Büyük şirketler, dış borçlanmaya odaklandı. İlk çeyrekte Şişecam, Koç Holding ve Türk Telekom toplamda 1,95 milyar dolarlık tahvil ihraç etti. Geçen yılın toplamında ise 1,3 milyar dolarlık tahvil ihraç edilmişti. Turkcell ve Arçelik ise yeni kredi kullandı.
GÖZDE YENİOVA
gyeniova@ekonomist.com.tr
Türkiye ekonomisinde yaşanan sorun-larlarla birlirlikte, yurtdışından borçlanma, şirketlerin ajandalarında önemli bir yer tutuyor. 2019 yılının ilk çeyreğinde küresel piyasalarda olumlu görüntünün oluşması fonlama tarafında yurtdışı piyasalara ilgiyi artırıyor.
Bu nedenle ilk çeyrekte şirketler yurtdışı tahvil (Eurobond) ihracında aktif oldu. 2019 yılının ilk çeyreğindeki Şişecam, Koç Holding ve Türk Telekom, toplamda 1,95 milyar dolarlık tahvil ihraç etti. 2018 yılı toplamında banka harici kurumlar tarafından gerçekleştirilen ihraç ise toplam 1,3 milyar dolardı.
Ayrıca Turkcell ve Arçelik, yurtdışı bazlı kredi kullanımına imza attı. Turkcell, Çin Kalkınma Bankası'ndan 225 milyon dolar ve 35 milyon Euro olmak üzere iki dilimde 7,5 yıl vadeli kredi kullanımı gerçekleştirdi.
Ayrıca İsveç Eximbank garantili 10 yıl vadeli finansman ile 150 milyon dolarlık kaynak sağladı. Arçelik ise Türkiye'deki üretim tesislerinde enerji, kaynak verimliliği yatırımlarında ve AR-GE alt yapısında kullanmak üzere EBRD ile yaklaşık 1 milyar TL tutarında kredi anlaşmasına imza attı.
FİNANSMAN ÇEŞİTLENİYOR
Peki şirketler neden böyle bir borçlanmaya imza atıyor? Dış borçlanmanın şirketlere sağladığı avantaj, finansman kanallarının çeşitlendirilmesi. Türkiye'deki bankacılık sisteminin sağlıklı bir biçimde şirketleri fonlamayı devam edeceğini düşünülüyor.
Ancak uzmanlara göre, şirketlerin büyümeleri için ihtiyaç duyacakları fonlamanın bir kısmının yurtdışı kaynaklı olmaya devam etmesini de yurtiçindeki tasarruf oranları nedeniyle kaçınılmaz görülüyor.
ÜNLÜ & Co Borç Sermaye Piyasaları ve Danışmanlık Yönetici Direktörü Ayşe Akkın, bu yıl Eurobond ihracı yaptığı görülen şirketlerin 2019 yılı içinde vadesi gelen Eurobond ihraçları bulunmadığını söylüyor.
Ayşe Akkın, buradan yola çıkarak bu ihraçlardan elde edilen finansmanın yurtiçindeki vadesi gelen borçlanmaları ödemede veya önümüzdeki dönemde likit bilançolara sahip olmaya yönelik kullanılacağı çıkarımını yapıyor.
OSMAN YILMAZ TURKCELL FİNANSTAN SORUMLU GMY
"BORÇLARDA FARKLI ÜRÜNLERİ SÜRDÜRECEĞİZ
"Uzun vadeli borçlanmalarımızı ağırlıklı olarak vadesi gelen borçlarımızın geri ödemesinde kullanarak toplam borçlanma vadelerimizi yatırımlarımızın geri dönüş süreleriyle eşleştirmiş olduk.
Borçlanmalarımızın ortalama vadesi şu an 4,5 yıl ve amacımız yatırımlarımızın geri dönüş süresini düşünerek bu seviyeleri korumak. Yeni borçlanmalarımızda da hedefimiz, hem yatırım harcamalarımızı finanse etmek hem de vadesi gelen kredilerimizi uzun vadeli kredilerle yenileyerek ortalama vademizi beş yıl civarında tutmak.
Borç servisimizi rahatça karşılayacak kadar nakit tutmaya devam edeceğiz. Borç ve sermaye piyasalarında yenilikçi ve farklı ürünleri sürdüreceğiz."
MALİYETLER YÜKSELDİ Mİ?
Geçtiğimiz dönemde bir yandan global faizlerin yükselmesinin Hazine'nin dış borçlanma maliyetlerine yansıması gözlemlen-meye devam ediyor, bir yandan yurtiçindeki makro gelişmelerin etkileri olabiliyor.
Ayşe Akkın, bankaların dış borçlanma maliyetleri Hazine getiri eğrisi boyunca 200 bps kadar yukarıda bulunurken sınırlı sayıda kurumun ihraçlarında şirkete özel faktörlerin devreye girdiğine dikkat çekiyor.
Son dönemde Türkiye'nin en başarılı şirketlerinin yaptıkları ihraçlarda çok yüksek talep geldiğini ve bunun faiz oranlarım olumlu etkilediğini gördüklerini söyleyen Ayşe Akkın şöyle konuşuyor: "Yurtiçinde ise Hazine borçlanması üzerine ödenen ek prim, ihraççı şirketlere göre değişmekle beraber geçtiğimiz yıllara paralel 400 bps seviyesinde.
Bu noktada şirketlerin toplam maliyetinde esas belirleyici olan Hazine borçlanmalarındaki faiz oranları. Buna ek olarak son dönemde ihraçlarda şirketlerin TRLI-BOR'u (TL referans faiz oranı) referans alan ihraçlar yapmaya başladığı görülüyor, bunun üzerine ödenen ek prim ise 75 bps ile 500 bps arasında değişebiliyor."
FAİZLER NASIL DEĞİŞTİ?
2018 yılı ağustos ayında yaşanan kur şokuyla birlikte yurtdışı borçlanmalarda artan maliyetlerin ilk çeyrekte sınırlı da olsa azaldığı ifade ediliyor. Ziraat Yatırım Genel Müdürü Uğur Boğday ise ilk çeyrekte banka harici kurumsallar tarafından yapılan üç eurobond ihracında maliyetin Hazine'nin Ekim 2018'de gerçekleştirdiği beş yıl vadeli yüzde 7,5 getirili 2 milyar dolarlık Eurobond ihracının altında olduğunu söylüyor.
Ancak Boğday, bir önceki yılın aynı dönemindeki Eurobond ihraçlarıyla kıyaslandığında maliyetlerde yaklaşık 100 baz puan artışların olduğunu da kaldediyor.
BORÇLAR NEREDE KULLANILACAK?
Gedik Yatırım'ın yurtdışı borçlanma yapan şirketlere özel analizi şöyle:
ARÇELİK: Şirket 2019 yılında global olarak önemli satın almalar yapacağını açıkladı. Bu alandaki ilk satın alım Singer Bengladeş'in yüzde 57'sinin 75 milyon dolara alımı oldu. Dolayısıyla, şirketin yapıyor olduğu borçlanmaların ve 2019'da temettü dağıtmamasının temel nedeni, eski borçların çevrimi değil bu satın almaların finansmanı.
ŞİŞECAM: 2019'da 550 milyon dolar + 150 milyon dolar tutarında şirket bonosu ihracı yaptı. Bu borçlanmaların büyük bölümü iştirak şirketleri tarafından kullanılacak.
TÜRK TELEKOM: Şubat sonunda altı yıl vadeli 500 milyon dolar tutarında bir dış borçlanma yaptı. Mevcut borçların refinansmanı şeklinde yapılan ihracın yüzde 7 seviyesinde faizi var. Şirketin 2014 yılında yaptığı yine aynı büyüklükteki borçlanma yüzde 3,84'lük faizle gerçekleşmişti. Dış borçlanma şirketin finansman alternatiflerini artırılmasını sağlıyor.
GÖRKEM ELVERİCİ ŞİŞECAM TOPLULUĞU MALİ İŞLER BAŞKANI
"BÜYÜME STRATEJİLERİ DOĞRULTUSUNDA KULLANILACAK"
"En son gerçekleştirdiğimiz toplam 700 milyon dolar tutarındaki ihracın vadesi yedi yıl, getirisi yüzde 7,19 kupon faizi ise yüzde 6,95 olurken toplamda 150'nin üzerinde fondan 1,5 milyar doların üzerinde talep geldi.
2020 vadeli tahvilimizin geri alım tutarını da gelen büyük talep nedeniyle 50 milyon dolardan 200 milyon dolara çıkardık. Nette 500 milyon dolar tutarında yeni fonlama yaratırken, 2020'deki itfa tutarını da 300 milyon dolar düşürerek vade yapısını da uzatmış olduk.
Geri alımın dışındaki kısmın, Şişecam Topluluğu'nun büyüme stratejileri doğrultusunda yurtiçi ve yurtdışında yapacağı yatırımların finansmanında kullanılması planlanıyor."
