Son aylarda ardı ardına yaşadığımız doğal afetler, bu alandaki sigortaların önemini bir kez daha ortaya koydu. Kafalarda "Doğal afet sigortalarına ilgi nasıl, bu sigortalarda fiyat artışı oldu mu?’ gibi pek çok soru var. Merak edilen tüm soruların cevaplarını Sigorta ve Reasürans Brokerleri Derneği Başkanı Selcen Gür’den aldık…
ÖZLEM BAY YILMAZ obay@ekonomist.com.tr
Yangın ve sel felaketleri peş peşe geldi. Can kayıpları ve doğanın tahribatının yanı sıra çok sayıda maddi kayıp da yaşandı. Bu süreç doğal afet sigortalarının bir kez önemini ortaya koyarken, yaşanan bu kötü günler sektöre bir hareketlilik getirdi mi? Sigorta taleplerinde bir artış var mı? Bu soruları yönelttiğimiz Sigorta ve Reasürans Brokerleri Derneği Başkanı Selcen Gür, “Geçmişte de benzer yaşanan olaylarda sigortalı olmayan kesim olayların etkisiyle poliçe yaptırmaya yönelmişti. Ancak olaylar etkisini yitirdikçe bu talepte normal sürecine gerilemekte. Son yaşanan olaylar sonrası bu durum poliçe taleplerine etki etmişti. Ancak sayısal olarak bunu teyit etme imkanımız henüz mevcut değil. Ancak burada atlanmaması gereken bir husus, risk yeni gerçekleştiği için sigorta şirketleri de risk kabul kriterlerinde daha seçici olabiliyor” diye anlatıyor.
Küresel iklim değişikliği görünür bir şekilde etkisini hissettiriyor. Peki riskin artışı fiyatlar açısından nasıl bir durum yarattı ya da yaratacak? İklim değişikliğine bağlanabilecek doğal afet sayısı, şiddeti ve risk artışlarının son 10 yıldır sigorta sektörünün direkt yaşadığı bir husus olduğunu dile getiren Gür, şöyle devam ediyor:
“Örneğin; Japonya’daki 2011 depremi ve tsunami, yine 2011’de Avustralya’daki seller ve 2014’de Malezya’da yaşanan sel olayların global olarak reasürörlere çok ciddi kayıplar yaşattı. Bunların yanı sıra Kıta Avrupası’nda ve İngiltere’de de son 10 yılda şiddet artan şekilde fırtına ve sel olayları oluyor. ABD’de de her yıl fırtına sezonu oluyor ve akabinde artan büyüklüklerde sel olayları yaşanıyor. Artan sıcaklıklar nedeniyle son yıllarda artmış olan orman yangını olayları da sigortalı hasarları artırmış durumda.”
Global piyasalarda yaşanan zarar ve hasar trendinin artması sonucu fiyatların 2017-2018 döneminden itibaren artmaya başladığının altını çizen Gür, “Akabinde sigortacılar 2020 yılında Covid-19’a bağlı zararlar yaşayarak fiyatların artış trendine devam etmekte. Gelecek dönemlerde doğal afetlerin artan şekilde devamını ve sigortacıların da fiyat artışlarına devam etmelerini bekliyoruz” diyor.
Selcen Gür
İklim değişikliği sonucu artış gösteren doğal afetler fırtına ve sel olarak belirtiliyor. Global reasürörlerin kitlesel etkilere sahip olabilecek doğal afetleri analiz ettikleri ve fiyatladıkları modellemeleri olduğunu söyleyen Gür, şunları anlatıyor:
“Biz yeni dönemde modelleme sistemlerinin değişime uğrayacağını ve şirketlerin daha muhafazakar şartlarla sigorta yapacağını düşünmekteyiz. Özellikle sel alanında Türkiye dahil bölgelerde sigorta bulmak daha zor olacak ve sel riski taşıyan lokasyonlarda çok daha yüksek koruma önlemleri talep edilecek. Ayrıca fırtına ve hortuma maruz kalma ihtimali olan bölgelerde sigortacılar ileriki dönemlerde sigortalılardan daha fazla önlem ve planlama talep edebilecek. Bazı bölgelerde zaman içinde artan kuraklık sonucu heyelan riski nedeniyle sigorta yapma süreçlerinde ek şartlar getirebilecekler.”
Diğer taraftan deprem ve yanardağ püskürmesi gibi olaylar yerkürenin kendi dinamikleri ile oluşuyor. Bu nedenle istatistikleri bozacak olaylar yaşanmadıkça deprem alanındaki modellemelerin pek değişikliğe uğraması beklenmiyor.
Türkiye bir deprem ülkesi olması nedeniyle en önemli doğal afet riski deprem. Bu anlamda 1999 depremini takip eden dönemde Sigortacılık Genel Müdürlüğü tarafından deprem sigortası konusunda yeni yönetmelikler belirlenmiş olup ve zorunlu ve itiyari olmak üzere, şartları ve primleri belirlenmiş deprem tarifesi oluşturulmuş bulunuyor. Burada amacın deprem riskinin alınması ve karşılığında belirli tutarlarda primlerin alınması olduğunu belirten Gür, doğal afet sigortalarının deprem, sel, fırtına (yıldırım, dolu gibi etkiler dahil) , kasırga, heyelan, tsunami, yanardağ püskürmesini kapsadığını hatırlatıyor ve ekliyor:
“Ormanlık alan gibi bölgelerde gerçekleşen yangınları ise yıldırım ve benzeri doğal bir olay sonucu olabileceği gibi insan eliyle de olabilir. Bu konu da beklenmeyen türden ve kitlesel doğal afet alanına eklenebilir. Fakat sigorta alanındaki doğal afet riskleri tanım olarak sadece sırladığımız şekildedir.”
Yangın ve sel felaketleri peş peşe geldi. Can kayıpları ve doğanın tahribatının yanı sıra çok sayıda maddi kayıp da yaşandı. Bu süreç doğal afet sigortalarının bir kez önemini ortaya koyarken, yaşanan bu kötü günler sektöre bir hareketlilik getirdi mi? Sigorta taleplerinde bir artış var mı? Bu soruları yönelttiğimiz Sigorta ve Reasürans Brokerleri Derneği Başkanı Selcen Gür, “Geçmişte de benzer yaşanan olaylarda sigortalı olmayan kesim olayların etkisiyle poliçe yaptırmaya yönelmişti. Ancak olaylar etkisini yitirdikçe bu talepte normal sürecine gerilemekte. Son yaşanan olaylar sonrası bu durum poliçe taleplerine etki etmişti. Ancak sayısal olarak bunu teyit etme imkanımız henüz mevcut değil. Ancak burada atlanmaması gereken bir husus, risk yeni gerçekleştiği için sigorta şirketleri de risk kabul kriterlerinde daha seçici olabiliyor” diye anlatıyor.
FİYAT ARTIŞI SÜRECEK
Küresel iklim değişikliği görünür bir şekilde etkisini hissettiriyor. Peki riskin artışı fiyatlar açısından nasıl bir durum yarattı ya da yaratacak? İklim değişikliğine bağlanabilecek doğal afet sayısı, şiddeti ve risk artışlarının son 10 yıldır sigorta sektörünün direkt yaşadığı bir husus olduğunu dile getiren Gür, şöyle devam ediyor:
“Örneğin; Japonya’daki 2011 depremi ve tsunami, yine 2011’de Avustralya’daki seller ve 2014’de Malezya’da yaşanan sel olayların global olarak reasürörlere çok ciddi kayıplar yaşattı. Bunların yanı sıra Kıta Avrupası’nda ve İngiltere’de de son 10 yılda şiddet artan şekilde fırtına ve sel olayları oluyor. ABD’de de her yıl fırtına sezonu oluyor ve akabinde artan büyüklüklerde sel olayları yaşanıyor. Artan sıcaklıklar nedeniyle son yıllarda artmış olan orman yangını olayları da sigortalı hasarları artırmış durumda.”
Global piyasalarda yaşanan zarar ve hasar trendinin artması sonucu fiyatların 2017-2018 döneminden itibaren artmaya başladığının altını çizen Gür, “Akabinde sigortacılar 2020 yılında Covid-19’a bağlı zararlar yaşayarak fiyatların artış trendine devam etmekte. Gelecek dönemlerde doğal afetlerin artan şekilde devamını ve sigortacıların da fiyat artışlarına devam etmelerini bekliyoruz” diyor.
EK ŞARTLAR GELECEK
Selcen Gürİklim değişikliği sonucu artış gösteren doğal afetler fırtına ve sel olarak belirtiliyor. Global reasürörlerin kitlesel etkilere sahip olabilecek doğal afetleri analiz ettikleri ve fiyatladıkları modellemeleri olduğunu söyleyen Gür, şunları anlatıyor:
“Biz yeni dönemde modelleme sistemlerinin değişime uğrayacağını ve şirketlerin daha muhafazakar şartlarla sigorta yapacağını düşünmekteyiz. Özellikle sel alanında Türkiye dahil bölgelerde sigorta bulmak daha zor olacak ve sel riski taşıyan lokasyonlarda çok daha yüksek koruma önlemleri talep edilecek. Ayrıca fırtına ve hortuma maruz kalma ihtimali olan bölgelerde sigortacılar ileriki dönemlerde sigortalılardan daha fazla önlem ve planlama talep edebilecek. Bazı bölgelerde zaman içinde artan kuraklık sonucu heyelan riski nedeniyle sigorta yapma süreçlerinde ek şartlar getirebilecekler.”
Diğer taraftan deprem ve yanardağ püskürmesi gibi olaylar yerkürenin kendi dinamikleri ile oluşuyor. Bu nedenle istatistikleri bozacak olaylar yaşanmadıkça deprem alanındaki modellemelerin pek değişikliğe uğraması beklenmiyor.
YANGINLAR KAPSAM DIŞI
Türkiye bir deprem ülkesi olması nedeniyle en önemli doğal afet riski deprem. Bu anlamda 1999 depremini takip eden dönemde Sigortacılık Genel Müdürlüğü tarafından deprem sigortası konusunda yeni yönetmelikler belirlenmiş olup ve zorunlu ve itiyari olmak üzere, şartları ve primleri belirlenmiş deprem tarifesi oluşturulmuş bulunuyor. Burada amacın deprem riskinin alınması ve karşılığında belirli tutarlarda primlerin alınması olduğunu belirten Gür, doğal afet sigortalarının deprem, sel, fırtına (yıldırım, dolu gibi etkiler dahil) , kasırga, heyelan, tsunami, yanardağ püskürmesini kapsadığını hatırlatıyor ve ekliyor:
“Ormanlık alan gibi bölgelerde gerçekleşen yangınları ise yıldırım ve benzeri doğal bir olay sonucu olabileceği gibi insan eliyle de olabilir. Bu konu da beklenmeyen türden ve kitlesel doğal afet alanına eklenebilir. Fakat sigorta alanındaki doğal afet riskleri tanım olarak sadece sırladığımız şekildedir.”
