Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, temmuzda üretici ile market arasındaki en fazla fiyat farkının yüzde 766,5 ile elmada görüldüğünü bildirdi.
Bayraktar, yazılı açıklamasında, temmuz ayı üretici ve market fiyatları ile tarım sektöründe yaşanan son gelişmeleri değerlendirdi.
Geçen ay elmanın 8,7, marulun 4,2, kuru fasulyenin, maydanozun 3,8 ve yeşil mercimeğin 3,7 kat fazla fiyatla tüketiciye satıldığını belirten Bayraktar, "Temmuzda üretici ile market arasındaki fiyat farkı en fazla yüzde 766,5 ile elmada görüldü. Bunu yüzde 325,5 ile marul, yüzde 304,8 ile kuru fasulye, yüzde 274,8 ile maydanoz, yüzde 267,4 ile yeşil mercimek, yüzde 243,8 ile kuru incir ve yüzde 238,6 ile nohut takip etti." ifadesini kullandı.
Bayraktar, temmuzda markette 36 ürünün 25'inde fiyat artışı, 11'inde ise fiyat azalışı görüldüğüne işaret ederek, şu bilgileri paylaştı:
"Temmuzda markette fiyatı en fazla artan ürün yüzde 72,7 ile limon oldu. Limondaki fiyat artışını yüzde 69,6 ile domates, yüzde 38,1 ile yumurta, yüzde 35,5 ile sivri biber, yüzde 33,8 ile kırmızı mercimek ve yüzde 28,5 ile marul takip etti. Markette fiyatı en fazla azalan ürün ise yüzde 16,8 ile ıspanak oldu. Ispanaktaki fiyat düşüşünü yüzde 15,6 ile yeşil soğan, yüzde 10,2 ile patlıcan, yüzde 8,1 ile Antep fıstığı, yüzde 5,4 ile toz şeker, yüzde 5,3 ile ayçiçek yağı izledi."
Geçen ay üreticide fiyatı en fazla düşen ürünün yüzde 16,7 ile kuru kayısı olduğunu aktaran Bayraktar, kuru kayısıdaki fiyat düşüşünü yüzde 2,5 ile yeşil soğan, yüzde 2,4 ile Antep fıstığının izlediğini belirtti.
Bayraktar, üreticide en fazla fiyat artışının yüzde 89,7 ile kuru soğanda görüldüğünün altını çizerek, bunu yüzde 80 ile limonun, yüzde 54,2 ile sivri biberin, yüzde 45 ile yumurtanın, yüzde 44,4 ile patatesin, yüzde 40 ile domatesin, yüzde 38,1 ile salatalığın takip ettiğini duyurdu.
Temmuzda üreticide 29 ürünün 17'sinde fiyat artışı olurken, 6'sında fiyat düşüşü görüldüğünü belirten Bayraktar, "Üretici fiyatlarında elma, nohut, fındık, pirinç, kuru üzüm ve kuru incirde fiyat değişimi olmadı." bilgisini paylaştı.
Üreticide, kuru soğan ve patates arzının yetersizliğinin fiyatları yükselttiğini vurgulayan Bayraktar, "Sivri biber, salatalık, domates fiyatlarındaki artış, artan talep baskısı nedeniyle gerçekleşti. Depolardan piyasaya yatak limon arzının devam etmesi ve depo masraflarının artması limonda fiyatların yükselmesine yol açtı. Yumurtadaki fiyat artışı ise yem fiyatlarının yüksekliğinden kaynaklandı." değerlendirmesinde bulundu.
Bayraktar, ürünlerdeki fiyat artışlarına rağmen üreticilerin zor durumda olduğuna dikkati çekerek, girdi fiyat endeksindeki artışlarla tarımsal üretici fiyat endeksi arasındaki artışların, üretici aleyhine giderek artan büyük farklar oluşturduğunu kaydetti.
Üreticilerin maliyet artışlarını fiyatlara yansıtamadığını aktaran Bayraktar, "Üreticilerimize verilecek destek, aynı zamanda tüketiciye verilecek destektir. Üreticilerimizi destekleyerek, moralini yüksek tutalım. Üretimden kopmasına izin vermeyelim." ifadelerini kullandı.
Gübre fiyatlarındaki artışa da değinen Bayraktar, mazot fiyatının aylık yüzde 10,8 azalmasına karşın, son bir yıla göre yüzde 235 arttığını vurguladı.
Bayraktar, besi yeminin temmuzda bir önceki aya göre yüzde 4,3, süt yeminin de yüzde 2,4 azaldığını ancak son bir yılda besi yeminin yüzde 116,6, süt yeminin ise yüzde 125,2 arttığını aktardı.
Elektrik fiyatlarının son bir yılda yüzde 129,4 arttığını ifade eden Bayraktar, şunları kaydetti:
"Zirai ilaç fiyatları yüzde 300'e varan oranlarda artış gösterdi. Girdi fiyatları üretim sezonu boyunca var olan yüksek seviyesini sürdürüyor. Yüksek fiyatlar yeni üretim sezonuna hazırlanacak çiftçilerimizi düşündürüyor. Üreticilerimizin geleceği görmelerini, üretimde kalmalarını sağlamak için girdiler makul fiyatlardan üreticilere ulaştırılmalı, girdi destekleri artırılmalı, ekimden önce destekler açıklanmalı ve en kısa sürede üreticilerimize verilmelidir."
Bayraktar, yazılı açıklamasında, temmuz ayı üretici ve market fiyatları ile tarım sektöründe yaşanan son gelişmeleri değerlendirdi.
Geçen ay elmanın 8,7, marulun 4,2, kuru fasulyenin, maydanozun 3,8 ve yeşil mercimeğin 3,7 kat fazla fiyatla tüketiciye satıldığını belirten Bayraktar, "Temmuzda üretici ile market arasındaki fiyat farkı en fazla yüzde 766,5 ile elmada görüldü. Bunu yüzde 325,5 ile marul, yüzde 304,8 ile kuru fasulye, yüzde 274,8 ile maydanoz, yüzde 267,4 ile yeşil mercimek, yüzde 243,8 ile kuru incir ve yüzde 238,6 ile nohut takip etti." ifadesini kullandı.
Bayraktar, temmuzda markette 36 ürünün 25'inde fiyat artışı, 11'inde ise fiyat azalışı görüldüğüne işaret ederek, şu bilgileri paylaştı:
"Temmuzda markette fiyatı en fazla artan ürün yüzde 72,7 ile limon oldu. Limondaki fiyat artışını yüzde 69,6 ile domates, yüzde 38,1 ile yumurta, yüzde 35,5 ile sivri biber, yüzde 33,8 ile kırmızı mercimek ve yüzde 28,5 ile marul takip etti. Markette fiyatı en fazla azalan ürün ise yüzde 16,8 ile ıspanak oldu. Ispanaktaki fiyat düşüşünü yüzde 15,6 ile yeşil soğan, yüzde 10,2 ile patlıcan, yüzde 8,1 ile Antep fıstığı, yüzde 5,4 ile toz şeker, yüzde 5,3 ile ayçiçek yağı izledi."
Üretici fiyatları
Geçen ay üreticide fiyatı en fazla düşen ürünün yüzde 16,7 ile kuru kayısı olduğunu aktaran Bayraktar, kuru kayısıdaki fiyat düşüşünü yüzde 2,5 ile yeşil soğan, yüzde 2,4 ile Antep fıstığının izlediğini belirtti.
Bayraktar, üreticide en fazla fiyat artışının yüzde 89,7 ile kuru soğanda görüldüğünün altını çizerek, bunu yüzde 80 ile limonun, yüzde 54,2 ile sivri biberin, yüzde 45 ile yumurtanın, yüzde 44,4 ile patatesin, yüzde 40 ile domatesin, yüzde 38,1 ile salatalığın takip ettiğini duyurdu.
Temmuzda üreticide 29 ürünün 17'sinde fiyat artışı olurken, 6'sında fiyat düşüşü görüldüğünü belirten Bayraktar, "Üretici fiyatlarında elma, nohut, fındık, pirinç, kuru üzüm ve kuru incirde fiyat değişimi olmadı." bilgisini paylaştı.
Fiyatlardaki değişimlerin sebepleri
Üreticide, kuru soğan ve patates arzının yetersizliğinin fiyatları yükselttiğini vurgulayan Bayraktar, "Sivri biber, salatalık, domates fiyatlarındaki artış, artan talep baskısı nedeniyle gerçekleşti. Depolardan piyasaya yatak limon arzının devam etmesi ve depo masraflarının artması limonda fiyatların yükselmesine yol açtı. Yumurtadaki fiyat artışı ise yem fiyatlarının yüksekliğinden kaynaklandı." değerlendirmesinde bulundu.
Bayraktar, ürünlerdeki fiyat artışlarına rağmen üreticilerin zor durumda olduğuna dikkati çekerek, girdi fiyat endeksindeki artışlarla tarımsal üretici fiyat endeksi arasındaki artışların, üretici aleyhine giderek artan büyük farklar oluşturduğunu kaydetti.
Üreticilerin maliyet artışlarını fiyatlara yansıtamadığını aktaran Bayraktar, "Üreticilerimize verilecek destek, aynı zamanda tüketiciye verilecek destektir. Üreticilerimizi destekleyerek, moralini yüksek tutalım. Üretimden kopmasına izin vermeyelim." ifadelerini kullandı.
Gübre fiyatlarındaki artışa da değinen Bayraktar, mazot fiyatının aylık yüzde 10,8 azalmasına karşın, son bir yıla göre yüzde 235 arttığını vurguladı.
Bayraktar, besi yeminin temmuzda bir önceki aya göre yüzde 4,3, süt yeminin de yüzde 2,4 azaldığını ancak son bir yılda besi yeminin yüzde 116,6, süt yeminin ise yüzde 125,2 arttığını aktardı.
Elektrik fiyatlarının son bir yılda yüzde 129,4 arttığını ifade eden Bayraktar, şunları kaydetti:
"Zirai ilaç fiyatları yüzde 300'e varan oranlarda artış gösterdi. Girdi fiyatları üretim sezonu boyunca var olan yüksek seviyesini sürdürüyor. Yüksek fiyatlar yeni üretim sezonuna hazırlanacak çiftçilerimizi düşündürüyor. Üreticilerimizin geleceği görmelerini, üretimde kalmalarını sağlamak için girdiler makul fiyatlardan üreticilere ulaştırılmalı, girdi destekleri artırılmalı, ekimden önce destekler açıklanmalı ve en kısa sürede üreticilerimize verilmelidir."
