Geçen yıl cirosu 1,42 milyar dolar olan TAI, bu rakamı 10 yılda 10 milyar dolara çıkarmayı hedefliyor. TAI Genel Müdürü Prof. Dr. Temel Kotil, "Dünyada sektörün yıllık ortalama büyümesi yüzde 5. Biz 5 kat daha hızlı büyümeyi hedefliyoruz" diyor.
ÖZLEM BAY YILMAZ
obay@ekonomist.com.tr
Temelleri 1973 yılında atılan TUSAŞ Havacılık ve Uzay Sanayii AŞ (TAI), son yıllarda yerli ve milli üretime hız verdi. Böylece de Türkiye'nin önemli teknoloji merkezlerinden biri haline geldi. Son 10 yıldır da gerek devlet desteğiyle izlenen politikalar gerekse de nitelikli insan kaynağının doğru kullanımıyla havacılık ve uzay sektöründe önemli atılımlar gerçekleştirildi. 2017 yılı sonunda 1,42 milyar dolar net ciroya ulaşan TAl'de hedef 10 yıl sonra 10 milyar dolar ciroya ulaşmak. TAI Genel Müdürü Temel Kotil, faaliyetlerinden hedeflerine kadar pek çok sorumuzu yanıtladı.
Geçen yılı ne kadarlık ciro ile kapattınız?
2017 yılında net ciromuz 1,42 milyar dolara ulaştı. Ülkemizin vizyon hedefleri çerçevesinde 2023'e kadar bu rakamlarımızı daha da artıracağız. Ülkemizin savunma ve havacılık sektör ihracatında en büyük payı 'havacılık ve uzay' ürünleri alıyor ve ağırlıklı olarak şirketimiz tarafından gerçekleştiriliyor. Şirketimiz, Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) tarafından yapılan değerlendirmelerde 2011'den bu yana sektör ihracat şampiyonu unvanını elinde bulunduruyor.
Şirketinizin ihracat performansını değerlendirir misiniz?
TAI, bir platform üreticisi ve entegratör olarak geçen yıl gerçekleştirdiği 500 milyon doları aşkın ihracatını, 2023'e kadar 2-3 milyar dolar seviyesine yükseltmeyi hedefliyor. Yeni ürünleri, artan teknolojik yetkinlikleriyle güçlenerek büyümeye devam eden şirketimiz, bugün yılda 1 milyar dolarlık ve 10 yıl içinde öngörülen 10 milyar dolarlık cirosuyla, Türkiye'nin 500 milyar dolarlık ihracata ulaşma hedefinde önemli rol oynayacak.
Büyüme hedefleriniz neler?
10 yıl içerisinde 2026'da belirlediğimiz 10 milyar dolarlık ciroya ulaşmak için her yıl en az yüzde 25 büyüme gerçekleştirmemiz gerekiyor. Dünya genelinde sektörün büyümesi yıllık ortalama yüzde 5. Biz 5 kat daha hızlı büyümeyi hedefliyoruz.
İşbirliği yaptığınız şirketler var mı?
Airbus, Boeing, Bombardier, Lockheed Martin, Spirit ve Northrop Grumman gibi büyük savunma ve havacılık firmalarına ihracat yapıyoruz. Bugün 500 milyon dolardan daha fazla geliri, söz konusu firmalar için yaptığımız işlerden alıyoruz. Bu katkıyı artırarak, bu alanda 2-3 milyar dolar ciro yapabileceğimizi öngörüyoruz.
Hedef pazarlarınızdan bahseder misiniz?
Özellikle Güneydoğu Asya Uluslar Birliği (ASEAN) ülkeleri, savunma sanayimizin son dönemlerde geliştirdiği insansız sistemler, genel maksat ve taarruz helikopterleri, sınır güvenliği çözümleri açısından ihracatta önemli fırsatlarsunuyor. Afrika ve Güney Amerika pazarları da bizim açımızdan önem arz ediyor.
"HÜRJET'İN UÇUŞUNU HEYECANLA BEKLİYORUM"
“Şirketimiz için 2017 yılı son derece verimli geçti. Bu yılın ortasında Türk Hava Kuvvetleri'nin envanterine girmesi planlanan HÜRKUŞ-B'nin ilk test uçuşlarını başarıyla gerçekleştirdik. Motor, aviyonik, stabilite ve uçuş mükemmelliği gibi birçok önemli test uçuşları devam ediyor. Bu gayret, deneyim ve başarılar bizi HÜRJET konusunda da cesaretlendirdi. Tekamül jet eğitim sürecinde görevi devralması öngörülen HÜRJET'in ilk uçuşunu inanın ben de heyecanla bekliyorum."
Diğer ülkelerle karşılaştırıldığında şirketiniz nasıl bir konumda?
Paydaşlarımız ve şirketimiz, jeostratejik konumumuzda önem arz eden sınır ve ülke güvenliğimizden dolayı, savunmaya yönelik çalışmalarında efektif olarak proje ve sistem üretmemizi sağlıyor. ASEAN ülkeleri ve uluslararası denklem bizlerin geliştirdiği kabiliyetlere dikkat ediyor ve ilgi çekici buluyor. İşte bu çerçevede Türk şirketleri ihracat konusunda diğer birçok ülkeye göre avantajlı konumda yer alıyor. Ürünlerimizin operasyon ortamında ve sınır ötesinde başarıyla test edilmiş olması elimizi bir kat daha güçlü kılıyor.
İddialı ürünleriniz hakkında kısaca bilgi verir misiniz?
Geride bıraktığımız son birkaç aydaki gelişmeler şirketimizin ürettiği T129 ATAK helikopteri ve uydudan kontrol kabiliyetine sahip İnsansız Hava Aracı (İHA) ANKAS ülkemizin savunma sanayiinde geldiği noktayı gözler önüne serdi. ANKAS'lerimizin uydudan kontrollü olmasından dolayı menzil problemi ortadan kalkmış, 24 saat havada kalabilen ve aynı anda altı İHA'nın efektif bir şekilde kontrol edilebildiği bir sistemden bahsediyoruz. ANKA'lar geçtiğimiz bu önemli dönemde bizim ve milletimizin gurur kaynağı oldu. Bu projelerin sayısı artarak devam edecek.
"ÖNCÜ ROLÜMÜZ VAR"
“Türkiye'nin havacılık ve uzay merkezi olan şirketimiz, 2017 yılında da ülkemize savunma alanında katkı sağlamaktan öteye geçti. TAI, artık katkı sağlamak bir yana direkt olarak ülkemizin milli savunması için geliştirdiği ürünlerle büyük rol oynuyor. TAI olarak, Türk savunma sanayiinin dosta güven düşmana korku veren gelişimi içinde, sektöre yön veren öncü bir şirket olmanın gururunu yaşıyoruz.”
Önümüzdeki dönemde gündeminizde hangi yatırımlar var?
Önümüzdeki yıllarda da birçok projeyi hayata geçirmeyi hedefliyoruz. Bunun yanı sıra katıldığımız fuarlarda çok önemli görüşmeler gerçekleştirdik. 2017 yılı içerisinde Pakistan Başbakanı Sayın Abbasi Türkiye'ye gelerek T129 ATAK helikopterimizi deneyimledi. İnşallah, çok kısa süre içinde daha güzel haberler vereceğiz. Bu arada T625 helikopterinin 2018 yılında ilk uçuşunu yapması konusunda verdiğimiz sözü tutmak için arkadaşlarım var gücüyle çalışıyor. ATAK-2 ve 10 ton Sınıfı Genel Maksat Helikopteri projelerimize yönelik çalışma ve yatırım planlarımızın önünü de açarak ilerliyoruz.
Şirket kaç kişilik bir çalışan kadrosuna sahip?
6 binin üzerinde bir işgücüne sahibiz. Bunların 2 bin 500'den fazlası mühendis. Geçen yıl 450 mühendisi kadromuza kattık. Bu yılın sonuna kadar ise 500'e yakın mühendis almayı hedefliyoruz. Bu hedefler doğrultusunda 10 yılda 10 bin mühendise kadar çıkacağız.
ÖZLEM BAY YILMAZ
obay@ekonomist.com.tr
Temelleri 1973 yılında atılan TUSAŞ Havacılık ve Uzay Sanayii AŞ (TAI), son yıllarda yerli ve milli üretime hız verdi. Böylece de Türkiye'nin önemli teknoloji merkezlerinden biri haline geldi. Son 10 yıldır da gerek devlet desteğiyle izlenen politikalar gerekse de nitelikli insan kaynağının doğru kullanımıyla havacılık ve uzay sektöründe önemli atılımlar gerçekleştirildi. 2017 yılı sonunda 1,42 milyar dolar net ciroya ulaşan TAl'de hedef 10 yıl sonra 10 milyar dolar ciroya ulaşmak. TAI Genel Müdürü Temel Kotil, faaliyetlerinden hedeflerine kadar pek çok sorumuzu yanıtladı.
Geçen yılı ne kadarlık ciro ile kapattınız?
2017 yılında net ciromuz 1,42 milyar dolara ulaştı. Ülkemizin vizyon hedefleri çerçevesinde 2023'e kadar bu rakamlarımızı daha da artıracağız. Ülkemizin savunma ve havacılık sektör ihracatında en büyük payı 'havacılık ve uzay' ürünleri alıyor ve ağırlıklı olarak şirketimiz tarafından gerçekleştiriliyor. Şirketimiz, Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) tarafından yapılan değerlendirmelerde 2011'den bu yana sektör ihracat şampiyonu unvanını elinde bulunduruyor.
Şirketinizin ihracat performansını değerlendirir misiniz?
TAI, bir platform üreticisi ve entegratör olarak geçen yıl gerçekleştirdiği 500 milyon doları aşkın ihracatını, 2023'e kadar 2-3 milyar dolar seviyesine yükseltmeyi hedefliyor. Yeni ürünleri, artan teknolojik yetkinlikleriyle güçlenerek büyümeye devam eden şirketimiz, bugün yılda 1 milyar dolarlık ve 10 yıl içinde öngörülen 10 milyar dolarlık cirosuyla, Türkiye'nin 500 milyar dolarlık ihracata ulaşma hedefinde önemli rol oynayacak.
Büyüme hedefleriniz neler?
10 yıl içerisinde 2026'da belirlediğimiz 10 milyar dolarlık ciroya ulaşmak için her yıl en az yüzde 25 büyüme gerçekleştirmemiz gerekiyor. Dünya genelinde sektörün büyümesi yıllık ortalama yüzde 5. Biz 5 kat daha hızlı büyümeyi hedefliyoruz.
İşbirliği yaptığınız şirketler var mı?
Airbus, Boeing, Bombardier, Lockheed Martin, Spirit ve Northrop Grumman gibi büyük savunma ve havacılık firmalarına ihracat yapıyoruz. Bugün 500 milyon dolardan daha fazla geliri, söz konusu firmalar için yaptığımız işlerden alıyoruz. Bu katkıyı artırarak, bu alanda 2-3 milyar dolar ciro yapabileceğimizi öngörüyoruz.
Hedef pazarlarınızdan bahseder misiniz?
Özellikle Güneydoğu Asya Uluslar Birliği (ASEAN) ülkeleri, savunma sanayimizin son dönemlerde geliştirdiği insansız sistemler, genel maksat ve taarruz helikopterleri, sınır güvenliği çözümleri açısından ihracatta önemli fırsatlarsunuyor. Afrika ve Güney Amerika pazarları da bizim açımızdan önem arz ediyor.
"HÜRJET'İN UÇUŞUNU HEYECANLA BEKLİYORUM"
“Şirketimiz için 2017 yılı son derece verimli geçti. Bu yılın ortasında Türk Hava Kuvvetleri'nin envanterine girmesi planlanan HÜRKUŞ-B'nin ilk test uçuşlarını başarıyla gerçekleştirdik. Motor, aviyonik, stabilite ve uçuş mükemmelliği gibi birçok önemli test uçuşları devam ediyor. Bu gayret, deneyim ve başarılar bizi HÜRJET konusunda da cesaretlendirdi. Tekamül jet eğitim sürecinde görevi devralması öngörülen HÜRJET'in ilk uçuşunu inanın ben de heyecanla bekliyorum."
Diğer ülkelerle karşılaştırıldığında şirketiniz nasıl bir konumda?
Paydaşlarımız ve şirketimiz, jeostratejik konumumuzda önem arz eden sınır ve ülke güvenliğimizden dolayı, savunmaya yönelik çalışmalarında efektif olarak proje ve sistem üretmemizi sağlıyor. ASEAN ülkeleri ve uluslararası denklem bizlerin geliştirdiği kabiliyetlere dikkat ediyor ve ilgi çekici buluyor. İşte bu çerçevede Türk şirketleri ihracat konusunda diğer birçok ülkeye göre avantajlı konumda yer alıyor. Ürünlerimizin operasyon ortamında ve sınır ötesinde başarıyla test edilmiş olması elimizi bir kat daha güçlü kılıyor.
İddialı ürünleriniz hakkında kısaca bilgi verir misiniz?
Geride bıraktığımız son birkaç aydaki gelişmeler şirketimizin ürettiği T129 ATAK helikopteri ve uydudan kontrol kabiliyetine sahip İnsansız Hava Aracı (İHA) ANKAS ülkemizin savunma sanayiinde geldiği noktayı gözler önüne serdi. ANKAS'lerimizin uydudan kontrollü olmasından dolayı menzil problemi ortadan kalkmış, 24 saat havada kalabilen ve aynı anda altı İHA'nın efektif bir şekilde kontrol edilebildiği bir sistemden bahsediyoruz. ANKA'lar geçtiğimiz bu önemli dönemde bizim ve milletimizin gurur kaynağı oldu. Bu projelerin sayısı artarak devam edecek.
"ÖNCÜ ROLÜMÜZ VAR"
“Türkiye'nin havacılık ve uzay merkezi olan şirketimiz, 2017 yılında da ülkemize savunma alanında katkı sağlamaktan öteye geçti. TAI, artık katkı sağlamak bir yana direkt olarak ülkemizin milli savunması için geliştirdiği ürünlerle büyük rol oynuyor. TAI olarak, Türk savunma sanayiinin dosta güven düşmana korku veren gelişimi içinde, sektöre yön veren öncü bir şirket olmanın gururunu yaşıyoruz.”
Önümüzdeki dönemde gündeminizde hangi yatırımlar var?
Önümüzdeki yıllarda da birçok projeyi hayata geçirmeyi hedefliyoruz. Bunun yanı sıra katıldığımız fuarlarda çok önemli görüşmeler gerçekleştirdik. 2017 yılı içerisinde Pakistan Başbakanı Sayın Abbasi Türkiye'ye gelerek T129 ATAK helikopterimizi deneyimledi. İnşallah, çok kısa süre içinde daha güzel haberler vereceğiz. Bu arada T625 helikopterinin 2018 yılında ilk uçuşunu yapması konusunda verdiğimiz sözü tutmak için arkadaşlarım var gücüyle çalışıyor. ATAK-2 ve 10 ton Sınıfı Genel Maksat Helikopteri projelerimize yönelik çalışma ve yatırım planlarımızın önünü de açarak ilerliyoruz.
Şirket kaç kişilik bir çalışan kadrosuna sahip?
6 binin üzerinde bir işgücüne sahibiz. Bunların 2 bin 500'den fazlası mühendis. Geçen yıl 450 mühendisi kadromuza kattık. Bu yılın sonuna kadar ise 500'e yakın mühendis almayı hedefliyoruz. Bu hedefler doğrultusunda 10 yılda 10 bin mühendise kadar çıkacağız.
