Türkiye, 31 Mart Pazar günü yani bugün yerel seçimler için sandık başına gidiyor... Mahalli İdareler Genel Seçimleri'nde, 61 milyondan fazla seçmen, yaklaşık 208 bin sandıkta oy kullanacak.Oy kullanacaklar ise şimdiden hangi durumlarda oyların geçersiz olacağını ya da geçerli sayılacağını araştırıyor. İşte AA'nın derlemesine göre yerel seçimlerde oy kullanırken dikkat edilmesi gerekenler:
OY VERME SAATLERİ NEDİR?
- Yüksek Seçim Kurulu 32 ilde oy verme saatini bir saat erkene aldı. Bu nedenle, Adıyaman, Ağrı, Artvin, Bingöl, Bitlis, Diyarbakır, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Gaziantep, Giresun, Gümüşhane, Hakkari, Kars, Malatya, Kahramanmaraş, Mardin, Muş, Ordu, Rize, Siirt, Sivas, Trabzon, Tunceli, Şanlıurfa, Van, Bayburt, Batman, Şırnak, Ardahan, Iğdır, Kilis'te ve bu illerde bulunan ceza infaz kurumlarında oy vermenin başlangıç ve bitiş saatleri 07.00-16.00 olarak uygulanacak.
- Bu illerin dışında kalan diğer yerlerde oy verme saatleri 08.00-17.00 olacak.
HANGİ İLDE NASIL OY VERİLECEK?
- Adana, Ankara, Antalya, Aydın, Balıkesir, Bursa, Denizli, Diyarbakır, Erzurum, Eskişehir, Gaziantep, Hatay, İstanbul, İzmir, Kahramanmaraş, Kayseri, Kocaeli, Konya, Malatya, Manisa, Mardin, Mersin, Muğla, Ordu, Sakarya, Samsun, Şanlıurfa, Tekirdağ, Trabzon ve Van'daki seçmenler, "büyükşehir belediye başkanı", "belediye başkanı", "belediye meclis üyeliği" ile "muhtarlık ve ihtiyar heyeti" için oy kullanacak.
- Büyükşehir olmayan illerde ise "il genel meclisi üyeliği", "belediye başkanı", "belediye meclisi üyeliği" ve "muhtarlık ve ihtiyar heyeti" için oy verilecek.
- Köylerde ise "il genel meclisi üyeliği" ile "muhtarlık ve ihtiyar meclisi" için oy verilecek.
- Büyükşehir belediye başkanlığına ilişkin oy pusulası "beyaz", il genel meclisi üyeliklerine ilişkin pusula "turuncu", belediye başkanlığına ilişkin oy pusulası "mavi", belediye meclisi üyeliğine ilişkin oy pusulası ise "sarı" renkli olacak. Oy pusulaları tek zarfa konulacak.
OY NASIL KULLANILIR? NEREDE OY KULLANACAĞIM?
Seçmenin oy kullanma işlemini gerçekleştireceği 5 adım şöyle:
1- Nerede oy kullanılacağı öğrenilecek
Seçmenler, nerede ve hangi sandıkta oy kullanacağını, YSK'nin internet sitesinden, e-Devlet kapısından, YSK'nin Seçmen Sorgulama Mobil Uygulamasından veya "444 9 975" numaralı YSK Çağrı Merkezi'nden kontrol edebilecek. (YSK'nin yurt içi seçmen sorgulama adresi)
Oy verme günü, seçmen bilgi kağıdının getirilmesi zorunlu olmayacak. Oy vermenin bitiş saati geldiği halde sandık başında oylarını vermek üzere bekleyen seçmenler varsa, sandık kurulu başkanı seçmenleri saydıktan ve kimliklerini aldıktan sonra sırayla oylarını kullanmalarına izin verecek. Oy verme saati bittikten sonra gelen seçmen oy kullanamayacak.
2-Oy vermek için hangi belge gerekli?
Sandık başına gelen seçmen, Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasını taşıyan nüfus cüzdanı, resmi dairelerce verilen soğuk damgalı kimlik kartı, pasaport, evlenme cüzdanı, askerlik belgesi, sürücü belgesi, hakim ve savcılar ile yüksek yargı organı mensuplarına verilen mesleki kimlik kartı, avukat, noter ve askeri kimlik kartı gibi, "kimliğini tereddütsüz ortaya koyan" resimli, resmi nitelikteki belgelerden birini başkana verecek ve seçmen sıra numarasını söyleyecek. Bu belgelerden birini vermeyen seçmen oy kullanamayacak.
3- Cep telefonuyla kabine girilmeyecek
Cep telefonu, fotoğraf veya film makinesi gibi görüntü kaydedici veya haberleşme sağlayıcı cihazlarla oy verme yerine girilmesi yasak olacak. Bu tür cihazların oy verme işlemi bittikten sonra iade edilmek üzere sandık kuruluna bırakılması gerekecek.
4- Oy pusulasına mühür dışında işaret konulmayacak:
Seçmenler, birleşik oy pusulalarında tercih ettiği adaylar için ayrılan bölümden dışarı taşırmadan "TERCİH" veya "EVET" mührünü basarak oyunu kullanacak.
Oyun geçerli sayılması için "TERCİH" veya "EVET" mührü dışında oy pusulalarının herhangi bir yerine imza atılmaması, işaret konulmaması gerekecek. Zarfa oy pusulası dışında bir şey konulmayacak. Yanlış oy kullandığını düşünen ve yeni pusula isteyen seçmene yenisi verilmeyecek.
5- Oy kullandıktan sonra imza atılacak
Seçmen, zarfı sandığa attıktan sonra sandık seçmen listesinde adının bulunduğu yerin karşısına imza atacak.
Pusulalar kaç zarfa koyulacak?
Büyükşehir belediye başkanlığına ilişkin oy pusulası "beyaz", il genel meclisi üyeliklerine ilişkin pusula "turuncu", belediye başkanlığına ilişkin oy pusulası "mavi", belediye meclisi üyeliğine ilişkin oy pusulası ise "sarı" renkli olacak. Seçmenler tüm oy pusulalarını tek zarfa koyacak.
HANGİ OYLAR GEÇERSİZ OLUR?
Oy pusulaları geçersiz sayılacak:
- Sandık kurulunca verilen biçim ve renkte olmayan, arkasında sandık kurulu mührü ve Türkiye Cumhuriyeti Yüksek Seçim Kurulu filigranı bulunmayan oy pusulaları.
- Hiçbir yerine "evet" ya da "tercih" mührü basılmamış oy pusulaları.
- Siyasi partilere veya bağımsız adaylara ayrılan alanlardan birden fazlasına mühür basılmış oy pusulaları.
- Birden fazla siyasi partiye veya bağımsız adaya ayrılan alana taşmış "tercih" veya "evet" mührü basılan oy pusulaları.
- Sandığın ait olduğu seçim çevresinden başka bir seçim çevresi için düzenlenmiş oy pusulaları.
- Bütünlüğü bozulacak şekilde yırtılmış veya koparılmış oy pusulaları.
- "Tercih" veya "evet" mührü dışında herhangi bir özel işaret, herhangi bir isim, imza kaşesi, mühür veya parmak izi basılmış, karalanmış oy pusulaları.
- Siyasi partilere veya bağımsız adaylara ait bölümleri belirgin bir şekilde ve özel olarak karalanmış, çizilmiş veya işaretlenmiş oy pusulaları.
- Pusulada yer alan matbu yazıların ve şekillerin dışında yazılar, harfler, sayılar yazılmış veya şekiller çizilmiş birleşik oy pusulaları.
- Bir pusulanın geçersiz olması, diğerlerini geçersiz saymayacak
Oy pusulalarını geçersiz kılmayacak durumlar ise şöyle:
- Zarfların açılması veya oyların okunması sırasında, bütünlüğü bozulmaksızın bir kısmının kazayla yırtılması.
- Herhangi bir şekilde pusulanın lekelenmiş olup da bunun özel olarak işaret koymak amacıyla yapıldığının anlaşılamaması.
- Pusulanın katlanarak zarfa konulması sebebiyle "tercih" veya "evet" mührü veya arkasına basılan sandık kurulu mühür izinin oy pusulasının diğer kısımlarına geçmesi.
- Bir siyasi parti veya bağımsız aday alanına basılan "tercih" veya "evet" mührünün alanları ayıran çizgili bölgeye taşmış olması.
- Başka bir siyasi parti veya bağımsız adayın alanına taşmamak kaydıyla siyasi parti veya bağımsız aday alanına birden çok "tercih" veya "evet" mührü basılması.
- Zarftan çıkan oy pusulalarında bir seçim türüne ait olanının geçersiz olması, diğerinin geçersiz sayılmasını gerektirmeyecek.
Önce hangi oylar sayılacak?
AA'nın aktardığı habere göre Büyükşehirlerde, sırasıyla büyükşehir belediye başkanlığı, belediye başkanlığı, belediye meclisi üyeliği ve muhtarlık, diğer illerde, sırasıyla belediye başkanlığı, belediye meclisi üyeliği, il genel meclisi üyeliği ve muhtarlık, seçimlerine ait oy pusulalarının sayım ve dökümü yapılacak.
OLTALAMA UYARISI
Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi, 31 Mart Mahalli İdareler Genel Seçimleri'nde oy kullanacak vatandaşları "oltalama" riskine karşı uyardı.
Ofis'ten yapılan açıklamada, sosyal medya platformları veya e-posta hesapları üzerinden e-Devlet Kapısı ismi ve görseli kullanılarak yerel seçimlerle ilgili "oltalama" faaliyetleri yürütüldüğü belirtildi.
Açıklamada, şunlar kaydedildi:
"Seçmen Kaydı Bilgilerini Doğrulama, Seçmen Kaydı Sorgulama veya Oy Kullanacağınız Sandık Değişti gibi başlıklarla e-Devlet Kapısı arayüzünü taklit ederek size ulaşan kişilere itibar etmemeniz, sizden talep edilen kişisel verilerinizi paylaşmamanız ve iletilen bağlantılara tıklamamanız bilgi ve iletişim güvenliğiniz açısından önem arz etmektedir. Seçmen kaydınız ve bilgileriniz için yalnızca e-Devlet Kapısı (https://turkiye.gov.tr), e-Devlet Kapısı Mobil Uygulaması, https://secmen.ysk.gov.tr, Yüksek Seçim Kurulu Başkanlığının Seçmen Sorgulama Mobil Uygulaması ve Yüksek Seçim Kurulu Başkanlığı Çağrı Merkezi (444 9 975) resmi kanallarına başvurunuz."
