ABD’nin Kaliforniya eyaletinde 2,2 milyar dolara mal olan Ivanpah Güneş Enerjisi Santrali 2026’da tamamen kapatılacak. Peki yapımı 4 yıl süren ve geleceğin teknolojisi olarak görülen bu sistem neden çöpe gidiyor? İşte hikayesi...
1 4 YILDA YAPILDI, 2014'TE FAALİYE GEÇTİ
Kaliforniya’daki Ivanpah Güneş Enerjisi Tesisi, 2014’te faaliyete geçtiğinde dünyanın en büyük güneş enerjisi santraliydi. 140 metre yüksekliğinde üç kule ve güneş ışığını yakalayıp elektriğe dönüştüren yaklaşık 174.000 adet heliostat adı verilen bilgisayar kontrollü aynadan oluşuyor. Aynalar güneş ışığını o kadar yoğunlaştırıyor ki, santralin bazı kısımlarında sıcaklık 1.000 santigrat dereceye kadar ulaşıyor.
2 LİDERLİK SEMBOLÜ OLARAK YORUMLANMIŞTI
İnşaat 2010’da başladı, 2014’te tamamlandı. Maliyet 2,2 milyar dolardı. Tesis, “Solar termal kule” sistemi kullanıyor. Yani yüzbinlerce bilgisayar kontrollü ayna (heliostat), güneş ışığını kulelerin tepesine yönlendiriyor. Bu ısı ile bir sıvı buharlaştırılıyor ve türbinleri döndürerek elektrik üretiliyor.
2011 yılında Obama yönetimi bu projeyi “Amerika’nın güneş enerjisinde liderliğe geçişinin sembolü” olarak tanıtmıştı.
ABD Enerji Bakanlığı bu proje için üç federal kredi garantisi kapsamında 1,6 milyar dolar sağladı.
3 NEDEN BAŞARISIZ OLDU?
New York Post'un haberine göre 2026'da kapatılması kararı alınan tesisin başarısızlığında 4 ana faktör vardı:
Beklenen verim elde edilmedi: Üretilen elektrik miktarı öngörülenden çok daha az kaldı. Zamanla bu teknoloji, güneş panellerinin (fotovoltaik sistemler) çok daha verimli ve ucuz hale gelmesiyle geride kaldı.
Doğal gaza bağımlı çalıştı: Santral, sabah saatlerinde sistemin çalışması için doğal gaz yakmak zorunda kaldı, bu da “tamamen yenilenebilir” iddiasını zedeledi.
Kuş ölümleri: Ayna sisteminin oluşturduğu yoğun ısı (yaklaşık 1000°C), yansımaların arasına giren kuşların ölümüne yol açtı. Yıllık yaklaşık 6.000 kuş ölümü rapor edildi.
Yüksek bakım ve işletme maliyeti: Devasa aynalar sık sık temizlenmek zorundaydı. Yaklaşık 12 kilometrekarelik alanda 173.500 ayna bulunuyordu.
4 Yorumlar ne?
Ivanpah bir dönem için ileri teknolojili bir fikir olarak kabul ediliyordu. Ancak piyasa ve teknoloji değiştikçe, yeni ve daha ucuz güneş enerjisi üretim yöntemleriyle rekabet edemedi. Ivanpah, yaban hayat için de ölümcül oldu
New York Post'a konuşan bazı uzmanların yorumları şöyle:
Edward Smeloff (enerji danışmanı):
“Bu teknoloji karmaşık ve pahalıydı. Artık güneş panelleriyle elektrik üretmek çok daha kolay ve ucuz.”
Jason Isaac (American Energy Institute CEO’su):
“Ivanpah, devlet sübvansiyonlu enerji projelerinin israfına bir örnek. Verilen sözleri hiç tutmadı.
Steven Milloy (enerji politikası uzmanı, Trump dönemi danışmanı):
“Vergi mükelleflerinin parasıyla desteklenen yeşil projeler ekonomik ya da çevresel açıdan hiçbir zaman mantıklı olmadı.”
5 YATIRIMCI ŞİRKET NE DİYOR?
Teksas merkezli NRG Energy, projede Ivanpah’ın ortağı ve 300 milyon dolarlık yatırımla en büyük yatırımcısı.
Şirket açıklamasında "2009 yılında enerji alım sözleşmeleri imzalandığında fiyatlar rekabetçiydi; ancak zamanla yaşanan teknolojik ilerlemeler, güvenilir temiz enerji üretimi için daha verimli, uygun maliyetli ve esnek seçeneklerin ortaya çıkmasına yol açtı" diyor.
