Gündemdeki Omicron varyantı B.1.1.529 nedir? Neden endişelendiriyor? Farkı ne?

Piyasaların gündeminde bugün Omicron varyantı var.  Varyant isimleri Yunan alfabesinden geliyor. Normalde sıralamaya göre Varyant Nu olarak adlandırılması bekleniyordu. Ancak Dünya Sağlık Örgütü yeni varyantı ‘Omicron’ olarak adlandırdı. Mirror’a göre bunun nedeni WHO’nun ‘new’ (yeni) kelimesiyle karıştırılacağına inanıp omicron kelimesini kullanması.  Bilim insanları ve sağlık yetkilileri bir süredir Güney Afrika, Botsvana ve Hong Kong’da tespit edilen “endişe verici” sayıda mutasyona sahip bir koronavirüs varyantını yakından takip ediyor. Omicron varyantı Afrika dışında Avrupa’da ilk kez Belçika’da  tespit edildi. Peki, Omicron varyantı B.1.1.529 nedir? Farkı ne? Neden endişe veriyor? İşte detaylar:

DÜNAY SAĞLIK ÖRGÜTÜ VE OMICRON VARYANTI

Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ilk olarak Güney Afrika’da tespit edilen koronavirüs varyantı B.1.1.529’u endişe verici varyant kategorisine aldı ve varyanta Yunan alfabesinin 15. harfi olan Omicron (Türkçesiyle Omikron) adı verdi. Açıklamada, “Ön kanıtlar bu varyantla yeniden enfeksiyon riskinin arttığını göstermektedir” denildi. 

DSÖ tarafından Güney Afrika varyantını incelemek için bugün düzenlenen özel görüşmenin ardından yapılan yazılı açıklamada, ilk olarak 24 Kasım’da rastlanan yeni varyantın bundan öncekilere kıyasla yeniden bulaşma oranının daha yüksek olarak gözlemlendiği kaydedildi.

Açıklamada, Güney Afrika’nın neredeyse tüm eyaletlerinde varyantın görüldüğü vurgulanarak, “Varyant çok sayıda mutasyona uğramış olmakla birlikte bu mutasyonların bazıları endişe verici” ifadesi kullanıldı.

Kovid-19 Yayılımı için Teknik Danışma Grubu’nun yeni varyantı incelemeye devam edeceği belirtilerek, bu varyanta karşı tedbir almak için ülkelere, “Kovid-19 varyantlarını daha iyi anlayabilmek üzere takip ve zamanlama sistemlerini geliştirme”, “tamamlanmış genom dizilimleri ve ilişkili verileri kolay ulaşılabilir veri tabanlarına sunma”, “varyantlara dair vaka ve merkez üssü bilgilerini DSÖ ile paylaşma” tavsiyesinde bulunuldu.

• ‘Alfabede harf kalmadı’

OMİCRON VARYANTI NEDİR? NEDEN ENDİŞE VERİYOR?

Güney Afrika ve Botsvana’nın yanı sıra Güney Afrika’dan Hong Kong’a seyahat eden 1 kişide de görülen ve “süper varyant” olarak nitelendirilen tür 32 mutasyona sahip. Uzmanlara göre, mevcut aşıların bu varyanta karşı etkili olup olmadığı henüz bilinmiyor. Nadir görünmesi nedeniyle varyantın çok bulaşıcı olmadığı tahmin ediliyor.

Businnes Insider’ın haberine göre ise B.1.1.529 olarak adlandırılan varyant, virüsün insan hücrelerine bağlanan kısmında, mevcut aşıların ve antikor tedavilerinin hedefi olan spike protein olarak adlandırılan kısmında 32 mutasyona sahip.

Uzmanlar , mutasyonların virüsü daha bulaşıcı hale getirebileceğinden ve antikor tepkisinden kaçınmasına yardımcı olabileceğinden endişe ediyor, ancak bu kanıtlanmadı. Ayrıca mutasyonların virüsü daha ölümcül hale getirip getirmediği de net değil.

Virolog Tom Peacock daha önce tek bir varyantta görmediği mutasyon kombinasyonları olduğunu söylüyor ve bu durumu endişe verici olarak nitelendiriyor.

This new variant, B.1.1.529 seems to spread very quick! In less than 2 weeks now dominates all infections following a devastating Delta wave in South Africa (Blue new variant, now at 75% of last genomes and soon to reach 100%) pic.twitter.com/Z9mde45Qe0

— Tulio de Oliveira (@Tuliodna) November 25, 2021

Güney Afrika’nın Salgın Müdahale Merkezi Direktörü Tulio de Oliveira ise şunları söylüyor: Bu yeni varyant, mutasyon düzeyinde gerçekten endişe verici. Güney Afrika ve Afrika’nın dünyaya yayılmaması için onu kontrol etmek için (finansal, halk sağlığı, bilimsel) desteğe ihtiyacı olacak. Yoksul ve yoksun nüfusumuz maddi destek olmadan karantinaya alınamaz. Bu yeni varyant B.1.1.529 çok hızlı yayılıyor gibi görünüyor! 2 haftadan kısa bir süre içinde, Güney Afrika’daki yıkıcı bir Delta dalgasının ardından tüm enfeksiyonlara hakim oluyor (Mavi yeni varyant, şu anda son genomların %75’inde ve yakında 100’e ulaşacak)

• Piyasalarda yeni varyant endişesi: 26 Mart veri gündemi
• Elon Musk, Bill Gates ve Jeff Bezos’a ‘Nu’ varyantı çağrısı

University College London Genetik Enstitüsü müdürü Francois Balloux bu kadar çok sayıda mutasyon gerçeğinin, varyantın kronik bir enfeksiyondan evrimleştiğini işaret ediyor olabileceğini söyledi. Bu bağışıklığı baskılanmış bir kişi olabilir.

İLK OLARAK 11 KASIM’DA TESPİT EDİLDİ

B.1.1.529 ilk olarak 11 Kasım’da tespit edildi. Güney Afrika’da 77 vaka, komşu Botswana’da dört vaka ve Hong Kong’da bir vaka tespit edildi. Güney Afrika Ulusal Bulaşıcı Hastalıklar Enstitüsü’nün Perşembe günü yaptığı açıklamaya göre, Hong Kong vakası Güney Afrika’ya seyahat eden bir kişiye atfedildi .

YENİ VARYANTIN DİĞER VARYANTLARDAN FARKI NE?

Bilim adamları, B.1.1.529’un , virüsün vücuttaki hücrelere girişinde önemli bir rol oynayan spike proteininde yüksek sayıda mutasyon taşıdığını söylüyor . Araştırmacılar hala önceki türlerden daha bulaşıcı mı yoksa daha öldürücü mü olduğunu belirlemeye çalışıyorlar.

Cambridge Üniversitesi’nde klinik mikrobiyoloji profesörü olan Ravi Gupta, Çarşamba günü Twitter’da B.1.1.529 varyantının “endişe verici” olduğunu söyledi. Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezlerine göre, dünya çapında en yaygın varyant olan son derece bulaşıcı Delta varyantı, spike proteininde 11 ila 15 mutasyona sahip. Süper varyantta ise bu sayı 32

Dr. Michelle Groome ise önleyici tedbirlerin yeni varyantın yayılmasını sınırlamada “büyük bir etkiye” sahip olabileceğini söyledi. Groome, “Bu, bireylerin aşı olmaları, maske takmaları, el hijyeni uygulamaları, sosyal mesafeyi korumaları ve iyi havalandırılmış alanlarda toplanması gerektiği anlamına geliyor” dedi.

Dünya Sağlık Örgütü ve vakaların çoğunun tespit edildiği Güney Afrika’dan sağlık yetkilileri , varyantı görüşmek üzere Cuma günü toplanacak .

YENİ VARYANT NEREDEN GELDİ?

Peki, yeni varyant nereden geldi? Bu konuda net bir bilgi yok, sadece spekülasyon var. Bloomberg’in haberine göre Londra’daki UCL Genetik Enstitüsü’nden bir bilim insanı muhtemelen, bağışıklık sistemi baskılanmış bir kişinin, muhtemelen tedavi edilmemiş bir HIV/AIDS hastasında kronik bir enfeksiyon sırasında gelişmiş olabileceği görüşünde. Geçen yıl Güney Afrika’da tanımlanan bir mutasyon olan beta varyantının da HIV bulaşmış bir kişiden gelmiş olabileceği ihtimali ortaya çıkmıştı.

AVRUPA’DA İLK KEZ BELÇİKA’DA GÖRÜLDÜ

Belçika’da bir kişide, yeni tip koronavirüsün (Kovid-19) ilk kez Güney Afrika’da tespit edilen B.1.1.529 varyantı tespit edildi. Bu Avrupa’da görülen ilk vaka oldu.  Yerel medyada yer alan haberlere göre, Belçika’da gün içinde B.1.1.529 varyantı olması şüphesiyle iki kişinin Kovid-19 testi sonuçları analiz edildi.

Bu kişilerden birinin sonucunun virüsün “delta” varyantı, diğerinin sonucunun ise “süper varyant” olarak bilinen tür olduğu ortaya çıktı.

Hastanın aşısız yetişkin bir kadın olduğu, semptomların Mısır’dan Türkiye üzerinden Belçika’ya seyahat ettikten 11 gün sonra başladığı kaydedildi.

Hastanın ayrıca Afrika’nın güneyi ile bağlantısının olmadığını belirttiği ifade edildi.

İSRAİL’DEN İLK VAKA BİLDİRİMİ

İsrail , Güney Afrika’da hızla yayılan “endişe verici” yeni bir koronavirüs varyantını içeren ilk COVID-19 vakasını tespit etti. İsrail sağlık bakanlığının Cuma günü yaptığı açıklamaya göre, B.1.1.529 olarak bilinen varyant, Malavi’den İsrail’e dönen bir kişide bulundu .

Bakanlık, yurt dışından dönen diğer iki kişinin de koronavirüs varyantını taşıyor olabileceğini söyledi. Bakanlık, karantinaya alındıklarını söyledi.

AB AFRİKA’NIN GÜNEYİNDEN UÇUŞLARI DURDURACAK

AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Twitter hesabı üzerinden yaptığı açıklamada, “Komisyon, üye ülkelerle yakın koordinasyon içinde, virüsün B.1.1.529 varyantıyla ilgili bir endişe nedeniyle Afrika’nın güneyinden uçuşları durdurmayı önerecek.” ifadelerini kullandı.

İngiltere de Güney Afrika ve Botsvana’da görülen söz konusu varyant sebebiyle Güney Afrika, Namibya, Lesoto, Botsvana, Esvatini ve Zimbabve’yi “kırmızı listeye” almıştı.