Prof. Dr. Lisa Feldman Barrett'in ebeveynlere 7 önerisi şöyle:
1 Marangoz değil, bahçıvan olun
Ona göre marangozlar ahşabı istedikleri gibi biçimlendirirler. Bahçıvanlar ise verimli bir peyzaj oluşturarak bitkilerin doğal olarak büyümesine yardımcı olurlar. Barette göre ebeveynler çocuklarını belirli bir kalıba sokmak yerine, onların sağlıklı biçimde gelişebileceği bir ortam yaratmalıdır.
Örneğin, çocuğunuzun bir gün keman virtüözü olmasını isteyebilirsiniz. Ancak onu zorla ders almaya yönlendirmek, müziği sevmesini değil, bir zorunluluk olarak görmesini de sağlayabilir. Bunun yerine, evde farklı müzik araçları bulundurun; ilgi duyduğu şeyi kendi bulsun. Belki de o bir davulcudur.
2 Çocuğunuzla Bol Bol Konuşun ve Okuyun
Makaleye göre araştırmalar, bebekler anlamını bilmeseler de kelimeleri duymalarının bile beyin gelişimini desteklediğini gösteriyor. Ne kadar çok kelimeyle karşılaşırlarsa, kelime hazineleri ve okuduğunu anlama becerileri o kadar gelişir.
“Üzgün, mutlu, sinirli” gibi duygusal kelimeler öğretmek özellikle faydalıdır; çünkü çocuk duygularını tanıdıkça davranışlarını daha esnek şekilde düzenler.
Barrett şu öneride bulunuyor: Bir çocukla konuşurken, duyguların nedenlerini açıklayın:
“Bak, şu çocuk ağlıyor. Dizini yaraladığı için canı acıyor. Üzgün hissediyor ve muhtemelen sarılmak istiyor.”
3 “Neden” Sorularına Gerçek Cevaplar Verin
Barrett, "Çocuğunuz sürekli “Neden?” diye sorduğunda bu yorucu olabilir. Ancak onlara bir şeyleri açıkladığınızda, dünyadan bilinmeyen bir parçayı alır ve onu öngörülebilir hâle getirirsiniz. Beyin, olayları önceden tahmin edebildiğinde çok daha verimli çalışır. “Ben öyle dedim çünkü!” gibi cevaplarla “neden” sorularını geçiştirmekten kaçının. Belirli bir davranışın nedenini anlayan çocuklar, kendi davranışlarını çok daha etkili biçimde düzenleyebilirler" diyor.
4 Kişiliği Değil, Davranışı Tanımlayın
Prof. Dr. Barrett'in bir diğer önerisi de şöyle:
Oğlunuz kız kardeşine tokat attığında ona “Sen kötü bir çocuksun” demeyin. Somut olun: “Kız kardeşine vurmayı bırak. Bu ona acı veriyor ve onu öfkelendiriyor. Ondan özür dile.”
Bu tür ifadeler, çocuğun beyninin hem kendi davranışlarını hem de kendisini daha işlevsel kavramlarla anlamlandırmasına yardımcı olur.
Bir başka öneri: masal karakterlerinin eylemlerini de bu şekilde açıklayın. Bir karakter yalan söylediğinde, “Sam yalancı” demeyin — bu kişiye yöneliktir. Bunun yerine, “Sam yalan söyledi” deyin — bu davranışa yöneliktir.
Ardından sorular sorun:
“Sence Sam bunu neden yaptı?”, "Diğer insanlar yalan söylediğini öğrendiklerinde nasıl hissederler?”
Bir olguyu kesin bir yargı olarak sunmak yerine çocuğunuzu merak etmeye teşvik etmek, onun beynine gerçek yaşamda ihtiyaç duyacağı esnek düşünme becerisini kazandırır.
5 Çocuğunuza Sizi Taklit Etme Fırsatı Verin
Barrett, makalede "Bazı işler örneğin evi temizlemek ya da bahçeyi düzenlemeksize iş gibi görünürken, bir çocuk için oyun gibi görünebileceğini fark ettiniz mi? Çocuklar doğaları gereği izleyerek, oynayarak ve özellikle yetişkinleri taklit ederek öğrenirler. Bu yüzden, çocuğunuza bir oyuncak süpürge, küçük bir kürek ya da oyuncak çim biçme makinesi verin ve taklit etmesine izin verin" diyor.
6 Çocuğunuzu (güvenli biçimde) farklı insanlarla tanıştırın
Barrett, "Çocuklarınızı yalnızca tanıdıkları kişilerle değil, mümkün olduğunca çeşitli insanlarla bir araya getirin, özellikle de henüz küçükken.
Araştırmalar, farklı diller konuşan insanlarla düzenli etkileşim kuran bebeklerin, gelecekte yeni dilleri öğrenmeyi kolaylaştıracak önemli sinirsel bağlantılar geliştirdiğini gösteriyor" diyor.
7 Çocuğunuzun Dünyayı Etkileme Gücünü Keşfetmesine İzin Verin
Barrett'in son önerisi de şöyle:
Çocuklar, bir şeyleri kendi başlarına yardım almadan denemeye bayılırlar (Giyinmek, yapboz yapmak vb) Çünkü böylece kendi etkilerini ve başarılarını fark etmeyi öğrenirler.
Hatta bazen yaramazlık gibi görünen davranışlar bile, çocuğun dünyayı anlama girişimidir. İki yaşındaki meleğiniz atıştırmalıklarını yere fırlatıp sizin tepkinizi bekliyorsa, sizi “manipüle etmeye” çalışmıyordur. Muhtemelen yerçekiminin fiziğini öğreniyordur.
Aynı zamanda eylemlerinin çevresinde nasıl bir etki yarattığını keşfediyordur. O hâlde, atıştırmalıkları toplayın ve ona tekrar denemesi için fırsat verin.
Bazen de bir çocuğun biraz mücadele etmesine izin vermek, onun dayanıklılığını güçlendirir ve davranışlarının sonuçlarını anlamasına yardımcı olur.
