Son dönemde şirketlerin çalışanlarına verdiği eğitimlerde hem süre artıyor hem de içerikler genişliyor. Dijital dönüşüm, sürdürülebilirlik, VUCA liderliği, hikaye anlatımı, çevik organizasyon gibi içerikler şirketlerin eğitim kataloglarına girmeye başladı.
FATOŞ BOZKUŞ
fbozkus@ekonomist.com.tr
İçinde bulunduğumuz bilgi çağında yeni teknolojilerin gelişimiyle şirketler en büyük kaynaklarının ve rekabet unsurlarından birinin çalışanları olduğunu fark ettiler. Şirketler için çalışanlarının sürekli eğitimi ise neredeyse zorunlu hale geldi.
Günümüzde şirketler önlerine, çalışanlarının bilgi, beceri ve davranışlarının gelişimini sağlayarak verimliliği artırma yönünde hedefler koyuyorlar. Bu nedenle çalışanlarına verdikleri eğitim faaliyetlerini de önemli bir yatırım olarak görüyorlar.
Kurumsal yetkinlik ve stratejiler baz alınarak uzmanlık seviyelerine göre oluşturulan eğitimler genellikle kurumsal, mesleki, kişisel ve liderlik başlıklarında veriliyor. Birçok şirket bu eğitimleri kurum içinde oluşturulan akademiler vasıtasıyla veriyor.
Eğitim saatleri ise pek çok şirkette kişi başı yıllık 10 saati geçiyor. Son beş yılda şirketlerin çalışanlarına verdiği eğitim sürelerinde ve eğitim sayısında ciddi bir artış var. Tabii beyaz ile mavi yakalı eğitim saatleri farklı olduğu gibi, uzman ile yönetici eğitim saatleri ve içerikleri de farklılık gösteriyor.
EĞİTİM SÜRELERİ ARTIYOR
750 binden fazlası yüz yüze ve geri kalanı online olmak üzere toplam 931 bin saat eğitim gerçekleştirdiklerini söyleyen Türk Telekom İK, Regülasyon ve Destek Genel Müdür Yardımcısı Şükrü Kutlu, kişi başı eğitim sürelerinin 44,3 saat olduğunun altını çiziyor.
Kutlu, beş yıl öncesine göre hem kişi başı eğitim saatinde hem de gelişen teknolojiyle birlikte dijital eğitimlerde yüzde 20'lik artış olduğunu belirtiyor. Şükrü Kutlu, "2017 yılında kişisel gelişim kataloğumuzda 22 eğitim konu başlığı bulunurken bu yıl bu sayıyı 41'e çıkardık" diyor.
QNB Finansbank İnsan Kaynakları Direktörü Cenk Akıncılar, beş yıl önce eğitim saatlerinin ortalama 39 saat olduğunu, bu yıl ise 74 saat eğitim verdiklerini söylüyor.
Aksigorta İK Genel Müdür Yardımcısı Ayşegül Gürkale ise bu konuda şöyle konuşuyor: "Bu yıl toplam 28 bin eğitim katılım saatine ulaşmayı hedefliyoruz. Bu da çalışan başına ortalama 5,2 güne tekabül edecek.
Geçtiğimiz beş yılın ortalama eğitim gün sayısının 3 olduğunu göz önünde bulundurursak, 2018 yılında eğitim-gelişim alanında ciddi bir ivme kazandığımızı rahatlıkla söyleyebiliriz." Eğitim sürelerini artıran şirketlerden biri de Simit Sarayı. Bu şirkette beş yıl önce ortalama eğitim süresi çalışan başına 2,38 saatken 2018 yılında 20 saati buldu.
KİM DAHA ÇOK EĞİTİM ALIYOR?
Çalışanlarının mesleki ve yetkinlik bazlı olmak üzere kişi başına 40 saat eğitim aldığını belirten Abdi İbrahim İK Genel Müdür Yardımcısı Hakan Önel, bu sürenin beş yıl önce 22 saat civarında olduğunu ifade ediyor.
Önel, saha ekiplerinde eğitim saatleri artarken, mavi yakalı ve üst düzeyde azalma eğilimi gösterdiğini de sözlerine ekliyor.
Bazı şirketlerde pozisyona göre eğitimlerdüzenleniyor. TAB Gıda da bu şirketlerden biri. Her pozisyonun yıllık eğitim süresinin de farklı olduğunu söyleyen TAB Gıda Genel Müdür Yardımcısı Gökhan Asok, "Örneğin beyaz yakalı çalışanlarımız yılda 150 saat eğitim alırken yönetici adayı olarak aramıza katılan çalışanlarımız 550 saat alıyor" diyor.
Asok, çalışanların tabletlerle kişisel şifrelerini girerek eğitim materyallerine ulaşabilmelerini ve eğitimlerini rahatça takip edebilmelerini sağlamak adına dijital eğitimlere yoğunlaştıklarını da belirtiyor.
45 bin dolayında çalışanı olan Migros, Migros Perakende Akademisi olarak çalışanlarına 2017 yılında toplamda 533 bin eğitim ile yaklaşık 1,9 milyon saat eğitim verdi. Bu sayı 2012 yılında 216 bin eğitim ile 1,1 milyon saatti. Migros Ticaret İK, Endüstri İlişkileri ve Eğitim İcra Kurulu Üyesi Demir Aytaç, sayısı 5 bini bulan mağaza yöneticilerinin kişi başına en fazla süre eğitim alan çalışan grubunu oluşturduğunun altını çiziyor.
EĞİTİM ÇÖZÜMLERİ FARKLILAŞTI
Teknoloji, hız ve değişen ihtiyaçlarla şirketlerin çalışanlarına sunduğu eğitim metotları ve araçları da değişti. Artık daha kısa sürede, daha odaklı eğitimler sunabildiklerini söyleyen Anadolu Efes Türkiye İK Direktörü Emre Kavukçuoğlu, dolayısıyla eğitim süresi aynı olsa da sunulan içeriklerin daha zengin olduğunu aktarıyor.
Eğitim içeriğine son zamanlarda 'Bilinçli Farkındalık (Mindfulness)' ve 'Dayanıklılık' eğitimlerinin eklendiğini belirten Kavukçuoğlu, 'Deneyimsel' eğitimlerin de aynı şekilde yeni eklenen eğitimtürlerinden olduğunu anlatıyor.
Üç kıtadaki 13 ülkede 22 bine yakın çalışana istihdam sağlayan Şişecam Topluluğu, eğitim ve gelişim faaliyetlerini "Şişecam Akademi" adı altında 2016 yılı başında yeniden yapılandırdı. Şişecam Topluluğu İK ve Kurumsal İletişim Başkanı Şengül Demircan, uzaktan öğrenme programlarının eğitim ve gelişim faaliyetlerindeki payının yüzde 11'e ulaştığını söylüyor.
Beş yıl öncesine göre çalışanların eğitim saatlerinde 3 kat artış olduğunun altını çizen Demircan, "Oyunlaştırma, video, webinar, mobil öğrenme gibi farklı teknolojik yöntemleri eğitim ve gelişim çözümlerimize entegre ediyoruz" diye konuşuyor.
3 bine yakın çalışanı olan Coca Cola İçecek'te kişi başı yıllık eğitim süresi 12,5 saat. Beş yıl önce şirkette eğitim-gelişim planlamaları sadece sınıf içi eğitim şeklinde yapılırken bugün beyaz yakalı çalışanlara hem e-eğitim platformu hem de sınıf içi eğitimle ulaşılıyor. Şirkette mavi yakalı çalışanlar beyaz yakalı çalışanlara oranla daha fazla eğitim alıyor.
ZORUNLU EĞİTİMLER
Birçok şirkette alınması yasal ya da zorunlu eğitimler mevcut. Örneğin HSBC Grubu'nun 'Yüksek Riskli Rol' olarak belirlediği rollerde çalışanların zorunlu olarak alması gereken eğitimler bulunuyor. Söz konusu çalışanlara Kara Paranın Aklanmasının Önlenmesi,
Mali Suçlara Karşı Mücadele Yetkinliği Oluşturma, Rüşvet ve Yolsuzluğun Önlenmesi başlıkları altında eğitimler veriliyor. Anadolu Sigorta'da ise Suç Geliri ve Terörün Finansmanı ile Mücadele, Kişisel Verilerin Korunması Kanunu, Etik Kurallar ve Uygulama İlkeleri, İş Sürekliliği Eğitimi ve Şirketimiz Yazılı İletişim Kuralları eğitimleri zorunlu eğitimler arasında yer alıyor.
Eğitim konusunda şirketler farklı kurumlardan destek alıyor. Örneğin LC Waikiki, yurtiçi ve yurtdışındaki üniversitelerle işbirliği yapan kurumlardan biri. LC Waikiki Kurumsal Akademi Direktörü Gülperi Tandar, Kurumsal Akademi çatısı altında 60 kişilik bir kadroyla eğitim ve gelişim faaliyetlerini yürüttüklerini söylüyor.
Tandar, Manchester Metropolitan Üniversitesi, Bahçeşehir Üniversitesi, İstanbul Teknik Üniversitesi ve Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi gibi okullarla farklı eğitim ve gelişim programları hayata geçirdiklerinden bahsediyor.
EĞİTİM KATALOĞUNA GİRENLER
Son dönemde eğitim kataloğuna giren yeni eğitimler de var. Bu eğitimli şirketlerin yapısına göre değişiyor. Örneğin EY Türkiye Eğitim Müdürü Aylin Gedik Reisoğlu, "Son dönemde özellikle çalışanlarımızın gelişimini hedefleyen yeni soft skill programları kataloğumuza ekledik.
Etkili İnsan Yönetimi, Negotiate@EY, Maturity Day yeni soft skill programlarımız. Bunun dışında danışmanlık ekiplerimize özel inovas-yon, yaratıcı düşünme ve proje yönetimi gibi eğitimleri de kataloğumuza ekledik" diyor.
Arçelik İK Direktörü Buket Çelebiö-ven, eğitim kataloglarını her yıl yeni trendler, stratejik iş ihtiyaçları ve çalışanların bireysel ihtiyaçları doğrultusunda yenilemeye özen gösterdiklerini söylüyor. Çelebiöven, "Son dönemde stratejik, eleştirel ve tasarım odaklı düşünme, dijital dünyada trendler, yıkıcı inovasyon, değişim yönetimi, kadın liderlik programları bizim için önem kazanmaya başladı" diyor.
Turkcell Akademi Genel Müdürü Banu İşçi Sezen, Turkcell'in üst düzey yöneticilerinden dünyanın önde gelen üniversitelerine kadar geniş bir eğitmen listeleri olduğunu anlatıyor. Sezen, "Bu eğitmenlerimizin öncülüğünde gelişen teknolojiler ve Turkcell'in stratejik önceliklerine uygun olarak son dönemde öne çıkan eğitim konularımız arasında büyük veri, Hadoop, IOS & Android, iş analizi, UX, Blockchain, IOT, sanallaştırma, LTE, 5G ve güvenlik yer alıyor" diye konuşuyor.
FATOŞ BOZKUŞ
fbozkus@ekonomist.com.tr
İçinde bulunduğumuz bilgi çağında yeni teknolojilerin gelişimiyle şirketler en büyük kaynaklarının ve rekabet unsurlarından birinin çalışanları olduğunu fark ettiler. Şirketler için çalışanlarının sürekli eğitimi ise neredeyse zorunlu hale geldi.
Günümüzde şirketler önlerine, çalışanlarının bilgi, beceri ve davranışlarının gelişimini sağlayarak verimliliği artırma yönünde hedefler koyuyorlar. Bu nedenle çalışanlarına verdikleri eğitim faaliyetlerini de önemli bir yatırım olarak görüyorlar.
Kurumsal yetkinlik ve stratejiler baz alınarak uzmanlık seviyelerine göre oluşturulan eğitimler genellikle kurumsal, mesleki, kişisel ve liderlik başlıklarında veriliyor. Birçok şirket bu eğitimleri kurum içinde oluşturulan akademiler vasıtasıyla veriyor.
Eğitim saatleri ise pek çok şirkette kişi başı yıllık 10 saati geçiyor. Son beş yılda şirketlerin çalışanlarına verdiği eğitim sürelerinde ve eğitim sayısında ciddi bir artış var. Tabii beyaz ile mavi yakalı eğitim saatleri farklı olduğu gibi, uzman ile yönetici eğitim saatleri ve içerikleri de farklılık gösteriyor.
EĞİTİM SÜRELERİ ARTIYOR
750 binden fazlası yüz yüze ve geri kalanı online olmak üzere toplam 931 bin saat eğitim gerçekleştirdiklerini söyleyen Türk Telekom İK, Regülasyon ve Destek Genel Müdür Yardımcısı Şükrü Kutlu, kişi başı eğitim sürelerinin 44,3 saat olduğunun altını çiziyor.
Kutlu, beş yıl öncesine göre hem kişi başı eğitim saatinde hem de gelişen teknolojiyle birlikte dijital eğitimlerde yüzde 20'lik artış olduğunu belirtiyor. Şükrü Kutlu, "2017 yılında kişisel gelişim kataloğumuzda 22 eğitim konu başlığı bulunurken bu yıl bu sayıyı 41'e çıkardık" diyor.
QNB Finansbank İnsan Kaynakları Direktörü Cenk Akıncılar, beş yıl önce eğitim saatlerinin ortalama 39 saat olduğunu, bu yıl ise 74 saat eğitim verdiklerini söylüyor.
Aksigorta İK Genel Müdür Yardımcısı Ayşegül Gürkale ise bu konuda şöyle konuşuyor: "Bu yıl toplam 28 bin eğitim katılım saatine ulaşmayı hedefliyoruz. Bu da çalışan başına ortalama 5,2 güne tekabül edecek.
Geçtiğimiz beş yılın ortalama eğitim gün sayısının 3 olduğunu göz önünde bulundurursak, 2018 yılında eğitim-gelişim alanında ciddi bir ivme kazandığımızı rahatlıkla söyleyebiliriz." Eğitim sürelerini artıran şirketlerden biri de Simit Sarayı. Bu şirkette beş yıl önce ortalama eğitim süresi çalışan başına 2,38 saatken 2018 yılında 20 saati buldu.
Çalışanlarının mesleki ve yetkinlik bazlı olmak üzere kişi başına 40 saat eğitim aldığını belirten Abdi İbrahim İK Genel Müdür Yardımcısı Hakan Önel, bu sürenin beş yıl önce 22 saat civarında olduğunu ifade ediyor.
Önel, saha ekiplerinde eğitim saatleri artarken, mavi yakalı ve üst düzeyde azalma eğilimi gösterdiğini de sözlerine ekliyor.
Bazı şirketlerde pozisyona göre eğitimlerdüzenleniyor. TAB Gıda da bu şirketlerden biri. Her pozisyonun yıllık eğitim süresinin de farklı olduğunu söyleyen TAB Gıda Genel Müdür Yardımcısı Gökhan Asok, "Örneğin beyaz yakalı çalışanlarımız yılda 150 saat eğitim alırken yönetici adayı olarak aramıza katılan çalışanlarımız 550 saat alıyor" diyor.
Asok, çalışanların tabletlerle kişisel şifrelerini girerek eğitim materyallerine ulaşabilmelerini ve eğitimlerini rahatça takip edebilmelerini sağlamak adına dijital eğitimlere yoğunlaştıklarını da belirtiyor.
45 bin dolayında çalışanı olan Migros, Migros Perakende Akademisi olarak çalışanlarına 2017 yılında toplamda 533 bin eğitim ile yaklaşık 1,9 milyon saat eğitim verdi. Bu sayı 2012 yılında 216 bin eğitim ile 1,1 milyon saatti. Migros Ticaret İK, Endüstri İlişkileri ve Eğitim İcra Kurulu Üyesi Demir Aytaç, sayısı 5 bini bulan mağaza yöneticilerinin kişi başına en fazla süre eğitim alan çalışan grubunu oluşturduğunun altını çiziyor.
EĞİTİM ÇÖZÜMLERİ FARKLILAŞTITeknoloji, hız ve değişen ihtiyaçlarla şirketlerin çalışanlarına sunduğu eğitim metotları ve araçları da değişti. Artık daha kısa sürede, daha odaklı eğitimler sunabildiklerini söyleyen Anadolu Efes Türkiye İK Direktörü Emre Kavukçuoğlu, dolayısıyla eğitim süresi aynı olsa da sunulan içeriklerin daha zengin olduğunu aktarıyor.
Eğitim içeriğine son zamanlarda 'Bilinçli Farkındalık (Mindfulness)' ve 'Dayanıklılık' eğitimlerinin eklendiğini belirten Kavukçuoğlu, 'Deneyimsel' eğitimlerin de aynı şekilde yeni eklenen eğitimtürlerinden olduğunu anlatıyor.
Üç kıtadaki 13 ülkede 22 bine yakın çalışana istihdam sağlayan Şişecam Topluluğu, eğitim ve gelişim faaliyetlerini "Şişecam Akademi" adı altında 2016 yılı başında yeniden yapılandırdı. Şişecam Topluluğu İK ve Kurumsal İletişim Başkanı Şengül Demircan, uzaktan öğrenme programlarının eğitim ve gelişim faaliyetlerindeki payının yüzde 11'e ulaştığını söylüyor.
Beş yıl öncesine göre çalışanların eğitim saatlerinde 3 kat artış olduğunun altını çizen Demircan, "Oyunlaştırma, video, webinar, mobil öğrenme gibi farklı teknolojik yöntemleri eğitim ve gelişim çözümlerimize entegre ediyoruz" diye konuşuyor.
3 bine yakın çalışanı olan Coca Cola İçecek'te kişi başı yıllık eğitim süresi 12,5 saat. Beş yıl önce şirkette eğitim-gelişim planlamaları sadece sınıf içi eğitim şeklinde yapılırken bugün beyaz yakalı çalışanlara hem e-eğitim platformu hem de sınıf içi eğitimle ulaşılıyor. Şirkette mavi yakalı çalışanlar beyaz yakalı çalışanlara oranla daha fazla eğitim alıyor.
ZORUNLU EĞİTİMLERBirçok şirkette alınması yasal ya da zorunlu eğitimler mevcut. Örneğin HSBC Grubu'nun 'Yüksek Riskli Rol' olarak belirlediği rollerde çalışanların zorunlu olarak alması gereken eğitimler bulunuyor. Söz konusu çalışanlara Kara Paranın Aklanmasının Önlenmesi,
Mali Suçlara Karşı Mücadele Yetkinliği Oluşturma, Rüşvet ve Yolsuzluğun Önlenmesi başlıkları altında eğitimler veriliyor. Anadolu Sigorta'da ise Suç Geliri ve Terörün Finansmanı ile Mücadele, Kişisel Verilerin Korunması Kanunu, Etik Kurallar ve Uygulama İlkeleri, İş Sürekliliği Eğitimi ve Şirketimiz Yazılı İletişim Kuralları eğitimleri zorunlu eğitimler arasında yer alıyor.
Eğitim konusunda şirketler farklı kurumlardan destek alıyor. Örneğin LC Waikiki, yurtiçi ve yurtdışındaki üniversitelerle işbirliği yapan kurumlardan biri. LC Waikiki Kurumsal Akademi Direktörü Gülperi Tandar, Kurumsal Akademi çatısı altında 60 kişilik bir kadroyla eğitim ve gelişim faaliyetlerini yürüttüklerini söylüyor.
Tandar, Manchester Metropolitan Üniversitesi, Bahçeşehir Üniversitesi, İstanbul Teknik Üniversitesi ve Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi gibi okullarla farklı eğitim ve gelişim programları hayata geçirdiklerinden bahsediyor.
EĞİTİM KATALOĞUNA GİRENLER
Son dönemde eğitim kataloğuna giren yeni eğitimler de var. Bu eğitimli şirketlerin yapısına göre değişiyor. Örneğin EY Türkiye Eğitim Müdürü Aylin Gedik Reisoğlu, "Son dönemde özellikle çalışanlarımızın gelişimini hedefleyen yeni soft skill programları kataloğumuza ekledik.
Etkili İnsan Yönetimi, Negotiate@EY, Maturity Day yeni soft skill programlarımız. Bunun dışında danışmanlık ekiplerimize özel inovas-yon, yaratıcı düşünme ve proje yönetimi gibi eğitimleri de kataloğumuza ekledik" diyor.
Arçelik İK Direktörü Buket Çelebiö-ven, eğitim kataloglarını her yıl yeni trendler, stratejik iş ihtiyaçları ve çalışanların bireysel ihtiyaçları doğrultusunda yenilemeye özen gösterdiklerini söylüyor. Çelebiöven, "Son dönemde stratejik, eleştirel ve tasarım odaklı düşünme, dijital dünyada trendler, yıkıcı inovasyon, değişim yönetimi, kadın liderlik programları bizim için önem kazanmaya başladı" diyor.
Turkcell Akademi Genel Müdürü Banu İşçi Sezen, Turkcell'in üst düzey yöneticilerinden dünyanın önde gelen üniversitelerine kadar geniş bir eğitmen listeleri olduğunu anlatıyor. Sezen, "Bu eğitmenlerimizin öncülüğünde gelişen teknolojiler ve Turkcell'in stratejik önceliklerine uygun olarak son dönemde öne çıkan eğitim konularımız arasında büyük veri, Hadoop, IOS & Android, iş analizi, UX, Blockchain, IOT, sanallaştırma, LTE, 5G ve güvenlik yer alıyor" diye konuşuyor.
