Lüks hibritlerle başlayan yolculuğu elektrikli SUV’lara uzandı. Ancak iki büyük iflas, tedarik zinciri krizleri ve bir kasırga... Henrik Fisker’in otomotiv dünyasındaki hikayesi şöyle:
1 2007 YILINDA ŞİRKETİNİ KURDU
Danimarkalı otomobil tasarımcısı Henrik Fisker, 2000’lerin başında BMW, Aston Martin gibi markalar için çalıştı. Tasarımlarıyla adını otomotiv tarihine yazdırdı.
Ancak onun asıl hedefi, kendi markasını yaratmaktı. 2007’de Kaliforniya merkezli Fisker Automotive’i kurdu.
2 HOLYWOOD YILDIZLARININ DİKKATİNİ ÇEKTİ
Şirket lüks plug-in hibrit “Fisker Karma”yı piyasaya sürdü.
Karma, tasarımıyla Hollywood yıldızlarının ilgisini çekti.
Oyuncu Leonardo DiCaprio'nun Fisker Automotive'in hisse senedi yatırımcısı ve marka elçisi olduğu o dönem basına yansımıştı.
3 Yorumlar olumsuzdu
CNN'nin makalesine göre model çok şık ama kullanışsız ve pahalı bir plug-in hibritti.
102.000 dolarlık Karma, uzun bir kaputa sahipti ama iç hacmi kompakt bir otomobil kadardı. Ortasından geçen batarya paketi nedeniyle kol dayama alanı daralmış, yolcular kabinde oldukça alçakta oturuyordu.
CNN'nin makalesine göre Consumer Reports 2012’de yayımladığı incelemede aracı yerden yere vurdu. Makalede, “Karma, şimdiye kadar test ettiğimiz en düşük puanlı lüks sedan" ifadeleri yer aldı: kalite, güvenilirlik ve tasarımla ilgili birçok sorun gerekçe gösterildi.
4 KASIRGA DA VURUNCA...
2012’deki Sandy Kasırgası da işleri daha da kötüleştirdi; New Jersey limanında teslimatı bekleyen çok sayıda Karma selde kullanılamaz hale geldi.
Sonunda Fisker Automotive iflas etti. Henrik Fisker, ilk şirketinin batışını aracın tasarımına değil, “kötü şansa” ve tedarikçi sorunlarına bağladı.
Bazı kaynaklara göre New Jersey limanında teslimat bekleyen 338 adet Fisker Karma sel baskınına uğramış; 16’sı batarya kısa devresiyle yanarak kül olmuştu. Zararın 33 milyon doları aştığı tahmin edildi.
Zaten zor durumda olan şirket, bu kaybı telafi edemedi. Aynı dönemde batarya tedarikçisi A123 Systems’in iflası ve ABD Enerji Bakanlığı’nın kredi desteğini durdurmasıyla, Fisker Automotive 2013’te iflas başvurusu yaptı.
Henrik Fisker, yıllar sonra Bloomberg’e verdiği bir demeçte o dönemi şöyle özetledi: "Sandy bizi bitirmedi ama son darbeyi o vurdu.”
5 YENİ BİR GİRİŞİM: FISKER OCEAN
Yıl 2016. Fisker, eşi Geeta Gupta-Fisker ile birlikte ikinci kez şansını denedi: Fisker Inc. Bu kez tamamen elektrikli, sürdürülebilir üretim vizyonuyla yola çıktı.
6 YENİ BİR STRATEJİ
CNN 2021 yılında bir haberinde şunları yazmış:
"Stratejisinin eski ezeli rakibi Elon Musk’unkinden bile daha iyi olduğunu düşünüyor. Bu kez, çoğu elektrikli araç girişiminin Tesla da dahil olmak üzere yaptığı gibi lüks otomobil alıcılarının peşine düşmüyor. Ayrıca yeni şirketi araçları kendisi üretmeyecek. Bunun yerine, maliyetten ve en önemlisi de stresten tasarruf etmek için üretimi dışarıya yaptıracak.
7 'TESLA'YA MEYDAN OKUYAN SUV'
Şirketin ilk modeli Fisker Ocean, 2022’de Avusturya’daki Magna Steyr tesislerinde üretime girdi.
600 km’ye yaklaşan menzil, geri dönüştürülmüş iç malzemeler ve uygun fiyat vaadiyle Ocean, “Tesla’ya meydan okuyan yeni nesil SUV” olarak tanıtıldı.
8 İŞLER İYİ GİTMEDİ
Ancak Fisker Inc., 2023’ü ağır kayıplarla kapattı. Şirket, dördüncü çeyrekte 463,6 milyon dolar zarar açıkladı. Toplam geliri 200 milyon dolar, faaliyet zararı ise 103,5 milyon dolar olarak kayıtlara geçti.
Şirketin kurucusu ve CEO'su Henrik yaptığı açıklamada, "2023, tedarikçilerle yaşanan gecikmeler ve Ocean SUV'yi beklediğimiz kadar hızlı teslim etmemizi engelleyen diğer sorunlar dahil olmak üzere Fisker için zorlu bir yıldı" dedi.
9 BİR YOUTUBE YAYINI DA FİŞİ ÇEKTİ
Şirketin tek ürünü, Fisker Ocean adlı tamamen elektrikli SUV modeliydi. 2023 yılında yaklaşık 10.000 adet Ocean üretilmiş, ancak bunların yalnızca yarısı müşterilere teslim edilebilmişti.
Şubat 2024'te Amerikalı YouTuber Marques Brownlee tarafından “Bu, şimdiye kadar incelediğim en kötü araba” başlıklı bir inceleme videosu yayımlandı. Videonun açıklamasında şu ifadeler yer alıyordu: “Fisker Ocean’ın bu versiyonunu kesinlikle satın almayın.”
Bu video yayınlandıktan sonra Fisker’in hisse fiyatı çok sert şekilde düştü. Video kısa sürede 5,7 milyon kez izlendi.
10 UYUM PROBLEMİ
CNN'in 2024 tarihli bir haberine göre Fisker’in kurucusu ve CEO’su Henrik Fisker bir öportajda Ocean modelinde kalite sorunları olduğunu kabul etti. Bu sorunların, birbiriyle uyumsuz çalışan farklı tedarikçilerin yazılımlarından kaynaklandığını söyledi ve güncellemelerle bu hataların giderildiğini belirtti.
VE İFLAS
Şirket Haziran 2024'te ise bu kez iflas başvurusu haberiyle gündeme geldi:
Şirket sözcüsü ise şu açıklamayı yapacaktı: “Elektrikli araç sektöründeki diğer şirketler gibi biz de, verimli bir şekilde faaliyet göstermemizi zorlaştıran çeşitli piyasa ve makroekonomik zorluklarla karşı karşıya kaldık.”
