QNB eFinans Kanal Satış ve İş Ortakları Bölüm Müdürü
İLKE ALTIN
Bu ay, sizlere 2013'ten beri Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) tarafından canlandırılan birçok uygulamanın yer aldığı tek bir tebliğden bahsedeceğim. Ticaret hayatındaki işlemlerin tutar anlamında tamamına yaklaşan seviyede dijitalleştiren 19 Ekim 2019 tarihli 509 Sıra Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile 1 Temmuz 2020 itibarıyla birçok işletmeyi dijital malî uygulamalara katacak olan kurallardan bahsetmek istiyorum. Daha önümüzde bir buçuk ay var demeyin, işleri son aya bırakmak işi zora koşacaktır.
ÖNCÜ E-FATURA
Öncelikle her şeyin başı olan e-Fatura'dan başlayalım. Bugün itibarıyla bazı kamu kurumları dahil 230 bini aşkın kurum e-Fatura sisteminde. Yani; bu firmalar arasında kağıt fatura trafiği sonlanmış durumda.
Firmaların elektronik faturaları kesiliyor, GİB alt yapısının merkezinden geçiyor, karşı tarafa ulaşıyor, ulaştı bilgisi şifreli mesajla fatura düzenleyicisine dönüyor, faturanın kabulü ve reddi mümkünse bu şifreli mesajlar da taşınıyor.
Artık bu firmalar için "o fatura bana gelmedi", "faturayı görmemişiz", "kurye kaybetmiş" mümkün değil. Ve 1 Temmuz 2020 itibarıyla bu kullanıcı kurum adedine 100 bin kadar yeni kurumun katılacağı tahmin ediliyor.
E-ARŞİV TEK BAŞINA OLMUYOR!
Ocak sayımızda detaylı bahsetmiştik. e-Faturanın kardeşi e-Arşiv artık; e-Fatura kullananlar için de gönüllü e-Faturayı seçsinler, seçmesinler zorunlu. e-Arşiv nedir?
Yine ifade etmek lazım, e-Fatu-raları, e-Defterleri "e-arşivlemek" değildir. e-Arşiv, e-Fatura alıcısı olmayan vergi mükelleflerinin veya vergi mükellefi olmayanların (tüketicilerin) fatura alıcısı olduğu hallerde, GİB'in belirlediği standartlara uygun olarak faturaların elektronik ortamda oluşturulması, elektronik ortamda muhafazası, ibrazı ve raporlamasını kapsayan bir uygulamadır.
Satıcının bu noktadaki vergi mükellefiyeti yüzde yüz elektronik şekilde karşılanmaktadır. Düzenlemelerde esas olarak alıcılara elektronik yöntemlerle iletilmesi söz konusu olsa da, alıcıların gerekli durumlarda müşteri nüshasının matbu halde de iletimi söz konusudur.
Bir başka sık karşılaştığımız hata da e-Arşiv sistemini, e-Ticareti ile iştigal edenlerle sınırlı düşünmek şeklinde. e-Arşiv sadece e-Ticaretçilere ait değildir. Zaten 509 Sıra No'lu Vergi Usul Kanunu Genel Teb-liği'yle beraber e-Fatura kullanan tüm mükellefler e-Arşiv kullanmalı şartı oluşmuştur.
Bir alt kısımda bahsettiğimiz uygulama söz konusu değilse unutmayınız: 509 Sıra Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği'nde IV.2.2. bendi açıkça ifade ediyor: e-Arşiv uygulamasına dahil olacak mükelleflerin; e-Fatura uygulamasına dahil olması, gerekmektedir.
BİR DE “ESNAF E-ARŞİVİ" VAR
Ara sıra rastlayıp da hoşuma giden bu tabir de 509 Sıra Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği'yle beraber oluştu. Tebliğ'in IV.2.4.3 alt bendinde tarif-lenen durum, tümüyle e-Dönüşüme dahil olmayan vergi mükelleflerini ilgilendiren "30 bin TL - 5 bin TL sınırlı e-Arşiv" diye bahsedilen ve 1 Ocak 2020'den beri zorunlu hale gelen uygulama.
1 Temmuz 2020'de e-Dönüşüm mükellefi firmaların bazıları halen bu yolla e-Fatura kesiyor. e-Dönüşüme dahil olmayan mükellefler, vergiler dahil toplam tutarının 30 bin TL ve üzeri fatura keseceklerse bu sistemi kullanıyor. Faturanın alıcısı bir vergi mükellefi ise bu sınır vergiler dahil toplam tutarı 5 bin TL'ye iniveriyor.
Teşbihte hata olmaz derler, bu tip bir faturayı, e-Fatura ve e-Arşiv sistemini kullanma zorunluluğu olmayan ama zaman zaman yüksek meblağlı fatura kesen işletmeler kullanıyor.
Sistemin çok önemli bir özelliği var: bu sisteme dair faturalar sadece GİB web sitesinde yer alan "5 bin TL ve 30 bin TL e-Arşiv Fatura Portalı" üzerinden kesilmelidir. Bu sisteme doğrudan sistem entegrasyonu da mümkün değildir.
Bir servis sağlayıcı aracılığıyla da bu sisteme dair faturaları göndermek mümkün değildir. Bu iki yöntemin kullanılması halinde "esnaf e-Arşivi" uygulamasında çıkıp ana e-Arşiv uygulamasına ve dolayısıyla zorunlu olarak e-Fatura uygulamasına geçiş kaçınılmazdır.
E-MÜSTAHSİL MAKBUZU'NA GİRECEKLER YİNE VAR!
Ocak ayı yazımda detaylı bahsetmiştim. Zorunluluk şartı, sebze ve meyve tüccarları için aslında 31 Ocak 2020'de başladı. 509 Sıra Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği'yle beraber yaş sebze ve meyve ticareti yapan komisyoncu ve tüccar mükelleflere tek seferde tüm aktif e-Dönüşüm uygulamaları olan e-Fatura, e-Arşiv, e-İrsaliye, e-MM ve e-Defter'e top yekûn bir geçiş zorunluluğu gelmişti.
Diğer taraftan 31 Ocak 2020 değil de 1 Temmuz 2020'de geçiş yapması gereken farklı bir mükellef kitlesi de mevcut. Bu mükellefler 5 bin 957 sayılı Kanun'a tabi olmayan ancak e-MM düzenleme zorunluluğu bulunan mükellefler. Mesela çiftçiden şeker pancarı toplayan bir şeker fabrikası, meyve satın alan meyve suyu fabrikası, balıkçıdan balık alıp konserveleyip satan su ürünleri firması...
GİB'in yayınladığı uygulamanın kapsamına dahil olan/olacak mükelleflere ilişkin hazırlanan geçiş takvimine bakıldığında bu mükellefler için bir sebze veya meyve ile ilgili bir durum göze çarpmıyor.
E-SMM DAHA ERKEN
Nisan sayımızda detaylı bahsetmiştik. Türkiye Cumhuriyeti sınırlarında serbest meslek faaliyetinde bulunan serbest meslek erbabı, 509 Sıra Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği'yle beraber 1 Haziran 2020 itibarıyla kağıt makbuz kesimine veda edip dijital belgeye geçiş yapacak, yani; e-SMM kullanmaya başlayacak.
E-İRSALİYE
e-İrsaliye teknik yapısıyla bu yazıda küçük bir kısım olarak yazılacak gibi değil. Kısaca bahsedeceğim ancak e-İrsaliye gelecek ay daha detaylı anlatacağım bir uygulama. Tebliğde yer alan ancak daha teknik uygulama detayları bulunmayan e-Dekont, e-Gider Makbuzu, e-Poliçe gibi unsurları teknik detayları GİB netleştikçe ilerideki yazılarımızda yer vereceğiz.
PEKİ BU ZORUNLULUKLARI SONRA HALLETSEK OLMUYOR MU?
Temmuz'dur yaz ortasıdır demeyin. Mükellef olup da kullanmayan firmalar için cezaî müeyyideler belli. 509 Sıra Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği'nde buna da değiniliyor.
İstisnaî haller dışında mükellefler yaptıkları mal teslimleri/alımları ve hizmet ifaları kapsamında, anlaşmalı matbaa işletmelerine bastırılan matbu belgeleri kullanamazlar, kullanmaları halinde öngörülen cezalar uygulanır.
Tabii bu cezai müeyyide listesi her türlü durumu kapsıyor. Yani sadece 1 Temmuz 2020'deki e-Dönüşüme geçme zorunluluğu olan mükellefler değil tüm mükellefleri kapsıyor. Bu zor zamanlarda kısıtlı kârını eritmek istemeyen işletmeler ve patronlar dikkat etmeli.
Mali mühürlerinizi almakta ve GİB'e başvurmakta geç kalmayınız.
Sağlık ve esenlikle...
