Bursa ve Ankara’da iki bölge adliye mahkemesinden (BAM) salgın gerekçesiyle kira indirimi yapılması konusunda bir ‘evet’ bir ‘hayır’ kararı çıktı. İçtihat çelişkisi nedeniyle konu Yargıtay’a gidecek. Kirada ‘ihtiyati tedbir’ kararı verilerek pandemi indirimi yapılıp yapılamayacağına ilişkin bu çelişkiyi Yargıtay çözecek. Yargıtay 3. Hukuk Dairesi’nin bu kararı Türkiye çapında yeni içtihat niteliği taşıyacak.
Hürriyet gazetesinden Oya Armutçu'nun haberine göre, Bursa Barosu avukatlarından Olcay Göçüm, Bursa Nilüfer’de, corona virüs salgını sürecinde 23 bin TL’lik dükkân kirasını ödeyemeyen restoran sahibi müvekkilinin kira bedelinin düşürülmesi için mahkemeye başvurdu. Bursa 9. Sulh Hukuk Mahkemesi, Borçlar Kanunu’nun 138. nci maddesindeki “Sözleşmenin yapıldığı sırada, taraflarca öngörülmeyen ve öngörülmesi de beklenmeyen olağanüstü bir durum ortaya çıkmasından dolayı sözleşmesinin yeni kurallara uyarlanması isteme” talebiyle yapılan başvuruya ilişkin ‘ihtiyati tedbir’ talebini yerinde görmeyerek reddetti.
Davacı restoran sahibinin avukatı Göçüm bu kararı, Bursa Bölge Adliyesi (BAM) 4. Hukuk Dairesi’nde istinafa götürdü. Daire, yapılan yargılama sonunda taraflar arasında imzalanan kira sözleşmesi sırasında yaşanan pandemi sürecinin öngörülemeyen bir durum ve ihtiyati tedbir kararı verilmemesi halinde ciddi bir zarar oluşturacağını (temerrüt nedeniyle tahliye gibi) belirterek, kira bedelinin yüzde 50 oranında azaltılarak, 11 bin 500 TL’ye düşürülmesine karar verdi. Bursa BAM, tedbir talebinin 28 Eylül 2020’de kabulüne karar verdi. Restoran sahibi kiralarını yüzde 50 indirimli ödemeye başladı.
Ankara BAM 15. Hukuk Dairesi’nden ise 12 Ocak’ta tam tersi bir karar çıktı. Ankara BAM, bu konuda ‘tedbir kararı’ verilemeyeceğine hükmetti. İki BAM kararı arasındaki karar çelişki doğurdu. Göçüm, Yargıtay süreci ile ilgili Hürriyet’e şu değerlendirmeyi yaptı: “Bölge Adliye Mahkemeleri Kanunu’ nun 35/3. maddesi gereği iki BAM kararı arasında uyuşmazlık ve çelişki doğarsa dosya öncelikle başvurunun yapıldığı BAM Başkanlar Kurulu’nda görüşülüp, eklenecek görüş ile birlikte dosya ilgili Yargıtay Dairesi’ne gönderilir. Daireler arasındaki uyuşmazlığın giderilmesi ve dosyanın Yargıtay’a gönderilmesi için önceki gün Bursa BAM 4. Hukuk Dairesi’ne başvuruda bulunuldu. Bu dosya önce Bursa BAM Başkanlar Kurulunda görüşülüp daha sonra kira davalarına bakan Yargıtay 3. Hukuk Dairesi’ne gönderilecektir.”
Yargıtay 3. Hukuk Dairesi’nin, mahkemelerin pandemi nedeniyle kira indirimine ilişkin ‘evet’ tedbir kararı verilebilir ya da ‘hayır’ tedbir kararı verilemez şeklinde içtihat kararı verebileceğini belirten Göçüm, sözlerini şöyle sürdürdü: “Bu karar da tüm Türkiye çapında içtihat niteliği taşır. Benim görüşüme göre hükümle beraber kira indirimine ilişkin tedbir kararı verilmesi zorunludur. Bursa’da ayda 64 bin TL kira ödeyen restoran sahibi var. Paket servisleri açık ama işleri yüzde 86 azalmış durumda. Kira parasının uyarlanmadan hiç indirimsiz tamamının ödenmesi demek dükkân sahiplerine ‘iflas edin’ demektir. Tedbir kararının verilmemesi halinde kiracılar uhdesinde telafisi mümkün olmayan, ciddi ve ağır zararlar (tahliye ve işyerinin kapatılma ihtimali) oluşacağı aşikardır.”
Hürriyet gazetesinden Oya Armutçu'nun haberine göre, Bursa Barosu avukatlarından Olcay Göçüm, Bursa Nilüfer’de, corona virüs salgını sürecinde 23 bin TL’lik dükkân kirasını ödeyemeyen restoran sahibi müvekkilinin kira bedelinin düşürülmesi için mahkemeye başvurdu. Bursa 9. Sulh Hukuk Mahkemesi, Borçlar Kanunu’nun 138. nci maddesindeki “Sözleşmenin yapıldığı sırada, taraflarca öngörülmeyen ve öngörülmesi de beklenmeyen olağanüstü bir durum ortaya çıkmasından dolayı sözleşmesinin yeni kurallara uyarlanması isteme” talebiyle yapılan başvuruya ilişkin ‘ihtiyati tedbir’ talebini yerinde görmeyerek reddetti.
Davacı restoran sahibinin avukatı Göçüm bu kararı, Bursa Bölge Adliyesi (BAM) 4. Hukuk Dairesi’nde istinafa götürdü. Daire, yapılan yargılama sonunda taraflar arasında imzalanan kira sözleşmesi sırasında yaşanan pandemi sürecinin öngörülemeyen bir durum ve ihtiyati tedbir kararı verilmemesi halinde ciddi bir zarar oluşturacağını (temerrüt nedeniyle tahliye gibi) belirterek, kira bedelinin yüzde 50 oranında azaltılarak, 11 bin 500 TL’ye düşürülmesine karar verdi. Bursa BAM, tedbir talebinin 28 Eylül 2020’de kabulüne karar verdi. Restoran sahibi kiralarını yüzde 50 indirimli ödemeye başladı.
BAŞVURUDA BULUNULDU
Ankara BAM 15. Hukuk Dairesi’nden ise 12 Ocak’ta tam tersi bir karar çıktı. Ankara BAM, bu konuda ‘tedbir kararı’ verilemeyeceğine hükmetti. İki BAM kararı arasındaki karar çelişki doğurdu. Göçüm, Yargıtay süreci ile ilgili Hürriyet’e şu değerlendirmeyi yaptı: “Bölge Adliye Mahkemeleri Kanunu’ nun 35/3. maddesi gereği iki BAM kararı arasında uyuşmazlık ve çelişki doğarsa dosya öncelikle başvurunun yapıldığı BAM Başkanlar Kurulu’nda görüşülüp, eklenecek görüş ile birlikte dosya ilgili Yargıtay Dairesi’ne gönderilir. Daireler arasındaki uyuşmazlığın giderilmesi ve dosyanın Yargıtay’a gönderilmesi için önceki gün Bursa BAM 4. Hukuk Dairesi’ne başvuruda bulunuldu. Bu dosya önce Bursa BAM Başkanlar Kurulunda görüşülüp daha sonra kira davalarına bakan Yargıtay 3. Hukuk Dairesi’ne gönderilecektir.”
İÇTİHAT NİTELİĞİ
Yargıtay 3. Hukuk Dairesi’nin, mahkemelerin pandemi nedeniyle kira indirimine ilişkin ‘evet’ tedbir kararı verilebilir ya da ‘hayır’ tedbir kararı verilemez şeklinde içtihat kararı verebileceğini belirten Göçüm, sözlerini şöyle sürdürdü: “Bu karar da tüm Türkiye çapında içtihat niteliği taşır. Benim görüşüme göre hükümle beraber kira indirimine ilişkin tedbir kararı verilmesi zorunludur. Bursa’da ayda 64 bin TL kira ödeyen restoran sahibi var. Paket servisleri açık ama işleri yüzde 86 azalmış durumda. Kira parasının uyarlanmadan hiç indirimsiz tamamının ödenmesi demek dükkân sahiplerine ‘iflas edin’ demektir. Tedbir kararının verilmemesi halinde kiracılar uhdesinde telafisi mümkün olmayan, ciddi ve ağır zararlar (tahliye ve işyerinin kapatılma ihtimali) oluşacağı aşikardır.”
