CNN, makalesinde "Deli bal , dünyada sadece iki yerde üretilen nadir ve potansiyel olarak tehlikeli bir lezzettir; bunlardan biri de Türkiye'nin Karadeniz Bölgesi'dir" diyor. Üretim sürecine ilişkin bilgilerin de paylaşıldığı makalede şu notlar var:
1 DÜNYADA İKİ YERDE VAR
"Türkiye'nin Karadeniz bölgesi, dünyada bu balı üreten yalnızca iki yerden biridir, diğeri Nepal'in Hindukuş Himalaya sıradağlarıdır"
2 BİR KAVANOZ HASTANELİK EDEBİLİR
Makalede şu bilgiler de paylaşılmış: "Nektar, grayanotoksin adı verilen ve doğal olarak oluşan bir toksin içeriyor. Balın içine giren miktar mevsime ve arıların ziyafet çektiği diğer çiçeklere göre değişir, ancak bir kavanoz ise sizi hastanelik edebilir. Deli bal binlerce yıldır halk ilacı olarak kullanılmış. Günümüzde bu potansiyel olarak tehlikeli lezzet yüksek fiyattan satılmaktadır"
3 ORDULARI DEVİREN YİYECEK
Makalede deli bal için "Bu, orduları deviren bir yiyecektir" deniliyor ve şu örnek paylaşılıyor:
MÖ 4. yüzyılda, Yunan askeri lideri Xenophon, Karadeniz kıyısındaki Trabzon yakınlarında seyahat eden ve bu tatlı yemeğe aşırı düşkün olan askerler hakkında şunları yazmıştır: "Hiçbiri ayağa kalkamadı, az yiyenler aşırı sarhoş gibiydiler, çok yiyenler ise deli gibi görünüyorlardı, hatta bazı durumlarda ölmek üzere olan adamlar gibi. Böylece ordu yenilmiş ve büyük bir umutsuzluk hakim olmuş gibi orada yatıyorlardı".
4 AYI FAKTÖRÜ
Haberde, bala gelen ayı faktörüne de değinilmiş ve bir üreticiyle yapılan görüşme şöyle paylaşılmış:
"Hasan Kutluata tehlikelerin içgüdüsel olarak farkında. Bir saldırıdan yaklaşık 20 yıl sonra, kovanlarını yağmalayan ve uyuşukluğa giren bir ayıyla mücadelesi nedeniyle, elinde ve bacağında hala yara izleri var. Görünüşe göre uyuyan ayı, Kutluata ve arkadaşları yaklaştığında uyanmış ve ardından yaşanan kovalamaca ve mücadele Kutluata'nın bir haftadan uzun bir süre yoğun bakımda kalmasına neden olmuş" bilgisi paylaşılmış.
Kutluata ise “Ayılardan korksak da korkmasak da bu işi yapmak zorundayız. Arıcılığa devam edeceğiz. Neredeyse her gün ayılarla karşılaşıyoruz. Ne zaman dağa çıksak bir ayıyla karşılaşıyoruz" diyor.
CNN haberinde şu notu da düşmüş "Deli bal birçok ülkede yasaldır. Ancak ABD Gıda ve İlaç Dairesi tüketilmesini önermemektedir. FDA sözcüsü CNN'e yaptığı açıklamada, "Bu toksinin yüksek miktarda bulunduğu balı yemek, mide bulantısı, kusma veya baş dönmesi gibi semptomlarla birlikte 'deli bal' zehirlenmesine yol açabilir. Bu tür zehirlenmeler nadirdir" diyor.
Fotoğraf: Nepal'de üretilen Deli Bal
6 NADİR BULUNUYOR
AA'nın bir haberine göre ise Deli bal, Karadeniz Bölgesi'nin sahil kesiminde yetişen ve yılda 15-20 gün çiçek açan "orman gülü"nden arıların nektar almasıyla elde ediliyor.
7 FİLMLERE KONU OLDU
Deli bal, 2009 yılında çekilen Sherlock Holmes filminin yanı sıra Agatha Christie'nin "Elmayı Yılan Isırdı" adlı romanından 2023'te uyarlanan "Venedik'te Cinayet" filminde de işlendi.
Sherlock Holmes'te, idam edilen Lord Blackwood'un daha sonra canlanması üzerine Sherlock Holmes ve yardımcısı Doktor Watson olayın gizemini araştırıyor ve idam edilmeden önce Blackwood'un deli bal yemesinin ardından nabzı bir süreliğine durunca öldü sanıldığı belirleniyor.
Sherlock Holmes olayın sırrını, "Deli bal, Türkiye'de Karadeniz Bölgesi'nde yetişir, uyutur ve nabzı düşürür." sözleriyle açıklıyor.
"Venedik'te Cinayet" filminde ise Türkiye'den getirilen deli balın etkilerinden bahsediliyor.
8 BAZI TARİHÇİLERE GÖRE DELİ BALLA İLGİLİ İLGİNÇ HİKAYE
İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Tıp Fakültesi Adli Tıp Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. İsmail Hamit Hancı 2024 yılında AA'ya yaptığı açıklamada deli balla ilgili en ilginç hikayenin dünyanın ilk coğrafyacısı ve tarihçisi olarak bilinen Strabon'un "Geographika" kitabında anlatıldığını söylemişti.
Kitapta, tarihteki ilk zehir bilimci ve biyolojik silahları kullanan kişi olarak anılan Pontus Kralı 6. Mithridates ile ilgili anının anlatıldığını aktaran Hancı, şunları kaydetti:
"Mithridates, dağlık ülkeden geçerken Roma İmparatorluğu'nun generali Pompey'in ordusunun üç bölüğünü imha etmiştir. Bunlar, ağaç dallarındaki peteklerden elde edilen deli balı kaselere koyup yol üzerine bıraktılar. Romalı askerler bunu yiyip bilinçlerini kaybedince onlara saldırarak kolayca hepsini saf dışı ettiler. Bu şekilde kullanılan deli bal, bazı tarihçiler tarafından tarihin ilk biyolojik silahı olarak değerlendirilir."
