Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, video konferans yöntemiyle düzenlenen Koronavirüs Bilim Kurulu toplantısının ardından yaptığı açıklamada, toplantıda salgının ilerleyişi, artan vaka sayıları ve aşı programının ele alındığını belirtti.
Son iki haftada Kovid-19 vaka sayılarında çok hızlı yükseliş yaşandığına dikkati çeken Koca, "Bayram günlerinde hastalık yok olmadı ama üzülerek izledik ki hastalık yokmuş, hiç olmamış gibi bir tavırla bayramı karşıladık. Tedbirlere dikkatin çok azaldığını üzülerek gördük. Bugünlerde bunun ektisini yaşadığımız bir gerçek." değerlendirmesinde bulundu.
Koca, vaka sayılarının artış hızının yükselme eğiliminde olmasının birçok açıdan sorun oluşturduğunu vurgulayarak, şöyle konuştu:
"Bunların ilki, aşı programımız toplum bağışıklığı hedefine ulaşamadan yeni bir varyantın baskın hale gelmesi ve aşı ile bağışıklık programımızı sekteye uğratma riski. Unutmayalım ki en az iki doz aşı olmadan ve üzerinden belirli bir süre geçmeden bağışıklık elde edilmiyor. Birinci doz aşısını olmuş vatandaşlarımız henüz bağışıklık kazanmadan virüsle karşılaştıklarında hastalığa yakalanabiliyorlar. Benzer şekilde iki doz aşı olmuş kişiler için de üzerinden belirli bir süre geçtikten sonra aşıların etkinliği azalıyor ve bu durumda hastalığa yakalanma riski ortaya çıkıyor. Bunlar, aşı programının başarıya ulaşmasının önündeki en önemli risk faktörleridir. İkincisi ise salgını aşıyla durdurmaya çalışırken artan vaka sayılarının unutmak istediğimiz, bir daha dönmek istemediğimiz yakın geçmişteki kısıtlamalarla dolu hayatımıza dönmek."
Kısıtlama uygulanan dönemlerin, salgının sosyal hayatı en çok etkilediği, insani ihtiyaçların bile özel planlamalar gerektirdiği günler olduğunu hatırlatan Koca, "Kısıtlama günlerine geri dönmeyi hiçbirimiz hiçbir surette tekrar yaşamak istemeyiz. Buna mecbur kalacağımız bir seyir şu an için yok ama olmayacağı anlamına gelmez. Bağışıklık sağlanmadan yapacağımız her tedbirsizlik bizi bu istemediğimiz sınıra yaklaştırır. Bu kısır döngüden kurtulmanın tek yolu aşı ile bağışıklık elde edene kadar tedbirlere uymaktır." dedi.
Koca, üçüncü tehlikenin ise kayıpların artması olduğunu ifade ederek, "Aşılar en çok risk grubundaki vatandaşlarımız için önemli. Ancak yaygın olarak aşı olmadan sadece risk grubunun aşılanması ile onları korumamız mümkün değil. Sevdiklerimizi, büyüklerimizi korumak için önce kendi aşılarımızı olmamız şart. Bana bir şey olmuyor düşüncesi ile sevdiklerimizi riske atabilecek durumda değiliz." ifadelerini kullandı.
Salgın yönetimi açısından aşıların etki süresi ve etkinliğinin son derece önemli olduğunu kaydeden Koca, şöyle devam etti:
"Tüm sağlık altyapısını dijital olarak yönetebilen bir ülkeyiz. Elimizde tüm tedavi ve tedbirleri yönetebilecek dijital bir altyapı var. Kontrolü elde tutabilmek için tüm verileri anlık olarak tuttuğumuz karar destek sistemlerimiz var. Buradan yaptığımız ön incelemeler bazı sonuçlara işaret ediyor. Örneğin, şu an aktif vakalarımızın yaklaşık yüzde 87'si aşısı tamamlanmamış kişiler. Mevcut aktif vakalar içinde tam aşılı olup hastalığa yakalananların oranı yüzde 5'ten az. Hastanede yatan hastalarımızın yüzde 95'i de aşısı tamamlanmamış kişiler."
Salgının seyri dikkate alındığında zorunlu uygulamalar getirilmesi gerektiğinin çokça dile getirildiğini ifade eden Koca, şunları kaydetti:
"Hatta bazı ülkeler bu konuda kanunlar çıkarıyor ya da hazırlıyor. Bizim bu konuya yaklaşımımız bilimsel verilerden elde edilecek sonuçlara bakmadan atılacak adımların eksik olacağı yönündedir. Birinci önceliğimiz, tüm vatandaşlarımızın sorumluluk alarak ve sorumlu bir birey olarak kendi tedbirlerini alması ve aşı olarak topluma karşı ödevini yerine getirmesidir. Yaptığımız çalışmaların bilime ve kanıta dayalı sonuçları özel tedbirler almayı gerektirirse bunu yapmaktan imtina etmeyiz. Ancak 'herkes yapıyor, herkes istiyor' diye bir adım atmayacağız. Kısıtlamalarla dolu bir toplumsal hayat hiçbirimizin tercihi ya da önceliği değildir. Yaptığımız değerlendirmeler sonucunda tedbir alınması gerek bir durum olursa bunu sizlerle paylaşacağım."
SON İKİ HAFTA VAKA SAYILARINDA HIZLI YÜKSELİŞ YAŞANDI
Son iki haftada Kovid-19 vaka sayılarında çok hızlı yükseliş yaşandığına dikkati çeken Koca, "Bayram günlerinde hastalık yok olmadı ama üzülerek izledik ki hastalık yokmuş, hiç olmamış gibi bir tavırla bayramı karşıladık. Tedbirlere dikkatin çok azaldığını üzülerek gördük. Bugünlerde bunun ektisini yaşadığımız bir gerçek." değerlendirmesinde bulundu.
Koca, vaka sayılarının artış hızının yükselme eğiliminde olmasının birçok açıdan sorun oluşturduğunu vurgulayarak, şöyle konuştu:
"Bunların ilki, aşı programımız toplum bağışıklığı hedefine ulaşamadan yeni bir varyantın baskın hale gelmesi ve aşı ile bağışıklık programımızı sekteye uğratma riski. Unutmayalım ki en az iki doz aşı olmadan ve üzerinden belirli bir süre geçmeden bağışıklık elde edilmiyor. Birinci doz aşısını olmuş vatandaşlarımız henüz bağışıklık kazanmadan virüsle karşılaştıklarında hastalığa yakalanabiliyorlar. Benzer şekilde iki doz aşı olmuş kişiler için de üzerinden belirli bir süre geçtikten sonra aşıların etkinliği azalıyor ve bu durumda hastalığa yakalanma riski ortaya çıkıyor. Bunlar, aşı programının başarıya ulaşmasının önündeki en önemli risk faktörleridir. İkincisi ise salgını aşıyla durdurmaya çalışırken artan vaka sayılarının unutmak istediğimiz, bir daha dönmek istemediğimiz yakın geçmişteki kısıtlamalarla dolu hayatımıza dönmek."
KISITLAMA GÜNLERİNE DÖNME İHTİMALİ VAR MI?
Kısıtlama uygulanan dönemlerin, salgının sosyal hayatı en çok etkilediği, insani ihtiyaçların bile özel planlamalar gerektirdiği günler olduğunu hatırlatan Koca, "Kısıtlama günlerine geri dönmeyi hiçbirimiz hiçbir surette tekrar yaşamak istemeyiz. Buna mecbur kalacağımız bir seyir şu an için yok ama olmayacağı anlamına gelmez. Bağışıklık sağlanmadan yapacağımız her tedbirsizlik bizi bu istemediğimiz sınıra yaklaştırır. Bu kısır döngüden kurtulmanın tek yolu aşı ile bağışıklık elde edene kadar tedbirlere uymaktır." dedi.
- Bugünkü vaka sayısı ne kadar?
- Biontech/Pfizer’e göre 3. doz aşı ile 2 doz aşı arasında büyük fark var
ÜÇÜNCÜ TEHLİKE
Koca, üçüncü tehlikenin ise kayıpların artması olduğunu ifade ederek, "Aşılar en çok risk grubundaki vatandaşlarımız için önemli. Ancak yaygın olarak aşı olmadan sadece risk grubunun aşılanması ile onları korumamız mümkün değil. Sevdiklerimizi, büyüklerimizi korumak için önce kendi aşılarımızı olmamız şart. Bana bir şey olmuyor düşüncesi ile sevdiklerimizi riske atabilecek durumda değiliz." ifadelerini kullandı.
AKTİF VAKALARIN YAKLAŞIK YÜZDE 87'Sİ AŞISI TAMAMLANMAMIŞ KİŞİLER
Salgın yönetimi açısından aşıların etki süresi ve etkinliğinin son derece önemli olduğunu kaydeden Koca, şöyle devam etti:
"Tüm sağlık altyapısını dijital olarak yönetebilen bir ülkeyiz. Elimizde tüm tedavi ve tedbirleri yönetebilecek dijital bir altyapı var. Kontrolü elde tutabilmek için tüm verileri anlık olarak tuttuğumuz karar destek sistemlerimiz var. Buradan yaptığımız ön incelemeler bazı sonuçlara işaret ediyor. Örneğin, şu an aktif vakalarımızın yaklaşık yüzde 87'si aşısı tamamlanmamış kişiler. Mevcut aktif vakalar içinde tam aşılı olup hastalığa yakalananların oranı yüzde 5'ten az. Hastanede yatan hastalarımızın yüzde 95'i de aşısı tamamlanmamış kişiler."
AŞILARIN ETKİ SÜRESİ NE KADAR?
- Koca, bir başka önemli ön değerlendirmenin aşıların etki süresiyle ilgili olduğunu belirterek, "Aşı programımızla birlikte aktif vakalar içinde 60 yaş üzeri vatandaşlarımızın oranı dramatik şekilde azalmıştı. Ancak aşılamanın üzerinden 4-5 ay geçtikten sonra bu yaş grubunun aktif vakalar içindeki oranı artmaya başladı." dedi.
- Bu durumu görmelerinin ardından 50 yaş üzerindekilerin üçüncü doz aşılarını olmalarını sağlayan programı başlattıklarını anımsatan Koca, bunu kendilerinden daha erken fark eden ve uygulayanın olmadığını belirtti.
- Bakan Koca, bu kapsamda halihazırda aşı olması gereken 9 milyona yakın vatandaşı, bir an evvel üçüncü dozlarını yaptırmaya davet etti.
KISITLAMALARLA DOLU BİR HAYAT HİÇBİRİMİZİN ÖNCELİĞİ DEĞİL?
Salgının seyri dikkate alındığında zorunlu uygulamalar getirilmesi gerektiğinin çokça dile getirildiğini ifade eden Koca, şunları kaydetti:
"Hatta bazı ülkeler bu konuda kanunlar çıkarıyor ya da hazırlıyor. Bizim bu konuya yaklaşımımız bilimsel verilerden elde edilecek sonuçlara bakmadan atılacak adımların eksik olacağı yönündedir. Birinci önceliğimiz, tüm vatandaşlarımızın sorumluluk alarak ve sorumlu bir birey olarak kendi tedbirlerini alması ve aşı olarak topluma karşı ödevini yerine getirmesidir. Yaptığımız çalışmaların bilime ve kanıta dayalı sonuçları özel tedbirler almayı gerektirirse bunu yapmaktan imtina etmeyiz. Ancak 'herkes yapıyor, herkes istiyor' diye bir adım atmayacağız. Kısıtlamalarla dolu bir toplumsal hayat hiçbirimizin tercihi ya da önceliği değildir. Yaptığımız değerlendirmeler sonucunda tedbir alınması gerek bir durum olursa bunu sizlerle paylaşacağım."