ABD Başkanı Donald Trump, faiz oranlarının düşürülmesini talep ettiği ABD Merkez Bankası (Fed) üzerinde kontrol sağlama mücadelesini, bankanın Yönetim Kurulu Üyesi Lisa Cook'u görevden alma girişimiyle tırmandırdı.
Aylardır Fed'i ve Başkan Jerome Powell'ı faizleri yeterince hızlı düşürmedikleri gerekçesiyle eleştiren Trump, banka ile yaşadığı gerilimde vites yükseltti.
Trump'ın Fed ile arasındaki gerilim bankanın bağımsızlığına ilişkin endişelere yol açarken, Fed Yönetim Kurulu Üyesi Cook'u görevden alma girişimi Trump'ın merkez bankası ve faiz kararları üzerinde kontrol sağlama çabasında attığı en dikkat çekici adım olarak öne çıktı.
ABD Başkanı'nın bir Fed Yönetim Kurulu üyesini görevden alma yetkisine ilişkin tartışmalar alevlenirken, Trump'ın yedi üyeli Fed Yönetim Kurulu'nda kendine yakın isimlerin sayısını artırarak kararlar üzerinde etkili olabileceği belirtiliyor.
Nitekim Trump'ın Cook'u görevden almasının ardından yaptığı "Çok kısa süre içinde çoğunluğu elde edeceğiz" açıklaması da bu görüşü destekliyor.
- Cook'un görevden alınmasına giden süreç
Trump'ın Cook'u görevden almasına giden süreç, Federal Konut Finansmanı Ajansı (FHFA) Direktörü Bill Pulte'nin Cook'u "mortgage dolandırıcılığı" ile suçladığı mektubunu ABD Adalet Bakanlığı'na göndermesiyle başladı.
Pulte, mektubunda Cook'u Georgia eyaletinin Atlanta kentinde bulunan bir apartman dairesi ile Michigan eyaletinin Ann Arbor kentinde bulunan bir evi aynı anda birincil ikametgahı olarak göstererek mortgage başvurularında sahtecilik yapmakla suçladı.
Bu sayede Cook'un daha düşük faiz oranları elde ettiğini iddia eden Pulte, söz konusu mektubu geçen hafta sosyal medya hesabından paylaştı.
Trump da Pulte'nin söz konusu iddialarını içeren haberi kendi sosyal medya hesabından paylaşarak, "Cook hemen istifa etmelidir" ifadesini kullandı.
Aynı gün açıklama yapan Cook ise Pulte'nin kendisi Fed'e katılmadan 4 yıl önce yapılan bir mortgage müracaatı nedeniyle soruşturulması için başvuruda bulunduğunu sosyal medyada duyurduğuna işaret ederek, "Bir tweette sorulan bazı sorular nedeniyle görevimden istifa etmeye niyetim yok." açıklamasını yaptı.
Cook, Fed Yönetim Kurulu Üyesi olarak mali geçmişiyle ilgili her türlü soruyu ciddiye aldığını vurgulayarak, bu nedenle meşru soruları yanıtlamak ve gerçekleri ortaya koymak için doğru bilgileri topladığını kaydetti.
Cuma günü basın mensuplarına konuşan Trump, Cook'u görevden alıp almayacağının sorulması üzerine, "Yaptığı şey kötüydü. Eğer istifa etmezse onu kovacağım" dedi.
- Trump'tan önce hiçbir ABD Başkanı Fed üyesini görevden almadı
Cook'u görevden alma yönünde resmi bir adım atan Trump, pazartesi günü Cook'a hitaben yazdığı mektupta, Fed yasasının kendisine verdiği yetkilere işaret ederek Cook'u görevden alması için "haklı neden" bulunduğunu belirtti.
Amerikan halkının, politika belirleme ve Fed'i denetleme görevini üstlenen üyelerin dürüstlüğüne tam olarak güvenebilmesi gerektiğini vurgulayan Trump, "Finansal bir konuda sergilediğiniz aldatıcı ve potansiyel olarak suç teşkil eden davranışınız ışığında, onlar ve ben sizin dürüstlüğünüze bu tür bir güven duymuyoruz. En azından, söz konusu davranış, finansal işlemlerde, finansal düzenleyici olarak yetkinliğinizi ve güvenilirliğinizi sorgulamaya neden olan türden bir ağır ihmal sergilemektedir" ifadelerini kullandı.
ABD Başkanı Trump, ABD kanunlarının sadakatle uygulanmasını sağlamanın görevi olduğunun altını çizerek, "Bu yasaların sadakatle uygulanmasının, sizin derhal görevden alınmanızı gerektirdiği sonucuna vardım" değerlendirmesini yaptı.
Trump'tan önce hiçbir ABD Başkanı bir Fed Yönetim Kurulu üyesini görevden alma girişiminde bulunmamıştı.
- Trump'ın kendisini görevden alma yetkisi olmadığını savunan Cook, konuyu mahkemeye taşıyor
Cook ise istifa etmeyeceğini ve 2022'den bu yana olduğu gibi Amerikan ekonomisine yardımcı olmak için görevlerini yerine getirmeye devam edeceğini kaydetti.
Lisa Cook'un avukatı Abbe Lowell de yaptığı açıklamada, Trump'ın Cook'u görevden alma girişiminin hiçbir gerçek veya hukuki dayanağa sahip olmadığını belirtti.
Bu "yasa dışı" eylemi sorgulayan bir dava açacaklarını aktaran Lowell, "Başkan Trump'ın, Fed Yönetim Kurulu Üyesi Lisa Cook'u görevden alma yetkisi yok" ifadelerini kullandı.
Uzmanlar, ilgili yasa gereği bir Fed yönetim kurulu üyesinin görevden alınmasını gerektirecek sebebin, "görevi kötüye kullanma" veya "ihmal" gibi haklı bir nedene dayanması gerektiğini ve Cook'un Fed'deki görevine başlamadan önce yaptığı işlemlere dayanan kanıtlanmamış iddiaların bunu sağlamadığını ifade etti.
Bazı Demokrat Kongre üyeleri, bu durumu "ekonomik sorunlar için Cook'u günah keçisi ilan eden otoriter bir iktidar gasbı" olarak eleştirirken, hükümet kurumlarının siyasi rakiplere karşı bir silah olarak kullanıldığını savundu.
-
