Warren Buffet, Berkshire Hathaway'deki hisseleri sayesinde şu yaklaşık 148 milyar dolar net servete sahip. 1985 yılında bu rakam 500 milyon dolara yakındı ve Buffett o dönem bugünkü kadar popüler değildi. Ünlü yatırımcı, o yıl PBS'de yayınlanan "Adam Smith'in Para Dünyası" adlı programın sunucusu George Goodman ile ilk televizyon röportajı olduğu düşünülen bir program yapmış. İşte Buffet'ın 40 yılda pek de değişmeyen tavsiyeleri:
1 Bir numaralı kural
"Bir yatırımın ilk kuralı kaybetmemektir. Yatırımın ikinci kuralı ise ilk kuralı unutmamaktır. Ve tüm kurallar bundan ibarettir. Eğer bir şeyi değerinin çok altında satın alırsanız temelde para kaybetmezsiniz".
2 En önemli nitelik
Buffet, o dönem iyi bir yatırım yöneticisinin mutlaka bir dahi olması gerekmediğini ama sakin, istikrarlı bir mizaca sahip olması gerektiğini söylemiş:
"Bu, entelektüel bir nitelik değil, mizaç niteliğidir. Bu işte tonlarca IQ'ya ihtiyacınız yok. Yani, buradan Omaha'nın merkezine gitmek için yeterli IQ'ya sahip olmanız gerekir ama üç boyutlu satranç oynayabilmeniz ya da briç oynama konusunda en üst liglerde olmanız gerekmez. İstikrarlı bir kişiliğe ihtiyacınız var"
3 Çoğu yatırımcının yanlış yaptığı şey
"Profesyonel yatırımcıların çoğu hisse senedinin önümüzdeki bir ya da iki yıl içinde ne yapacağına odaklanır. Ancak kendilerini gerçekten bir işletmenin bir parçasına sahip olarak düşünmüyorlar. Değer açısından yatırım yapıp yapmadığınızın gerçek testi, borsanın yarın açık olup olmamasını önemseyip önemsemediğinizdir. Eğer bir menkul kıymete iyi bir yatırım yapıyorsanız, borsanın beş yıl boyunca kapalı olması sizi rahatsız etmemelidir."
4 Hisse senedi fiyatı şirket hakkında bir şey söylemez
"Aşırı ucuz mu yoksa aşırı pahalı mı olduğunu görmek için ara sıra fiyata bakabilirim ama hisse fiyatları bana bir işletme hakkında hiçbir şey söylemez. Hisse fiyatı değil, iş rakamları bana işin kendisiyle ilgili bir şeyler söyler. Bir hisse senedine ya da işletmeye önce kendim değer biçmeyi ve fiyatını bilmemeyi tercih ederim. Böylece değerlememi yaparken fiyattan etkilenmem. Daha sonra fiyata bakarak biçtiğim değerin çok dışında olup olmadığını görürüm"
5 Trendler
"Her oyunda para kazanmak zorunda değilim. Yani, kakao çekirdeklerinin ne yapacağını bilmiyorum. Bilmediğim bir sürü şey var. Ama neden her şeyi ben bileyim ki?
6 Doğru adımı beklemek
(Beyzbola benzeterek) "Bu işte atıcı orada durur ve size topları fırlatır. Hiçbirine vurmak zorunda değilsiniz. Harika atışlar gelebilir ama yeterince bilmiyorsanız vurmaya çalışmak zorunda değilsiniz. Orada oturup binlerce atış izleyebilir; sonunda tam orada anladığınız bir şey olur; istediğiniz bir tane bulursunuz ve sonra vurursunuz".
7 Zamanlama
"Benden bir iş fırsatına katılmam istenseydi, bunu Salı ya da Cumartesi günü veya seçim yılı ya da başka bir gün satın almam benim için bir fark yaratır mıydı? Bir iş adamı satın alırken bunu düşünmez. Öyleyse hisse senedi alırken neden bunu düşünelim? Çünkü hisse senetleri sadece işletmelerin parçalarıdır"
8 11 YAŞINDA ALDIĞI İLK HİSSE NEYDİ?
Buffett henüz 11 yaşındayken ilk kez borsayla tanıştı ve ilk hissesini satın aldı.
1941 yılında Omaha’da yaşayan Buffett, Cities Service adlı enerji şirketinin hisselerinden üç adet aldı. Hisse başına fiyat 38 dolardı. Birikimi yeterli olmadığı için ablası Doris’ten borç alan Buffett, bu yatırımı yaptıktan kısa süre sonra hisselerin 27 dolara kadar düştüğünü gördü. Bu durum, genç yaşına rağmen onu piyasaların dalgalı doğasıyla erkenden tanıştırdı.
9 5 DOLAR KARLA SATTI AMA....
Bir süre sonra hisse fiyatı yeniden yükselerek 40 dolara çıktı. Buffett bu seviyede hisselerini satarak yaklaşık 5 dolarlık bir kâr elde etti. O gün için küçük görünen bu kazanç, onun hayatındaki en önemli yatırım derslerinden birine dönüştü.
Buffett, yıllar sonra yaptığı değerlendirmelerde, bu hisseleri satmakta acele ettiğini ve daha sabırlı olsaydı çok daha büyük bir kazanç elde edebileceğini sık sık dile getirdi. Nitekim Cities Service hisseleri ilerleyen yıllarda 200 doların üzerine çıktı.
Buffett’ın çocuk yaşta yaptığı bu ilk yatırım, bugün savunduğu uzun vadeli ve sabır temelli yatırım anlayışının da temelini oluşturdu. Kısa vadeli fiyat hareketlerinden çok, şirketin gerçek değerine ve zamanın gücüne odaklanılması gerektiğini savunan Buffett’ın yatırım felsefesinin kökleri, işte bu ilk hisse deneyimine dayanıyor.
