Yeni düzenleme ile birlikte ÖTV hesaplamasında bazı faktörler daha belirleyici hale geldi. Cardata'nın ekonomist.com.tr'ye verdiği bilgilere göre bu faktörler şöyle sıralanıyor:
Hazal ORTA / ekonomist.com.tr
horta@doganburda.com.tr
NELER DEĞİŞTİ?
• Araçların motor silindir hacmi artık 1400 cm³ ve 1600 cm³ olmak üzere ikiye ayrıldı.
• Matrah dilimleri daha fazla kademeye ayrılarak vergi oranları çeşitlendirildi.
• Elektrikli ve plug-in hibrit araçlarda motor gücü, elektrikli menzil, emisyon değeri ve matrah sınırı ayrı ayrı dikkate alındı.
• Bazı düşük hacimli içten yanmalı motorlu araçlarda vergi indirimi, yüksek fiyatlı modellerde ise vergi artışı yaşandı.
Eski Sistem vs Yeni Sistem: Farklar neler?
| Kriter | Eski Sistem | Yeni Sistem |
|---|---|---|
| Motor Hacmi | Ana eşik: 1600 cm³ | Yeni eşik: 1400 cm³ ve 1600 cm³ olarak ayrıldı |
| Elektrikli Araçlarda Matrah | 1.450.000 TL sınırı | 1.650.000 TL sınırı |
| En Düşük ÖTV Oranı (Elektrikli) | %10 | %25 |
| En Yüksek ÖTV Oranı (ICE) | %150 | %220 |
| Plug-in Hibritlerde ÖTV | %30 | %45 ve %85 |
| Matrah Dilimi Sayısı | 3–4 kademe | 5–6 kademe |
Düzenlemenin 0 km araç fiyatlarına etkisi nasıl olacak?
Yeni ÖTV matrah düzenlemesi bazı giriş seviyesi modellerde küçük indirimler yaratırken, orta ve üst segmentte ciddi fiyat artışlarına yol açacak:
İndirim görebilecek bazı araçlar:
• Fiat Egea 1.4 Fire → ~%5 indirim
• Renault Clio 1.0 → ~%3 indirim
• Hyundai i10 / i20 baz versiyonlar
Bunun sebebi, söz konusu araçların yeni matrah dilimlerine girmeleriyle ÖTV oranlarının yüzde 80'den yüzde 70-75’e düşmesi.
Zam görecek araçlar:
• Togg T10X → %10-14 arası fiyat artışı
• Tesla Model Y → ~%13 artış
• Mercedes C, BMW 3 Serisi gibi premium segment → %8-15 zam
Bunun sebebi ise artan ÖTV oranları (%10’dan %25’e, %40’tan %55’e gibi) ve matrah limiti geçişleri.
Yeni ÖTV düzenlemesi ikinci el araç fiyatlarını etkileyecek mi?
Cardata'nın verdiği bilgilere göre yeni ÖTV düzenlemesi ikinci el piyasasını da doğrudan etkileyecek.
• Talep kayması: Sıfır araçlardaki fiyat artışı, tüketiciyi tekrar ikinci ele yönlendirecek.
• Fiyat artışı: Yüksek talep ve azalan sıfır araç rekabeti, ikinci el fiyatlarını yukarı çekecek.
• Yatırımcı etkisi: Önceden araç alan birey veya kurumlar ciddi değer kazanımı sağlayacak.
• Kısa vadede: Temmuz sonu – Ağustos başında 2. el fiyatlarında ortalama yüzde 4–6 arası artış beklenebilir.
Düzenlemenin sektöre getirdikleri ve sektörüden götürdükleri neler?
Getirdikleri şöyle sıralanıyor:
• Vergilendirmede teknik detayların dikkate alınması
• Giriş segment yerli araçlarda kısmi indirim
• Emisyon odaklı teşvik modelinin (teorik olarak) devreye alınması
• Elektrikli araçlara yeni matrah limitiyle genişleme fırsatı
Sektörden götürdükleri ise şöyle:
• Karmaşık ve anlaşılması zor bir vergi yapısı
• Orta ve üst segment araçlarda ciddi fiyat artışı
• Elektrikli araçların cazibesinin zayıflaması (özellikle giriş modellerde)
• Tüketici güveninde erozyon ve fiyat belirsizliği
Yeni ÖTV düzenlemesinin, kısa vadede fiyat artışlarına, orta vadede ise tüketici tercihleri ve pazar dengelerinde değişime neden olacağı düşünülüyor.
Düşük hacimli bazı yerli araçlar avantaj kazanırken, elektrikli ve yüksek hacimli modeller için daha yüksek vergi yükü getirilmiş oldu. Vergi oranlarının daha çok segmenti kapsaması, tüketici tarafında kafa karışıklığına, bayi ve marka tarafında ise fiyat politikalarında yeniden yapılanma ihtiyacına yol açacak.
