Borsa İstanbul’da (BİST) hesap dönemi takvim yılıyla uyumlu şirketler için nisan ayı sonu itibarıyla başlayan 2025 ilk çeyrek bilanço dönemi, konsolide finansallar için 12 Mayıs’ta tamamlandı. Mali tablolar, bu dönemde şirketlerin oldukça zorlu bir sınavdan geçtiğini ortaya koyuyor. Gedik Yatırım’ın hesaplamalarına göre; BİST-TÜM Endeksi’nde bilanço açıklayan 514 şirketin yüzde 51’i yani 263 şirket kâr açıklarken geri kalan şirketler ise zarar bildirdi. Zarar açıklayanların oranı BİST-100 Endeksi’nde yüzde 30, BİST-30 Endeksi’nde yüzde 31 oldu.
Ekonomist’in 8 - 21 Haziran 2025 tarihli sayısından
ÜÇ RASYODA 10 ŞİRKET VAR
Biz de ilk çeyrek finansallarını BİST-TÜM Endeksi’nde 12 Mayıs itibarıyla bilançosunu açıklamış şirketler üzerinden bir tablo hazırlayarak inceledik. Finans şirketlerini, holdingleri, yatırım ortaklıklarını ve GYO’ları dâhil etmediğimiz bu tabloya ilk çeyrekte satış gelirleri 200 milyon TL’nin altındaki şirketleri de almadık. Kârlılık tarafındaki kriterimiz ise şirketlerin 2025 ilk çeyrekte net zarar yazmaması oldu. Şirketleri bu üç kriterde yıllık değişimlerine göre sıraladığımızda toplamda 28 şirkete ulaştık, her üç rasyoda da yer alan şirket sayısı ise 10 oldu. Bu 10 şirket; Link Bilgisayar, Pasifik Teknoloji, Pasifik Eurasia Lojistik, Odine Solutions Teknoloji, Despec Bilgisayar, Altınay Savunma Teknolojileri, DMR Unlu Mamüller, DCT Trading, Selva Gıda, Naturelgaz olarak sıfırlandı.
FİNANSALLARI NELER ETKİLEDİ?
İntegral Yatırım Araştırma Müdürü Seda Yalçınkaya Özer, 2024’ün ilk üç ayında yüksek enflasyon ve öne çekilmiş talep nedeniyle yaşanan canlılığın 2025’in ilk üç ayında yaşanmadığını ve bu çeyreğe girerken tüketici talebinde belirgin bir duraksama görüldüğünü kaydediyor. Bu nedenle şirketlerin reel ciro büyümesinde oldukça zorlandıklarını belirten Seda Yalçınkaya Özer, analizine şöyle devam ediyor:
“Yüksek faiz politikası, reel gelir artışının sınırlı kalması ve özellikle orta gelir grubunun harcama eğiliminde temkinli tutum, şirketlerin reel ciro artışında baskı oluşturan önemli etkenler oldu. Artan finansman gideri, enflasyon muhasebesine uyum zorluğu, yatırım yapan şirketler için nakit çıkışı şirketlerin finansal performansını olumsuz etkiledi. Ham madde, çalışan ve lojistik maliyetleri bazı şirketlerin marjlarında ciddi baskı oluşturdu. Operasyonel gücü yüksek ve iç pazar etkilerine karşı daha dayanıklı şirketler ise daha güçlü sonuçlar açıkladı.”
BANKACILIK VE SİGORTACILIK
Gedik Yatırım Araştırma Direktörü Ali Kerim Akkoyunlu, bu dönemde yüksek enflasyonun fırsat yarattığı ve pozitif ayrışmayı başaran sektörlerin başında bankacılık ile sigortanın geldiğini söylüyor. Bu iki sektörün enflasyon muhasebesinden muaf olmalarının yanında yüksek faiz ortamında marjlarını koruyabildiğini kaydeden Akkoyunlu; bankaların özellikle net faiz marjındaki iyileşme, TÜFE’ye endeksli tahvillerden gelen getiriler ve güçlü komisyon gelirleriyle dikkat çektiğine, sigorta şirketlerinin prim üretimi ve teknik kârlılıkta başarılı bir dönem geçirdiğine işaret ediyor.
Ali Kerim Akkoyunlu’ya göre; bankacılıkta ikinci çeyrekte TCMB’nin faiz indirimi beklentilerini ötelemesi, enflasyonun baz etkisiyle düşmeye başlaması ve kredi büyümesinin sınırlanması gibi nedenlerle ilk çeyreğe göre marj baskısı oluşabilir. Sigorta şirketlerinde ise enflasyonist ortam prim gelirlerini desteklemeye devam etse de poliçe maliyetlerinin artması ve bireysel müşterilerin fiyat duyarlılığı nedeniyle fiyatlama riski oluşabilir. Ali Kerim Akkoyunlu, “Finansal varlıklardan sağlanan yatırım gelirleri ise güçlü kalabilir. Yine de bankacılık ve sigortacılık, ikinci çeyrekte özellikle sanayi hisselerine kıyasla görece daha dirençli kalmaya devam edecek gibi görünüyor” diyor.
MEHMET BİLAL BİRCAN / TERA YATIRIM ARAŞTIRMA DİREKTÖRÜ
‘GÜÇLÜ BİLANÇOLU BORSA DÖNEMİ’
Peki, bilançoların yeniden ‘borsanın yakıtı’ olması ne zaman mümkün olabilir? Tera Yatırım Araştırma Direktörü Mehmet Bilal Bircan’a göre; bunun için enflasyonda aylık bazda gerilemenin kalıcı hale gelmesi ve buna paralel faizlerde yeniden kalıcı düşüşler ile şirket kârlılıklarının trend oluşturacak bir zemine oturması önem arz ediyor. Bircan, şirketler açısından operasyonel kârlılıkta sürdürülebilir toparlanma ile FVAÖK ve net kârın reel bazda artmasının da bilançoların yeniden ‘borsanın yakıtı’ konumuna geçebilmesi için ‘olmazsa olmaz’ olduğunun altını çiziyor. 2026’da enflasyonun belirgin düşüşünün ve TCMB’nin faiz indirimine devam etmesinin kredi büyümesini öne çıkartabileceğini öngören Mehmet Bilal Bircan; perakende, inşaat ve dayanıklı tüketim gibi iç talep odaklı sektörlerin yeniden devreye girmesiyle ‘güçlü bilançolu borsa dönemi’nin başlayabileceğini de sözlerine ekliyor.
NASIL BİR PORTFÖY DAĞILIMI?
Ahlatcı Yatırım Araştırma Analisti Mehmet Özdemir, 2025’in geri kalanına ve 2026’ya ilişkin enflasyon hedeflerini tutturmanın kolay olmayacağı görüşünde. “TCMB’nin temmuz ayından itibaren faiz indirimlerine yeniden başlamasını beklesek de faiz enstrümanlarının cazibesi devam edecek gibi gözüküyor” diyen Özdemir, defansif ve faize hassas sektörlerden oluşan, dengeli bir portföy tercihi yapılabileceğini kaydediyor.
Gelinen seviyelerde bankaların makul fiyatlarda bulunduğu analizini yapan Mehmet Özdemir, havacılığın büyümeye devam edeceğini, net aktif değer (NAD) iskontoları yüksek GYO sektörünün faiz indirimleriyle fiyatlanabilecek sektörlerden olduğunu da aktarıyor. “BİST’te göreceğimiz olası genele yayılan ‘alım’lar, talep koşullarına ve şirketlerin finansmana erişmesine bağlı olacak” diyen Özdemir’e göre; bilançoların toparlanması ise 2025 son çeyrek veya 2026’nın ilk üç ayına sarkabilir.
ALİ KERİM AKKOYUNLU / GEDİK YATIRIM ARAŞTIRMA DİREKTÖRÜ
İkinci çeyrek bilanço sezonunda hangi sektörler pozitif ayrışabilir?
DİP SEVİYELERE YAKLAŞILDI MI? İlk çeyrek sonuçlarına bakarak ‘en kötü senaryo geride kaldı’ demek için erken. Birçok göstergede dip seviyelere yaklaşıldığı söylenebilir. İkinci çeyrek bilanço sezonunda geniş tabanlı bir toparlanma beklemek zor olsa da bazı sektörler -özellikle mevsimsel veya kur destekli gelir yapısına sahip olanlar- pozitif ayrışabilir. Özellikle sanayi ve inşaat tarafında marj baskısının sürmesi muhtemel. Ancak havacılık, petrol ve turizm gibi sektörlerde sezonsallığın etkisiyle olumlu ayrışma görebiliriz. Telekom da defansif yapısıyla öne çıkabilir. Şirket bazlı ayrışmaların artacağı, ‘hisse seçiminin’ daha kritik olduğu bir dönemdeyiz.
KALICI TOPARLANMA NE ZAMAN? Enflasyonda yavaşlama başladı. Henüz fiyatlama gücünü toparlamaya yetecek kadar güven ortamı ise oluşmuş değil. Eğer sıkı para politikası sonuç verir, yıl sonunda ya da 2026 başında faiz indirimleri başlayabilirse yatırım ve tüketim iştahı toparlanabilir. Ayrıca baz etkisi üçüncü çeyrekten itibaren bazı sektörlerde daha net pozitif katkı sunabilir. Kalıcı toparlanma için 2025 sonu-2026 başı daha uygun bir zaman dilimi gibi görünüyor.
