün.
DÖNER STOP / Büyüme atağında
Türkiye'nin geleneksel lezzeti döneri dünyaya tanıtma hedefiyle 2014 yılında kurulan Döner Stop'ın bugün dört şehirde dokuz restoranı bulunuyor. Kurulduğundan bu yana yaptığı çalışmalarla franchising altyapısını sağlamlaştıran şirket, 2016 yılında büyümesine hız verme kararı aldı. Şirket 2016 sonuna kadar Türkiye genelinde 40 restorana ulaşmayı hedefliyor.
Döner Stop Kurucusu Can Köseoğlu, büyük şehirler ve genç nüfusun yoğun olduğu bölgelerde büyümeyi hedeflediklerini söylüyor. Döner Stop'ta franchise giriş bedeli 10 bin dolar olarak belirlenmiş durumda. Yatırım bedeli ise açılacak yerin büyüklüğü ve nitelik farkı nedeniyle 100 bin ile 150 bin dolar arasında değişebiliyor Örneğin cadde restoranlarının maliyeti AVM'dekilere göre daha yüksek olabiliyor Yüzde 2'lik reklam katılım payı ve yüzde 5'lik isim hakkı ödemesi de yatırım şartları içerisinde bulunuyor
XBODY / Sporda girişim fırsatı
Son dönemde giderek artan sağlıklı yaşam trendiyle birlikte pek çok farklı spor markası Türkiye pazarına girmeye ÜBODY başladı. Bunlardan bırı de XBody Spor Stüdyoları. 37 ülkede, 445 şehirde hizmet veren marka, Türkiye'de 2014 yılında XBody Nex Wave Sport Studio olarak faaliyete başladı. Stüdyolarda uzun yıllardır fizik tedavi alanında kullanımı olan EMS isimli bir sistem kullanılıyor.
Haftada iki gün uygulanan 20 dakikalık kuvvet antrenmanları ile kişilerin haftalık spor ihtiyacını karşılanabiliyor Türkiye'de 18 şubesi bulunan marka 2016'da bu rakamı 50'ye çıkarmayı hedefliyor. Diğer taraftan şirket yeni başlatacağı cihaz kiralama modeliyle 100 adet cihazı Türkiye'de yaygınlaştırmayı hedefliyor. Franchise başlangıç bedeli 30 bin Euro + KDV olan markanın royalty bedeli ise 250 Euro + KDV
GYMBOREE / Anadolu'ya yayılacak
Amerikalı Gymboree, çocukları okul öncesinde oyun grubu ile tanıştırıyor. Şirket, çocukların yaşlarına uygun aktivitelerle sosyal, bilimsel, fiziksel yeteneklerini oynayarak geliştirmelerine yardımcı oluyor Türkiye'de 13 şubeye ulaşan Gymboree, 2016'da da büyümesine devam edecek.
Markayı Türkiye'ye getiren Esra Taşar, 2016 sonuna kadar 15 şubeye ulaşacaklarını söylüyor. Başlangıç bedeli olarak 40 bin dolar talep eden markanın toplam yatırım maliyeti 150 bin doları buluyor Royalty olarak ise yüzde 8 talep ediliyor.
Ankara, Bursa, Mersin, Gaziantep, İzmit, Eskişehir ve Malatya'da büyümeyi hedeflediklerini söyleyen Taşar, “Kendine güvenen başarılı bireyler yetiştirmek misyonuyla kurulan Gymboree, okul öncesi eğitiminde önemli bir boşluğu dolduruyor" diyor. Bir bayi için hedeflenen aylık ciro 70 bin ile 150 bin TL arasında değişiyor.
KÖFTECİ RAMİZ / Avrupa'ya açılıyor
1928 yılında Manisa Akhisar'da temelleri atılan Köfteci Ramiz, bugün 140 şubesiyle Türkiye'nin önde gelen köfte zincirlerinden biri haline geldi. Türkiye genelinde özellikle İstanbul'da birçok lokasyonda yerini alan marka, önümüzdeki dönemde Burdur, Kırşehir, Adıyaman, Çorum ve Sivas başta olmak üzere Türkiye genelinde büyümeyi hedefliyor.
2016'da 10 yeni franchise vermeyi hedefleyen markanın toplam yatırım maliyeti 400-600 bin TL arasında değişiyor Önümüzdeki dönemde yurtdışına odaklanmayı planladıklarını söyleyen Köfteci Ramiz Yönetim Kurulu Üyesi Bülent Taşkınlar, şöyle konuşuyor: “Yurtdışı planlamamızda Avrupa'ya Köfteci Ramiz lezzetini tattırmak var.
Almanya Köln'de et işleme tesisimizi tamamladık. Avrupa'da şubeler açıp yine ürünlerimizi dondurmadan günlük olarak bu tesisimizden göndereceğiz. Azerbaycan'da ve Kıbrıs'ta da şubelerimizi master franchising sistemiyle çok yakında açıyoruz"
NEVŞE / Kayserili Neşve'den 20 yeni şube
Temelleri Kayseri'de atılan Neşve, bugün 19 ilde 24 mağazasıyla hizmet veriyor. “Herkesin Hayalinde Bir Kafe Açmak Vardır" sloganıyla franchise çalışmalarını yürüten Neşve, 20l6'da 20 şube açmayı hedefliyor. Franchise ortaklarından aylık 2 bin 500 TL royalty alan marka, 2016 yılı sonuna kadar ise başlangıç bedeli almayacak. İsteyen girişimcilere anahtar teslim olarak çalışan firma, inşaat işlerini yatırımcılarına
bırakarak mimari kontrolörlük desteği veriyor. Yer seçimi ve fizibilite çalışmaları profesyonel ekipler tarafından gerçekleştiriliyor Personel seçimi konusunda destek olan Neşve, Kayseri merkezde minimum 10 günlük eğitimler veriyor. Aynı zamanda işletmecilik desteği de veren Neşve, mağazalarını yatırımcı ile birlikte ilk 15 gün kendi profesyonel ekipleriyle işleterek sistemi işler bir şekilde yatırımcıya devrediyor.
PİZZA HUT / Beş yılda 400 restoran hedefi
Pizza Hut, İstanbul, Ankara, Adana, Antalya ve Gaziantep olmak üzere beş şehirde 20 restoranla faaliyet gösteriyor. 18 restoranı Yum! Brands International tarafından işletilen Pizza Hut'ın Gaziantep ve Antalya olmak üzere iki franchise restoranı bulunuyor.
Önümüzdeki beş yılda franchise stratejisiyle yaklaşık 400 restorana ulaşmayı hedefleyen şirket, 2016 sonuna kadar hepsi franchise olmak üzere 20 yeni şube açmayı hedefliyor.
Pizza Hut için belirlenen başlangıç bedeli 24 bin 200 dolar. Yatırım yapmak için yeterli sermayeye ve sağlam girişimcilik ruhuna sahip, minimum 10 restoran açabilecek girişimciler tercih ediliyor.
Şube için yapılacak yatırım miktarları hizmet konsepti ve büyüklüğüne göre değişiklik gösteriyor. Bir şube ortalama 350-600 bin TL'ye mal oluyor. Royalty olarak ciro üzerinden yüzde 6 oranında bedel alınıyor. Şirket, İstanbul, İzmir, Antalya ve Gaziantep başta olmak üzere Anadolu'nun büyük illerinde büyümeyi hedefliyor.
ERA / Yüzde 100 büyüyecek
ERA, bugün 3 bini aşkın ofisi, 38 binden fazla ofis sahibi ve gayrimenkul danışmanı ile 35 ülkede hizmet veren global bir gayrimenkul markası. Şirket, Türkiye'de pazara girdiği 2012 yılından bu yana hızlı bir ivmeyle büyüyor. Türkiye'de 34 franchise şubeyle hizmet veren ERA Gayrimenkul, 2016 sonuna kadar 34 franchise vermeyi hedefliyor.
Başlangıç bedeli 15 bin dolar ile 20 bin dolar + KDV aralığında değişen şirket, yüzde 9 royalty talep ediyor. İstanbul, Ankara, İzmir, Antalya, Bursa şirketin öncelik verdiği iller arasında yer alıyor. Altyapı çalışmalarına büyük önem veren ERA, girişimcilere eğitim başta olmak üzere pek çok konuda destek oluyor.
Yaklaşık 1 milyon TL'lik bir yatırımla ERA Akademi'yi kuran şirket, burada temel gayrimenkul, konut, ticari gayrimenkul, proje pazarlama, endüstriyel gayrimenkul gibi pek çok konuda eğitim veriyor 2015'te yüzde 20 büyüdüklerini söyleyen Era Türkiye koordinatörü Mustafa Baygan, 2016'da ise yüzde 100'lük büyüme planladıklarını belirtiyor
ÇİĞKÖFTEM / Yurtdışına odaklanacak
Çiğköftem, kendi sektöründe büyümesiyle dikkat çeken markalardan biri. Globlend bünyesinde faaliyet gösteren Çiğköftem 1994 yılında kuruldu. Bugün şirketin Türkiye dahil 10 ülkede 289 şubesi bulunuyor. Türkiye'de 170 şubeyle faaliyet gösteren şirket, 2016'da İstanbul, Ankara, İzmir, Adana ve Antalya başta olmak üzere ülke genelinde 36 yeni şube açmayı hedefliyor Çiğköftem'in 2016 odak noktalarından biri de yurtdışı.
Marka, yurtdışında bu yıl 84 şube açmayı hedefliyor. Çiğköftem yurtiçinde 40 bin TL, yurtdışında ise 26 bin 500 Euro'dan başlayan kurulum bedeli talep ediyor. Çiğköftem'in yurtdışında odaklandığı ülkeler ise ABD, İtalya, İspanya, Fas ve Suudi Arabistan. Franchise ortaklarından royalty talep edilmiyor.
GLOBAL RESTORAN YATIRIMLARI
Et sektöründe yatırım imkanı
Yaklaşık beş yıl önce kurulan Global Restoran Yatırımları, yeme-içme sektörüne kazandırdığı yeni konseptlerle dikkat çeken bir grup. Ağırlıklı olarak et sektörüne yönelik konseptler geliştiren şirket, yarattığı markaları franchise vererek büyütüyor.
Bunlardan biri Kasap Döner. 33 şubesi bulunan Kasap Döner, 2016 sonuna kadar 30 yeni restoran açmayı hedefliyor. Başlangıç bedeli 50 bin dolar olan marka için royalty talep edilmiyor. Marka, İstanbul, İzmir, Ankara, Antalya, Eskişehir'de büyümeyi hedefliyor.
Dört şubesi bulunan İki Satır ise 2016 sonuna kadar bünyesine 10 yeni şube eklemeyi hedefliyor. Başlangıç bedeli 65 bin dolar olan marka için yüzde 8 royalty talep ediliyor. İki Satır markasıyla, İstanbul, İzmir, Ankara, Antalya, Eskişehir'de büyüme hedefi bulunuyor.
SHAPES FOR WOMEN
14 şube açacak
Kadınlara özel spor salonları zinciri olan Shapes for Women, 2007 yılından bu yana Türkiye'de faaliyet gösteriyor. Şirket, Türkiye'de Shapes Studio ve Shapes Studio Premium isimli iki yeni markasıyla franchise vererek büyüyor. Shapes Studio, hidrolik egzersiz konseptinin dışına çıkarak, grup fitness, fonksiyonel antrenman, bireysel antrenman çalışmalarının yapılabildiği bireysel egzersiz salonları olarak hizmet veriyor.
Shapes Studio Premium şubelerinde ise grup egzersiz, fonksiyonel egzersiz ve bireysel çalışmalara ek olarak reformer pilates, spinning dersleri veriliyor. 26 şubesiyle faaliyet gösteren marka, 2016'da 14 franchise şube açmayı hedefliyor.
BARGELLO / Yüzde 60 büyüyecek
Bargello, parfüm sahasının önemli oyuncularından biri olma hedefiyle ikinci kuşak tarafından planlı bir şekilde büyütülüyor. 2016'yı atılım yılı olarak ilan eden Bargello Parfüm, yüzde 60'lık bir büyüme hedefiyle yıla girdi. Başta İstanbul, İzmir, Antalya, Kocaeli, Sakarya, Konya gibi tüketimin yoğun olduğu illerde 45'i franchise olmak üzere 67yeni mağaza açmayı planlayan şirket, başlangıç bedeli talep etmiyor.
Ayrıca şirket 2016 sonuna kadar royalty almıyor. Bargello'nun büyüme planları arasında yurtdışı da yer alıyor. Halihazırda Ortadoğu, Balkanlar ve Batı Avrupa'da mağazaları olduğunu söyleyen Bargello Parfüm Genel Müdürü Taha Can, "Özellikle Bulgaristan ve Hollanda mağaza anlamında büyüme hedeflerimiz olan ülkeler. Amacımız daha çok şube ile ürünlerimizi ulaşılabilir kılmak" diyor.
BURCU TUVAY
btuvay@ekonomist.com.tr
AYŞEGÜL SAKARYA PEHLİVAN
asakarya@ekonomist.com.tr
Ekonomist'in 2011'den bu yana düzenlediği Franchise 100 Araştırması, bu sisteme ilişkin en büyük araştırma niteliğine sahip. Yılda iki kez gerçekleştirdiğimiz araştırmada 2016'nın ilk ayağını geçen hafta tamamladık.
Araştırmamıza göre Türkiye'nin en büyük 100 franchise markası 12 bin 28 zincir işletmeye ulaştı.
Bu markalar 2016 yılında 3 bin 475 franchise şube açmayı planlıyor. Listede çiğköfteciler öne çıkarken emlak zincirleri, kahve mağazaları, eğitimciler ve mobilyacılar girişimcilere önemli fırsatlar sunuyor.
Son yıllarda en istikrarlı büyüyen sektörlerden biri franchisings Her yıl sisteme pek çok yeni marka katılırken, var olan şirketler de yeni şubelerle yaygınlığını artırıyor. Rakamlar da bu büyümeyi destekler nitelikte.
Tabloları görmek için görsellere tıklayın
UFRAD Başkanı Mustafa Aydın, markalaşmanın giderek önem kazandığı günümüz dünyasında franchising sistemine olan ilginin hızla arttığını söylüyor.
Franchising sistemini başarılı bir şekilde uygulayan şirketlerin kuvvetli bir marka yarattığına dikkat çeken Aydın, “Yani bu işin anayasasının birinci maddesinde kuvvetli bir marka yaratmak vardır. Kuvvetli bir marka yaratamamış bir firmanın kuvvetli bir franchising sistemi kurması neredeyse mümkün değildir” diyor.
Geçmişte franchising sistemiyle büyüyen markaların sayısı bir elin parmaklarını geçmezken, artık altyapısını oluşturan pek çok şirket bu sistemle büyümeyi tercih ediyor.
Türkiye’deki zincir işletmelerin sayısı 2 bin 500’e ulaşmış durumda. Üstelik eskiden yabancı markalar bu sistemde öne çıkarken, bugün pek çok yerli markanın franchise vererek büyümeyi tercih ettiğini görüyoruz. Bugün zincir işletmelerdeki yabancı firma oranı yüzde 29. Zincir işletmelere bağlı şube sayısı ise 60 bine ulaşmış durumda.
EN HIZLI BÜYÜYENLER
2011’den bu yana hazırladığımız Franchise 100 listesi de sektördeki büyümeyi ortaya koyarken değişime de ışık tutuyor. 2011 yılında 100 şirketin 7 bin 119 şubesi varken, bugün bu rakam 12 bini aştı. Listede ilk 10’daki yerini 2011’den bu yana koruyan beş marka bulunuyor.
Bunlar, İstikbal, Bellona, Mavi, Turyap ve Mado. Bu üç marka dışındaki değişim franchising sektöründeki trendlerin tüketici alışkanlıklarına göre yeniden şekillendiğini gösteriyor. 2011 yılında üst sıralarda yer alan fatura ödeme merkezlerinin yerini çiğköfte markalarına bıraktıklarını görüyoruz.
Düşük maliyetli yatırım modeliyle çiğköfteciler son yılların en popüler yatırım alanı olmaya devam ediyor. Komagene 230 olan şube sayısını 809’a çıkararak son beş yılda yüzde 251 büyümüş durumda. Son beş yılda en hızlı büyüyen şirketlerin başında yüzde bin 25’lik artışla dil okulu Helen Doron geliyor. Onu yüzde 785’lik büyümeyle Bursa Kebapevi takip ediyor. Üçüncü sıradaki Little Caesars ise son beş yılda yüzde 757’lik büyüme hızı yakaladı.
İnsanların dışarıda yemek yeme alışkanlıklarının artması nedeniyle Franchise 100 listesinde yeme-içme markaları öne çıkıyor. Bu trend 2016’da da devam ediyor. Medyafors Fuarcılık Genel Müdürü Aycan Helvacıoğlu, yeni alışveriş merkezlerinin hız kesmeden açılması, insanların yoğun iş temposu nedeniyle temizlik, boya, tamir gibi bazı hizmetleri dışarıdan almaları, gelir düzeyi yükseldikçe zevk ve tercihlere olan eğilimlerin artması gibi gelişmelerin sektörü şekillendirdiğini söylüyor. Helvacıoğlu, “Sektörü etkileyen pek çok nokta var.
Değişen dünyayla birlikte insanların dış görünüşlerine önem vermesi, gelişen konut piyasası, bunlardan birkaçı” diyor. 2016’da da gıda, tekstil-hazır giyim, emlak, cafe, eğitim, hizmet sektörü, mobilya, mağazacılığın yanı sıra kişisel aksesuar, kozmetik, hediyelik eşya, spor merkezleri, e-ticaret, teknoloji gibi alanların franchising sektöründe öne çıkması bekleniyor.
YURTDIŞINA DA AÇILDILAR
Sistem yerli firmaların markalaşmasını sağlarken yurtdışına açılan Türk marka sayısını da artırıyor. Türkiye’deki girişimcilerin ve firmaların artık kabuklarından sıyrılarak dünyaya açılmaya başladığını söyleyen UFRAD Başkanı Mustafa Aydın, “Dünya çapında markaların yaratılmasında franchising sisteminin büyük katkısı var” diyor.~
Franchising sistemine katılarak Türkiye genelinde büyüyen pek çok yerli marka bugün yurtdışında şansını deniyor. Son yıllarda simit, çiğ köfte, döner gibi Türkiye’ye özgü lezzetler yapılan çalışmalar sayesinde yurt dışına açılıyor. 2016 da franchise veren şirketlerin yurtdışına yönelik atılım yapacakları bir yıl olacak gibi görünüyor.
Simit Sarayı, Komagene, Çiğköftem, Bay Döner gibi markalar 2016’da da yurtdışında mağaza sayısını artırmaya hazırlanıyor. Yine yurtdışından aldığı faaliyet uygulamalarını Türkiye’ye özgü olarak geliştiren şirketler de var. Örneğin Helen Doron, erken İngilizce eğitimi vermek için adım attığı Türkiye’de, bu hizmetinin yanı sıra dünyada ilk kez anaokulu konsep-tini de geliştirdi. Bu alanda Türkiye’nin bir okula bağlı olmayan en büyük zinciri oldu.
KOMAGENE / Komagene için büyüme yılı
Çiğköfte sektöründe bir dünya markası olma vizyonu ile beş yıllık iş etsiz çiğ köfte planı hazırlayan Komagene, hem yurtiçinde hem de yurtdışında hedef büyüttü. 2016 yılı için Türkiye hedefini bin 50 şube ve yurtdışı hedefini 10 ülkede 35 şube olarak belirleyen şirket, 2016 yılına özel franchise giriş bedeli ve royalty bedeli almayacak.
İstanbul, İzmir, Ankara, Gaziantep, Adana başta olmak üzere Türkiye genelinde büyümeyi hedefleyen şirket, franchise adaylarından öncelikle müşteri odaklı hizmet anlayışına sahip olmalarını istiyor. Gelen franchise başvurularını lokasyon analizi yaparak öncelikli bölgelere yönlendiren şirket, ilk günden kârlı bir operasyonu garantileyecek şekilde bir sistem oluşturmayı hedefliyor.
HELEN DORON / Dünyaya konsept oluşturdu
Helen Doron Early English'in, hızla büyüyen özel sektör eğitim yatırımları içerisinde özel bir yeri bulunuyor Çünkü bebeklikten başlayan erken İngilizce öğretim sisteminin Türkiye'deki ilk uygulayıcısı olarak beş yıl önce faaliyete geçti. Bu alanda dünya çapında köklü bir kuruluşun, İngiliz Helen Doron'un temsilciliğini alan Said Haifawi ve Bora Gündüzyeli tarafından faaliyete geçirildi.
Türkiye'ye özgü anaokulu konseptini de devreye alınan Helen Doron'un, İstanbul'un yanı sıra Anadolu'da da yaygınlaşma hedefi bulunuyor Franchise 100'ün en hızlı büyüyen şirketi olan Helen Doron'a özellikle kadın girişimcilerin büyük ilgi gösterdiğini söylemeliyiz.
Helen Doron Türkiye Genel Müdürü Bora Gündüzyeli, "Girişimci ortaklarımızla el ele büyüyoruz" diyor Helen Doron yönetiminin tüm aşamalarında destek verdiği yatırımcılar için özel yatırım paketleri bulunuyor Tüm illere dönük yatırımcı çeken şirket, ayrıca İstanbul, Ankara, İzmir, Samsun ve Trabzon'da da büyüyecek.
BEST COFFEE / 40 şube açacak
Lavazza markasıyla İtalyan kahvesini Türkiye'ye getiren Best Coffee Shop'un ülke genelinde 60 şubesi bulunuyor. İstanbul, Ankara, İzmir, Antalya ve Bursa'da büyümeyi hedefleyen şirket, 2016 sonuna kadar şube sayısını 100'e çıkarmayı planlıyor 45 bin Euro'luk isim hakkı bedeli dahil şirketin ortalama başlangıç bedeli 148 bin 500 Euro.
Aylık royalty ücreti ise yüzde 5 olarak belirlenmiş durumda. Şirket, personel eğitiminden hukuki danışmanlığa kadar girişimcilere pek çok konuda destek oluyor Best Coffee Shop konseptinde yatırımın geri dönüşü 20 ay olarak hesaplanıyor. Yurtdışına açılmaya hazırlanan Best Coffee Shop, Türki Cumhuriyetler'den gelen talepleri değerlendiriyor
BARNİE'S /Ürün çeşitliliği ile farklılaşıyor
Dünyanın en büyük yemek ve kahve zincirlerinden olan Barnie's, 2006 yılından bu yana Rey Gıda temsilciliği ile Türkiye'de faaliyet gösteriyor. Yedisi İstanbul'da olmak üzere Türkiye genelinde 18 şubesi bulunan şirket, 2016'da 10 yeni şube açmayı hedefliyor. Başlangıç bedeli 25 bin dolar olan şirket, cirodan yüzde 4 royalty taleP ediyor.
Ürün çeşitliliği ve servis anlayışıyla günümüz koşullarına uyum sağlamaya çalışan Barnie's'in express ve bistro şeklinde iki farklı konsepti bulunuyor Barnie's, sunduğu dünya mutfağı, kahvenin kalitesi ve ürün çeşitliliği ile kahve ve bistro sektöründeki rakiplerinden ayrışmaya çalışıyor. Şubelerde özel soslarla marine edilmiş et çeşitlerinden farklı kahvaltı alternatiflerine ve tatlı çeşitlerine kadar pek çok ürün bulmak mümkün.
DÖNER STOP / Büyüme atağında
Türkiye'nin geleneksel lezzeti döneri dünyaya tanıtma hedefiyle 2014 yılında kurulan Döner Stop'ın bugün dört şehirde dokuz restoranı bulunuyor. Kurulduğundan bu yana yaptığı çalışmalarla franchising altyapısını sağlamlaştıran şirket, 2016 yılında büyümesine hız verme kararı aldı. Şirket 2016 sonuna kadar Türkiye genelinde 40 restorana ulaşmayı hedefliyor.
Döner Stop Kurucusu Can Köseoğlu, büyük şehirler ve genç nüfusun yoğun olduğu bölgelerde büyümeyi hedeflediklerini söylüyor. Döner Stop'ta franchise giriş bedeli 10 bin dolar olarak belirlenmiş durumda. Yatırım bedeli ise açılacak yerin büyüklüğü ve nitelik farkı nedeniyle 100 bin ile 150 bin dolar arasında değişebiliyor Örneğin cadde restoranlarının maliyeti AVM'dekilere göre daha yüksek olabiliyor Yüzde 2'lik reklam katılım payı ve yüzde 5'lik isim hakkı ödemesi de yatırım şartları içerisinde bulunuyor
XBODY / Sporda girişim fırsatı
Son dönemde giderek artan sağlıklı yaşam trendiyle birlikte pek çok farklı spor markası Türkiye pazarına girmeye ÜBODY başladı. Bunlardan bırı de XBody Spor Stüdyoları. 37 ülkede, 445 şehirde hizmet veren marka, Türkiye'de 2014 yılında XBody Nex Wave Sport Studio olarak faaliyete başladı. Stüdyolarda uzun yıllardır fizik tedavi alanında kullanımı olan EMS isimli bir sistem kullanılıyor.
Haftada iki gün uygulanan 20 dakikalık kuvvet antrenmanları ile kişilerin haftalık spor ihtiyacını karşılanabiliyor Türkiye'de 18 şubesi bulunan marka 2016'da bu rakamı 50'ye çıkarmayı hedefliyor. Diğer taraftan şirket yeni başlatacağı cihaz kiralama modeliyle 100 adet cihazı Türkiye'de yaygınlaştırmayı hedefliyor. Franchise başlangıç bedeli 30 bin Euro + KDV olan markanın royalty bedeli ise 250 Euro + KDV
GYMBOREE / Anadolu'ya yayılacak
Amerikalı Gymboree, çocukları okul öncesinde oyun grubu ile tanıştırıyor. Şirket, çocukların yaşlarına uygun aktivitelerle sosyal, bilimsel, fiziksel yeteneklerini oynayarak geliştirmelerine yardımcı oluyor Türkiye'de 13 şubeye ulaşan Gymboree, 2016'da da büyümesine devam edecek.
Markayı Türkiye'ye getiren Esra Taşar, 2016 sonuna kadar 15 şubeye ulaşacaklarını söylüyor. Başlangıç bedeli olarak 40 bin dolar talep eden markanın toplam yatırım maliyeti 150 bin doları buluyor Royalty olarak ise yüzde 8 talep ediliyor.
Ankara, Bursa, Mersin, Gaziantep, İzmit, Eskişehir ve Malatya'da büyümeyi hedeflediklerini söyleyen Taşar, “Kendine güvenen başarılı bireyler yetiştirmek misyonuyla kurulan Gymboree, okul öncesi eğitiminde önemli bir boşluğu dolduruyor" diyor. Bir bayi için hedeflenen aylık ciro 70 bin ile 150 bin TL arasında değişiyor.
KÖFTECİ RAMİZ / Avrupa'ya açılıyor
1928 yılında Manisa Akhisar'da temelleri atılan Köfteci Ramiz, bugün 140 şubesiyle Türkiye'nin önde gelen köfte zincirlerinden biri haline geldi. Türkiye genelinde özellikle İstanbul'da birçok lokasyonda yerini alan marka, önümüzdeki dönemde Burdur, Kırşehir, Adıyaman, Çorum ve Sivas başta olmak üzere Türkiye genelinde büyümeyi hedefliyor.
2016'da 10 yeni franchise vermeyi hedefleyen markanın toplam yatırım maliyeti 400-600 bin TL arasında değişiyor Önümüzdeki dönemde yurtdışına odaklanmayı planladıklarını söyleyen Köfteci Ramiz Yönetim Kurulu Üyesi Bülent Taşkınlar, şöyle konuşuyor: “Yurtdışı planlamamızda Avrupa'ya Köfteci Ramiz lezzetini tattırmak var.
Almanya Köln'de et işleme tesisimizi tamamladık. Avrupa'da şubeler açıp yine ürünlerimizi dondurmadan günlük olarak bu tesisimizden göndereceğiz. Azerbaycan'da ve Kıbrıs'ta da şubelerimizi master franchising sistemiyle çok yakında açıyoruz"
NEVŞE / Kayserili Neşve'den 20 yeni şube
Temelleri Kayseri'de atılan Neşve, bugün 19 ilde 24 mağazasıyla hizmet veriyor. “Herkesin Hayalinde Bir Kafe Açmak Vardır" sloganıyla franchise çalışmalarını yürüten Neşve, 20l6'da 20 şube açmayı hedefliyor. Franchise ortaklarından aylık 2 bin 500 TL royalty alan marka, 2016 yılı sonuna kadar ise başlangıç bedeli almayacak. İsteyen girişimcilere anahtar teslim olarak çalışan firma, inşaat işlerini yatırımcılarına
bırakarak mimari kontrolörlük desteği veriyor. Yer seçimi ve fizibilite çalışmaları profesyonel ekipler tarafından gerçekleştiriliyor Personel seçimi konusunda destek olan Neşve, Kayseri merkezde minimum 10 günlük eğitimler veriyor. Aynı zamanda işletmecilik desteği de veren Neşve, mağazalarını yatırımcı ile birlikte ilk 15 gün kendi profesyonel ekipleriyle işleterek sistemi işler bir şekilde yatırımcıya devrediyor.
PİZZA HUT / Beş yılda 400 restoran hedefi
Pizza Hut, İstanbul, Ankara, Adana, Antalya ve Gaziantep olmak üzere beş şehirde 20 restoranla faaliyet gösteriyor. 18 restoranı Yum! Brands International tarafından işletilen Pizza Hut'ın Gaziantep ve Antalya olmak üzere iki franchise restoranı bulunuyor.
Önümüzdeki beş yılda franchise stratejisiyle yaklaşık 400 restorana ulaşmayı hedefleyen şirket, 2016 sonuna kadar hepsi franchise olmak üzere 20 yeni şube açmayı hedefliyor.
Pizza Hut için belirlenen başlangıç bedeli 24 bin 200 dolar. Yatırım yapmak için yeterli sermayeye ve sağlam girişimcilik ruhuna sahip, minimum 10 restoran açabilecek girişimciler tercih ediliyor.
Şube için yapılacak yatırım miktarları hizmet konsepti ve büyüklüğüne göre değişiklik gösteriyor. Bir şube ortalama 350-600 bin TL'ye mal oluyor. Royalty olarak ciro üzerinden yüzde 6 oranında bedel alınıyor. Şirket, İstanbul, İzmir, Antalya ve Gaziantep başta olmak üzere Anadolu'nun büyük illerinde büyümeyi hedefliyor.
ERA / Yüzde 100 büyüyecek
ERA, bugün 3 bini aşkın ofisi, 38 binden fazla ofis sahibi ve gayrimenkul danışmanı ile 35 ülkede hizmet veren global bir gayrimenkul markası. Şirket, Türkiye'de pazara girdiği 2012 yılından bu yana hızlı bir ivmeyle büyüyor. Türkiye'de 34 franchise şubeyle hizmet veren ERA Gayrimenkul, 2016 sonuna kadar 34 franchise vermeyi hedefliyor.
Başlangıç bedeli 15 bin dolar ile 20 bin dolar + KDV aralığında değişen şirket, yüzde 9 royalty talep ediyor. İstanbul, Ankara, İzmir, Antalya, Bursa şirketin öncelik verdiği iller arasında yer alıyor. Altyapı çalışmalarına büyük önem veren ERA, girişimcilere eğitim başta olmak üzere pek çok konuda destek oluyor.
Yaklaşık 1 milyon TL'lik bir yatırımla ERA Akademi'yi kuran şirket, burada temel gayrimenkul, konut, ticari gayrimenkul, proje pazarlama, endüstriyel gayrimenkul gibi pek çok konuda eğitim veriyor 2015'te yüzde 20 büyüdüklerini söyleyen Era Türkiye koordinatörü Mustafa Baygan, 2016'da ise yüzde 100'lük büyüme planladıklarını belirtiyor
ÇİĞKÖFTEM / Yurtdışına odaklanacak
Çiğköftem, kendi sektöründe büyümesiyle dikkat çeken markalardan biri. Globlend bünyesinde faaliyet gösteren Çiğköftem 1994 yılında kuruldu. Bugün şirketin Türkiye dahil 10 ülkede 289 şubesi bulunuyor. Türkiye'de 170 şubeyle faaliyet gösteren şirket, 2016'da İstanbul, Ankara, İzmir, Adana ve Antalya başta olmak üzere ülke genelinde 36 yeni şube açmayı hedefliyor Çiğköftem'in 2016 odak noktalarından biri de yurtdışı.
Marka, yurtdışında bu yıl 84 şube açmayı hedefliyor. Çiğköftem yurtiçinde 40 bin TL, yurtdışında ise 26 bin 500 Euro'dan başlayan kurulum bedeli talep ediyor. Çiğköftem'in yurtdışında odaklandığı ülkeler ise ABD, İtalya, İspanya, Fas ve Suudi Arabistan. Franchise ortaklarından royalty talep edilmiyor.
GLOBAL RESTORAN YATIRIMLARI
Et sektöründe yatırım imkanı
Yaklaşık beş yıl önce kurulan Global Restoran Yatırımları, yeme-içme sektörüne kazandırdığı yeni konseptlerle dikkat çeken bir grup. Ağırlıklı olarak et sektörüne yönelik konseptler geliştiren şirket, yarattığı markaları franchise vererek büyütüyor.
Bunlardan biri Kasap Döner. 33 şubesi bulunan Kasap Döner, 2016 sonuna kadar 30 yeni restoran açmayı hedefliyor. Başlangıç bedeli 50 bin dolar olan marka için royalty talep edilmiyor. Marka, İstanbul, İzmir, Ankara, Antalya, Eskişehir'de büyümeyi hedefliyor.
Dört şubesi bulunan İki Satır ise 2016 sonuna kadar bünyesine 10 yeni şube eklemeyi hedefliyor. Başlangıç bedeli 65 bin dolar olan marka için yüzde 8 royalty talep ediliyor. İki Satır markasıyla, İstanbul, İzmir, Ankara, Antalya, Eskişehir'de büyüme hedefi bulunuyor.
SHAPES FOR WOMEN
14 şube açacak
Kadınlara özel spor salonları zinciri olan Shapes for Women, 2007 yılından bu yana Türkiye'de faaliyet gösteriyor. Şirket, Türkiye'de Shapes Studio ve Shapes Studio Premium isimli iki yeni markasıyla franchise vererek büyüyor. Shapes Studio, hidrolik egzersiz konseptinin dışına çıkarak, grup fitness, fonksiyonel antrenman, bireysel antrenman çalışmalarının yapılabildiği bireysel egzersiz salonları olarak hizmet veriyor.
Shapes Studio Premium şubelerinde ise grup egzersiz, fonksiyonel egzersiz ve bireysel çalışmalara ek olarak reformer pilates, spinning dersleri veriliyor. 26 şubesiyle faaliyet gösteren marka, 2016'da 14 franchise şube açmayı hedefliyor.
BARGELLO / Yüzde 60 büyüyecek
Bargello, parfüm sahasının önemli oyuncularından biri olma hedefiyle ikinci kuşak tarafından planlı bir şekilde büyütülüyor. 2016'yı atılım yılı olarak ilan eden Bargello Parfüm, yüzde 60'lık bir büyüme hedefiyle yıla girdi. Başta İstanbul, İzmir, Antalya, Kocaeli, Sakarya, Konya gibi tüketimin yoğun olduğu illerde 45'i franchise olmak üzere 67yeni mağaza açmayı planlayan şirket, başlangıç bedeli talep etmiyor.
Ayrıca şirket 2016 sonuna kadar royalty almıyor. Bargello'nun büyüme planları arasında yurtdışı da yer alıyor. Halihazırda Ortadoğu, Balkanlar ve Batı Avrupa'da mağazaları olduğunu söyleyen Bargello Parfüm Genel Müdürü Taha Can, "Özellikle Bulgaristan ve Hollanda mağaza anlamında büyüme hedeflerimiz olan ülkeler. Amacımız daha çok şube ile ürünlerimizi ulaşılabilir kılmak" diyor.
